Икинҹи Дүнја мүһарибәси вахты валидејнләрим Естонијаны тәрк едиб Алманијаја ҝетдиләр. Мән орада анадан олмушам. Елә һәмин вахтларда валидејнләрим Канадаја көчмәјә һазырлашырдылар. Бизим илк евимиз Оттава (Канада) шәһәринин јахынлығында иди, орада тојуг һининдә јашајырдыг. Чох касыб идик, амма ән азындан сәһәр јемәјинә јумуртамыз олурду.

Бир ҝүн Јеһованын Шаһидләри анама Вәһј 21:3, 4 ајәләрини охуду. Ешитдикләри она о гәдәр тәсир етди ки, ағламаға башлады. Һәгигәт тохуму анамла атамын үрәјиндә ҹүҹәрмәјә башлады вә онлар руһән инкишаф едиб тез бир заманда вәфтиз олундулар.

Валидејнләрим инҝилис дилини елә дә јахшы билмәсә дә, һәгигәтә ҹидди јанашырдылар. Атам Онтарио әјаләтинин Садбери шәһәриндә никел әридән заводда ишләјирди. Бүтүн ҝеҹәни ишләмәсинә бахмајараг, демәк олар ки, һәр шәнбә ҝүнү мәни вә кичик баҹым Силвијаны хидмәтә апарырды. Һәмчинин һәр һәфтә аиләликҹә «Ҝөзәтчи гүлләси»ни арашдырырдыг. Атамла анам ушаглыгдан мәнә Аллаһ севҝиси ашылајыблар. Елә буна ҝөрә дә мән 1956-ҹы илдә 10 јашымда һәјатымы Јеһоваја һәср етдим. Валидејнләримин Јеһоваја мөһкәм севҝиси мәнә бүтүн өмрүм боју гүввәт вериб.

Мәктәби битирәндән сонра хидмәтим ахсамаға башлады. Дүшүндүм ки, әҝәр өнҹүл олсам, ишләјиб кифајәт гәдәр пул јыға билмәјәҹәјәм вә дүнјаны ҝәзмәк арзум үрәјимдә галаҹаг. Мән јерли радиостансијаларын бириндә ди-ҹеј кими ишә дүзәлдим. Бу иш чох хошума ҝәлирди. Амма ҝеҹәләр ишләдијим үчүн јығынҹаг ҝөрүшләрини тез-тез бурахырдым, үстәлик, Јеһованы севмәјән инсанларла отуруб-дурурдум. Амма сонра Мүгәддәс Китаб әсасында тәрбијә олунмуш виҹданым мәни һәјатымда дәјишиклик етмәјә тәшвиг етди.

Мән Ошаваја (Онтарио) көчдүм. Орада Реј Норман, онун баҹысы Лесли вә диҝәр өнҹүлләрлә таныш олдум. Онлар мәнә хош мүнасибәт ҝөстәрдиләр. Бу баҹы-гардашларын нә гәдәр хошбәхт олдугларыны ҝөрдүм вә бу мәнә көмәк етди ки, һәјатдакы мәгсәдләрими јенидән нәзәрдән кечирим. Онлар мәни өнҹүл олмаға һәвәсләндирдиләр вә мән 1966-ҹы илин сентјабр ајында өнҹүл кими хидмәт етмәјә башладым. Чох хошбәхт идим, һәјатымдан разы идим. Амма гаршыда мәни һәјатымы дәјишән сүрпризләр ҝөзләјирди.

Һәлә мәктәбдә охујаркән Торонтодакы (Канада) Бејтелдә хидмәт етмәк үчүн әризә долдурмушдум.  Өнҹүл кими хидмәт етмәјә башлајандан сонра мәни дөрд ил мүддәтинә Бејтелә дәвәт етдиләр. Леслидән чох хошум ҝәлирди, она ҝөрә дә горхурдум ки, әҝәр бу тәклифи гәбул етсәм, ону бир даһа ҝөрмәјәҹәјәм. Узун дуалардан сонра мән бу тәклифи гәбул етдим вә мәјус һалда Лесли илә сағоллашдым.

