Бу телекей тирӱ артар ба?

Бир де ӱйе телекейдиҥ учы керегинде мындый кӧп куучындар укпаган. Телекейдиҥ учына ядерный катастрофага экелер деп кӧбизи коркыйт. Кезиги, телекей сӱрекей киртигенинеҥ улам јоголордоҥ айабас — деп, сананат. Ӱчинчизи экономический хаос кижиликти бой-бойына удурлаштырар деп санааркайт.

Чындап та, бу телекей учына келер бе? Андый болзо ол нени темдектегени? Алдынаҥ бери качан-бирде телекейдиҥ учы болгон бо?

Бир телекей учына келет-ӧскӧзи оны солыйт

Эйе, бир телекей учына келген. Нойдыҥ ӧйинде телекейди кӧр, ол сӱрекей калју болуп калган. «Ол тушта телекей сууга алдыртып јоголгон» — деп, Библия јартайт. Библия анайда ок айдат: «[Кудай] баштапкы телекейди килебеген, качан чындык јок телекейге чайык эдерде, је чындык таркадаачы Нойдыҥ сегис кижидеҥ турган билезин корып алган» (2 Петрдаҥ 2:5; 3:6).

Ол тушта телекейдиҥ учы нени темдектегенин ле, темдектебегенин ајаруга алып кӧр. Ол кижиликтиҥ јоголорын темдектебеген. Ной ло оныҥ билези бастырателекейлик чайыктаҥ тирӱ арткан. Анайда ок јер-телекей ле јараш јылдыстарлу теҥери бӱдӱн арткан. «Чындык јок телекей» калју системалу јӱрӱм јок болуп калган.

Качан Нойдыҥ кийнинде ӱйе кӧптӧгӧн соҥында араайынаҥ ӧскӧ телекей тӧзӧлгӧн. Бу экинчи телекей, эмеэе јӱрӱмниҥ системазы бистиҥ кӱндерге јетире бар. Оныҥ тӱӱкизи јуу-согуш ла албан ла каршулу керектерле толо. Бу телекейле не болор? Ол тирӱ артар ба?

Бу телекейдиҥ келер ӧйи

Нойдыҥ ӧйинде телекей кырылган деп, сӧстӧрдиҥ кийнинде, Библия оноҥ ары айдат: «Эмдиги теҥери ле јер ол ло Сӧстӧҥ  турган, отко чеберлелет» (2 Петрдаҥ 3:7). Чындап та керек андый болуп јатканын база бир Библияныҥ бичиичизи јартайт: «Телекей [бӱгӱнги бар јӱрӱм] ӧдӱп јат» (1 Иоаннадаҥ 2:17) .

Чын јер, ол эмезе јылдыстарлу теҥери јоголып калар деп, Библия кӧргӱспейт, Нойдыҥ ӧйинде ол база ӧтпӧгӧн (Псалом 103:5). Ого удура, бу телекей оныҥ «теҥеризи ле», ол эмезе Сатананыҥ салталарында эл башкараачылары ла оныҥ «јери ле», ол эмезе кижиликтиҥ бирлиги отло јоголтылар (Иоаннадаҥ 14:30; 2 Коринфяндарга 4:4). Бу телекей, ол эмезе јӱрӱмниҥ системазы чайыктыҥ алдында болгон телекей чылап јоголор. Керек дезе Иисус Христос, бу телекейдиҥ учыныҥ алдында не болорын, «Нойдыҥ ӧйинде» болгон керекти темдек эдип тузаланган (Матфейдеҥ 24:37—39).

«Сениҥ келетениҥ ле чактыҥ учы кандый темдектер ле болор?» — деген апостолдордыҥ сурагына, Иисус Нойдыҥ ӧйи керегинде кандый кару айтканы, ајарулу (Матфейдеҥ 24:3). Иисустыҥ јолыла барып јаткандар, бу телекей учына једип келееткенин билген. Бу озолондыра кӧргӧни олорды коркуткан ба?

Ого удура Иисус, качан телекейдиҥ учында болотон керектерди куучындап тура, олорды сӱӱнзин деп ол оморкоткон, „нениҥ учун дезе олордыҥ јайымданары јууктап келген“ (Лукадаҥ 21:28). Эйе, Сатананаҥ ла оныҥ калју јӱрӱминиҥ системазынаҥ айрылып, јаҥы амыр-энчӱ телекейде болоры! (2 Петрдаҥ 3:13).

Је качан бу телекей учына келер? Бойыныҥ «чактыҥ учына келетенине» Иисус кандый «темдек» берген?

«Темдек»

Мында «келетени» деп кӧчӱрилген грек сӧс паруси́я, «туружарын», ол эмезе бар болгонын кӧргӱзет. Оныҥ учун качан «темдек» кӧрӱнзе, ол Иисустыҥ удабас келерин темдектебей, је оныҥ  једип келгенин кӧргӱзер. Бу темдектер, ол кӧскӧ кӧрӱнбей теҥериниҥ кааны чылап башкарып баштаганын ла удабастаҥ ол бойыныҥ ӧштӱлерин јоголторын кӧргӱзер эди (Откровение 12:7—12; Псалом 109:1, 2).

