Аилә хошбәхтлијинин ачарлары
Пулу неҹә хәрҹләмәли?
Әр: «Мәнә елә ҝәлир ки, арвадым Лаура * пулу нәјә ҝәлди хәрҹләјир. Алдығы шејләрә әслиндә елә дә еһтијаҹымыз јохдур. О, бир гәпик дә олсун әлиндә пул сахлаја билмир! Бирдән нәјәсә пул лазым оланда әлимјандыда галырыг. Мән һәмишә демишәм ки, әҝәр онун әлинә пул дүшүбсә, мүтләг башына даш салаҹаг».
Арвад: «Дүздүр, ола биләр, мән пула гәнаәт едә билмирәм, амма әримин гијмәтләрдән һеч хәбәри дә јохдур. О билмир әрзаға, ев әшјаларына вә диҝәр шејләрә нә гәдәр пул ҝедир. Бүтүн бунларла мән мәшғул олурам, буна ҝөрә дә евә нә лазым олдуғуну мән јахшы билирәм вә сөз-сөһбәтә ҝәтириб чыхарса да, јенә дә лазым ҝәлән шејләри алырам».
ПУЛ бир чох аиләләрин јаралы јеридир. Белә ки, бу һагда сөһбәтләри мүбаһисәсиз өтүшмүр. Тәәҹҹүблү дејил ки, аиләдә сөз-сөһбәт ән чох пул үстүндә дүшүр.
Пула таразлы јанашмајан әр-арвад арасында тез-тез мүбаһисә јараныр, онлар нараһатчылыг кечирир, өзләринә емосионал вә руһани зәрәр јетирирләр (Инҹил, 1 Тимотејә 6:9, 10). Пулу дүзҝүн хәрҹләмәји баҹармајан валидејнләрә даһа чох ишләмәк лазым ҝәлир вә бу сәбәбдән дә онлар нә өзләринин, нә дә ушагларынын емосионал вә руһани тәләбатларыны лазымынҹа өдәјә билмирләр. Бундан әлавә, бу ҹүр аиләләрдә бөјүјән ушаглар да, адәтән, пулдан дүзҝүн истифадә етмәји баҹармырлар.
Мүгәддәс Китабда дејилир ки, пул инсанын сипәридир (Ваиз 7:12). Лакин пул тәкҹә ону дүзҝүн хәрҹләмәји јох, һәм дә һәјат јолдашынызла бу һагда сөһбәт етмәји өјрәндијиниз тәгдирдә аиләнизи вә никаһынызы горујаҹаг *. Белә олдугда, пул үстүндә мүбаһисәниз дүшмәјәҹәк, әксинә, бу ҹүр сөһбәтләр һәјат јолдашынызла мүнасибәтләринизи мөһкәмләндирәҹәк.
Бәс нә үчүн пул аиләдә бу гәдәр сөз-сөһбәтә сәбәб олур? Бу мәсәләдә мүбаһисә етмәдән үмуми дил тапмаг неҹә мүмкүндүр?
Проблемләрин сәбәби
Чох вахт пул үстүндә јаранан мүбаһисәләрә сәбәб пулун олуб-олмамасы јох, етибарсызлыг вә ја горху олур. Мәсәлән, әр һәр гәпијин һесабыны тутанда, әслиндә, һәјат јолдашынын аиләнин бүдҹәсиндән дүзҝүн истифадә етдијинә шүбһә илә јанашдығыны ҝөстәрмиш олур. Гадын исә әринин гыраға аз пул гојдуғундан шикајәтләнәндә ҝәләҹәкдә аиләдә јарана биләҹәк мадди чәтинликдән горхдуғуну билдирир.
Әрлә арвад арасында проблемин јаранмасына алдыглары тәрбијә дә сәбәб олур. Сәккиз илдир ки, аилә гурмуш Метју дејир: «Арвадымын бөјүдүјү аиләдә пулдан дүзҝүн истифадә едибләр. О, һеч вахт мәним кечирдијим һиссләри јашамајыб. Мәним атам ичән вә чәкән олуб, һәм дә әксәр һалларда ишләмәјиб. Чох вахт биз ән зәрури еһтијаҹларымызы белә өдәјә билмирдик. Буна ҝөрә дә мәндә горху вар ки, бирдән борҹа ҝирмәли оларам. Һәрдән бу горху уҹбатындан пул һаггында арвадымла сакит сөһбәт едә билмирәм». Наразылығын нәјин үстүндә дүшмәсиндән асылы олмајараг, әрлә арвад неҹә едә биләр ки, пул евдә сөз-сөһбәтә сәбәб олмасын, әксинә, аиләјә хејир ҝәтирсин?
Сизин үчүн нә даһа ваҹибдир — пул, јохса никаһыныз?
Мүвәффәгијјәтә јол ачан дөрд ачар
Мүгәддәс Китаб малијјә мәсәләләри үзрә мәсләһәт китабчасы дејил. Буна бахмајараг, орада аиләләрә пулла бағлы проблемләрдән гачынмаға көмәк олаҹаг фајдалы мәсләһәтләр вар. Нә үчүн нөвбәти мәсләһәтләри охујуб, онлара әмәл етмәјәсиниз?
