1. Инсанын төвбә етмәси нә демәкдир?

 СӘҺВ бир иш ҝөрәндә төвбә етмәк ваҹибдир. Мүгәддәс Китаба әсасән төвбә едән инсан ҝүнаһлы әмәлинә ҝөрә дәрин пешманчылыг чәкир, һәмин һәрәкәтинә сон гојур вә даһа ону тәкрарламамаға гәти гәрарлы олур. («Јени Дүнја Тәрҹүмәси»нин «Лүғәт» бөлмәсиндә «Төвбә» сөзүнә бахын.)

 2. Нәјә ҝөрә төвбә һагда һамымызын билмәсинә еһтијаҹ вар? (Нәһәмја 8:9—11).

² Төвбә һагда бүтүн инсанлар билмәлидир. Чүнки һамымыз һәр ҝүн ҝүнаһ ишләјирик. Адәмлә Һәвванын өвладлары олдуғумуз үчүн өлүм вә ҝүнаһ онлардан бизә кечиб (Ром. 3:23; 5:12). Һеч биримиз истисна дејилик. Һәтта һәвари Булус кими бөјүк иман саһиби олан кәсләр дә ҝүнаһла мүбаризә апарырдылар (Ром. 7:21—24). Бәс бу о демәкдир ки, ҝүнаһларымыза ҝөрә һәмишә бојнубүкүк ҝәзмәлијик? Хејр. Јеһова мәрһәмәтли Аллаһдыр вә бизим хошбәхт олмағымызы истәјир. Нәһәмја пејғәмбәрин дөврүндә јашајан јәһудиләри хатырлајаг. (Нәһәмја 8:9—11 ајәләрини охујун.) Јеһова онларын кечмиш сәһвләринә ҝөрә һәдсиз кәдәрә гәрг олмасыны истәмирди. Әксинә, истәјирди ки, онлар Она севинҹлә ибадәт етсинләр. Јеһова төвбәнин инсана хошбәхтлик ҝәтирдијини билир. Буна ҝөрә дә төвбә илә бағлы бизә мүәјјән шејләр өјрәдир. Әҝәр ҝүнаһларымыздан төвбә етсәк, әмин ола биләрик ки, мәрһәмәтли Аллаһымыз бизи бағышлајаҹаг.

 3. Бу мәгаләдә нәләри мүзакирә едәҹәјик?

³ Ҝәлин төвбә барәдә әтрафлы өјрәнәк. Бу мәгаләдә төвбәнин үч јөнүндән данышаҹағыг. Әввәла, ҝөрәҹәјик ки, Јеһова Исраил халгына төвбә илә бағлы нә өјрәтмишди. Сонра арашдыраҹағыг ки, Јеһова ҝүнаһлы инсанлары төвбәјә неҹә  чағырыб. Сонда исә Исанын давамчыларынын төвбә барәдә нә өјрәндикләрини мүзакирә едәҹәјик.

ЈЕҺОВА ИСРАИЛ ХАЛГЫНА ТӨВБӘ ИЛӘ БАҒЛЫ НӘ ӨЈРӘТМИШДИ?

 4. Јеһова Исраил халгына төвбә илә бағлы нә өјрәтмишди?

⁴ Јеһова исраиллиләри бир халг кими тәшкил едәндә онларла әһд — рәсми сазиш бағлады. Әһдә әсасән әҝәр исраиллиләр Јеһованын ганунларына ујғун даврансајдылар, О, халгы горујуб бол немәтләр верәҹәкди. Бу ганунларла бағлы Јеһова демишди: «Бу ҝүн сизә вердијим әмр ағыр, јахуд әлчатмаз дејил» (Ган. 30:11, 16). Јох әҝәр исраиллиләр Јеһоваја үсјан етсәјдиләр, мәсәлән, башга аллаһлара ибадәт етсәјдиләр, Јеһованын немәтләриндән мәһрум олуб әзаба дүчар олаҹагдылар. Амма бу о демәк дејилди ки, Јеһова онлардан бирдәфәлик үз дөндәрәҹәкди. Исраиллиләрин һәлә дә «Јеһоваја сары дөнүб» Онун сөзүнә итаәт етмәк имканлары вар иди (Ган. 30:1—3, 17—20). Башга сөзлә, онлар төвбә едә биләрдиләр. Белә олан һалда Јеһова онлара јахын олуб јенидән немәтләр верәҹәкди.