Бејтелдә ҹамашырханада, сонра исә катиб кими хидмәт етдим. Һәмин вахтларда Лесли Гатинода (Квебек) хүсуси өнҹүл кими хидмәт етмәјә башлады. Тез-тез дүшүнүрдүм: «Ҝөрәсән, о инди нә едир? Ҝөрәсән, дүз гәрар вермишәм?» Сонра исә һәјатымын ән ҝөзәл сүрпризләриндән бирини јашадым. Леслинин гардашы Реј Бејтелә дәвәт олунду. Өзү дә ки мәним отаг јолдашым олду! Бу мәнә Лесли илә мүнасибәтләрими јенидән бәрпа етмәјә шәраит јаратды. Дөрдиллик тәјинатымын сонунҹу ҝүнү, 27 феврал 1971-ҹи ил тарихиндә биз евләндик.

Лесли вә мән Квебекдә франсыздилли јығынҹаға тәјин олундуг. Бир нечә илдән сонра мәнә рајон нәзарәтчиси кими хидмәт етмәји тәклиф етдиләр. Бу мәним үчүн ҝөзләнилмәз иди. Һәмин вахт ҹәми 28 јашым вар иди. Дүшүнүрдүм ки, чох ҹаванам, тәҹрүбәсизәм. Амма Әрәмја 1:7, 8 ајәләри мәни руһландырды. Бир шеј дә вар иди ки, Лесли бир нечә дәфә автомобил гәзасы кечирмишди, үстәлик, јухусузлугдан әзијјәт чәкирди. Нараһат идик ки, белә вәзијјәтдә бу хидмәтдә олмаг чәтин олаҹаг. Буна бахмајараг, Лесли деди: «Әҝәр Јеһова бизи нәсә етмәјә дәвәт едирсә, нијә дә буну етмәјә ҹәһд ҝөстәрмәјәк?» Бу тәјинаты гәбул етдик вә 17 ил сәјјар хидмәтдә олдуг.

Сәјјар хидмәтдә оларкән бир шеји дә өјрәнмәли олдум. Ишим чох олдуғуна ҝөрә Леслијә кифајәт гәдәр вахт ајыра билмирдим. Бир ҝүн базар ертәси сәһәр тездән гапынын зәнҝи чалынды, амма орада һеч ким јох иди. Садәҹә олараг пикник сәбәти, сүфрә, мејвә, пендир, чөрәк, бир бутулка шәраб, стәканлар вә бир аноним мәктуб вар иди. Мәктубда јазылмышды: «Арвадыны пикникә апар». О ҝүн һава чох ҝөзәл иди, ҝүнәш бәрг вурурду. Амма мән Леслијә изаһ етдим ки, ҝедә билмәрик, нитгләрими һазырламалыјам. О мәни баша дүшдү, амма бир аз кефи позулду. Масамын гаршысында әјләшән кими виҹданым мәни боғмаға башлады. Ефеслиләрә 5:25, 28 ајәләри јадыма дүшдү. Фикирләшдим: «Бәлкә дә бу ајәләр васитәсилә Јеһова мәни тәшвиг едир ки, арвадымын емосионал тәләбатыны нәзәрә алым». Дуа едиб Леслијә дедим: «Дур ҝетдик». О, чох севинди. Биз чај кәнарына ҝетдик, ҝөзәл бир јер тапыб сүфрәни ачдыг вә һәјатымызын ән ҝөзәл ҝүнләриндән бирини јашадыг. Үстәлик, нитгләрими дә һазырладым.

Сәјјар хидмәт мәнә бөјүк севинҹ верирди. Хидмәт әразимиз чох бөјүк иди: Британија Колумбијасындан Нјуфаундлендә гәдәр иди. Мәним сәјаһәт етмәк арзум јаваш-јаваш реаллашырды. Ағлымдан Ҝилад мәктәбиндә охумаг да кечирди, амма башга өлкәдә хүсуси тәјинатлы мүждәчи кими хидмәт етмәк истәмирдим. Бир тәрәфдән дә фикирләширдим ки,  мән һара, хүсуси тәјинатлы мүждәчи олмаг һара, онлар хүсуси адамлардыр. Һәм дә горхурдум ки, бирдән бизи Африкаја, мүһарибәләрин вә хәстәликләрин түғјан етдији бир өлкәјә ҝөндәрәрләр. Мән олдуғум јердән мәмнун идим.

