ИСТӘЈӘРДИМ, сизә бу һадисәјә гәдәр һәјатымда баш верәнләр барәдә данышым. Мән 1929-ҹу ил, ијул ајынын 29-у анадан олмушам. Филиппинин Булакан әјаләтинин кәндиндә бөјүмүшәм. Игтисади бөһран дөврү олдуғундан кәндимиздә һәјат сәвијјәси чох ашағы иди. Мән јенијетмә оланда өлкәдә мүһарибә башлады. Јапонија ордусу Филиппинә һүҹум етди. Өлкәнин уҹгар әразисиндә јашадығымыз үчүн мүһарибәнин кәндимизә бирбаша тәсири олмамышды. Кәндимиздә радио, телевизија, гәзет кими информасија васитәләри олмадығындан мүһарибә барәдә хәбәрләри јалныз ағыздан-ағыза ешидирдик.

Аиләдә сәккиз ушагдан икинҹиси идим. Сәккиз јашымдан сонра мәнә бир мүддәт нәнәмлә бабам бахыб. Бабам дин мәсәләсиндә ҝениш дүшүнән инсан иди, бахмајараг ки, католик иди. Достлары она чохлу дини нәшрләр верирди вә о, һамысыны јығыб сахлајырды. Бир дәфә о, мәнә тагал дилиндә «Мүдафиә», «Тәһлүкәсизлик», «Ифша» адлы буклетләри * вә Мүгәддәс Китабы ҝөстәрмишди. Мән Мүгәддәс Китабы охумағы чох севирдим, хүсусилә дә, мүждәләр һиссәсини. Охудугларым мәни Мәсиһ кими јашамаға тәшвиг етмишди (Јәһ. 10:27).

1945-ҹи илдә Филиппинин Јапонлар тәрәфиндән ишғалы сона чатды. Елә бу әрәфәләрдә валидејнләрим мәним евә гајытмағымы истәдиләр. Нәнәмлә бабам да мәни дилә тутмаға башлады, беләҹә, мән евимизә гајытдым.

Бундан гыса мүддәт сонра, 1945-ҹи илин декабр ајында Ангат шәһәриндә јашајан Јеһованын Шаһидләри бизим кәндә тәблиғ етмәјә ҝәлди. Бир јашлы гардаш бизә ҝәлиб Мүгәддәс Китабда ахырзаманла бағлы јазыланлары данышды (2 Тим. 3:1—5). О, бизи гоншу кәнддә кечирилән Мүгәддәс Китаб дәрсинә дәвәт етди. Валидејнләрим ҝетмәк истәмәсә дә, мән ҝетдим. Орада тәхминән 20 нәфәр вар иди; бәзиләри Мүгәддәс Китабла бағлы суаллар верирди.

 Бу инсанларын нәдән данышдығыны баша дүшә билмәдијим үчүн дуруб ҝетмәк истәјирдим. Елә бу вахт онлар һәмд нәғмәси охумаға башладылар. Нәғмә мәнә елә ҝүҹлү тәсир етди ки, ҝетмәк фикриндән дашындым. Нәғмәдән вә дуадан сонра һамы нөвбәти базар ҝүнү Ангатда кечириләҹәк ҝөрүшә дәвәт олунду.

Ҝөрүш Крузлар аиләсинин евиндә кечирди. Ора чатмаг үчүн бәзиләримиз тәхминән 8 километр јол ҝетмәли олдуг. Ҝөрүшдә һарадаса 50 нәфәр вар иди. Һәтта ушагларын белә, Мүгәддәс Китабдакы дәрин мөвзуларла бағлы шәрһләр вердијини ҝөрәндә мәәттәл галмышдым. Бир нечә ҝөрүшдән сонра Дамиан Сантос адлы бир гардаш мәни ҝеҹәни онларда галмаға дәвәт етди. Биз, демәк олар, бүтүн ҝеҹәни Мүгәддәс Китабла бағлы сөһбәт етдик.

