Karaang mga Kostumbre sa Modernong Mexico

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA MEXICO

ANG karaang relihiyosong mga kostumbre ug doktrina gisunod gihapon sa Mexico karon bisag duna nay mga cell phone ug Internet. Sa milabayng mga siglo, ang ubang mga kostumbre sa mga Indian nasagop sa Romano Katolisismo. Sa pagkatinuod, kini nga mga kostumbre makita gihapon diha sa pagsimba sa mga Katoliko sa Mexico.

Pananglitan, matag tuig daghang tawo sa Mexico mangadto sa sementeryo sa Nobyembre 2 sa pagsaulog sa Todos Los Santos, nga gitawag usab ug Adlaw sa mga Patay. Maghalad silag mga bulak, pagkaon, ug alkoholikong ilimnon alang sa namatayng mga minahal. Ang uban manuhol pag mga manunugtog sa pagtugtog sa mga musika nga paborito sa ilang namatayng minahal. Daghang Katoliko dunay mga altar usab diha sa ilang mga balay ug butangan nila kinig letrato sa namatayng minahal.

Ang Enciclopedia de México miingon nga ang pipila ka kostumbre may kalabotan sa pagsaulog sa adlaw sa mga patay daw “nagpatunhay sa mga bahin sa mga seremonyang Indian nga ochpaniztli ug teotleco, diin maghalad sila ug mga bulak nga kosmos ug mais nga tamales alang sa manes [mga kalag sa nangamatay] panahon sa pagpangani​—sa kataposang semana sa Oktubre ug sa primerong semana sa Nobyembre.” Sama sa giingon sa ensiklopedia, ang ubang mga kostumbre dunay panagsadya nga susama nianang gihimo sa wala pa ang mga Katsila, nga daw piyesta ang kahimtang.

Pagdeboto

Ang Disyembre 12 maoy pista opisyal sa mga Katoliko sa Mexico. Nianang petsaha libolibong deboto gikan sa ubang mga estado sa Mexico mag-abot sa simbahan sa Birhen sa Guadalupe nga nahimutang sa bakilid sa Tepeyac Hill sa Mexico City. Daghang tawo ang magbaktas sa daghang adlaw, nga mangadye sa maong Birhen. Inig-abot, sila mosulod sa simbahan nga magluhod (ibabaw) ug maghalad ug mga rosas.

Ang mga imahen sa Birhen sa Guadalupe makita usab diha sa mga balay ug mga apartment maingon man sa mga estasyon sa bus ug sa ubang publikong mga lugar. Ang Birhen sa Guadalupe dunay titulo nga “Inahan sa Diyos” ug “Gamayng Morena sa Tepeyac.” Sukad pa sa ika-16 nga siglo, ang ubang mga deboto miingon nga siya milagrosa kay nakaayo siyag daghang masakiton.

Ang Sinugdanan sa Pagdeboto Kaniya

Ang pagdeboto sa mga tawo sa babaye nga diyos, maingon man ang ubang bahin niini nga piyesta, nagsugod sa panahon pa nga gisimba sa mga Aztec ang diyosa nga inahan nga si Cihuacóatl, nga gitawag usab nga si Tonantzin, nga nagkahulogang “Ang Among Gamayng Inahan.” Ang basahong México a través de los siglos (Ang Mexico Sulod sa Daghang Siglo) miingon  nga kini nga diyosa, ug ang iyang anak nga lalaki nga si Huitzilopochtli, gidala sa unang mga Aztec ngadto sa Tenochtitlán​—kaulohan kaniadto sa Imperyo sa mga Aztec, nga sa pagkakaron Mexico City na.

Ang templo ni Cihuacóatl, nga nahimutang sa Tepeyac Hill, giguba sa mga Katsila. Niining dapita, sumala pa sa tradisyon, walay 40 ka tuig human nakaabot si Columbus niini nga kontinente, ang Birhen sa Guadalupe nagpakita sa usa ka Indian nga nitibo, nga si Juan Diego. Ang birhen ginaingon nga nagpatukod ug altar niining dapita.

Si Cihuacóatl gisimba sa mga Aztec. Dunghay kono siyag buhok ug nagsininag puti. Ang entrada sa iyang templo mubo kaayo nga kinahanglang moluhod kadtong buot mosulod niini. Sa makasulod na diha niana, makita sa mga maninimba ang iyang larawan nga gilibotan sa mga idolo, nga morag siya “ang inahan . . . sa mga diyos.”

Sa pista ni Cihuacóatl may mga tawo nga ihalad, may mga sayaw, ug may prosesyon sa mga manggugubat nga “nagpulseras, nagkuwentas, ug nagkoronag mga rosas.” Kini nga mga gasa ibilin ibabaw sa templo agig halad kang Huitzilopochtli. Ang ubang mga Indian, hasta mga Indian sa Guatemala, magbaktas ug libolibong kilometros sa pag-adto sa pista ni Cihuacóatl.

Importante ba Gayod nga Mahibalo Ka Kon Unsay Sinugdanan Niini?

Ang pagsimba sa mga Katoliko sa imahen sa Birhen sa Guadalupe klaro nga naggikan sa mga rituwal sa mga tawo nga wala magsimba sa matuod nga Diyos sa Bibliya. (Salmo 83:18) Unsa may imong hunahuna bahin niini? Importante ba gayod nga mahibalo ka kon dalawaton ba sa matuod nga Diyos kining matanga sa pagsimba?

Si apostol Pablo naghatag ug maalamong tambag bahin niini, nga nag-ingon: “Ayaw pagpayugo nga dili timbang sa mga dili-magtutuo. . . . Aduna bay panag-uyon tali kang Kristo ug Belial? O aduna bay bahin ang tawong matinuohon uban sa usa ka dili-magtutuo?” Si Pablo miingon usab: “Tinoa ang tanang butang; pangupti pag-ayo ang maayo.”​—2 Corinto 6:14, 15; 1 Tesalonica 5:21.

Kining mga pulonga sa pagdasig nahiangay usab sa atong panahon karon. Kinahanglang atong pamalandongon ang atong pagsimba sa Diyos ug pangutan-on ang atong kaugalingon: ‘Ang ako bang paagi sa pagsimba nagsubay gayod sa mga pagtulon-an sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya? O ang mga bahin ba niini naggikan sa usa ka paagi sa pagsimba nga gihimo niadtong nag-alagad sa bakak nga mga diyos?’ Ang tawo nga nagtinguha sa pagpahimuot sa matuod nga Diyos nga si Jehova mangita gayod ug tubag niining mga pangutanaha.

[Hulagway sa panid 23]

Mga manunugtog sa sementeryo sa Nobyembre 2

[Hulagway sa panid 23]

Mga deboto nga nangabot sa simbahan sa Birhen sa Guadalupe