1, 2. (a) Hlanlio Jehovah salle nih Jehovah kha khoika ah dah an biak? (b) Jerusalem ah a ummi Jehovah biakinn kha Jesuh nih zeitindah a hmuh? (c) Hi capar ah zei kong dah kan i ruah hna lai?

HLANLIO le tuchan i Pathian salle cu Pathian biaknak caah hmun an ngei. Tahchunhnak ah, Abel nih Jehovah sin rai a thawi tikah biakṭheng a sak men lai. (Gen. 4:3, 4) Noah, Abraham, Isak, Jakob le Moses nih biakṭheng an rak sak. (Gen. 8:20; 12:7; 26:25; 35:1; Exo. 17:15) Jehovah nih Israel mi kha puan biakinn sak awkah a fial hna. (Exo. 25:8) A hnuah biakinn sak awkah lamhruainak a pek hna. (1 Si. 8:27, 29) Pathian miphun cu Babilon saltannak in an kir hnuah pumhnak inn ah hmaan tein an i pum. (Mar. 6:2; Johan 18:20; Lam. 15:21) Cun a hmasa Khrihfa hna cu inn ah an i pum. (Lam.12:12; 1 Kor. 16:19) Tuchan vawleicung pumpi ah a ummi Jehovah miphun hna nih Jehovah kong cawn awk le amah biak awkah Biakinn tampi ah an i pum.

² Jesuh nih Jerusalem ah a ummi Jehovah biakinn kha a upat tuk. Jesuh nih biakinn a tlaihchannak kha zultu hna nih an hmuh tikah salm caṭialtu chimmi mah bia hi an lung ah a chuak: “Maw Pathian, na inn ka tlaihchannak hi ka chungah mei bangin a lin.” (Salm 69:9; Johan 2: 17) Tuchan Biakinn cu hlanlio Jerusalem ah a ummi biakinn bantukin “BAWIPA inn” a si lo. (2 Chan. 5:13; 33:4) Asinain kan biaknak hmun a si caah kan upat tuk awk a si. Biakinn ah zeitindah kan um awk a si, biakinn kha zeitindah kan zohkhenh awk a si ti le biakinn caah a dihmi kha zeitindah kan bawmh khawh ti a kan cawnpiakmi Baibal phunglam hna kha hi capar ah kan i ruah hna lai. *

3-5. Biakinn timi cu zeidah a si, pumhnak kha zeitindah kan hmuh awk a si?

³ Biakinn cu Jehovah biaknak caah mi pawl a bik in an i tonnak hmun a si. Pumhnak cu Pathian pekmi laksawng a si i mah nih Jehovah he kan i pehtlaihnak a fehter. Pumhnak ah Jehovah bupi nih kan herhmi thapeknak le lamhruainak a kan pek. Zarh fatin “Bawipa cabuai” i ei awkah Jehovah le a Fapa nih an kan sawmmi cu tinvo sung a si. (1 Kor. 10:21) Mah a sunglawi tukmi sawmnak kha zeitikhmanh ah a sawhsawh in ruat hna hlah u sih.

⁴ Jehovah nih amah biak awk le pakhat le pakhat tha i pek awkah i pum hna seh ti a kan duh. (Hebru 10:24, 25 rel.) Jehovah kan upat caah a herh taktak dah ti lo ahcun pumhnak ah kan bau lo. Pumhnak caah kan i timhtuahnak thawngin le a phi kan peknak thawngin pumhnak kan upat kha kan langhter.—Salm 22:22.

⁵ Pumhnak i kan umtuning le Biakinn kan zohkhenhning nih Jehovah zeitluk in dah kan upat ti a langhter. Kan tuahsernak in Jehovah min thang ṭhatter kan duh.—1 Siangpahrang 8:17 he tahchunh.

6. Biakinn kong le aa pummi hna kong he aa tlaiin mi nih zeidah an chim? (A hramthawknak hmanthlak zoh.)

⁶ Biakinn kan upat kan langhtermi kha midang nih an rak hmuh. Tahchunhnak ah, Turkey i pa pakhat nih hitin a chim: “Biakinn a thianmi le ningcang tein a ummi ka hmuhmi nih ka lung a ka suk tuk. Cuka hmun i mi hna cu hnipuan zohdawh tein an i hruk, an hmai a panh i ṭha tein an ka chawnhbiak. Mah nih ka lung a ka suk tuk hringhran.” Mah pa cu pumhnak vialte ah a hun i pum i tlawmpal ah tipil a ing. Indonesia i khuapi pakhat ah unau pawl nih an innpawng pawl, khua uktu bawi le a dang bawi hna kha Biakinn thar zoh awkah an sawm hna. Khua uktu bawi cu ṭha tein inn an sakmi, inn pungsan le aa dawh tukmi dum nih a lung a suk tuk. Hitin a chim: “Mah inn a thiannak nih a hmaanmi nan zumhnak kha a langhter.”

