1. «Вәһј» китабында Аллаһын халгы илә бағлы нә дејилир?

 «ВӘҺЈ» китабында ачыгланыр ки, Аллаһын Падшаһлығы артыг ҝөјләрдә гурулуб вә Шејтан ҝөјдән говулуб (Вәһј 12:1—9). Бунун нәтиҹәсиндә ҝөјләрдә әмин-аманлыг һөкм сүрүр, биз исә мүәјјән чәтинликләрлә үзләширик. Нәјә ҝөрә? Чүнки Шејтан гәзәбини Јеһованын јер үзүндәки садиг хидмәтчиләринин үзәринә төкүр (Вәһј 12:12, 15, 17).

2. Садиг галмағымыза нә көмәк едәҹәк?

² Шејтанын һүҹумлары гаршысында неҹә садиг гала биләрик? (Вәһј 13:10). Ҝәләҹәкдә баш верәҹәк һадисәләри билмәк бизә бу саһәдә көмәк едәҹәк. Мәсәлән, һәвари Јәһја «Вәһј» китабында тезликлә алаҹағымыз немәтләри тәсвир едиб. Онлардан бири одур ки, Аллаһын дүшмәнләри мәһв едиләҹәк. Ҝәлин ҝөрәк «Вәһј» китабында Аллаһын дүшмәнләри неҹә тәсвир олунуб вә онлары һансы агибәт ҝөзләјир.

3. «Вәһј» китабында гејд олунан бәзи рәмзләр һансылардыр?

³ «Вәһј» китабынын елә илк ајәләриндән охујуруг ки, бурада јазыланлар «рәмзләрлә» тәгдим олунуб, јәни символик дилдә јазылыб (Вәһј 1:1). Бурада бир нечә һејвандан данышылыр. Онлар Аллаһын дүшмәнләрини тәмсил едир. Мәсәлән, јазылыб ки, «дәниздән онбујнузлу, једдибашлы бир вәһши һејван чыхыр» (Вәһј 13:1). Онун ардынҹа «јерин тәркиндән галхан башга бир вәһши һејван» чыхыр. О, әждаһа кими данышыр вә «ҝөјдән алов јағдырыр» (Вәһј 13:11—13). Даһа сонра охујуруг ки, «ал-гырмызы рәнҝли» вәһши һејван пејда олур, онун белиндә фаһишә отуруб. Бу үч вәһши һејван Јеһова Аллаһын вә Онун Падшаһлығынын чохданкы дүшмәнләрини  тәмсил едир. Одур ки, онларын ким олдуғуну билмәјимиз ваҹибдир (Вәһј 17:1, 3).

4, 5. Дәнјал 7:15—17 ајәләриндән бу рәмзләрин мәнасы һагда нә өјрәнирик?

⁴ Биз бу дүшмәнләри мүәјјән етмәк үчүн әввәлҹә рәмзләрин мәнасыны баша дүшмәлијик. Буну Мүгәддәс Китабдан даһа јахшы һеч нә изаһ едә билмәз. «Вәһј» китабындакы бир чох рәмзләр Мүгәддәс Китабын диҝәр бөлмәләриндә артыг изаһ олунуб. Мәсәлән, Дәнјал пејғәмбәр рөјада ҝөрмүшдү ки, «дәниздән бир-бириндән фәргли дөрд нәһәнҝ һејван» чыхыр (Дән. 7:1—3). О, бу нәһәнҝ һејванларын нәји тәмсил етдијини дә гејд етмишди. Бу дөрд нәһәнҝ һејван дөрд падшаһы, јәни һөкумәти тәмсил едир. (Дәнјал 7:15—17 ајәләрини охујун.) Бу ајдын изаһатын сајәсиндә баша дүшүрүк ки, «Вәһј» китабындакы вәһши һејванларын да сијаси гүввәләри тәмсил етмәси ағлабатандыр.

