1, 2. (a) Anong mga kuwalidad an makakatabang sa sato na mapangganahan an mga pagbalo? (b) Ano an pagtubod? Iilustrar.

AN PAGLILINGKOD ki Jehova nagtatao sa sato nin kagayagayahan. Pero, napapaatubang nanggad kita sa mga kasakitan arog kan iba, asin puwede kitang ‘magtios dahil sa katanusan.’ (1 Ped. 3:14; 5:8, 9; 1 Cor. 10:13) Tanganing mapangganahan an siring na mga pagbalo, kaipuhan ta nin pagtubod asin kusog nin buot.

² Ano an pagtubod? Si apostol Pablo nagsurat: ‘An pagtubod iyo an katunayan kan mga bagay na pinaglalaom, an tanda kan mga bagay na dai nahihiling.’ (Heb. 11:1) An saro pang traduksiyon nagsasabi: “An pagtubod iyo an titulo kan mga bagay na linalauman ta. An pagtubod iyo an pagigin sigurado sa mga bagay na dai ta nahihiling.” (The Simple English Bible) Kun an sarong propiedad ipinangaran na sa sato, kumpiyado kita na pagsadiri ta na iyan. Huling nagtutubod kita na pirmeng inuutob nin Diyos an saiyang tataramon, garo man sana may pinangangaptan kitang mahalagang titulo. Huli sa satong pagtubod, nakakasiyerto kita na mahihiling ta an kautuban kan linalauman tang mga panuga na basado sa Bibliya, asin nakakasigurado kita kan espirituwal na mga katunayan, dawa ngani dai niyato iyan nahihiling.

3, 4. (a) Ano an kusog nin buot? (b) Ano an sarong paagi tanganing magkaigwa kita nin urog pang pagtubod asin kusog nin buot?

³ An kusog nin buot tinawan nin kahulogan bilang “espirituwal, emosyonal, asin moral na karigunan na magtaram asin humiro nin daing takot kun napapaatubang sa mga kaulangan saka peligro.” (The New Interpreter’s Dictionary of the Bible) Kun makusog an satong buot, kita pusuan asin daing takot pa ngani kun beses.—Mar. 6:49, 50; 2 Tim. 1:7.

⁴ An pagtubod asin kusog nin buot marahay na mga kuwalidad. Pero paano kun nakakamati kita na kaipuhan niyato nin urog pang pagtubod asin mayo kitang kusog nin buot? Buweno, rinibong indibidwal sa Bibliya an nagin arugan sa pagpahiling kan mga kuwalidad na ini. Kaya an sarong paagi  tanganing magkaigwa kita nin urog pang pagtubod asin kusog nin buot iyo na estudyaran an nagkapira sa sainda.

5. Tanganing magin mapanggana sa asignasyon niya, ano an kinaipuhan ni Josue?

⁵ Balikan ta an panahon mga 35 siglo na an nakaagi. Nakalihis na an 40 taon puon kan an minilyon na Israelita kaldahon kan makapangyarihan na kamot ni Jehova sa pagkauripon sa Ehipto. An propetang si Moises an nanginot sa sainda. Sa edad na 120, pinagmasdan niya sa harayo an Dagang Panuga, dangan nagadan siya sa alituktok kan Bukid nin Nebo. An kasalihid niya iyo si Josue, saro na ‘pano nin espiritu nin kadunungan.’ (Deut. 34:1-9) Sasadirihon na kan mga Israelita an Canaan. Tanganing magin mapanggana bilang lider ninda, kaipuhan ni Josue an kadunungan na hali sa Diyos. Kaipuhan man niyang magpahiling nin pagtubod ki Jehova asin magin makusog an buot saka magpakakusog.—Deut. 31:22, 23.

6. (a) Segun sa Josue 23:6, kaipuhan ta an kusog nin buot tanganing magibo an ano? (b) Ano an manunudan ta sa Guibo 4:18-20 asin Guibo 5:29?