 5. Јеһова халгындан үмидини үзмәдијини неҹә ҝөстәрди? (2 Падшаһлар 17:13, 14).

⁵ Јеһованын сечилмиш халгы дәфәләрлә Она аси чыхырды. Бүтләрә ситајиш етмәкдән әлавә, онлар башга мәнфур ишләр дә ҝөрүрдүләр. Бунун да нәтиҹәсиндә башлары чох бәла чәкирди. Амма Јеһова бу үсјанкар халгындан үмидини үзмүрдү. О, дөнә-дөнә пејғәмбәрләрини ҝөндәриб халгыны төвбәјә, Она сары дөнмәјә сәсләјирди. (2 Падшаһлар 17:13, 14 ајәләрини охујун.)

 6. Јеһова пејғәмбәрләр васитәсилә халгына төвбәнин ваҹиблијини неҹә өјрәтмишди? (Һәмчинин шәклә бахын.)

⁶ Халг итаәтсизлик едәндә Јеһова чох вахт пејғәмбәрләрини ҝөндәриб онлара хәбәрдарлыг верирди. Мәсәлән, Әрәмја пејғәмбәр васитәсилә Јеһова демишди: «Ҝери дөн, еј аси Исраил, Мән сизә гәзәблә бахмајаҹағам, чүнки Мән вәфалыјам...  һәмишәлик аҹыглы галмајаҹағам. Бирҹә ҝүнаһынызы бојнунуза алын, чүнки Аллаһыныз Јеһоваја асилик етдиниз» (Әрм. 3:12, 13). Јуил васитәсилә Јеһова белә демишди: «Бүтүн гәлбинизлә Мәнә сары дөнүн» (Јуил 2:12, 13). Әшијаја белә сөзләр бәјан етмәји бујурмушду: «Јујунуб пакланын, шәр әмәлләринизи ҝөзүмүн өнүндән узаглашдырын, писликдән әл чәкин» (Әшј. 1:16—19). Һәмчинин Јеһова Һизгијал васитәсилә белә суал вермишди: «Пис адамын өлүмү бәјәм Мәнә хошдур?.. Мәҝәр истәмәрәм ки, о, јолундан дөнүб јашасын? Һеч кимин өлүмүндән һәзз алмырам... Одур ки, јолунуздан дөнүн вә јашајын» (Һизг. 18:23, 32). Јеһова инсанларын төвбә етдијини ҝөрәндә чох севинир, чүнки онларын әбәди јашамасыны истәјир. Демәли, Јеһова инсана көмәк етмәк үчүн әввәлҹә онун төвбә етмәсини ҝөзләмир. Ҝәлин буна даир бир нечә нүмунәјә бахаг.

 7. Һушә пејғәмбәрлә арвадынын һадисәси әсасында Јеһова халгына нә өјрәтмишди?