1. Пул һагда сакит данышмағы өјрәнин. «Јахшы нәсиһәтә гулаг асанын һикмәти вар» (Сүлејманын мәсәлләри 13:10). Ола билсин, алдығыныз тәрбијәнин уҹбатындан сизә пулла бағлы мәсәләләрдә башгалары илә, хүсусилә дә һәјат јолдашынызла мәсләһәтләшмәк чәтиндир. Лакин буну баҹармағы өјрәнмәк мүдрик һәрәкәт оларды. Мәсәлән, нә үчүн һәјат јолдашыныза валидејнләринизин пула мүнасибәтинин сизә неҹә тәсир етдијини данышмајасыныз? Һәмчинин алдығы тәрбијәнин һәјат јолдашыныза да неҹә тәсир етдијини баша дүшмәјә чалышын.
Пул һагда данышмаг үчүн проблем јарананаҹан ҝөзләмәк лазым дејил. Мүгәддәс Китабы јазанлардан бири белә бир суал вермишди: «Ики нәфәр разылашыб ҝөрүшмәсә, бирҝә јол ҝедәрми?» (Пејғәмбәрләрин китабы, Амос 3:3). Бу ајәдәки принсипи неҹә тәтбиг етмәк олар? Әҝәр бүдҹә мәсәләләрини мүзакирә етмәјә вахт ајырсаныз, чох еһтимал ки, мүбаһисәјә ҝәтириб чыхаран анлашылмазлыглары азалда биләрсиниз.
МӘСЛӘҺӘТ. Бүдҹә мәсәләләрини мүнтәзәм мүзакирә етмәк үчүн вахт ајырын. Бунун үчүн ајын илк ҝүнүнү вә ја һәфтәнин мүәјјән ҝүнүнү ајырмаг олар. Чалышын ки, сөһбәтиниз гыса, 15 дәгигә вә ја бундан аз олсун. Елә вахт сечин ки, һеч бириниз јорғун олмајасыныз. Бу мәсәләләри сүфрә архасында, јахуд ушагларла динҹәләндә етмәмәјә сөзләшин.
2. Аиләнин ҝәлиринә дүзҝүн јанашын. «Бир-биринизи һөрмәтдә габаглајын» (Инҹил, Ромалылара 12:10). Әҝәр аиләдә јалныз бир нәфәр ишләјирсә, о, газанҹына өзүнүн јох, бүтүн аиләнин пулу кими бахмагла һәјат јолдашына һөрмәт етдијини ҝөстәрә биләр (Инҹил, 1 Тимотејә 5:8).
Әҝәр әрлә арвадын икиси дә ишләјирсә, онлар нә гәдәр мааш алдыгларыны вә бөјүк хәрҹләрини ҝизләтмәмәклә бир-биринә гаршылыглы һөрмәт ҝөстәрә биләрләр. Бу кими шејләри ҝизләтсәләр, бир-бириләринә етибарлары итәҹәк вә мүнасибәтләри корланаҹаг. Әлбәттә, бу о демәк дејил ки, едәҹәкләри һәр хырда хәрҹләр һагда бир-биринә һесабат вермәлидирләр. Амма бөјүк хәрҹләр етмәздән әввәл мәсләһәтләшсәниз, һәјат јолдашынызын фикринә һөрмәт етдијинизи ҝөстәрәрсиниз.
МӘСЛӘҺӘТ. Мүәјјән един ки, бир-биринизлә мәсләһәтләшмәдән нә гәдәр пул хәрҹләјә биләрсиниз. Бу, 20 манат, 200 манат, јахуд башга мәбләғ ола биләр. Бундан чох пул хәрҹләмәк истәдикдә, һәмишә јолдашынызла мәсләһәтләшин.
3. Планларынызы вәрәгә јазын. «Чалышганын нијјәти хејир ҝәтирәр» (Сүлејманын мәсәлләри 21:5). Бош јерә әмәк сәрф етмәмәк үчүн аилә бүдҹәсини јарадын. Беш илдир ки, аилә гуран Нина дејир: «Өз ҝәлирини вә хәрҹләрини вәрәгдә ҝөрмәк адамы санки ајылдыр. Бу заман һәгигәти данмаг мүмкүн олмур».
Бүдҹә јаратмаг үчүн мүрәккәб үсуллара әл атмаг ваҹиб дејил. Ики оғул атасы олан Даррен 26 илдир ки, аилә гуруб. О дејир: «Әввәлҹә биз һәфтә әрзиндә хәрҹләјәҹәјимиз пулу ајры-ајры зәрфләрә гојурдуг. Мәсәлән, бизим јемәк, истираһәт вә һәтта бәрбәрхана үчүн ајры-ајры зәрфләримиз вар иди. Бир зәрфдә пул гуртаранда о бирисиндән ҝөтүрүб хәрҹләјир вә тез бир заманда јеринә гајтарырдыг». Әҝәр сиз чох вахт нәғд өдәнишлә јох, кредитлә мал алырсынызса, о заман сизә план тутуб, хәрҹләринизи јазмаг хүсусилә ваҹибдир.