⁵ Ҝәлин «Вәһј» китабындакы бәзи рәмзләри арашдыраг. Биз ҝөрәҹәјик ки, Мүгәддәс Китаб бу рәмзләрин мәнасыны баша дүшмәјә көмәк едир. Мүзакирәјә «Вәһј» китабындакы бәзи вәһши һејванлардан башлајаҹағыг. Өјрәнәҹәјик ки, 1) онлар нәјин тәмсилидир; 2) онлары һансы агибәт ҝөзләјир, 3) бунун бизә һансы аидијјәти вар.

6. Вәһј 13:1—4 ајәләриндә тәсвир олунан једдибашлы вәһши һејван нәји тәмсил едир?

⁶ Једдибашлы вәһши һејван нәдир? (Вәһј 13:1—4 ајәләрини охујун.) Ҝөрдүјүмүз кими, вәһши һејванын үмуми ҝөрүнүшү бәбирә бәнзәјир, амма онун пәнҹәләри ајы пәнҹәси, ағзы шир ағзы кимидир вә он бујнузу вар. Бу хүсусијјәтләрин һамысы Дәнјал 7-ҹи фәсилдә јазылан дөрд вәһши һејванда да вар. Амма бу дөрд һејвана хас хүсусијјәтләр «Вәһј» китабында бир һејванда ҹәмләниб. Бу вәһши һејван бир һөкумәти вә ја бир дүнја гүдрәтини тәмсил етмир. Онун һаггында јазылыб ки, «она һәр бир тајфа, үммәт, дил вә халг үзәриндә һакимијјәт» верилиб. Демәли, бу, һансыса конкрет бир һөкумәтә аид ола билмәз (Вәһј 13:7). Белә гәнаәтә ҝәлмәк олар ки, бу вәһши һејван тарих боју бәшәријјәт үзәриндә һакимијјәт сүрән бүтүн сијаси гүввәләри тәмсил едир * (Ваиз 8:9).

7. Вәһши һејванын једди башынын һәр бири нәји тәмсил едир?

⁷ Једди башын һәр бири нәји тәмсил едир? Ипуҹу үчүн ҝәлин Вәһј 17-ҹи фәслә бахаг. Орада Вәһј 13-ҹү фәсилдәки вәһши һејванын сурәти тәсвир олунур. Вәһј 17:10 ајәсиндә белә јазылыб: «Онлар һәмчинин једди падшаһы тәмсил едир: онлардан беши јыхылды, бири инди вар, о бириси һәлә ҝәлмәјиб, амма ҝәләндә чох галмајаҹаг». Шејтанын ихтијарында олан бүтүн сијаси гүввәләрдән једдиси бөјүк гүдрәтә саһиб олдуғу үчүн «баш» адланыр. Аллаһын халгы ја бу дүнја гүдрәтләринин идарә етдији әразиләрдә јашајыб, ја да онлар тәрәфиндән тәгиб олунуб. Јәһјанын јашадығы дөврә гәдәр артыг онларын беши дүнја сәһнәсиндә пејда олмушду. Бунлар Мисир, Ашшур, Бабил, Мада-Фарс вә Јунаныстан империјалары иди. Алтынҹы дүнја гүдрәти олан Рома һәвари Јәһја  вәһј алан заман һәлә һакимијјәтдә иди. Бәс једдинҹи, сонунҹу баш һансы дүнја гүдрәтини тәмсил едир?

8. Вәһши һејванын једдинҹи башы һансы дүнја гүдрәтини тәмсил едир?

⁸ Ҝөрәҹәјимиз кими, «Дәнјал» китабы вәһши һејванын једдинҹи, јәни сонунҹу башынын нәји тәмсил етдијини мүәјјән етмәјә көмәк едир. Амма әввәлҹә ҝәлин дүшүнәк: ахырзаманда, Ағанын ҝүнүндә һансы дүнја гүдрәти һөкмранлыг едир? (Вәһј 1:10). Бу, Бирләшмиш Краллыгла Америка Бирләшмиш Штатларынын бирлијидир, башга сөзлә, Инҝилтәрә-Америка дүнја гүдрәтидир. Буна ҝөрә дә белә гәнаәтә ҝәлә биләрик ки, бу дүнја гүдрәти Вәһј 13:1—4 ајәләриндә гејд олунан вәһши һејванын једдинҹи башыдыр.