⁶ An kadunungan, kusog nin buot, asin pagtubod na ipinahiling ni Josue durante kan halawig na pananakop sa Canaan siyertong nakapakusog sa mga Israelita. Pero, apuwera sa kapusuan sa ralaban, kinaipuhan ninda an puwedeng apudon na panglaog na kusog nin buot tanganing magibo ninda an isinadol ni Josue. Bago siya magadan, sinabi niya sa saiyang pamamaaram: ‘Magpakakusog nanggad kamo nin marhay sa pangataman asin paggibo kan gabos na nasusurat sa surat kan pagbuot ni Moises, na dai kamo magsuhay kaiyan minsan patoo minsan pawala.’ (Jos. 23:6) Kaipuhan ta man an kusog nin buot na kuyugon pirme si Jehova. Kaiba digdi an mga pagkakataon kun sain an mga tawo may ipinapagibo sa sato na kontra sa kabutan nin Diyos. (Basahon an Guibo 4:18-20; 5:29.) Kun kita mapagngayo-ngayong nananarig ki Jehova, tatabangan niya kitang manindugan na may kusog nin buot.

7. Tanganing magin makusog an buot asin mapanggana, ano an kinaipuhan na gibuhon ni Josue?

⁷ Tanganing magkaigwa kan kinakaipuhan na kusog nin buot na gibuhon an kabutan nin Diyos, dapat tang pag-adalan asin iaplikar an saiyang Tataramon. Iyan an ipinagibo ki Josue kan nagin kasalihid siya ni Moises: ‘Magpakakusog ka sa pagmaan na magibo ining pagbuot na ipinagbuot sa saimo kan sakuyang uripon na si Moises. An surat kan pagbuot na ini dai nanggad makasuhay sa saimong nguso, ata ngani sa aldaw asin sa banggi maghurop-hurop ka [kaiyan], tanganing magkuyog ka asin maggibo ka nin siring sa gabos na nasusurat [diyan]; huli ta kun siring papakarhayon mo an saimong dalan, asin an ano man mapapakarahay sa saimo.’ (Jos. 1:7, 8) Sinunod ni Josue an konsehong iyan, asin ‘napakarhay an saiyang dalan.’ Kun gigibuhon ta man iyan, kita magigin mas makusog an buot asin mapanggana sa paglilingkod sa Diyos.

8. Sain kinua an teksto para sa taon 2013, asin ano an epekto sa saimo kan pakaaram na makakatabang sa saimo an mga tataramon na iyan?

⁸ Siyertong napakusog na marhay si Josue kan madangog niya an sinabi pa ni Jehova: “Kusugi an buot mo asin magpakakusog ka. Dai ka makubhanan o masindak, huli ta si Jehova na saimong Diyos nasa kaibanan mo sain ka man paduman.”  (Jos. 1:9) Nasa kaibanan ta man si Jehova. Kaya ‘dai kita makubhanan o masindak’ ano man an pagbalo sa sato. Mahalagang marhay na mangnuhon an mga tataramon na ini: ‘Kusugi an buot mo asin magpakakusog ka. Si Jehova na saimong Diyos nasa kaibanan mo.’ An mga tataramon na iyan sa Josue 1:9 an napiling teksto para sa taon 2013. Iyan saka an mga itinaram asin ginibo kan iba pang nagpahiling nin pagtubod asin kusog nin buot siyertong mapakusog sa sato sa masurunod na bulan.

9. Sa anong mga paagi nagpahiling si Rahab nin pagtubod asin kusog nin buot?

⁹ Kan isinugo ni Josue sa Canaan an duwang espiya, itinago sinda kan patutot na si Rahab asin ilinagalag niya an mga kaiwal ninda. Huli sa ipinahiling niyang pagtubod asin kusog nin buot, siya pati an saiyang pamilya nakaligtas kan bumagsak sa mga Israelita an siyudad nin Jerico. (Heb. 11:30, 31; Sant. 2:25) Siyempre, binayaan ni Rahab an imoral niyang pamumuhay tanganing mapaugma si Jehova. An nagkapirang nagin Kristiyano nagkaigwa nin pagtubod, kusog nin buot, asin karigunan sa moral na gumibo nin arog kaiyan na mga pagbabago tanganing mapaugma an Diyos.

