¿Nemanduʼápa onasérõ guare ne família? Oiméne hiʼãitereímaraʼe ndéve rehupi ha remokunuʼũ. Péro ogueronaséramo peteĩ mbaʼasy térã onase voi ndojevalepái ijehe, javyʼa ha jajepyʼapy, oiko haguéicha Carlo ha Mia rehe.

¿Ndépa reguereko ne família ndojevalepáiva ijehe? ¿Reñeporandúpa ikatútapa regueropuʼaka? Oimérõ upéicha, ani rejepyʼapy, heta túva ha sy ombohovái porã ko situasión. Ñahesaʼỹijomína mbohapy provléma ombohováiva umi túva ha sy orekóva ifamília ndojevalepáiva ijehe, ha mbaʼe konséhopa omeʼẽ la Biblia.

Heta sy ha túva ningo oñeñandu vaieterei oikuaávo ifamília ogueronaseha peteĩ mbaʼasy. Juliana, peteĩ sy Mexicoygua omombeʼu: “Ni ndagueroviaséi umi doktór heʼírõ guare chéve Santiago oguerekoha  parálisis serevrál. Ambyasyeterei ningo”. Ambue katu oñeñandu Viviánaicha, peteĩ sy Italiaygua. Haʼe heʼi: “Ahechakuaáramo jepe che edápe ipeligrosoha peteĩ kuña imemby, adesidi che ryeguasu, péro che memby ogueronase pe síndrome de Down. Koʼág̃a, ahechávo mbaʼéichapa ohasa asy, apensa che káusare oikoha upéicha ha añeñandu vaieterei”.

Heta vése oĩ voínte oñeñandu vai ha opensáva ikáusare ohasa asyha ifamília. Ñandejára ningo ndoipotaivaʼekue ñande rasy (Génesis 1:27, 28). Haʼe nañandeʼapói voi jajepokuaa hag̃uáicha umi mbaʼére. Oimérõ ne família ogueronase peteĩ mbaʼasy, katuete nemoñeñandu vaíta. Emeʼẽvaʼerã ndejupe tiémpo reñeñandu porã ha reasepta hag̃ua upe situasión.

¿Mbaʼépa ikatu rejapo repensáramo nde káusare ne família osẽha hasy térã ndojevalepái ijehe? Nemanduʼavaʼerã oĩha voi mbaʼasy ikatúva ogueronase térã ikatu ojapo vai hese pe lugár peikoha ha ni ndojekuaái mbaʼérepa ojehu chupe upéicha. ¿Oĩ porãpa rekulpase ne ména térã ne rembirekópe pene família ohasávare? Ndovaléi pejapo upéva. Iporãvéta peñopytyvõ ha pehechakuaa pene família oikotevẽva (Eclesiastés 4:9, 10).

MBAʼÉPA IKATU PEJAPO: Eñehaʼã reikuaa porã ne família mbaʼasy. La Biblia heʼi: ‘Arandúpe oñemopuʼã pe óga, ha akãguapýpe oñemboguapy hatã’ (Proverbios 24:3, ÑÑB).

Eporandu umi doktórpe ha elee umi puvlikasión oñeʼẽva pe mbaʼasýre. Ku ñaaprenderõguáicha peteĩ idióma, ñepyrũrã ijetuʼu jaikuaa porã hag̃ua peteĩ mbaʼasy, péro upe rire ñandekatupyrýma.

Carlo ha Mia oho idoktorkuéra rendápe ha peteĩ organisasión oñatendévape umi orekóvare síndrome de Down. Haʼekuéra heʼi: “Upéva orepytyvõ rontende hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva oreraʼarõva, ha ‘umi mbaʼe porã’ ikatúva ojapo umi orekóva síndrome de Down. Rohechakuaa ore família ikatuha avei oiko porã ambue mitãichaha upéva tuicha orembopyʼaguapy”.

Ikatu nemokaneʼõiterei reñangareko meme haguére ne membýre. Jenny, peteĩ sy Nueva Zelandaygua heʼi: “Umi doktór heʼi rire oréve ore família orekoha espína bífida, heta áñore umi tembiapo ogapypegua jepe chemokaneʼõiterei ha cherasẽsénte voi”.

Oĩ avei opensáva avave ndohechakuaaiha umi mbaʼe ohasáva ifamília hasýva ndive. Pór ehémplo Ben oreko peteĩ itaʼýra oguerekóva distrófia muskulár ha síndrome de Asperger. Haʼe heʼi: “Heta oĩ arakaʼeve nontendemoʼãiva umi mbaʼe rohasáva”. Sapyʼánte ningo ñañeʼẽse ñane amigokuérandi, péro haʼekuéra ifamília hesãi ha ijetuʼu ñandéve ñamombeʼu hag̃ua chupekuéra mbaʼéichapa ñañeñandu”.

