Bushe Kuti Mwayabombela Uko Bakasabankanya ba Bufumu Bacepa?

“Twaleikala fye bwino mu United States, lelo twalisakamene atuti ifi uko twikala kwaba sana abatemwa ifyuma, na ifwe na bana besu babili kuti twaonaika. Kale, ine no mukashi wandi twali bamishonari, kabili twalefwaya ukulaikala filya fine twaleikala kale, e kutila ukukwata fye ifinono lelo aba nsansa nga nshi.”

APO ba Ralph na ba Pam balefwaya ukucita ifyo, mu 1991 balembele amakalata ku maofeshi ya Nte sha kwa Yehova mu fyalo fya mu Central America na mu South America ukubeshibisha ukuti balefwaya ukubombela uko bakasabankanya ba Bufumu bacepa. Bamunyinefwe ku maofeshi ya Nte sha kwa Yehova mu Mexico babebele ati balefwaya sana bakasabankanya ba Bufumu aba kushimikila ku balanda iciNgeleshi muli cilya calo. Basosele no kuti cilya calo cali kwati libala ilyabuuta ilyalelanga ukuti ni “nshita ya kuseepa.” (Yoh. 4:35) Tapalepele ukufuma pali iyi nshita, ba Ralph na ba Pam abena mwabo, pamo na bana babo babili bakalume, umo ali ne myaka 8 umbi na 12, balisumine ukuya kuli co calo kabili batampile ukuipekanishisha ubulendo.

Icifulo ca Kushimikilamo Icikalamba

Ba Ralph bashimika ati: “Ilyo tatulaima ukufuma ku United States, bamunyinefwe bamo na bankashi baletulangulukilako no kutweba ati: ‘Tacawama sana ukukuukila ku calo cimbi!’ Bambi baleti, ‘Cikaba shani nga mwalwala?’ Bambi na bo ati, ‘Cinshi muleila ku kushimikila ku balanda iciNgeleshi ku calo cimbi? Abalanda iciNgeleshi uko muleya tabakafwaye ukusambilila icine!’ Lelo, ico fye ifwe twalefwaya, kuya. Pantu nakabushe, tacatwimine fye ati tuleya. Twalitontonkenyepo bwino sana kabili twalipekenye bwino pa myaka iingi. Twalilekele ukukongola ifintu ifingapoosa inshita yalepa ukulipila. Lyena twalisungileko indalama kabili libili libili twalelanshanya no lupwa pa mafya twingasanga.”

Ica kubalilapo ico ba Ralph no lupwa lwabo bacitile kuya ku maofeshi ya Nte sha kwa Yehova mu Mexico. Bamunyinefwe kulya babalangile mapu ya calo conse ica Mexico no kubeba ati, “Icifulo mukalashimikilamo, calo conse ica Mexi­co!” Ulu lupwa lwaileikala mwi tauni lya San Miguel de Allende, umwaba abafuma ku fyalo fimbi abengi. Apa palepa amakilomita 240 lwa ku masamba ya musumba wa Mexico City. Ilyo papitile imyaka itatu ukutula apo bafikiile, icilonganino ca ciNgeleshi ica bakasabankanya 19 calipangilwe muli ilyo itauni . Ico cali e cilonganino ca ciNgeleshi ica kubalilapo mu Mexico, lelo umulimo e lyo watendeke fye.

Catunganishiwa ukuti abena America abekala mu Mexico kuti bafika kuli 1 milioni. Na kabili kwaliba abena Mexico abengi abasambilila sana  e lyo na bana be sukulu abalanda iciNgeleshi. Ba Ralph batila: “Twalipepele ukuti bakabomba na bambi bakese. Lyonse twalesungako umuputule umo mu myesu uwa kuti bamunyinefwe na bankashi nga baisa ku ‘kulengula icalo,’ e mo balefikila.—Impe. 13:2.

Balicefeshe Imitabotabo pa Kuti Baleshimikila Sana

Tapakokwele, bamunyinefwe na bambi na bankashi abalefwaya ukulashimikila sana balifikile. Pali aba pali ba Bill na bena myabo ba Kathy ukufuma ku United States. Kale kale balibombelepo ukwali bakasabankanya abanono pa myaka 25. Pa kubala, balefwaya ukusambilila ululimi lwa ciSpanish, lelo ili pange lyabo lyapwile ilyo baile kwi tauni lya Ajijic ilyabela ku lulamba lwa bemba wa Lake Chapala, ukwaikala sana abena America bapoka amapenshoni. Ba Bill batila, “Mu Ajijic twalefwaya sana abalanda iciNgeleshi abalefwaya ukusambilila icine.” Mu myaka fye ibili ukufuma apo bafikile, ba Bill na ba Kathy balitemenwe ukumona uko icilonganino ca bubili ica lulimi lwa ciNgeleshi capangilwe mu Mexico.

