INGONG mahinadlokon sa Diyos nga batan-on, ang akong amahan nga si Arthur nangandoy nga mahimong ministro sa Methodist. Pero, nausab ang iyang plano dihang nakabasa siyag literatura gikan sa mga Estudyante sa Bibliya ug misugod sa pagpakig-uban kanila. Nabawtismohan siya niadtong 1914 sa edad nga 17. Panahon kadto sa Gubat sa Kalibotan I, ug gipatawag siya aron magsundalo. Tungod kay dili siya mogamit ug armas, gisentensiyahan siyag 10 ka bulan nga pagkapriso sa Kingston Penitentiary sa Ontario, Canada. Human siya gipagawas, si Papa misulod sa bug-os panahong ministeryo ingong colporteur (payunir).

Sa 1926, gipangasawa ni Arthur Guest si Hazel Wilkinson, kansang inahan nakakat-on sa kamatuoran niadtong 1908. Natawo ko niadtong Abril 24, 1931, ang ikaduha sa ilang upat ka anak. Ang among kinabuhi ingong pamilya nasentro sa pag-alagad kang Jehova, ug tungod sa dakong pagtahod ni Papa sa Bibliya, naugmad namo ang pagpabili sa Pulong sa Diyos. Regular ming magsangyaw sa balay ug balay ingong pamilya.—Buh. 20:20.

Ang Gubat sa Kalibotan II mibuto pagka-1939, ug pagkasunod tuig gidili ang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova sa Canada. Ang publikong mga eskuylahan nagpahigayon ug mga seremonyas alang sa nasod nga naglakip sa pagsaludar sa bandera ug pagkanta sa nasodnong awit. Kami sa akong magulang nga si Dorothy pagawson sa klasrom panahon niini nga mga seremonyas. Usa ka adlaw niana, nakurat ko dihang gipakaulawan ko sa akong titser pinaagi sa pag-ingon nga talawan ko. Human mamuhi, gikulata ko sa pipila nako ka klasmet ug nalukapa ko. Apan kadto nakapalig-on hinuon sa akong determinasyon nga “sugton ang Diyos  ingong magmamando inay ang mga tawo.”—Buh. 5:29.

Pagka-Hulyo 1942, sa edad nga 11, nabawtismohan ko sa usa ka tangke sa tubig sa umahan. Malipayon ko nga nag-alagad ingong vacation pioneer (karon gitawag ug oksilyare payunir) panahon sa bakasyon. Dihay tuig nga miuban ko sa tulo ka brader sa pagsangyaw sa mga magtotroso nga nagpuyo sa mga lugar nga wala pa makobrehi, didto sa amihanang Ontario.

Sa Mayo 1, 1949, nahimo kong regular payunir. Tungod kay diha may buluhatong pagpanukod sa sangang buhatan, ako gidapit nga motabang ug nahimong membro sa pamilyang Bethel sa Canada pagka-Disyembre 1. Naasayn ko sa imprentahanan ug nakakat-on ko sa pag-operit sa flatbed press. Panggabii ang akong trabaho sulod sa pipila ka semana, nga nag-imprentag tract nga naghisgot sa paglutos nga nasinati sa katawhan ni Jehova sa Canada.

Sa ulahi, samtang nagtrabaho sa Service Department, giinterbiyo nako ang mga payunir nga mibisita sa sangang buhatan una moadto sa ilang asaynment sa Quebec, diin grabe ang paglutos niadtong panahona. Usa kanila si Mary Zazula gikan sa Edmonton, Alberta. Tungod kay siya ug ang iyang magulang nga si Joe nagpadayon sa pagtuon sa Bibliya, sila gipalayas sa ilang debotadong Orthodox nga ginikanan. Pagka-Hunyo 1951, sila nabawtismohan, ug unom ka bulan sa ulahi, nagsugod sila pagpayunir. Sa pag-interbiyo nako kang Mary, nakadayeg ko sa iyang espirituwalidad. Nakaingon ko sa kaugalingon, ‘Gawas lang kon dunay kababagan, morag mao na gyod ni ang babaye nga akong pakaslan.’ Nagpakasal mi siyam ka bulan sa ulahi—sa Enero 30, 1954. Usa ka semana human niana, nakadawat mig imbitasyon nga bansayon alang sa sirkitong buluhaton, ug sa misunod nga duha ka tuig, nag-alagad mi sa usa ka sirkito sa amihanang Ontario.

Samtang nag-uswag ang buluhatong pagsangyaw sa tibuok kalibotan, gikinahanglan ang dugang misyonaryo. Naghunahuna mi nga kon maagwanta namo ang klima sa Canada sa tingtugnaw ug ang makalagot nga mga lamok sa ting-init, maagwanta namo ang mga kalisdanan sa bisan unsang asaynment. Migraduwar mi sa ika-27 nga klase sa Gilead School niadtong Hulyo 1956, ug pagka-Nobyembre nangadto mi sa among asaynment—sa Brazil.