9. «Гузу бујнузуна бәнзәр ики бујнузу» олан вәһши һејван нәјин рәмзидир?

⁹ Вәһј 13-ҹү фәсилдә једдинҹи баш, Инҝилтәрә-Америка дүнја гүдрәти һәмчинин «гузу бујнузуна бәнзәр ики бујнузу» олан, лакин «әждаһа кими» данышан вәһши һејвана бәнзәдилир. Вәһј 16 вә 19-ҹу фәсилләрдә бу вәһши һејван «јаланчы пејғәмбәр» адланыр (Вәһј 16:13; 19:20). Јәһја ҝөрүнтүдә ҝөрүр ки, бу вәһши һејван «бөјүк әламәтләр ҝөстәрир, бәшәрин ҝөзү гаршысында һәтта ҝөјдән алов јағдырыр» (Вәһј 13:11—15). «Дәнјал» китабында да буна бәнзәр фикир вурғуланыр. Орада дејилир ки, Инҝилтәрә-Америка дүнја гүдрәти «ҝөрүнмәмиш бәрбадлыглар төрәдәҹәк» (Дән. 8:19, 23, 24). Бу сөзләр Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы өз тәсдигини тапды. Јапонијаја атылан вә мүһарибәнин битмәсинә сәбәб олан ики атом бомбасыны Британија илә Америка алимләри һазырламышды. Бунунла да Инҝилтәрә-Америка дүнја гүдрәти «ҝөјдән алов» јағдырды.

10. «Вәһши һејванын сурәти» нәјин рәмзидир? (Вәһј 13:14, 15; 17:3, 8, 11).

¹⁰ Даһа сонра биз башга вәһши һејван һагда охујуруг. Бу вәһши һејван демәк олар ки, једдибашлы вәһши һејванла ејни ҝөркәмдәдир, амма ал-гырмызы рәнҝдәдир. О, «вәһши һејванын сурәти» адланыр вә «сәккизинҹи падшаһ» кими тәсвир олунуб *. (Вәһј 13:14, 15; 17:3, 8, 11 ајәләрини охујун.) Бу «падшаһ» һагда дејилир ки, әввәлләр вар иди, сонра јоха чыхды, даһа сонра исә јенидән пејда олду. Бу, Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилатыны чох јахшы тәсвир едир. Бу тәшкилат дүнјанын сијаси системинин марагларына хидмәт едир. Илк дәфә мејдана чыханда ады Милләтләр Ҹәмијјәти иди. Икинҹи Дүнја мүһарибәси заманы о, јох олду. Даһа сонра Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилаты кими пејда олду.

11. Вәһши һејванларын тәмсил етдији сијаси гүввәләр нә едәҹәк вә нәјә ҝөрә онлардан горхмамалыјыг?

¹¹ Вәһши һејванлар, јәни сијаси гүввәләр пропаганда апарараг инсанлары Јеһоваја вә Онун халгына гаршы галдыраҹаг. Мәҹази диллә десәк, «онлар јер үзүнүн падшаһларыны» Гадир Аллаһын бөјүк ҝүнүнә, Армаҝеддон мүһарибәсинә топлајаҹаг (Вәһј 16:13, 14, 16). Амма биз горхмамалыјыг. Чүнки гүдрәтли Аллаһымыз Јеһова Онун һакимијјәтинин тәрәфиндә оланларын дәрһал дадына чатыб хилас едәҹәк (Һизг. 38:21—23).

12. Бүтүн вәһши һејванларын агибәти неҹә олаҹаг?