Ba Ken na ba Joanne aba ku Canada na bo balefwaya ukucefyako imitabotabo mu mikalile yabo pa kuti bakwate inshita ikalamba iya kubomba ifya Bufumu. Na bo bene bakuukile ku Mexico. Ba Ken batila, “Calipoosele inshita pa kuti tubelele ukwikala uko amenshi ayakaba na malaiti fishimonaika pa nshiku ishingi, kabili uko amafoni yashupa.” Lelo, ukushimikila kwaletuletela insansa. Bwangu bwangu ba Ken balibasonta ukuba ababomfi batumikila e lyo pa numa ya myaka ibili baishileba baeluda. Pa kubala, umwana wabo umukashana Britanny calimukosele ukuba mu cilonganino ca lulimi lwa ciNgeleshi umwali fye abacaice abanono. Lelo, ilyo atampile ukwafwilishako mu mulimo wa ku kukuula Amayanda ya Bufumu, apangile ifibusa ifingi mu Mexico yonse.

Ba Patrick na ba Roxanne, aba mu citungu ca Texas, ku United States, balitemenwe sana ukumfwa ukuti kwali icifulo icishali ukutali sana, ukwaba abalanda iciNgeleshi, ukwalefwaikwa bakasabankanya. Ba Patrick batila, “Ilyo twailefikako ku Monterrey, itauni lyabela lwa ku kabanga ka Mexico, twaumfwile kwati Yehova aletweba ukuti tuye-afwilishako abantu kulya.” Mu nshiku fye shisano, balishitishe ing’anda yabo mu Texas no kucita kwati ‘ba-abukila ku Makedonia.’ (Imil. 16:9) Calyafya ukusanga umwa kuliila ku Mexico, lelo mu myaka fye ibili, balitemenwe ukumona uko ibumba lya Nte 17 lyakulile ica kuti mwafuma ne cilonganino ca bakasabankanya 40.

Ba Jeff na bena myabo ba Deb e bambi na bo abacefeshe imitabotabo mu mikalile yabo pa kuti baleshimikila sana. Balishitishe ing’anda yabo iikalamba ku United States no kuya mu ng’anda iinono ku Cancún, umusumba wabela ku lulamba lwa ku kabanga mu Mexico. Kale, balibelele ukusangwa ku kulongana kukalamba mu cikuulwa umwaba ne fya kutalalika umwela mupepi na ku myabo. Nomba bafwile ukwenda pa ma-awala 8 pa kuti basangwe ku kulongana kukalamba ukwa mu ciNgeleshi, ukubela pa lwalala. Lelo balyumfwile bwino sana ukumonako uko icilonganino ca bakasabankanya 50 capangilwe mu Cancún.

Bamunyinefwe bamo abena Mexico na bankashi na bo balitampile ukwafwilishako ukushimikila ku balanda iciNgeleshi. Ku ca kumwenako, ilyo ba Rubén no lupwa lwabo baumfwile ukuti icilonganino ca kubalilapo ica lulimi lwa ciNgeleshi calipangilwe mu San Miguel de Allende no kuti bakasabankanya muli ci cilonganino bali no kulashimikila mu calo conse ica Mexico, apo pene batile bali no kwafwilishako. Kanshi bali no kusambilila iciNgeleshi, ukusambilila ulutambi lumbi, no kwenda intamfu ikalamba, e kutila amakilomita 800 cila mulungu, pa kuti basangwe ku kulongana. Ba Rubén bashimika ati: “Twaleumfwa bwino ukushimikila ku bafuma ku fyalo fimbi abaikala mu calo ca Mexico pa myaka iingi, lelo ilyo twabashimikila, e lyo baleumfwapo imbila nsuma mu lulimi lwabo pa muku wa kubalilapo. Bamo baletutasha uku balelukusha ne filamba ku nsansa.” Pa numa ya kwafwilisha icilonganino mu San Miguel de Allende, ba Rubén no lupwa lwabo babombele buainiya mwi tauni lya Guanajuato, pa kati ka calo ca Mexico, uko ba-afwilisheko pa kuti icilonganino ca lulimi lwa ciNgeleshi ica bakasabankanya 30 cipangwe. Pali ino nshita, bafwilishako ibumba lya lulimi lwa ciNgeleshi ku Irapuato, itauni lyabela mupepi na Guanajuato.