МӘСЛӘҺӘТ. Сабит хәрҹләринизи јазын. Ҝәлиринизин нечә фаизини кәнара гојаҹағынызы мүәјјәнләшдирин. Сонра гејри-сабит хәрҹләрин, мәсәлән, гида, електрик енержиси вә телефон хидмәти илә бағлы хәрҹләрин сијаһысыны тутун. Бир нечә ај әрзиндә нә гәдәр пул хәрҹләдијинизи јазын. Лазым ҝәләрсә, борҹа ҝирмәмәк үчүн һәјат тәрзиниздә дәјишиклик един.
4. Өһдәчиликләринизи мүәјјәнләшдирин. «Ики адам бир адамдан јахшыдыр, чүнки зәһмәтләри үчүн јахшы музд алаҹаглар» (Ваиз 4:9, 10). Бәзи аиләләрдә пул ишинә әр бахыр. Диҝәрләриндә гадын бу ишин өһдәсиндән баҹарыгла ҝәлир (Сүлејманын мәсәлләри 31:10-28). Бир чох әр-арвадлар исә бу мәсулијјәти өз араларында бөлүшүрләр. 21 илдир аилә гуран Марио дејир: «Һесаб ишләринә вә хырда хәрҹләрә арвадым бахыр. Мән исә верҝиләри вә иҹарә һаггыны өдәјирәм. Биз ҝөрдүјүмүз ишләр һагда бир-биримизә мәлумат верир вә әлбир ишләјирик». Бу ишләри неҹә ҝөрдүјүнүздән асылы олмајараг, әсас мәсәлә әлбир олмагдыр.
МӘСЛӘҺӘТ. Бир-биринизин зәиф вә ҝүҹлү ҹәһәтләрини нәзәрә алараг кимин һансы иши ҝөрәҹәјини мүзакирә един. Бир нечә ајдан сонра мәсулијјәтләрин өһдәсиндән неҹә ҝәлдијинизи нәзәрдән кечирин. Лазым ҝәләрсә, дәјишиклик един. Һәјат јолдашынызын әмәјини гијмәтләндирмәк, һәмчинин һесабы өдәмәјин, алыш-вериш етмәјин вә саирә шејләрин неҹә баша ҝәлдијини анламаг үчүн һәрдән ролларынызы дәјишә биләрсиниз.
Пулла бағлы мүзакирәләрин мәгсәди
Әслиндә, пулла бағлы мүзакирәләр әрлә арвадын мүнасибәтләриндә сојуглуг јаратмыр. Беш илдир ки, аилә гуран Леа өз тәҹрүбәсиндә бунун шаһиди олуб. О дејир: «Јолдашымла мән пул һагда ачыг вә дүрүст сөһбәт етмәји өјрәнмишик. Бунун сајәсиндә инди јекдил иш ҝөрүрүк вә бир-биримизә олан мәһәббәтимиз даһа да артыб».
Пулу неҹә хәрҹләмәји мүзакирә едәндә әрлә арвад бир-бирилә өз үмидләрини вә арзуларыны бөлүшүр, ејни заманда, никаһа садиг галдыгларыны ҝөстәрирләр. Баһалы шеј алмаздан әввәл мәсләһәтләшәндә онлар бир-биринин һиссләрини вә фикрини нәзәрә алдыгларыны ҝөстәрмиш олурлар. Мүәјјән мәбләғи мәсләһәтсиз хәрҹләмәјә јол верәндә бир-бириләринә етибар етдикләрини билдирирләр. Бүтүн бунлар никаһда әсил мәһәббәтин олдуғуну ҝөстәрир. Бу ҹүр мүнасибәтләр исә пулдан гат-гат гијмәтлидир. Белә олан һалда, пул үстүндә мүбаһисә етмәјә дәјәрми?
^ abz. 3 Адлар дәјишдирилиб.
^ abz. 7 Мүгәддәс Китабда дејилир ки, әр арвадын башыдыр, буна ҝөрә дә аиләнин бүдҹәсини планлашдырмаг мәсулијјәти әсасән кишинин үзәринә дүшүр. Һәмчинин арвадынын марагларыны өзүнүнкүндән үстүн тутараг онунла мәһәббәтлә давранмаг әрин борҹудур (Инҹил, Ефеслиләрә 5:23, 25).
ӨЗҮНҮЗДӘН СОРУШУН:
- Ахырынҹы дәфә нә вахт һәјат јолдашымла пул һагда сакит сөһбәт етмишик?
- Һәрәкәтләримлә вә сөзләримлә һәјат јолдашымын аиләнин бүдҹәсинә етдији јардымы гијмәтләндирдијими неҹә ҝөстәрә биләрәм?