7, 8. Biakinn i kan um lioah Jehovah kan upat kha zeitindah kan langhter?

⁷ Kan umtu le kan thilhrukning nih pumhnak ah a kan sawmtu Jehovah kan upat kha a langhter awk a si. Cucaah a hleihluat tuk in um kha kan hrial. Phundang in cun pumhnak ah a herh lo tuk tiangin dingrep kan ser lo, cun zalong tuk in le a sawhsawh tuk zongin kan um lo. Kanmah he kan sawmmi hna he Biakinn ah siarem tein um hna seh tiah Jehovah nih a kan duh. Asinain zeiti lam hmanhin pumhnak kan upat lo kha kan langhter awk a si lo. Cucaah pumhnak ah  a thiang lomi asiloah a sawhsawh tuk in thil kan i hruk lo i pumh chungah ca i kuat, biaruah asiloah ei le din kha kan duh lo. Cun nulepa nih an fale kha Biakinn chungah tlik asiloah lente i celh lo awkah an cawnpiak hna awk a si.—Pct. 3:1.

⁸ Pathian biakinn ah mi nih thil an zuarmi kha Jesuh nih a hmuh tikah a thin a hung tuk i a ṭhawl hna. (Johan 2:13-17) Biakinn ah Jehovah kan biak i a kong kan cawng. Cucaah Biakinn i kan um lioah chawlehnak kongkau chim le tuah kha kan hrial awk a si.—Nehemiah 13:7, 8 he tahchunh.

9, 10. (a) Jehovah miphun nih zeitindah Biakinn an sak, zei ṭhatnak dah a chuak? (b) Anmah tein Biakinn aa sak kho lomi hna kha Jehovah bupi nih zeitindah a bawmh hna?

⁹ Vawleicung pumpi i Jehovah miphun nih Biakinn saknak kha an bawmh. Mah lungtho tein aa pemi hna nih a man loin Biakinn pungsan an suai, an sak i an remh. Cucaah a luancia kum 15 chungah vawleicung pumpi ah aa dawh tukmi Biakinn 28,000 leng sak a si. Mah cu nikhat ah Biakinn 5 lengmang sak a si tinak a si.

¹⁰ Jehovah bupi nih mah lungtho tein aa pemi hna kha rian an pek hna i a herhnak hmun paohah Biakinn sak awkah thawhlawm kha an hman. A ngei deuhmi nih a ngei lomi bawmh ding timi Baibal phunglam kha kan zulh. (2 Korin 8:13-15 rel.) Zei ṭhatnak dah a chuak? Anmah tein Biakinn aa sak kho lomi Khrihfabu hna caah aa dawh tukmi Biakinn tampi sak a si.

11. Biakinn thar kong he aa tlaiin unau cheukhat nih zeidah an chim, mah nih zeitindah aan umter?

¹¹ Costa Rica ram i Khrihfabu pakhat i unau pawl nih hitin ca an ṭial: “Biakinn hmai i kan dir tikah kan mang bantuk a si. Kan zum kho bak lo. Aa dawh tukmi kan Biakinn cu niriat chungah liim dih a si. Mah cu Jehovah thluachuah thawngin, a bupi timhtuahnak thawngin le unau pawl bawmhnak thawngin a si. Mah biaknak hmun hi Jehovah nih a kan pekmi a sunglawi tukmi lungvar laksawng bantuk a si. Kan i lawm tuk hringhran.” Jehovah nih a tuahpiakmi hna caah lawmhnak bia an chimmi kan theihmi nih a kan lawmhter taktak. Vawleicung pumpi i unau pawl nih anmah tein Biakinn an ngeih khawh caah kan i lawm tuk. Jehovah nih Biakinn saknak rian thluachuah a pek ti cu a fiang ko. Zeicatiah an sak dihle cangka Jehovah kong cawn awkah a hun i pummi an tam chin caah a si.—Salm 127:1.

12. Biakinn saknak kha zeitindah na bawmh khawh?

 ¹² Biakinn saknak kha zeitindah na bawmh khawh? Mah rian bawmh awkah mah lungtho tein naa pe kho men lai. Kan dihlak in Biakinn saknak caah tangka thawhlawm kan pek khawh. Mah rian kha kan si khawh chungin kan bawmh tikah peknak in lawmhnak kan hmu, a biapi deuhmi cu Jehovah kan thangṭhatmi a si. Biaknak ca inn sak awkah lungtho tein thawhlawm a pemi Baibal chan i Pathian miphun kha kan i zohchunh hna.—Exo. 25:2; 2 Kor. 9:7.

13, 14. Biakinn kha thiang tein le zohdawh tein chiah awkah Baibal in zeidah kan cawn?