Ukushimikila ku Ba-afya Ukusanga

Abalanda iciNgeleshi te bantu fye abafuma ku fyalo fimbi, lelo kwaba na bena Mexico. Calyafya ukushimikila kuli aba pantu bekala mu ncende sha bakankaala umwa kuti nga wafika, umubomfi e walaisa ku mwinshi. Nangu nga ca kuti umwine wa ng’anda aisa, teti afwaye ukulanda na Nte pantu batila Inte sha kwa Yehova kalibumba ka mapepo akanono fye aka mu Mexico. Nomba ilyo bamona ba Nte abafuma ku fyalo fimbi, bamo balafwaya ukukutika.

E fyo cali kuli ba Gloria aba mwi tauni lya Querétaro, ilyabela pa kati ka Mexico. Batila: “Kale, nalilanshenyepo na ba Nte abalanda ululimi lwa ciSpanish lelo nshakutike. Nomba, ilyo ulupwa lwandi na banandi batendeke ukukwata amafya, nali no bulanda bwabipisha kabili natampile ukupepa kuli Lesa, no kumupapaata ukuti anange ifya kucita. Tapakokwele ukufuma apo, kwaishile umwanakashi uwalelanda iciNgeleshi. Anjipwishe nga ca kuti pa myesu paliba uulanda iciNgeleshi. Apo uyu mwanakashi afumine ku calo cimbi, nalefwaisha ukwishiba na fimbi pali ena, e ico namwebele ati ine wine ndalanda iciNgeleshi. Ilyo alelanda, mu mutima nalepapa nati, ‘Bushe uyu umwina America asangwa shani kuno, pa ng’anda pa myandi?’ Lelo nalilombele Lesa ukuti angafwe. Nalimo muli uyu wine mwisa, e mo Lesa ayasukila ipepo lyandi.” Ba Gloria balisumine ukusambilila Baibolo kabili balilundulwike bwangu no kubatishiwa, te mulandu ne fyo balupwa lwabo balebalwisha. Pali ino nshita, ba Gloria ni bapainiya ba nshita yonse, e lyo abalume babo no mwana wabo umwaume na bo balebombela Yehova.

Ifilambu Ifipokelela Abafwaya Ukushimikila Sana

Ukubombela uko bakasabankanya ba Bufumu bacepa na ko kwine kulaba amafya, lelo ifilambu fingi. Ba Ralph, balya tulandilepo pa kwiswila, batila: “Twaletungulula amasambililo ya Baibolo ku bafuma ku Britain, ku China, ku Jamaica, ku Sweden, ukubikapo fye na bakankaala abafuma ku Ghana. Bamo pali aya masambililo na bo bene baishileba mu mulimo wa nshita yonse. Mu myaka yapita, ulupwa lwesu lwalimonako uko ifilonganino fya lulimi lwa ciNgeleshi 7 fyapangwa. Abana besu abaume babili batampile bupainiya pamo na ifwe, kabili ino nshita babombela pa Bethel mu United States.”

Pali ino nshita, mu Mexico mwaba ifilonganino fya lulimi lwa ciNgeleshi 88 e lyo na mabumba ayengi ayashilaba ifilonganino. Cinshi calenga kube ukukula kwa musango yu? Pantu abengi abalanda iciNgeleshi mu Mexico tabatalile abalanshanyapo ne Nte kale. Icalengele bambi na bo ukukutika pantu baba ku cifulo ukushaba balupwa abengabacincintila filya cingaba nga bali mu calo cabo. Bambi na bo ni co balipoka penshoni e lyo balikwata sana inshita ya kusambililako ifya mu Baibolo. Ukulunda pali fyo, bakasabankanya abengi sana mu filonganino fya lulimi lwa ciNgeleshi ni bapainiya, ne co cilenga abengi ukuba abacincila kabili cilenga ifilonganino ukukula.

Na Imwe Bene Kuti Mwapaalwa

Tatuletwishika ukuti abantu abengi pano calo bakakutika ku mbila nsuma ya Bufumu ilyo baleumfwa ileshimikilwa mu lulimi lwabo. Kanshi cilatusansamusha sana ukumona uko bamunyinefwe ne nkashi abengi abatemwa ifya kwa Lesa, abaice na bakalamba, abashimbe na baupana, baleitemenwa ukukuukila ku ncende uko bakasabankanya ba Bufumu bacepa sana. Ca cine ukuti balasanga amafya, lelo ayo mafya, yacepa sana nga kuyalinganya ku nsansa bakwata ilyo balesanga abantu bafumaluka abatetekela icine ca mu Baibolo. Bushe na imwe kuti mwa-alulako fimo mu mikalile yenu pa kuti mukuukile ku cifulo cimbi mu calo cenu nangu ku calo cimbi uko bakasabankanya ba bufumu bacepa? * (Luka 14:28-30; 1 Kor. 16:9) Nga ni fyo, ala mukapokelela amapaalo ayengi nga nshi.