Pag-abot namo sa sangang buhatan sa Brazil, gitudloan mig Portuguese nga pinulongan. Human makakat-og mga pagtimbaya ug makamemoryag usa ka minutong presentasyon sa magasin, gipauban mi nila sa pagsangyaw. Kon magpakitag interes ang tagbalay, gisugyot nga mobasa mig mga teksto nga naghisgot sa kinabuhi ilalom sa Gingharian sa  Diyos. Sa unang adlaw sa among pagsangyaw, usa ka babaye ang naminaw pag-ayo, busa gibasa nako ang Pinadayag 21:3, 4—ug dayon nakuyapan ko! Ang akong lawas wala pa makapasibo sa kaigang, ug kinahanglan namo ning agwantahon.

Ang among asaynment ingong misyonaryo mao ang siyudad sa Campos, nga karon duna nay 15 ka kongregasyon. Pag-abot namo, may usa lang ka grupo sa siyudad ug usa ka puy-anan sa mga misyonaryo nga giestaran sa upat ka sister: Si Esther Tracy, Ramona Bauer, Luiza Schwarz, ug Lorraine Brookes (karon Wallen). Ang akong asaynment mao ang pagtabang sa paglaba ug pagpangahoy. Usa niana ka Lunes sa gabii, human sa among Pagtuon sa Bantayanang Torre, diha miy wala damhang bisita. Mihigda ang akong asawa sa sofa aron makapahulay samtang nag-estorya mi bahin sa tibuok adlaw nga kalihokan. Dihang mibangon siya, migawas ang bitin gikan sa unlan ug natarantar mi hangtod nga ako kining napatay!

Human magtuon ug Portuguese sa usa ka tuig, natudlo ko ingong tigdumala sa sirkito. Simple lang ang among kinabuhi sa baryo—walay koryente, mohigda sa banig, mobiyahe sakay sa tartanilya, o kalesa. Dihang misangyaw mi sa teritoryo nga wala pa makobrehi, misakay mig tren padulong sa usa ka lungsod sa kabukiran ug didto nangabang mig kuwarto. Gipadad-an mi sa sangang buhatan ug 800 ka magasin nga gamiton sa pagsangyaw. Kinahanglan ming magbalikbalik sa post office aron kuhaon ang kinarton nga magasin ug dad-on sa among gisak-an.

Pagka-1962, gipahigayon ang Kingdom Ministry School sa tibuok Brazil alang sa mga brader ug mga misyonarya. Sulod sa unom ka bulan, naasayn ko sa pagtudlo diha sa lainlaing tunghaan—pero dili kauban si Mary. Nagtudlo ko sa mga klase diha sa Manaus, Belém, Fortaleza, Recife, ug Salvador. Nag-organisar kog distritong kombensiyon sa sikat nga opera house sa Manaus. Tungod sa pagbunok sa ulan, nakontaminar ang tubig imnonon ug walay maayong puwesto sa kapeterya alang sa kombensiyon. (Niadtong panahona, may pagkaon nga itagana panahon sa kombensiyon.) Gikontak nako ang mga sundalo, ug usa ka buotan nga opisyal ang naghikay nga masuplayan mig tubig imnonon para sa tibuok kombensiyon. Nagpadala sab siyag mga sundalo aron sa pag-instalar ug duha ka dagkong tolda alang sa kosina ug kapeterya.

Samtang wala ko, si Mary nagsangyaw sa usa ka Portuguese nga negosyohanan, diin ang pagpangitag kuwarta mao ray gustong hisgotan. Wala gyoy nakig-estorya niya bahin sa Bibliya, maong giingnan niya ang pipila ka Bethelite, “Kon akoy pabut-on, dili gyod ko mopuyo sa Portugal.” Sa among katingala, wala madugay human niana, nakadawat mig sulat nga paalagaron mi sa Portugal. Nianang panahona, ang buluhatong pagsangyaw gidili didto,  apan gidawat namo ang asaynment bisag sa sinugdan nakurat si Mary.

Miabot mi sa Lisbon, Portugal, niadtong Agosto 1964. Ang atong mga igsoon mao ang sentro sa grabeng paglutos sa Portuguese secret police (PIDE). Tungod niini, mas maayong dili mi sugaton ug dili mi mokontak sa mga Saksi didto. Mipuyo mig boardinghouse samtang naghulat nga mahimong legal ang among pagpuyo didto. Human namo madawat ang among bisa, nangabang mig apartment. Sa Enero 1965, may komunikasyon na mi sa sangang buhatan. Lipay kaayo mi dihang nakatambong mi sa among unang tigom sulod sa lima ka bulan!

Among nahibaloan nga sudlon sa mga polis ang balay sa mga igsoon kada adlaw. Tungod kay gisira ang mga Kingdom Hall, ang mga tigom gipahigayon diha sa pribadong mga balay. Gatosan ka Saksi ang gidala sa mga estasyon sa polis aron himoag rekord ug sukitsukiton. Gidagmalan ang mga igsoon aron patug-anon kon kinsay nagdumala sa mga tigom. Ingong resulta, ang mga igsoon nagtawag sa usag usa sa ngalan, sama sa José ug Paulo, imbes sa ilang mga apelyido. Busa mao pod nay among gibuhat.