¹³ Jehovah cu a thiangmi Pathian a si. Anih cu ningcang tein thil a tuahtu Pathian a si. Cucaah Biakinn kha thiang tein le zohdawh tein kan chiah awk a si. (1 Korin 14:33, 40 rel.) Jehovah bantukin thiang tein um awkah kan biaknak, kan ruahnak le kan tuahsernak lawng si loin kan pum zong a thian a hau.—Biat. 19:8.

¹⁴ Biakinn kha thiang tein le zohdawh tein kan chiah ahcun midang pumh kan sawm hna tikah kan lung a tho lai. Cun a thiangmi vawlei thar kong kan chimmi ningin kan tuah taktak kha mi nih an hmuh lai. Hi vawlei kha aa dawh tukmi paradis ah a ser hngami, a thiangmi Pathian kan biak zong an hngalh lai.—Isa. 6:1-3; Biat. 11:18.

15, 16. (a) Biakinn thiang tein chiah cu zeicah a zungzal in cun a fawi lo? Zeicah thiang tein kan chiah awk a si? (b) Biakinn thenhnak cu zeitindah timhtuah a si, kan dihlak in zei tinvo dah kan ngeih?

¹⁵ Thiannak he aa tlaiin mi cu an hmuhning aa dang cio. Zeicah? An ṭhannak hmun ruangah a si kho men. Mi cheukhat cu leidip a tamnak asiloah a thurmi le nawncek a umnak hmun ah khua an sa. Cheukhat cu ti asiloah thianhhlimhnak thilri a za in an ngei lo. Asinain khoika i kan um le kan pawngkam mi nih thiannak kha zeitin an hmuh  hmanhah Biakinn kha thiang tein le zohdawh tein kan chiah awk a si. Mah cu Jehovah biaknak hmun a si.—Deut. 23:14.

¹⁶ A si khawh chungin Biakinn thianter kan duh ahcun ningcang tein thil tuah a hau. Khrihfa upa nih Khrihfabu caah cazin pakhat an tuah i thianhhlimhnak thilri tling tein a um zungzal nakhnga an tuah. Cun mah rian aa liim nakhnga an tlangtlak. Thil cheukhat cu pumh a dih fatinte thenh a hau, asinain a dang cu a caancaan lawngah thenh a hau. Kan dihlak in Biakinn thenhnak ah i tel khawhnak tinvo kan ngei.

17, 18. (a) Hlanlio i biakinn a zohkhenhmi Jehovah miphun hna sinin zeidah kan i cawn khawh? (b) Biakinn kha zeicah kan zohkhenh awk a si?

¹⁷ Remh a herhmi paoh kan remhnak thawngin Biakinn kha zohdawh tein kan chiah. Hlanlio Jehovah salle zong nih cutin an rak tuah. Tahchunhnak ah, Judah ram kha Siangpahrang Jehoash nih a uk lioah mi hna nih biakinn caah tangka thawhlawm an pek. Siangpahrang nih mah tangka kha biakinn i a rawkmi thil remhnak ca i hman awkah tlangbawi pawl kha nawl a pek hna. (2 Si. 12:4, 5) Mah hnu kum 200 lengah Siangpahrang Josiah zong nih biakinn thawhlawm kha a rawkmi remhnak caah a hman.—2 Chanrelnak 34:9-11 rel.

¹⁸ Zung ṭengnge Kawmiṭi cheukhat nih an ram i mi hna nih biakinn an zohkhenh lomi asiloah ningcang tein thilri pawl an hman lomi kha an hmuh. Mah cu Zeitindah tuah ding ti an hngalh lo caah a si kho men. Asiloah remhnak caah tangka an ngeih lomi a si kho men. Asinain a herh lioah Biakinn kan remh lo ahcun zohdawh lopi in a hung um lai i mah kha mi nih an hmuh lai. Mah cu thawngṭha chimnak ah dawntu a si lai. Mah canah Biakinn kha kan si khawh chungin kan zohkhenhnak thawngin Jehovah kan thangṭhat i unau pawl pekmi thawhlawm kha kan sawksam lo.

19. Jehovah biaknak hmun na upat kha langhter awkah zeidah na tuah lai?

¹⁹ Biakinn timi cu Jehovah sin i pekchanhmi inn pakhat a si. Zei bantuk mi asiloah Khrihfabu ta hmanh a si lo. Hi capar ah kan i ruah hna bantukin Baibal phunglam hna nih Pathian biaknak hmun cungah a hmaanmi lungput ngeih awk a kan bawmh lai. Jehovah kan upat caah Biakinn le pumhnak kan upat kha kan langhter. Biakinn saknak ca thawhlawm pek kha kan duh i biakinn zohkhenhnak le thenhnak ah fakpi in kan i zuam. Jehovah biaknak hmun kan upat kha Jesuh bantukin lungtho tein langhter hna u sih.