¹² Бүтүн вәһши һејванларын агибәти неҹә  олаҹаг? Вәһј 19:20 ајәси бу суала ҹаваб верир. Орада дејилир: «Вәһши һејван јахаланды. Онун габағында әламәтләр ҝөстәриб үзәриндә вәһши һејванын нишаны оланлары вә онун сурәтинә ситајиш едәнләри јолдан чыхаран јаланчы пејғәмбәр дә онунла бирликдә тутулду. Онларын икиси дә күкүрдлә јанан аловлу ҝөлә дири-дири атылды». Демәли, Аллаһын дүшмәни олан бу сијаси гүввәләр елә һакимијјәтдә ола-ола бирдәфәлик мәһв едиләҹәкләр.

13. Дүнја һөкумәтләри мәсиһиләрә һансы чәтинлији јарадыр?

¹³ Бизә аидијјәти. Биз мәсиһиләр Аллаһа вә Онун Падшаһлығына садиг галмалыјыг (Јәһ. 18:36). Бунун үчүн дүнјанын сијаси ишләриндә битәрәф олмалыјыг. Амма битәрәф галмаг олдугҹа чәтин ола биләр. Чүнки һөкумәтләр биздән сөздә вә әмәлдә онлары там шәкилдә дәстәкләмәји тәләб едир. Онларын тәләбинә бојун әјәнләр вәһши һејванын нишаныны гәбул едир (Вәһј 13:16, 17). Бу нишаны гәбул едәнләр исә Јеһованын гәзәбинә туш ҝәләҹәк вә әбәди јашамаг имканыны итирәҹәкләр (Вәһј 14:9, 10; 20:4). Буна ҝөрә дә нә гәдәр тәзјиглә үзләшириксә үзләшәк, һәр биримизин там битәрәф галмасы сон дәрәҹә ваҹибдир!

14. Вәһј 17:3—5 ајәләринә әсасән, Јәһјаны нә тәәҹҹүбләндирмишди?

¹⁴ Һәвари Јәһја гејд едир ки, ҝөрдүјү бир шеј ону бәрк тәәҹҹүбләндирмишди. Бу нә иди? Бу, вәһши һејванлардан биринин белиндә отуран гадын иди (Вәһј 17:1, 2, 6). Бу гадын «бөјүк фаһишә» кими тәсвир олунур вә «Бөјүк Бабил» адланыр. О, «дүнјанын падшаһлары» илә зина едир. (Вәһј 17:3—5 ајәләрини охујун.)

15, 16. «Бөјүк Бабил» нәји тәмсил едир вә буну нәјә әсасән дејә биләрик?

¹⁵ «Бөјүк Бабил» нәји тәмсил едир? Бу гадын сијаси тәшкилатлары тәмсил едә билмәз, чүнки онун һаггында дејилир ки, дүнјанын сијаси лидерләри илә зина едир (Вәһј 18:9). Доғрудан да, о, бу рәһбәрләри идарә етмәјә чалышыр, мәҹази диллә десәк, онларын белиндә отуруб. Һәмчинин о, Шејтан дүнјасынын аҹҝөз коммерсија системини дә тәмсил едә билмәз. Чүнки «Вәһј» китабында о, ајрыҹа олараг «дүнјанын таҹирләри» адланыр (Вәһј 18:11, 15, 16).

¹⁶ Мүгәддәс Китабда «фаһишә», «зинакар» сөзләри Аллаһа ибадәт етдијини иддиа едән, амма бүтпәрәстликлә мәшғул оланлара вә ја һансыса јолларла дүнја илә достлуг гуранлара аид ишләнир (Һизг. 16:2, 35, 36; Јаг. 4:4). Аллаһа сәдагәтлә ибадәт едәнләр исә «тәртәмиз» вә «бакир» адланыр (2 Кор. 11:2; Вәһј 14:4). Гәдим Бабил јалан динин бешији иди. Демәли, белә гәнаәтә ҝәлмәк олар ки, Бөјүк Бабил бүтүн јалан динләрин тимсалыдыр. Бәли, о, јалан динин дүнја империјасыдыр. (Вәһј 17:5, 18; jw.org сајтында «Бөјүк Бабил нәдир?» адлы мәгаләјә бахын.)