⁷ Ҝөрәк Јеһова Һушә пејғәмбәр вә онун арвады Ҝүмәрин һадисәси әсасында халгына нә өјрәтмишди. Ҝүмәр зина етмишди. О, Һушәни атыб башга киши илә јашајырды. Бәс бу ҝедишин ҝери дөнүшү јох иди? Үрәкләри ҝөрән Јеһова Аллаһ Һушәјә демишди: «Неҹә ки Исраил халгы јад аллаһлара үз тутса да,.. Јеһова онлары севир, сән дә ҝет ашнасы олан, зинакарлыг едән гадыны јенидән сев» (Һушә 3:1; Мәс. 16:2). Фикир вердинизсә, Һушәнин арвады һәлә дә ҹидди ҝүнаһ ишләјирди, амма Јеһова Һушәјә дејир ки, ону бағышласын вә онунла барышсын a. Буна бәнзәр тәрздә Јеһова да Өз инадкар халгындан әлини үзмәмишди. Онлар дәһшәтли ҝүнаһлар ишләсәләр дә, Јеһова онлары һәлә дә севирди, онларын төвбә етмәси вә јолларындан дөнмәси үчүн көмәк етмәјә давам едирди. Белә чыхыр ки, үрәкләри арашдыран Јеһова Аллаһ инсан һәлә ҹидди ҝүнаһ ишләјә-ишләјә ону төвбә етмәјә тәшвиг едир? (Мәс. 17:3). Ҝәлин ҝөрәк.

ЈЕҺОВА ҜҮНАҺКАРЛАРЫН ТӨВБӘ ЕТМӘСИНӘ КӨМӘК ЕДИР

 8. Габилин төвбә етмәси үчүн Јеһова неҹә көмәк әли узатды? (Јарадылыш 4:3—7; һәмчинин шәклә бахын.)

⁸ Габил Адәм вә Һәвванын илк өвлады иди. Ҝүнаһа мејил она ирсән кечмишди. Габил бу мејлини ҹиловлаја билмәди. Мүгәддәс Китабда онун һаггында дејилир ки, «әмәлләри пис» иди (1 Јәһ. 3:12). Јәгин, елә буна ҝөрә Јеһова «Габилдән вә онун ҝәтирдији бәхшишдән разы галмады». О, пис әмәлләриндән дөнмәк әвәзинә «бәрк гәзәбләнди, гаш-габағыны саллады». Бәс Јеһова сонра нә етди? О, Габиллә данышды. (Јарадылыш 4:3—7 ајәләрини охујун.) Фикир верин ки, Јеһова онунла меһрибан данышды, баша салды ки, јахшы иш ҝөрсә, хејир тапаҹаг, јох әҝәр гәзәбини ҹиловламаса, бу ону ҝүнаһа сүрүкләјәҹәк. Тәәссүф ки, Габил Јеһоваја гулаг асмады. О, төвбә етмәси үчүн Јеһованын узатдығы көмәк әлини ҝери чевирди. Габилин бу һәрәкәтиндән сонра Јеһова даһа һеч кәси төвбәјә чағырмады? Бу, һеч дә белә дејил!

 9. Јеһова Давуда төвбә етмәјә неҹә көмәк етди?

⁹ Давуд падшаһ Јеһоваја чох әзиз иди, һәтта онун һаггында белә демишди: «О, Мәним үрәјимҹәдир» (Һәв. 13:22). Амма Давуд ағыр ҝүнаһлар ишләди. Бу ҝүнаһларын ичиндә зина вә гатиллик дә вар иди. Мусанын ганунуна әсасән Давуд өлмәли  иди (Лав. 20:10; Сај. 35:31). Амма Јеһова она көмәк әли узатды b. Давуд һәлә төвбә етмәдији һалда Натан пејғәмбәри онун јанына ҝөндәрди. Натан Давудун үрәјинә јол тапмаг үчүн бир нүмунә чәкди. Бу нүмунәдән сонра Давуд бөјүк ҝүнаһ ишләдијини баша дүшүб төвбә етди (2 Ишм. 12:1—14). Давудун јаздығы бир мәзмурдан онун нә гәдәр пешман олдуғуну ҝөрмәк олар (Зәб. 51, мүгәддимә). Бу мәзмур ҝүнаһ ишләмиш сајсыз-һесабсыз инсана тәсәлли вериб вә онлары төвбәјә тәшвиг едиб. Шүкүрләр олсун ки, Јеһова әзиз бәндәси Давудун төвбәјә ҝәлмәсинә көмәк етди.

10. Јеһованын ҝүнаһлы инсанлара гаршы сәбир ҝөстәрдијини, онлары бағышладығыны билмәк сизә неҹә тәсир едир?