MBAʼÉPA IKATU PEJAPO: Ejerure umi ne amígope nepytyvõ hag̃ua ha easepta oĩ jave nepytyvõséva. Juliana heʼi: “Sapyʼánte che ména ndive rotĩ rojerure hag̃ua ore amigokuérape orepytyvõmi hag̃ua, péro jahechakuaavaʼerã ñaikotevẽha upéva. Oĩ jave orepytyvõva noroñeñandúi oreaño”. Peteĩ ne amígo térã ne hénte heʼíramo ndéve oñangarekoseha ne famíliare rreunionhápe térã fiestitaʼihápe, eheja vaʼerã tanepytyvõ. La Bíbliape heʼi voi: ‘Pe amígo tee opa ára oporohayhu, ha ñanepehenguéicha ñanepytyvõ jajejopy vai jave’ (Proverbios 17:17, ÑÑB).

Eñangarekókena ndejehe. Peteĩ ambulánsia oikotevẽháicha kombustívle ogueraha hag̃ua umi hasývape ospitálpe, nde tekotevẽ avei rekaru porã, rejapo ehersísio ha repytuʼu porã ikatu hag̃uáicha nembarete resegi hag̃ua reñangareko ne famíliare. Javier orekóva peteĩ itaʼýra paralítiko, heʼi: “Che raʼy ndoguatái rupi, ahechakuaa akaru porã vaʼerãha agueraha hag̃ua chupe ápe ha pépe”.

Péro ¿mbaʼéichapa ikatu reñemotiémpo reñangareko hag̃ua ndejehe? Oĩ sy ha túva oñoturnáva, peteĩva oñatende aja ifamíliare, pe ótro opytuʼu térã ojapo ambue mbaʼe ojaposéva. Sapyʼánte tekotevẽta pemboyke umi mbaʼe naiñimportanteguasúiva, upearã pehechakuaa vaʼerã mbaʼépa tekotevẽ pemotenonde. Mayuri, peteĩ sy Indiaygua heʼi: “Amo ipahápe ningo opa mbaʼe hendapa”.

Ikatu reñeʼẽ peteĩ ne amígo rejeroviaveha ndive. Aníkena repensa noĩri haguére ne situasiónpe  nanentendemoʼãiha. Ha rejerure meme vaʼerã avei Jehovápe tanepytyvõ. Ikatu reñeporandu: ¿Mbaʼépe piko chepytyvõta añemboʼéramo Ñandejárape? Yazmin, mokõi imemby orekóva fibrosis quística, ombohovái: “Ijetuʼueterei jave ore situasión haʼete chepytupátava, péro ajerure rire Jehovápe chepytyvõ ha chemombaretemi hag̃ua, haʼete voi aikove jeýva asegi hag̃ua aipytyvõ chemembykuérape” (Salmo 145:18).

Jepive peteĩ famíliape oĩramo hasýva, upéva hoʼúvantema enterove hoʼu, ha haʼe ikatuhápe ohónte, ojeho. Avei tuvakuéra oñatendeve rupi pe hasývare, umi ótro ifamília oñandu ndaiporiveimaha tiémpo chupekuéra g̃uarã. Ikatu avei pe ména térã tembireko nopenaguasuvéi ojuehe. Lionel peteĩ túva Liberiaygua heʼi: “Sapyʼánte che rembireko ojekeha ha heʼi haʼénte oñangarekoha ore família hasývare ha chéve nacheimportaiha voi. Upéva oguapyeterei cherehe ha sapyʼánte chembopochy”.

MBAʼÉPA IKATU PEJAPO: Ehechauka umi ótro ne famíliape rejepyʼapyha avei hesekuéra, upearã ikatu rembojerovia mimi chupekuéra. Jenney heʼi: “Pyʼỹinte rojapo umi mbaʼe ogustáva che memby ypykuépe. Rogueraha jepi umi lugár ogustavehápe chupe”.

Peẽ ména ha tembireko peñemongeta ha peñemboʼe vaʼerã oñondive, upéva penepytyvõta pene matrimóniope. Aseem, peteĩ túva Indiaygua itaʼýra ijatakepareíva, heʼi: “Che rembirekóndi romoĩ voi peteĩ óra roguapy hag̃ua roñemongeta ha roñemboʼe, roñeñandu vai ha orekaneʼõramo jepe rojapo upéva. Káda pyhareve opuʼã mboyve umi mitã rohesaʼỹijóma peteĩ téxto vívliko oñondive”. Ambue matrimónio katu oñemotiémpo oñemongeta hag̃ua oñondive oke mboyve. Peñemongeta ha peñemboʼéramo oñondive, pejoayhuvéta ha penepytyvõta pegueropuʼaka hag̃ua umi ára ijetuʼuvéva (Proverbios 15:22). Peteĩ matrimónio heʼi: “Rohasárõ guare umi mbaʼe ijetuʼuvéva, roʼe ha rohechauka vaʼekue ojupe rojoayhuha”.

La Biblia ohechauka Ñandejára koʼẽrõitéma oipeʼapataha umi mbaʼasy ombohasa asýva mitã ha kakuaápe (Revelación [Apocalipsis] 21:3, 4). Og̃uahẽvo upe ára, “avave ndeʼimoʼãi: ‘Cherasy hína’” (Isaías 33:24). *

Pehaʼarõ aja oñekumpli upe promésa, pejerovia vaʼerã oho porãtaha peẽme. Carlo ha Mia heʼi: “Ani penekangy oho vai jave peẽme. Pepensa umi mbaʼe porã pene família ikatúvare ojapo ha pehecháta hetaitereiha umíva”.