10. Sa anong sitwasyon nanindogan si Rut para sa tunay na pagsamba, asin paano siya binendisyunan?

¹⁰ Pagkagadan ni Josue, an Moabitang si Rut kusog-buot na nanindugan para sa tunay na pagsamba. Huling Israelita an nagadan niyang agom, posibleng marhay na may aram siya manungod ki Jehova. An nabalo niyang panugangan na si Noemi nag-istar sa Moab pero nagdesisyon na bumalik sa banwaan nin Betlehem sa Israel. Mantang nasa dalan, sinadol ni Noemi si Rut na bumalik sa sadiring banwaan, pero an Moabita nagsimbag: ‘Dai ka makimahirak sakuyang bayaan taka, asin magsuhay ako saimo. An saimong banwaan magigin banwaan ko, asin an saimong Diyos sakuyang Diyos.’ (Rut 1:16) Pinanindugan iyan ni Rut. Pag-abot nin panahon, siya nagin agom kan paryente ni Noemi na si Booz, nagkaaki nin lalaki, asin nagin apuon ni David asin ni Jesus. Iyo, binebendisyunan ni Jehova an mga nagpapahiling nin pagtubod asin kusog nin buot.—Rut 2:12; 4:17-22; Mat. 1:1-6.

11. Paano nagpahiling nin kusog nin buot si Joiada asin Jehoseba, asin ano an nagin resulta?

¹¹ Nagkakaigwa kita nin urog pang kusog nin buot asin pagtubod pag naaaraman niyato na an Diyos nasa kaibanan kan mga tawong iniinot an saiyang intereses saka an kapakanan kan mga kapagtubod kisa sa saindang sadiri. Halimbawa, estudyare an Halangkaw na Saserdote na si Joiada asin an agom niyang si Jehoseba. Pagkagadan ni Hading Ahazias, an nabayaan niyang mga aki apuwera ki Joas ginadan kan saiyang ina na si Atalia, asin inagaw kaini an trono. Isinapeligro ni Joiada asin Jehoseba an saindang buhay kan iligtas ninda asin itago nin anom na taon an aki ni Ahazias na si Joas. Kan ikapitong taon, iprinoklamar ni Joiada si Joas bilang hadi dangan ipinagadan si Atalia. (2 Ha. 11:1-16) Paghaloy-haloy sinuportaran ni Joiada si Hading Joas sa paghirahay kan templo. Asin kan si Joiada magadan sa edad na 130, ilinubong siya sa lulubngan kan mga hadi ‘huli ta naggibo siya nin marahay sa Israel, asin sa Diyos, asin sa saiyang harong.’ (2 Cron. 24:15, 16) Huli man sa kusog nin buot na ipinahiling nindang mag-agom, napreserbar an pamilya nin mga hadi puon ki David sagkod sa Mesiyas.

12. Paano nagpahiling si Ebed-melec nin kusog nin buot?

¹² Si Ebed-melec, na sarong opisyal sa palasyo ni Hading Zedequias, isinapeligro an saiyang buhay para ki Jeremias. Ipinabaya kan hadi si Jeremias sa mga prinsipe kan Juda, na nag-akusar sa saiya nin sedisyon na bako man totoo asin naghulog sa saiya sa malaboy na tipunan nin tubig para magadan. (Jer. 38:4-6) Dawa ngani peligroso para ki Ebed-melec huling dakul an anggot ki Jeremias, nakiulay siya ki Zedequias para sa kapakanan kan propeta. Uminuyon ini asin pinaiba an 30 lalaki ki Ebed-melec tanganing iligtas si Jeremias. Paagi sa propeta, siniyerto nin Diyos ki Ebed-melec na dai siya magagadan pag sinalikupan na kan mga Babilonyo an Jerusalem. (Jer. 39:15-18) Binebendisyunan an diyosnon na kusog nin buot.