Ang pagtagana sa mga igsoon ug espirituwal nga pagkaon maoy pangunang giatiman. Ang asaynment ni Mary mao ang pagtayp sa tun-anang mga artikulo sa Bantayanang Torre ug ubang literatura diha sa stencil nga gigamit sa pag-mimeograph ug mga kopya.

Pagka-Hunyo 1966, usa ka talagsaong kaso ang gihusay sa Lisbon. Ang tanang 49 ka membro sa kongregasyon sa Feijó gidala sa korte tungod sa pagtambong sa ilegal kuno nga tigom diha sa pribadong balay. Giandam nako sila alang sa husay ug pagsukitsukit—kunohay ako ang piskal. Among gidahom nga mapildi gyod mi, pero nahibalo sab mi nga moresulta kinig dakong pagpamatuod. Gitapos sa among abogado ang iyang depensa pinaagi sa maisogong pagkutlo kang Gamaliel sa unang siglo. (Buh. 5:33-39) Ang maong kaso nabalita sa media, ug ang 49 ka igsoon napriso gikan sa 45 ka adlaw hangtod sa lima ka bulan ug tunga. Ikalipay nga ang among maisogong abogado midawat ug pagtuon sa Bibliya ug nagtambongan na sa atong mga tigom sa wala pa mamatay.

Pagka-Disyembre 1966, natudlo ko ingong tigdumala sa sangang buhatan ug migahin kog dakong panahon may kalabotan sa mga kaso. Naestablisar ang katungod sa mga Saksi ni Jehova alang sa kagawasan sa pagsimba. (Filip. 1:7) Sa kataposan, legal tang giila niadtong Disyembre 18, 1974. Si Brader Nathan Knorr ug Frederick Franz, gikan sa hedkuwarter, mibisita sa Portugal aron moduyog sa among kalipay sa dili malimtang tigom sa Oporto ug Lisbon diin tanantanan, 46,870 ang nanambong.

 Gibuksan ni Jehova ang kahigayonan nga masangyawan ang mga isla diin gigamit ang Portuguese, lakip ang Azores, Cape Verde, Madeira, ug São Tomé and Príncipe. Ang among panginahanglan para sa mas dakong pasilidad sa sangang buhatan natagan-an niadtong 1988. Sa Abril 23 nianang tuiga, si Brader Milton Henschel ang nanguna sa pagdedikar sa bag-ong pasilidad nga malipayong gitambongan sa 45,522. Makapadasig gyod nga makauban sa maong hinungdanong okasyon ang 20 ka brader ug sister nga mga misyonaryo kaniadto sa Portugal.

Latas sa katuigan, ang pagpakig-uban sa matinumanong mga igsoon nakahatag namog dakong kaayohan. Nakakat-on kog hinungdanong leksiyon samtang mitabang ko kang Brader Theodore Jaracz sa usa ka zone visit. Ang sangang buhatan nga gibisita may seryosong problema, ug gihimo na sa mga membro sa Komite sa Sangang Buhatan ang ilang maarangan. Aron dili sila sobrang mabalaka, si Brader Jaracz miingon: “Karon, hatagan natog higayon nga molihok ang balaang espiritu.” Dihang mibisita mi ni Mary sa Brooklyn katuigan kanhi, giimbitar mig panihapon ni Brader Franz kauban sa pipila ka igsoon. Dihang gihangyo siya nga taposon ang maong okasyon pinaagig pag-asoy bahin sa iyang pag-alagad kang Jehova sa daghang katuigan, si Brader Franz miingon: “Mao ni akong sugyot: Magmaunongon sa makitang bahin sa organisasyon ni Jehova. Kini lang ang nagbuhat sa buluhaton nga gisugo ni Jesus sa iyang mga tinun-an—ang pagsangyaw sa maayong balita sa Gingharian sa Diyos!”

Gikalipay gyod namong magtiayon ang pagbuhat niana. Dili namo malimtan ang among kasinatian sa mga zone visit. Kini naghatag namog kahigayonan sa pag-apresyar sa matinumanong pag-alagad sa mga bata ug tigulang ug sa pagdasig kanila nga magpadayon sa ilang espesyal nga pribilehiyo sa pag-alagad kang Jehova.

Nanglabay ang mga katuigan, ug karon mga 80 anyos na mi. Si Mary nag-antos ug daghang sakit. (2 Cor. 12:9) Ang mga pagsulay nagdalisay sa among pagtuo ug nagpalig-on sa among determinasyon nga magpabiling matinumanon. Dihang mamalandong mi sa among kaagi, makaingon mi nga nasinati namo ang dili takos nga kalulot ni Jehova sa daghan kaayong paagi. *