[Futunoti]

[Akabokoshi pe bula 21]

Abantu Bakumbwa Insansa sha Bapoka Penshoni

Ba Beryl balikuukile ukufuma ku Britain ukuya ku Canada. Kulya, bali bamaneja ba twampani utukalamba utwingi. Na kabili baishileba bakalapashi mu cangalo ca kunina bakabalwe kabili baileimininako ne calo ca Canada ku mangalo ya Olympics mu 1980. Ilyo bapokele penshoni, ba Beryl baile ku Chapala, ku Mexico, kabili bena na balume babo balitemenwe ukuliila mu fikuulwa bashitisha ifya kulya. Baleti nga bamona bambi abapoka penshoni abalanda iciNgeleshi aba nsansa nga nshi, baleyako no kuilondolola kabili balebepusha ifyo balecita mu Mexico. Balesanga ukuti bonse abaleba ne nsansa, ninshi ni Nte sha kwa Yehova. Ba Beryl na balume babo batile nga ca kuti insansa mu bumi shifuma mu kwishiba Lesa, ninshi na bo bene balingile ukumwishiba. Pa numa ya kusangwa ku kulongana pa myeshi iingi, ba Beryl balisumine ukusambilila Baibolo. Pa myaka iingi, ba Beryl balibombeleko bupainiya bwa nshita yonse.

 [Akabokoshi pe bula 22]

“Ala Lishuko Ukuba Na bo Kuno”

Bamunyinefwe abekala mu fyalo umo bakasabankanya ba Bufumu bacepa, balatasha sana bamunyinabo abesa mu kubaafwa. Aba kwi ofeshi limo ilya Nte sha kwa Yehova mu Caribbean balembele ati: “Nga ca kuti bamunyinefwe abengi sana abafuma ku fyalo fimbi ababombela kuno baya, ifilonganino kuti fyatenkana. Ala lishuko kuba na bo kuno.”

Icebo ca kwa Lesa citila “abanakashi abalesabankanya imbila nsuma libumba ilikalamba.” (Amalu. 68:11) Te ca kupapa kanshi ukuti pa babombela mu fyalo fimbi paba na bankashi abashimbe abengi nga nshi. Bankashi abaipeelesha muli yo nshila balafwilisha sana. Aba kwi ofeshi lya Nte sha kwa Yehova ku calo cimo ica ku Eastern Europe basosele ukuti: “Mu filonganino fyesu ifingi, mwaliba bankashi abengi nga nshi. Abengi bapya mu cine, e ico bankashi abashimbe abafuma ku fyalo fimbi balakansha aba bapya. Aba bankashi abafuma ku fyalo fimbi, baba nge fya bupe kuli ifwe!”

Bushe aba bankashi bena bomfwa shani ukubombela ku fyalo fimbi? Ba Angelica, abali mu myaka ya ba 30, ababombele pa myaka iingi ku calo cimbi mu bushimbe batila: “Amafya yena yengi. Kumo uko nabombele, cila bushiku naleshomboka ukupita mu misebo ya matipa kabili naleumfwa uluse ukumona ifyo abantu bacula. Lelo naleumfwa bwino ilyo ndeafwa abantu mu mulimo wa kushimikila. Na kabili naletemwa ukumfwa bankashi ba kuli co calo balentasha pa kuitemenwa ukuya mu kubaafwa. Nkashi umo anjebele ukuti ilyo amwene ukuti nalifuma ku calo ku mwesu no kuyabombela mu calo mu myabo, calimufika sana pa mutima ica kuti na o alitampile umulimo wa nshita yonse.”

Ba Sue, bapainiya abafikile nomba mu myaka ya ba 50 batila: “Amafya yena te ya kupenda, lelo yacepa sana nga kuyalinganya ku busuma bwabamo. Umulimo wa kushimikila ulawama! Apo ndapoosa inshita ikalamba mu mulimo na bankashi bacaice, ndabashimikilako ifyo nasambilila muli Baibolo na mu mpapulo shesu pa fya kucita ifintu nga fya-afya. Ilingi line basosa ati ifi bamona uko nshipikisha ilyo ndebomba pa myaka iingi mu bushimbe, cilabaafwa ukumona ukuti na bo bene kuti bacimfya amafya mu bumi bwabo. Cilansansamusha nga nshi ukwafwa aba bankashi.”

[Mapu pe bula 20]

(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)

MEXICO

Monterrey

Guanajuato

Irapuato

Ajijic

Chapala

Bemba wa Chapala

San Miguel de Allende

Querétaro

MEXICO CITY

Cancún

 [Icikope pe bula 23]

Bamo balisanga insansa ilyo bashimikila ku bafuma ku fyalo fimbi abomfwa imbila nsuma pa muku wa kubalilapo