13. Paano nagpahiling nin kusog nin buot an tulong Hebreo, asin paano kita makikinabang sa eksperyensiya ninda?

 ¹³ Kan ikapitong siglo B.C.E., tulong Hebreong lingkod ni Jehova an tinawan nin malinaw na patunay na binebendisyunan nin Diyos an nagpapahiling nin pagtubod asin kusog nin buot. Tinipon ni Hading Nabucodonosor an mga may halangkaw na katungdan sa Babilonya asin pinagbutan sindang sumamba sa halangkawon na imahen na bulawan. An siisay man na dai sumunod gagadanon sa nagkakalayong horno. Magalang na sinabi kan tulong Hebreo ki Nabucodonosor: ‘An samuyang Diyos na samuyang pinaggagalangan, makakaligtas sa samuya sa horno kan naglalaad na kalayo; asin sa saimong kamot, O hadi, ililigtas niya kami. Asin kun dai, makaisi ka, O hadi, na dai kami masamba kan saimong Diyos, dai man kami magalang kan ladawan na saimong pinatindog.’ (Dan. 3:16-18) An nakakapukaw sa buot na pagligtas sa tulong Hebreo malinaw na isinaysay sa Daniel 3:19-30. Posibleng marhay na dai man kita mapapaatubang sa kagadanan paagi sa nagkakalayong horno, pero nababalo nanggad an satong integridad asin makakasiyerto na bebendisyunan kita nin Diyos huli sa satong pagtubod saka kusog nin buot.

14. Segun sa Daniel kapitulo 6, paano nagpahiling nin kusog nin buot si Daniel, asin ano an resulta?

¹⁴ Nagpahiling si Daniel nin pagtubod asin kusog nin buot kan nakumbensir kan mga kaiwal niya si Hading Dario na magpaluwas nin ley na ‘an siisay man na maghagad sa arin man na Diyos o tawo sa laog nin tulong pulong aldaw, na bakong sa saimo, O hadi, ihuhulog sa lungib kan mga leon.’ Kan maaraman ni Daniel na pinirmahan na an dokumento, ‘luminaog siya sa saiyang harong, asin burukas an mga gaha kan saiyang laog-laog na atubang sa Jerusalem, minaluhod siya nin makatulo sa sarong aldaw asin namimibi asin nagpapahayag siya sa atubangan kan saiyang Diyos, nin siring man sana kan saiyang parating pinaggigibo kan inot.’ (Dan. 6:6-10) An makusog an buot na si Daniel iinapon sa lungib kan mga leon—pero ilinigtas siya ni Jehova.—Dan. 6:16-23.

15. (a) Anong halimbawa nin pagtubod asin kusog nin buot an ipinahiling ni Aquila saka Priscila? (b) Ano an buot sabihon kan sinabi ni Jesus sa Juan 13:34, asin paano ipinahiling nin dakul na Kristiyano an siring na pagkamuot?

¹⁵ Dawa ngani dai nagtao nin detalye an Bibliya, sinambit kaiyan na ‘idinulot ni Aquila asin Priscila an saindang mga liog,’ o isinapeligro an saindang buhay, para ki Pablo. (Gui. 18:2; Roma 16:3, 4) Kusog-buot sindang huminiro kauyon kan sinabi ni Jesus: “Sarong bagong tugon an itinatao ko saindo, na kamo magkaminuruut-muutan; siring kan pagkamuot ko saindo, na kamo magkaminuruut-muutan.” (Juan 13:34) Kahagadan sa Ley ni Moises na kamutan nin sarong tawo an saiyang kapwa siring kan pagkamuot niya sa saiyang sadiri. (Lev. 19:18) Pero ‘bago’ an tugon ni Jesus huling hinahagad kaiyan sa sato na magpahiling nin pagkamuot sagkod  sa punto na itao an satong buhay para sa iba, arog kan ginibo niya. Nagpahiling kaiyan an dakul na Kristiyano kan kusog-buot nindang ‘idinulot an saindang mga liog’ tanganing an mga kapagtubod ikalikay sa brutal na pagpasakit o kagadanan sa kamot kan mga kaiwal.—Basahon an 1 Juan 3:16.

16, 17. Anong pagbalo sa pagtubod an inagihan kan nagkapira sa inot na mga parasunod ni Cristo, asin ano an pagkakaagid kaiyan sa eksperyensiya nin nagkapirang Kristiyano sa modernong panahon?