17. Бөјүк Бабилин агибәти неҹә олаҹаг?

¹⁷ Бөјүк Бабилин агибәти неҹә олаҹаг? Ҹавабы Вәһј 17:16, 17 ајәләриндә тапа биләрик. Орада јазылыб: «Ҝөрдүјүн он бујнуз вә вәһши һејван фаһишәјә нифрәт едәҹәк, ону тар-мар едиб чылпаг гојаҹаг, әтини јејәҹәк вә сонра ону јандырыб күлә чевирәҹәк. Бу фикри онларын үрәјинә Аллаһ гојуб». Бәли, Јеһова халглары сөвг едәҹәк ки, ал-гырмызы рәнҝли вәһши һејван, јәни Бирләшмиш Милләтләр Тәшкилаты васитәсилә јалан динин дүнја империјасына һүҹум едиб, ону мәһв етсинләр (Вәһј 18:21—24).

18. Бөјүк Бабиллә һеч бир әлагәмизин олмамасы үчүн нә етмәлијик?

 ¹⁸ Бизә аидијјәти. Аллаһа етдијимиз ибадәт «пак вә гүсурсуз» олмалыдыр (Јаг. 1:27). Биз гәтијјән јалан тәлимләрин, бүтпәрәст бајрамларын, позулмуш әхлаг нормаларынын вә ҹиндарлығын тәсиринә дүшмәмәлијик! Һәмчинин бундан сонра да инсанлары хәбәрдар етмәлијик ки, Бөјүк Бабилдән чыхсынлар вә онун ҝүнаһларына шәрик олмасынлар (Вәһј 18:4).

19. «Ал-гырмызы рәнҝдә бөјүк әждаһа» кимдир?

¹⁹ «Вәһј» китабында һәмчинин «ал-гырмызы рәнҝдә бөјүк әждаһа» да тәсвир олунуб (Вәһј 12:3). Бу әждаһа Иса Мәсиһә вә онун мәләкләринә гаршы вурушур (Вәһј 12:7—9). О, Аллаһын халгына һүҹум едир вә инсан һөкумәтләринә сәлаһијјәт верир (Вәһј 12:17; 13:4). Бу әждаһа кимдир? О, «Иблис вә Шејтан адланан... гәдим илан»дыр (Вәһј 12:9; 20:2). Аллаһын бүтүн дүшмәнләринин архасында о дурур.

20. Әждаһанын агибәти неҹә олаҹаг?

²⁰ Әждаһанын агибәти неҹә олаҹаг? Вәһј 20:1—3 ајәләриндә изаһ олунур ки, бир мәләк Шејтаны дибсиз гујуја атаҹаг. Бир нөв, о, һәбсдә олаҹаг. Беләликлә, Шејтан «мин ил баша чатана кими» халглары аздыра билмәјәҹәк. Ахырда Шејтан вә ҹинләри «одлу-күкүрдлү ҝөлә» атылаҹаг, јәни бирдәфәлик мәһв олаҹаг (Вәһј 20:10). Тәсәввүр едирсиниз, дүнјада Шејтан вә ҹинләри олмајанда неҹә мөһтәшәм һәјат олаҹаг?!

21. Нәјә ҝөрә «Вәһј» китабыны охујан бизләр хошбәхтик?

²¹ «Вәһј» китабындакы рәмзләрин мәнасыны баша дүшмәк бизи чох руһландырыр! Биз һәм Аллаһын дүшмәнләринин ким олдуғу, һәм дә онлары ҝөзләјән агибәт һагда өјрәндик. Доғрудан да, «бу пејғәмбәрлик сөзләрини уҹадан охујан, онлары ешидән... адам хошбәхтдир»! (Вәһј 1:3). Бәс Аллаһын дүшмәнләри мәһв олунандан сонра садиг инсанлар һансы немәтләри алаҹаг? Бу силсилә мәгаләләрин сонунҹусунда бу һагда данышаҹағыг.