О вахтлар Мүгәддәс Китабы арашдыран инсан әсас тәлимләри өјрәнән кими вәфтиз ола биләрди. Мән ҹәми бир нечә ҝөрүшә ҝәләндән сонра гардашлар мәндән сорушдулар: «Вәфтиз олмаг истәјирсән?» Мән «Аға Мәсиһә хидмәт» етмәк истәјирдим, буна ҝөрә дә дедим: «Бәли, истәјирәм» (Кол. 3:24). Биз јахынлыгда јерләшән чајын кәнарына ҝетдик. Мән вә башга бир гардаш һәмин чајда вәфтиз олдуг. Онда 1946-ҹы ил, феврал ајынын 15-и иди.

Мән баша дүшүрдүм ки, вәфтиз олунмуш мәсиһи Иса Мәсиһ кими мүнтәзәм тәблиғ етмәлидир. Атам мәним тәблиғ етмәјими истәмирди. О дејирди: «Сән тәблиғ етмәк үчүн чох ҝәнҹсән. Садәҹә суја ҝириб-чыхмағын сәни тәблиғчи етмир». Мән атама дедим: «Бу, Аллаһын тәләбидир, биз Аллаһын Падшаһлығы һагда мүждәни тәблиғ етмәлијик» (Мәт. 24:14). Һәмчинин дедим ки, мән Аллаһа вердијим сөзүн үстүндә дурмалыјам. Бундан сонра атам мәнә мәгаләнин әввәлиндәки сөзләри деди. О, гәти гәрарлы иди ки, мәни тәблиғ етмәјә гојмасын. Бу һадисә мәни Јеһованын јолунда илк гурбаны вермәјә сөвг етди.

Крузлар аиләси мәни Ангатда онларла јашамаға дәвәт етди. Онлар мәни вә кичик гызлары Нораны өнҹүл олмаға тәшвиг едирдиләр. 1947-ҹи илин нојабр ајындан икимиз дә өнҹүл хидмәтинә башладыг. Мән Ангатда, Нора исә башга шәһәрдә хидмәт едирди.

Артыг үчүнҹү ил иди ки, өнҹүл идим. Филиалдан ҝәлән Ерл Стүарт гардаш Ангатда кечирилән ҝөрүшдә 500-дән артыг адамын гаршысында мәрузә дејирди. О, инҝилисҹә данышыр, мән исә онун дедији фикирләри јығҹам шәкилдә тагал дилинә тәрҹүмә едирдим. Мәктәбдә ҹәми једди ил охусам да, мүәллимләримиз тез-тез инҝилисҹә данышдығы үчүн бу дили мүәјјән гәдәр билирдим. Нәшрләримизин чоху тагал дилиндә олмадығы үчүн онлары инҝилис дилиндә охујурдум. Бу да мәнә инҝилис дилини јахшылашдырмаға көмәк етмишди вә мән инҝилис дилини кифајәт гәдәр баша дүшүрдүм. Буна ҝөрә дә гардашын мәрузәсини вә сонра башга мәрузәләри дә тәрҹүмә едә билмишдим.

Һәмин ҝүн Ерл гардаш јығынҹагда гејд етди ки, хүсуси тәјинатлы мүждәчиләр Нју-Јоркда (АБШ) кечирилән «Теократијанын инкишафы» адлы топлантыја (1950-ҹи ил) ҝетдији үчүн филиал Бејтелә бир вә ја ики гардаш дәвәт етмәк истәјир. Дәвәт олунан гардашлардан бири мән идим. Мән јенә дә өјрәшдијим јери тәрк етмәли идим, бу дәфә Бејтелдә көмәк етмәк үчүн.

Јени тәјинатыма башлајанда, јәни Бејтелә ҝәләндә 1950-ҹи ил, ијун ајынын 19-у иди. Бејтел бинасы бир һектарлыг әразидә јерләшән бөјүк вә көһнә тикили иди. Бинанын әтрафында бөјүк ағаҹлар битирди. Бурада тәхминән он субај гардаш хидмәт едирди. Мән сәһәр тездән мәтбәхдә көмәк едирдим. Сонра һарадаса саат доггуздан наһара гәдәр ҹамашырханада палтар үтүләјирдим. Наһардан сонра ејни графиклә ишими давам етдирирдим. Хүсуси тәјинатлы мүждәчиләр бејнәлхалг топлантыдан гајыдандан сонра да Бејтелдә галдым. Мәнә һансы иши тапшырырдылар, о иши дә ҝөрүрдүм; журналлары бүкүр, абунә ишинә бахыр вә гәбул шөбәсиндә хидмәт едирдим.

