ÑYE’ELAN 5
Mfi ya bi melebe ma so be benya bôtô
BEZA BA YIANE VE BONGÔ MELEP?
E ne mfi na bongô be bi benya bôtô be ne liti be zen, a ve be mbamba melep. Mbôl ô ne mbiaé, wo ô ne môt ôsu a yiane bo ésaé éte; sa mbe’e wôé le? Ve benya bôtô bevok be ne su’u wo.
AMU JÉ MELEBE BENYA BÔTÔ BA VE ME NE MFI?
Abui mesi, bisoé bi ne teke dañe lôt éyoñ a benya bôtô. Bia yeme de amu:
-
Bongô ba dañe lôt éyoñe jab e sikôlô, vôme bongô be sikôlô bevo’o be ne abui a dañe beye’ele a benya bôtô befe.
-
Bisoé biziñ bi wô’ô tabe nda étam éyoñe be bulaneya sikôlô, amu bebiaé bap be nga’an nda bisaé.
-
Mfasan éziñ ô nga liti na, États-Unis, bongô be ne zañe mimbu 8 a 12 ba lôte bebé mewolo me nkolo mesaman a mvuk môs ôse e bingeñgeñ. *
Kalate Hold On to Your Kids a jô na: “Abui bisoé ya den da zômbô ke jeñe melebe be bisoé bivok . . . a lôte na be ke yene benya bôtô.”
AVAL Ô NE VE NYO MONE MELEP
Lôte’ abui éyoñ a benyo bon.
ÑYE’ELANE YA BIBLE: “Ye’ele’e mongô zen a yiane ke, ja’an éyoñ a nto nnôm, a ye bo te kôlô je.”—Minkana 22:6.
Bongô be nga bialé a fulu ya jeñe melebe ma so be bebiaé bap. Befase mam ba liti na, ja’a éyoñ bongô be mbili ôkala éziñ (bisoé), ba dañe yene mfi ya bi melebe ma so be bebiaé bap. E kalate You and Your Adolescent, Dokita Laurence Steinberg a jô na: “Bongô ba dañe vu mefulu bebiaé bap ataté éyoñe be nga’an bisoé akekui éyoñ be nga bo benya bôtô.” A ke ôsu a jô na: “Bisoé bia kômbô yem mam mia simesan a mam mia jô, ja’a be nji liti de nge kañese me.”
Mbôle benyo bon be nga bialé a fulu ya jeñe melebe ma so be wo, bela’ane fan éte na ô lebe be. Nyoñ éyoñe ya tabe a be, ô laan a be, ô kate’e be avale wo wô’ôtan, aval avé wo yene mam, ma ma dañe mfi mise môé, a miñye’elane wo te nyoñ ényiñe jôé.
Bo’o na a bi mvôé é ne yañele nye.
ÑYE’ELANE YA BIBLE: “Nyô a wulu a mimfefek a ye bo fek.”—Minkana 13:20.
Ye wo simesane nya môtô éziñ a liti mbamba éve’ela’a, a to fe ngule ya ve nyo mon mbamba melep? Ye ô ne bo na a lôt abui éyoñ a nye? Ve nalé a nji tinane ñhe na môte mfe nnye a yiane be’e mbe’e wôé. Nya môtô wo yeme na a ne bo mbamba éve’ela’a asu nyo mon, a ne su’u wo ésaé wo bo. Kalate Zambe a liti na, Timothée a nga yene mfi ya yeñ a nlômane Paul, ja’a éyoñ a mbe a nto nya môtô. Paul fe a nga bu’uban amvôé ete.—Bephilippien 2:20, 22.
Mintete mimbu mi ndeme lôte mi, abui menda me bôt é nga kandan, bibu’a ya menda me bôt bia nyiñ môt ase vôme wôé. Nge ô tele aval été éte, jeñe’e fane ya bo na bone bôé be yeñ a benya bôtô be bili mefulu wo yi na be vu.
^ É.N. 9 Mfasan ôte wo liti fe na, abui bisoé da lôt mewolo me nkolo bebé ébul môs ôse e mimvôman, teke lañ abim éyoñ ba lôte internet, e sikôlô nge éyoñe ba bo bisaé ba te be ve sikôlô.