1992-ҹи илдә Јеһованын Шаһидләри постсовет өлкәләриндә јенидән тәблиғ етмәјә башладылар. Һәмин вахт бизә Естонијада хүсуси тәјинатлы мүждәчи кими хидмәт етмәк тәклифи ҝәлди. Биз бир аз тәрәддүд едирдик. Амма бу һагда дуа етдик вә јенә ејни фикрә ҝәлдик: «Әҝәр Јеһова бизи нәсә етмәјә дәвәт едирсә, нијә дә буну етмәјә ҹәһд ҝөстәрмәјәк?» Биз бу дәвәти гәбул етдик вә фикирләшдик: «Әсас одур ки, Африкаја ҝетмирик».

Биз дәрһал естон дилини өјрәнмәјә башладыг. Орада бир нечә ај јашадыгдан сонра бизә сәјјар хидмәт тәклиф олунду. Үч Балтикјаны өлкәдә, һәмчинин Калининградда (Русија) тәхминән 46 јығынҹағы вә бәзи груплары зијарәт етмәли идик. Бу о демәк иди ки, биз аз да олса латыш, Литва вә рус дилләрини өјрәнмәли идик. Бу бизим үчүн чәтин иди. Амма онларын дилини өјрәнмәјә чалышдығымызы ҝөрмәк баҹы-гардашлара хош тәсир бағышлајырды. 1999-ҹу илдә Естонијада филиал тәсис олунду. Мән һәмин филиалда Томас Едур, Лембит Рајл вә Томми Кауко гардашларла бирҝә комитә үзвү тәјин олундум.

Даһа өнҹә Сибирә сүрҝүн олунмуш бир нечә баҹы-гардашла таныш олдум. Һәбсханада ағыр шәраитә вә аиләләриндән ајры дүшмәләринә бахмајараг, онларын үрәјиндә аҹыг, гәзәб јаранмамышды. Онлар севинҹләрини вә хидмәтә олан шөвгләрини горумушдулар. Бу бизә өјрәтди ки, ағыр вәзијјәтә дүшәндә дөзмәк вә севинҹимизи горумаг мүмкүндүр.

Биз узун илләр әрзиндә дајанмадан хидмәт едирдик. Мәзунијјәтә чох аз чыхырдыг. Буна ҝөрә дә Лесли өзүнү һәддән артыг јорғун һисс етмәјә башлады. Биз дәрһал анламадыг ки, бу јорғунлуг фибромиалҝија хәстәлији илә бағлыдыр. Она ҝөрә дә тәјинатымызы дајандырыб Канадаја гајытмаг барәдә ҹидди дүшүнмәјә башладыг. Һәмин вахт Патерсонда (Нју-Јорк, АБШ) кечирилән комитә үзвләри үчүн мәктәбә дәвәт олундуг, амма ора ҝедә биләҹәјимизи дүшүнмүрдүм. Бунунла белә, чохлу дуалардан сонра биз бу тәклифи дә гәбул етдик. Јеһова бу гәрарымызы да дәстәкләди. Мәһз бу мәктәби кечән вахт Лесли бүтүн лазыми мүалиҹәни ала билди вә нәтиҹәдә биз нормал һәјата гајыдыб хидмәтимизә давам етдик.

Естонијаја гајыдандан сонра 2008-ҹи илдә ҝүнләрин бир ҝүнү мәнә баш идарәдән зәнҝ ҝәлди. Сорушдулар ки, Конгода хидмәт едә биләрик, ја јох. Мән јеримдәҹә гурујуб галдым. Үстәлик, онлара сабаһа гәдәр ҹаваб вермәли идим. Буну Леслијә демәдим, чүнки билирдим ки, десәм, сәһәрә гәдәр јатмајаҹаг. Амма сәһәрә гәдәр јатмајан мән олдум. Һәмин ҝеҹәни Африка илә бағлы нараһатлыгларым һагда Јеһоваја дуа етдим.