Иисус «темдек» эдип јаҥыс ла учуралды албай јат. Ол кӧп телекейлик учуралдарды куучындап берген. Библияныҥ «калганчы кӱндер» деп айдып турган ӧйдӧ, бу ончозы болор учурлу болгон (2 Тимофейге 3:1—5; 2 Петрдыҥ 3:3, 4). Иисустыҥ озолондыра айтканы аайынча «калганчы кӱндерди» јартаган айалгалардыҥ бир кезектерин кӧрӱп ийектер.

«Албаты албатыга туруп чыгар, каандык каандыкка» (Матфейдеҥ 24:7). Алдында ӧйгӧ кӧрӧ, бистиҥ ӧйдӧ јуу-согуштар коркышту јаан кеминде болгон. «Баштапкы телекейлик јуу-согуш [1914 јылда башталган] баштапкы „текши“ јуу-согуш болгон» — деп, бир тӱӱкичи ајару темдек эдиптир. Је экинчи телекейлик јуу-согуш оноҥ тыҥ бускалаҥду болгон. Јуу-согуштар јерди анаҥ ары ээнзиредет. Эйе, Иисустыҥ сӧстӧри анайып тӱбектӱ бӱтти!

«Ач торолор болор» (Матфейдеҥ 24:7). Баштапкы телекейлик јуу-согуштыҥ кийнинде, бастыра тӱӱкиде эҥ ле јаан ач торо болгон. Онойдо ок коркушту ач торо экинчи телекейлик јуу-согушты ээчиде болгон. Јетире ажанбастыҥ кату-јоболы јер-телекейде албатыныҥ бежинчи ӱлӱзин табарып, јылдыҥ ла сайын 14 миллион бала-барканы ӧлтӱрет. «Ач торо» чындап та бар.

«Јаан јер силкиништер болор» (Лукадаҥ 21:11). 1914 јылдаҥ ала баштайла јер силкиништердеҥ улам, орто тооло ӧткӧн јӱс јылдыкка кӧрӧ кажыла јыл 10 катапка кӧп улус божойт. Бир кезек јаан јер силкиништерди ајарып кӧр: 1920 јыл, Китай, 200 000 божогондор; 1923 јыл,  Япония, 140 000 јылыйту; 1939 јыл Турция, 32 700 ӧлӱмниҥ чыгымы; 1970 јыл, Перу, 66 800 божогондор; ло 1976 јыл, Китай, 240 000 шыдар (је кезик јетирӱлердеҥ, 800 000) јылыйту. «Јаан јер силкиништер» чын ла болот!

«Бир јердеҥ бир јерге југуш оорулар» (Лукадаҥ 21:11, JT). Баштапкы телекейлик јуу-согуштыҥ кийнинде ле испанкадаҥ 21 миллион кире кижи божогон. Журнал «Сайенс дайджест» («Science Digest») мындый јетирӱ эткен: «Бастыра тӱӱкиде андый тӱрген ле кату ӧлӱмниҥ табарузы болбогон». Анаҥ ла бери јӱректиҥ оорузы, рак, СПИД ле оноҥ до ӧскӧ тӱбектер јӱс миллион кижиниҥ јӱрӱмин апарган.

«Јасак јогы кӧптӧӧр» (Матфейдеҥ 24:12). 1914 јылдаҥ ала бистиҥ телекей каршуулу керектер ле базынчыктыҥ телекейи деп, јарлу боло берген. Кӧп јерлерде тӱште де болзо, кем де бойын тышкары јеткер јок болорына бӱтпей барган. Тӱндер сайын улус тышкары чыгарга коркып, темирдеҥ эткен бек эжиктерлӱ бойлорыныҥ тураларында арткылайт.

Калганчы кӱндердиҥ туркунына ӧскӧ дӧ јаман керектер кӧп болор деп, озолондыра айдылган, је бу ончозы бӱдӱп јат. Телекейдиҥ учы јууктап келгенин бу темдектейт. Је ырыс болуп, оны ӧткӧн кижи тирӱ артар. «Телекей ӧдӱп јат» деген сӧстӧрдиҥ  кийнинде «Кудайдыҥ кӱӱнин бӱдӱргени, чактыҥ чакка артар» — деп, Библия ижендирет (1 Иоаннадаҥ 2:17).

Оныҥ учун биске Кудайдыҥ кӱӱнин билип, оны бӱдӱрер керек. Ол тушта бис бу телекейдиҥ учын ӧдӱп чыгарыс, Кудайдыҥ берген јаҥы телекейдеги алкыш-быйандарын, ӱргӱлјиге тузаланарыс. Бу ӧйдӧ «Кудай кӧстиҥ јажын арчыр, ла ӧлӱм база болбос; ый-сыгыт ла оору-јобол база болбос» — деп, Библия ижендирет (Откровение 21:3, 4).

Библияныҥ цитаталары Синодал кӧчӱриш Библиянаҥ алынган.

[6 бӱк, јурук керегинде јетирӱлер]

Фотојуруктарды берген: Самалет: USAF photo. Бала: WHO photo by W. Cutting. Јер силкиниш: Y. Ishiyama Hokkaido University Japan.