¹⁶ Arog ni Jesus, an inot na mga Kristiyano may kusog nin buot na nagsamba solamente ki Jehova. (Mat. 4:8-10) Nagsayuma sindang magsulo nin insenso bilang pagtaong onra sa emperador kan Roma. (Hilingon an retrato.) “Dikiton sa mga Kristiyano an nagkompromiso,” an surat ni Daniel P. Mannix, “dawa ngani sa parati nakabugtak na sa ampiteatro an sarong altar na may kalayo para dai na sinda madipisilan. An kaipuhan man sanang gibuhon nin sarong bilanggo iyo na magwarak nin dikit na insenso sa kalayo dangan tatawan na siya nin Sertipiko nin Pag-atang asin papalibrehon na. Malinaw man na ipinapaliwanag sa saiya na dai man niya sasambahon an emperador; mimidbidon sana niya na, bilang payo kan estado nin Roma, an emperador sarong diyos. Sa ibong kaiyan, haros mayong Kristiyano an nag-aprobetsar kan tsansang makalibre.”—Those About to Die.

¹⁷ An modernong mga Kristiyano na ibinilanggo sa mga kampo de konsentrasyon kan mga Nazi asin may posibilidad na gadanon pauruutrong tinawan nin pagkakataon na makatalingkas paagi sa pagpirma nin sarong deklarasyon nin pagsikwal ki Jehova. Pero dikiton an nagpirma. Durante kan lagduan na paggadan sa Rwanda, isinapeligro kan mga Saksing Tutsi asin Hutu an saindang buhay tanganing protektaran an lambang saro. Kaipuhan an kusog nin buot asin pagtubod sa siring na mga pagbalo.

18, 19. Sa Bibliya, anong mga halimbawa nin pagtubod asin kusog nin buot an makakatabang sa sato na utubon an paghuhulit?

¹⁸ May pribilehiyo kita ngunyan na makikabtang sa pinakadakulang gibuhon na ipinagkatiwala nin Diyos kasuarin man sa mga lingkod niyang tawo—an pagpahayag kan mensahe kan Kahadian asin paggibo nin mga disipulo. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Nagpapasalamat nanggad kita sa daing kaagid na halimbawa ni Jesus! Siya ‘naglibot sa gabos na banwa asin baryo, na naghuhulit asin nagdadara kan marahay na bareta kan kahadian nin Diyos.’ (Luc. 8:1) Arog niya, kaipuhan ta man an pagtubod asin kusog nin buot tanganing ikahulit an mensahe kan Kahadian. Sa tabang nin Diyos, magigin makusog man an satong buot arog ni Noe, na sarong daing takot na ‘parahulit nin katanusan’ sa ‘kinaban nin mga maraot’ na madali nang laglagon kaidto paagi sa delubyo na lakop sa globo.—2 Ped. 2:4, 5.

¹⁹ An pamibi nakakatabang sa sato na utubon an paghuhulit. Kan an nagkapirang pinepersegir na parasunod ni Cristo namibi na lugod maitaram ninda an tataramon nin Diyos nin may pagkapusuan, sinimbag an pakiulay ninda. (Basahon an Guibo 4:29-31.) Kun medyo maluya an buot mo sa pagharong-harong, sisimbagon ni Jehova an mga pamibi mo na magkaigwa nin urog pang pagtubod asin kusog nin buot.—Basahon an Salmo 66:19, 20. *

20. Anong tabang an maaasahan ta bilang mga lingkod ni Jehova?

²⁰ Dipisil an padagos na paggibo kan kabutan nin Diyos huli sa inaagihan tang mga pagbalo sa kinaban na ini na maraot asin pano nin problema. Minsan siring, dai kita nagsosolo. An Diyos nasa kaibanan ta. Iyo man an saiyang Aki, an Payo kan kongregasyon. Igwa man kita nin labing 7,000,000 na kapwa Saksi ni Jehova sa bilog na kinaban. Kaibanan ninda, padagos kitang magpahiling nin pagtubod asin magpahayag kan maugmang bareta mantang isinasaisip an satong teksto para sa taon 2013: ‘Kusugi an buot mo asin magpakakusog ka. Si Jehova na saimong Diyos nasa kaibanan mo.’—Jos. 1:9.