Сәһәриси ҝүн Лесли илә бу барәдә данышдым. Биз јенә ејни фикрә ҝәлдик: «Јеһова бизи Африкаја дәвәт едир. Әҝәр ора ҝетмәсәк, һарадан биләҹәјик ки, бизим  хошумуза ҝәлмәјәҹәк вә биз буну баҹармајаҹағыг?» Естонијада 16 ил јашадыгдан сонра Киншасаја (Конго) јола дүшдүк. Филиал санки оазис иди, ҝөзохшајан јашыл бағчасы вар иди, адамын руһу динҹәлирди. Леслинин отағымыза гојдуғу илк шеј Канададан бәри сахладығы бир ачыгҹа иди. Ачыгҹада јазылмышды: «Һарада әкилмисәнсә, орада чичәк ач». Баҹы-гардашларла ҝөрүшәндән, Мүгәддәс Китаб дәрсләри кечмәјә башлајандан вә хүсуси тәјинатлы мүждәчи олмағын дадыны биләндән сонра хидмәтдән хүсуси севинҹ дујмаға башладыг. Бир мүддәт сонра бизә Африканын тәхминән 13 өлкәсиндәки филиаллары зијарәт етмәк шәрәфи нәсиб олду. Бунун сајәсиндә биз фәргли-фәргли, бир-бириндән ҝөзәл инсанларла таныш олдуг. Мәним әввәлки горхуларымдан әсәр-әламәт галмамышды. Јеһоваја миннәтдар идик ки, бизи Африкаја ҝөндәриб.

Конгода јерли мәтбәхлә таныш олдуг, јемәкләр арасында һәшәратлар да вар иди. Мәнә елә ҝәлирди ки, бунлары јејә билмәрик. Амма сонра баҹы-гардашларын неҹә бәһ-бәһлә једијини ҝөрүб биз дә дадына бахдыг вә пешман олмадыг.

Өлкәнин шәргиндә партизан дәстәләри кәндләрә һүҹум етмиш, гадынлара вә ушаглара зәрәр јетирмишди. Биз һәмин әразијә һуманитар јардым апардыг вә орадакы баҹы-гардашлара дајаг олдуг. Гардашларын чохунун мадди вәзијјәти ашағы иди. Бунунла белә, онларын дирилмәјә мөһкәм үмидини, Јеһоваја мәһәббәтини вә тәшкилата сәдагәтини ҝөрүб чох руһландыг. Бу бизи тәшвиг етди ки, Јеһоваја нә үчүн гуллуг етдијимиз барәдә јенидән дүшүнәк вә иманымызы мөһкәмләндирәк. Бәзи гардашларын евләри дағылмышды, әкин саһәләри гарәт олунмушду. Мәнә бир даһа ајдын олду ки, әлимиздә олан мадди шејләр бир анын ичиндә јоха чыха биләр. Амма руһани сәрвәтимизи, Јеһова илә достлуғумузу һеч ким әлимиздән ала билмәз. Бу гәдәр чәтинликләрә бахмајараг, орадакы баҹы-гардашлар надир һалларда нәдәнсә шикајәт едәрди. Онларын бу ҹүр гәтијјәти бизә чәтинликләрә, сағламлыгла бағлы проблемләрә ҹәсарәтлә дөзмәјә көмәк етди.

Бизи даһа бир сүрприз ҝөзләјирди. Биз Һонконг филиалына тәјин олундуг. Ағлымызын уҹундан белә кечмәзди ки, биз нә вахтса Шәргдә јашајарыг. Амма  алдығымыз һәр тәјинатда Јеһованын әлини вә мәһәббәтини һисс етдијимиз үчүн биз бу тәјинаты да гәбул етдик. 2013-ҹү илдә ҝөз јашлары ичиндә әзиз достларымызла вә Африканын ҝөзәлликләри илә видалашдыг. Гаршыда бизи нәләр ҝөзләдијини билмирдик.