1952-ҹи илдә мән вә Филиппиндән олан даһа алты гардаш Ҝилад мәктәбинин 20-ҹи синфиндә охумаға дәвәт олундуг. Мән чох һәјәҹанланырдым! Бирләшмиш Штатларда ҝөрдүјүмүз чох шеј бизим үчүн јени иди. Бурада һәјат бизим балаҹа кәндимиздәки һәјатдан тамам фәргләнирди.

 Мисал үчүн, бурада әввәлләр ҝөрмәдијимиз електрик аваданлыглар вә габ-гаҹаглар вар иди, биз онлардан истифадә етмәји өјрәнмәли олдуг. Буранын һавасы да тамамилә башга иди. Бир сәһәр бајыра чыханда чох ҝөзәл мәнзәрә ҝөрдүм: һәр јан ағаппаг иди. Һәјатымда биринҹи дәфә иди ки, гар ҝөрүрдүм. Сонра бу ҝөзәл шејин, чох сојуг олдуғуну кәшф еләдим.

Бу чәтинликләр мәктәбдә алдығымыз тәлимин ҝәтирдији севинҹин јанында һеч нә иди. Мүәллимләр чох еффектив тәлим үсулларындан истифадә едирдиләр. Онлар бизә јахшы арашдырма апармағы, мүталиәни сәмәрәли кечирмәји өјрәдирдиләр. Ҝилад мәктәбинин мәним бир мәсиһи кими тәрәгги етмәјимдә бөјүк ролу олуб.

Мәктәби битирәндән сонра мәни мүвәггәти Нју-Јорк шәһәринин Бронкс рајонуна хүсуси өнҹүл тәјин етдиләр. Буна ҝөрә дә, мән 1953-ҹү илин ијул ајында бурада кечирилән «Јени дүнјанын ҹәмијјәти» адлы топлантыда иштирак едә билдим. Топлантыдан сонра мәни јенә Филиппинә тәјин етдиләр.

Филиалдакы гардашлар мәнә дедиләр ки, «бу дәфә сән сәјјар хидмәтә тәјин олунурсан». Бу тәјинат Ағанын изләри илә ҝетмәк үчүн гаршымда чохлу имканлар ачды. Мән дә онун кими уҹгар шәһәр вә кәндләрә ҝедәрәк Јеһованын халгына көмәк етмәли идим (1 Бут. 2:21). Мән Филиппинин ән бөјүк адасы олан Мәркәзи Лусон кими бөјүк бир әразијә тәјинат алмышдым. Бу әразијә Булакан, Нуева-Есиһа, Тарлак, Замбалес әјаләтләри дахил иди. Бәзи шәһәрләрә ҝетмәк үчүн енишли-јохушлу Сјерра-Мадре дағларыны ашмаг лазым ҝәлирди. Бу јерләрдә иҹтимаи нәглијјат јох иди. Мән одун дашыјан јүк машынларынын сүрүҹүләриндән хаһиш едирдим ки, одунларын үстүндә отурум мәни дә апарсынлар. Адәтән, онлар разылашырдылар, амма сизә дејим ки, бу һеч дә раһат нәглијјат васитәси дејилди.

Зијарәт етдијим јығынҹагларын чоху кичик вә јени олдуғу үчүн мән гардашлара ҝөрүшләри вә тәблиғ хидмәтини јахшы шәкилдә тәшкил етмәјә көмәк едирдим.

Сонракы тәјинатым бүтүн Бикол бөлҝәси иди. Бу бөлҝәјә, әсас етибары илә, уҹгар әразиләрдә јерләшән чохсајлы груплар дахил иди. Груплардакы хүсуси өнҹүлләр Јеһованын Шаһидләринин һеч вахт ајағы дәјмәјән јерләрдә тәблиғ едирдиләр. Бурадакы бир евин туалети гујудан ибарәт иди. Гујунун ағзына ики тахта парчасы гојулмушду. Ајағымы тахталарын үстүнә гојан кими, тахта гарышыг гујунун ичинә дүшдүм. Јујунуб-тәмизләнмәјә хејли вахтым ҝетди.