¹⁰ Јеһова ҝүнаһа нифрәт едир вә онун һеч бир нөвүнә ҝөз јуммур (Зәб. 5:4, 5). Бунунла белә, Јеһова һәр биримизин ҝүнаһлы олдуғуну билир. Она ҝөрә дә севҝисиндән ирәли ҝәләрәк ҝүнаһла мүбаризә апармағымыза көмәк едир. Јеһова һәмишә чалышыр ки, һәтта ән пис ҝүнаһлар ишләмиш инсанлар да төвбә етсин вә Она јахынлашсын. Буну билмәк үрәјимизә раһатлыг ҝәтирир. Јеһованын сәбри вә әфви үзәриндә дүшүнәндә Она садиг галмаг вә ҝүнаһ ишләјәндә дәрһал төвбә етмәк гәтијјәтимиз артыр. Инди исә ҝәлин мәсиһи јығынҹағындан данышаг вә ҝөрәк Иса Мәсиһ төвбә илә бағлы даһа нә өјрәтмишди.

ИСА ДАВАМЧЫЛАРЫНА ТӨВБӘ ИЛӘ БАҒЛЫ НӘ ӨЈРӘТМИШДИ?

11, 12. Иса Јеһованын бағышлајан Аллаһ олдуғу илә бағлы нә өјрәтмишди? (Шәклә бахын.)

¹¹ Ерамызын биринҹи әсриндә Мәсиһин пејда олмасынын вахты ҝәлиб чатды. Өтән мәгаләдә данышдығымыз кими Јеһова һәм Вәфтизчи Јәһја, һәм дә Иса Мәсиһ васитәсилә хидмәтчиләринә төвбәнин ваҹиблијини өјрәтмишди (Мәт. 3:1, 2; 4:17).

¹² Иса јер үзүндә оланда инсанлара Јеһованын бағышламаға һазыр олдуғуну  өјрәдирди. Бир дәфә о буну баша салмаг үчүн итмиш оғул һагда чох тәсирли бир мәсәл чәкмишди. Бу оғлан еви тәрк едиб пис һәјат тәрзи сүрмәјә башлады. Амма сонра «ағлы башына ҝәләндә» евә гајытды. Атасы ону неҹә гаршылады? Иса демишди ки, «һәлә узагда икән атасы оғлуну ҝөрүб она үрәји јанды, габағына гачыб онун бојнуна сарылды вә нәвазишлә өпдү». Әслиндә, оғул бағышланаҹағына үмид етмирди. О, атасынын муздла ишләјән ишчиси олмаг үчүн иҹазә алмаға ҝәлмишди. Атасы она «оғлум» дејиб аиләсинә гәбул етди, сонра белә деди: «Мәним бу оғлум... итмишди тапылды» (Лука 15:11—32). Иса јер үзүнә ҝәлмәздән өнҹә ҝөјдә јашајанда сөзсүз ки, Атасынын нә гәдәр ҝүнаһкары бағышладығыны, онлара рәһм ҝөстәрдијини өз ҝөзләри илә ҝөрмүшдү. Исанын данышдығы бу һекајә бизим гәлбимизә тәскинлик верир вә Атамыз Јеһованын нә гәдәр мәрһәмәтли олдуғуна әмин едир.

13, 14. Һәвари Бутрус төвбә илә бағлы нәји баша дүшмүшдү вә башгаларына бу барәдә нә өјрәтмишди? (Һәмчинин шәклә бахын.)

¹³ Һәвари Бутрус Исадан төвбә вә әфвлә бағлы ваҹиб дәрсләр өјрәнмишди. Бутрус дәфәләрлә сәһв етсә дә, Иса ону һәр дәфә бағышлајырды. Мәсәлән, Бутрус Исаны үч дәфә данмышды вә буна ҝөрә чох мәјус олмушду (Мәт. 26:34, 35, 69—75). Амма Иса дириләндән сонра Бутруса ҝөрүнүб еһтимал ки, онунла тәкликдә данышмышды (Лука 24:33, 34; 1 Кор. 15:3—5). Шүбһәсиз, о, төвбә едән һәварисини үрәкдән бағышладығына әмин етмишди.