Һонконг сәсли-күјлү, гәләбәлик бир шәһәр иди. Бу исә бизим үчүн бөјүк дәјишиклик иди. Чин дилини өјрәнмәк дә асан дејилди. Гардашлар бизи хош гаршыладылар. Јерли мәтбәх үрәјимизҹә иди. Ишләр сүрәтлә артырды, буна ҝөрә дә филиал әразисини ҝенишләндирмәк лазым иди. Амма әмлак гијмәтләри кәллә-чарха чыхмышды. Она ҝөрә дә Рәһбәрлик Шурасы белә бир мүдрик гәрар гәбул етди ки, ишин мүәјјән һиссәси башга бир әразидә ҝөрүлсүн вә филиал биналарынын әксәријјәти сатылсын. Гыса вахт сонра 2015-ҹи илдә биз Ҹәнуби Корејаја көчдүк вә индијә кими бурада хидмәт едирик. Бурада исә башга бир чәтин дили өјрәнирик. Дүздүр, бу дили өјрәнмәјимизә һәлә чох вар, амма баҹы-гардашлар бизә үрәк-дирәк вериб дејирләр ки, биздә јахшы алыныр.

Јени достлар газанмаг асан дејил. Амма биз баша дүшдүк ки, өзүмүз тәшәббүс ҝөстәриб гонагпәрвәр олмагла инсанлары даһа тез таныја биләрик. Ҝөрдүк ки, бизим баҹы-гардашларымызын даһа чох охшар ҹәһәтләри вар, нәинки фәргли. Јеһова бизи елә ҝөзәл јарадыб ки, үрәјимизи ҝениш ачыб чох инсанла достлуг едә биләрик (2 Кор. 6:11).

Биз баша дүшдүк ки, инсанлара Јеһованын ҝөзү илә бахмалыјыг вә Онун бизи севдијини, бизә истигамәт вердијини ҝөстәрән сүбутлары ҝөрмәјә чалышмалыјыг. Руһдан дүшәндә вә ја баҹы-гардашларын бизи севиб-севмәдији барәдә дүшүнәндә достларымыздан ҝәлән руһландырыҹы ачыгҹалары вә мәктублары тәкрар-тәкрар охујуруг. Һәјатымыз боју Јеһова дуаларымызы ҹавабсыз гојмајыб, бизи севҝисинә әмин едиб, ҝүҹ вериб.

Бу илләр әрзиндә Лесли илә мән өјрәндик ки, нә гәдәр мәшғул олмағымыздан асылы олмајараг, бир-биримизә вахт ајырмалыјыг. Һәмчинин заманла өз сәһвләримизә ҝүлмәји дә өјрәндик. Әсас да, бу, јени дил өјрәнәндә лазым олур. Һәр ҝеҹә чалышырыг ки, һансыса хош һадисәни хатырлајыб Јеһоваја шүкүр едәк.

Дүзүнү десәм, мән һәмишә елә фикирләширдим ки, хүсуси тәјинатлы мүждәчи ола билмәрәм ја да башга өлкәдә јашаја билмәрәм. Амма ҝөрдүм ки, инсан Јеһованын көмәји илә һәр шеји баҹарар. Әрәмја пејғәмбәрин сөзләри јадыма дүшүр: «Еј Јеһова, Сән мәни алдатдын» (Әрм. 20:7). Доғрудан да Јеһова бизә чохлу хош сүрпризләр јашатды вә ағлымызын уҹундан белә кечмәјән немәтләр верди, һәтта мәним тәјјарә илә сәјаһәт етмәк арзуму да ҝерчәкләшдирди. Өзү дә ки ушаглыгда арзуладығымдан да чох өлкәни ҝәзмишәм: беш гитәдә филиаллары зијарәт етмишәм. Чох миннәтдарам ки, бүтүн тәјинатларымызда Лесли мәнә дәстәк олуб.

Биз даима өзүмүзә хатырладырыг ки, бүтүн бунлары кимә вә нәјә ҝөрә едирик. Алдығымыз немәтләр гаршыда бизи ҝөзләјән әбәди һәјатын кичик бир зәррәсидир. Јеһова әлини ачыб «һәр бир мәхлугу истәјинә» чатдыраҹаг (Зәб. 145:16).