Бу әразидә хидмәт едәндә мәнимлә ејни вахтда өнҹүл хидмәтинә башлајан Нора баҹы барәдә фикирләшмәјә башладым. Һәмин вахт о, Думагете шәһәриндә хүсуси өнҹүл кими хидмәт едирди. Бир ҝүн мән Думагетејә ону ҝөрмәјә ҝетдим. Сонра биз мәктублашмаға  башладыг вә 1956-ҹы илдә аилә гурдуг. Тојумуздан сонракы һәфтә Рапу-Рапу адасындакы јығынҹағы зијарәт етдик. Бурада биз дағлар ашыр, пијада хејли јол ҝедирдик. Бу уҹгар әразиләрдәки баҹы-гардашлара бирликдә баш чәкдијимиз үчүн чох хошбәхт идик.

Нора илә бирликдә һарадаса дөрд ил сәјјар хидмәтдә иштирак едәндән сонра бизи Бејтелә тәјин етдиләр. Беләҹә, 1960-ҹы илин јанвар ајындан узун илләр давам едән Бејтел хидмәтимиз башланды. Заманла Јеһованын тәшкилатында мәсул ишләри һәјата кечирән гардашлардан чох шеј өјрәндим. Нора да Бејтелдә мүхтәлиф ишләр ҝөрүрдү.

Бејтелдә хидмәт етмәк мәнә Филиппиндә тәблиғ саһәсиндәки ҝүҹлү артымы ҝөрмәк севинҹини јашадыр. Мән субај вә ҝәнҹ вахты биринҹи дәфә Бејтелә ҝәләндә Филиппиндә тәхминән 10 000 тәблиғчи вар иди. Һазырда бурада тәблиғчиләрин сајы 200 000-ә чатыб. Бејтелдә исә тәблиғ ишини дәстәкләјән јүзләрлә баҹы-гардаш хидмәт едир.

Вахт кечдикҹә Бејтел әразисини бөјүтмәјә еһтијаҹ јаранды. Рәһбәрлик Шурасы бизә јени, даһа бөјүк бина тикмәк үчүн мүнасиб торпаг саһәси тапмағы тапшырды. Чапхана нәзарәтчиси илә бирҝә гоншу евләри ҝәзәрәк торпаг саһәси ахтармаға башладыг. Һеч кәс торпағыны сатмаг истәмирди, һәтта бир киши бизә деди ки, «биз чинлиләр сатмырыг, анҹаг алырыг».

Амма бир ҝүн ҝөзләнилмәз һадисә баш верди: гоншулардан бири Бирләшмиш Штатлара көчдүјү үчүн бизә онун торпағыны алмағы тәклиф етди. Бундан сонра инанылмаз шејләр олду. Башга гоншу да торпағыны сатмаг истәди вә о бири гоншулары да дилә тутду ки, онлар да сатсын. Һәтта «биз чинлиләр сатмырыг» дејән киши дә торпағыны бизә сатды. Гыса бир мүддәтә филиалын саһәси үчгат бөјүдү. Мән әминәм ки, бу, Јеһованын истәји иди.

1950-ҹи илдә мән Бејтел аиләсинин ән ҝәнҹ үзвү идим. Бу ҝүн исә мән вә һәјат јолдашым бу аиләнин ән гоҹаман үзвләријик. Аға мәни һара ҝөндәрсә, ора да ҝедирдим вә буна ҝөрә әсла пешман дејиләм. Аиләм мәни евдән говса да, Јеһова Аллаһ мәнә иман баҹы-гардашларымдан ибарәт бөјүк бир аилә нәсиб етди. Мән зәррә гәдәр дә шүбһә етмирәм ки, һарада хидмәт едирик-едәк, Јеһова бүтүн еһтијаҹларымызы өдәјәҹәк. Нора вә мән бизә вердији бүтүн немәтләрә ҝөрә Јеһоваја үрәкдән миннәтдарыг. Биз башгаларыны да Јеһованы сынајыб Онун кәрамәтини дадмаға тәшвиг едирик (Мәл. 3:10).

Иса Мәсиһ Мәтта адлы верҝијығана «ардымҹа ҝәл» дејәндә «о, һәр шеји гојуб ајаға галхды вә Исанын ардынҹа ҝетди» (Лука 5:27, 28). Мән дә онун кими һәр шеји гојуб Ағанын ардынҹа ҝетдим. Сиз дә белә един вә сајсыз немәтләр дадын!