¹⁴ Бутрус төвбә етмәјин вә бағышланмағын нә демәк олдуғуну өз тәҹрүбәсиндән билдији үчүн башгаларына да буну өјрәдирди. Әллинҹи ҝүн бајрамындан бир мүддәт сонра о, имансыз јәһудиләрин гаршысында нитглә чыхыш едәрәк онлара Мәсиһин ганына баис олдугларыны изаһ етмишди. Бунунла белә, Бутрус онлара  меһрибанлыгла белә сөзләр демишди: «Ҝүнаһларынызын бағышланмасы үчүн төвбә един вә јолунуздан дөнүн ки, Јеһовадан тәравәт мөвсүмү ҝәлсин» (Һәв. 3:14, 15, 17, 19). Бу сөзләрлә Бутрус ҝөстәрмишди ки, ҝүнаһкар инсан төвбә едәндә јолундан дөнүр, јәни јанлыш дүшүнҹәсинә, јанлыш әмәлләринә сон гојур вә Јеһованы разы салан тәрздә давранмаға башлајыр. Һәмчинин һәвари онлара билдирмишди ки, төвбә етсәләр, Јеһова онлары тамамилә бағышлајаҹаг, санки бу ҝүнаһлары һеч етмәјибләр. Узун илләр сонра исә Бутрус мәсиһиләрә белә сөзләр демишди: «Јеһова... сизә сәбир едир, чүнки һеч кәсин мәһв олмасыны истәмир, әксинә, истәјир ки, һамы төвбәјә ҝәлсин» (2 Бут. 3:9). Неҹә дә хошдур ки, ҝүнаһымызын бөјүк вә ја кичик олмасындан асылы олмајараг, төвбә едириксә, Јеһова бизи бағышлајыр!

15, 16. а) Һәвари Булус бағышламагла бағлы нә өјрәнмишди? (1 Тимутијә 1:12—15). б) Нөвбәти мәгаләдә нә мүзакирә олунаҹаг?

¹⁵ Тәк-түк адам тапылар ки, Тарсдан олан Шаул гәдәр төвбәјә вә әфвә еһтијаҹ дујсун. О, Мәсиһин әзиз давамчыларыны амансызҹасына тәгиб едирди. Јәгин, әксәр мәсиһиләрин Шаулун нә вахтса дәјишәҹәјинә, аз да олса, үмидләри јох иди. Амма инсанлардан фәргли олараг, Иса Мәсиһ белә дүшүнмүрдү. О да, Атасы да Шаулдакы ҝөзәл хүсусијјәтләри ҝөрүрдү. Елә буна ҝөрә дә Иса демишди: «Бу адам... сечдијим аләтдир» (Һәв. 9:15). Иса Шаулун төвбә етмәси үчүн һәтта мөҹүзә дә ҝөстәрмишди (Һәв. 7:58—8:3; 9:1—9, 17—20). Сонралар Булус кими танынан Шаул мәсиһилији гәбул етди. Булус она ҝөстәрилән хејирхаһлыға вә мәрһәмәтә ҝөрә миннәтдарлығыны дәфәләрлә билдирмишди. (1 Тимутијә 1:12—15 ајәләрини охујун.) Һәвари Булус баҹы-гардашлара белә демишди: «Аллаһ Өз хејирхаһлығы илә сәни төвбәјә чәкмәк истәјир» (Ром. 2:4).

¹⁶ Һәвари Булус Коринф јығынҹағында бир нәфәрин әхлагсызлыг етдијини ешитмишди. О бу биабырчылығы неҹә һәлл етди? Бу һадисәдән Јеһованын вердији тәрбијә вә мәрһәмәти барәдә чох шеј өјрәнирик. Нөвбәти мәгаләдә бу барәдә әтрафлы данышаҹағыг.