Μια Γέφυρα που Ξαναχτιζόταν

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

ΠΑΝΩ από τον ποταμό Όσαμ, στη βορειοκεντρική Βουλγαρία, εκτείνεται η σκεπαστή γέφυρα του Λόβετς. Όπως ο λαός τον οποίο εξυπηρετεί, έτσι και αυτή η μεγαλοπρεπής κατασκευή έχει πλούσια ιστορία.

Ένας από τους πρώτους που έστρεψαν την προσοχή τους στη γέφυρα ήταν ο Αυστριακός γεωλόγος Αμί Μπουέ, ο οποίος επισκέφτηκε το Λόβετς κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Έγραψε για «μια πέτρινη γέφυρα, η οποία είναι σκεπαστή καθώς και στολισμένη με μικρά μαγαζιά». Ναι, αυτή η μοναδική γέφυρα ήταν μέρος του δικτύου μεταφορών του Λόβετς, συνδέοντας τα δύο τμήματα της πόλης, και χρησίμευε επίσης ως αγορά! Έτσι λοιπόν, αποτελούσε χαρακτηριστικό γνώρισμα της τοπικής κοινωνίας.

Αρχικά, η σκεπαστή γέφυρα του Λόβετς δεν ήταν πέτρινη αλλά ξύλινη. Με το πέρασμα των ετών, όμως, υφίστατο κατ’ επανάληψη ζημιές από πλημμύρες και χρειαζόταν ανακατασκευή. Τελικά, το 1872, η γέφυρα παρασύρθηκε εντελώς από το νερό και οι κάτοικοι της πόλης στερήθηκαν αυτόν το συνδετικό κρίκο ζωτικής σημασίας.

Η αναστήλωση της γέφυρας δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση. Έτσι λοιπόν, προσλήφθηκε ο ξακουστός Βούλγαρος κατασκευαστής Κόλιο Φίτσετο για να σχεδιάσει και να κατασκευάσει μια καινούρια και ανθεκτικότερη γέφυρα.

Πρωτοποριακό Σχέδιο

Ο Φίτσετο αποφάσισε να παραμείνει προσκολλημένος στην αρχική ιδέα και να σχεδιάσει μια σκεπαστή γέφυρα με μικρά μαγαζιά επάνω της. Για τη στήριξη της γέφυρας, μήκους 84 μέτρων και πλάτους 10 μέτρων, πρόσθεσε ελλειψοειδείς πυλώνες. Αυτά τα στηρίγματα ύψους 5 μέτρων, με το στενό τους άκρο στραμμένο αντίθετα προς το ρου του ποταμού, είχαν ένα πρωτοποριακό χαρακτηριστικό. Από τη μέση των πυλώνων και προς τα πάνω, κοντά στην κορυφή τους, υπήρχαν ανοίγματα που άφηναν το νερό να περνάει μέσα από τους πυλώνες σε περίπτωση πλημμύρας. Στην κορυφή των πυλώνων, ο Φίτσετο τοποθέτησε συμπαγή δρύινα δοκάρια και σανίδες. Η υπόλοιπη κατασκευή, μαζί με τα 64 μαγαζιά που υπήρχαν εκατέρωθεν του δρόμου, ήταν φτιαγμένη από οξιά. Παρόμοια, η σκεπή ήταν από οξιά και είχε επενδυθεί με φύλλα λαμαρίνας.

Ένα άλλο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του σχεδίου του Φίτσετο είναι ότι προτίμησε να συνδέσει τα δοκάρια στήριξης της γέφυρας με ξυλόκαρφα και ξύλινους συνδέσμους παρά με σιδερένια εξαρτήματα και σφυρήλατα καρφιά. Το ξύλινο υπόστρωμα του δρόμου επενδύθηκε με πέτρα και έπειτα στρώθηκε με χαλίκι. Στη διάρκεια της ημέρας, μικρά πλευρικά παράθυρα και ανοίγματα στη σκεπή άφηναν το φως της ημέρας να διεισδύει στο εσωτερικό της γέφυρας. Το βράδυ τη φώτιζαν λάμπες αερίου. Συνολικά, χρειάστηκαν περίπου τρία χρόνια για να ολοκληρωθεί τόσο ο σχεδιασμός όσο και η κατασκευή της νέας γέφυρας [1].

Η Ζωή Επάνω στη Γέφυρα

Πώς ήταν η ζωή επάνω στη γέφυρα; Προσέξτε την περιγραφή κάποιου αυτόπτη μάρτυρα: «Οι φωνές από τους εμπόρους, τους διαβάτες και τους παρατηρητές, οι οποίοι σπανίως ενοχλούνταν από διερχόμενα αυτοκίνητα, ιππήλατες άμαξες ή φορτωμένα γαϊδούρια, αναμειγνύονταν με το θόρυβο που έκαναν οι λευκοσιδηρουργοί . . .  και με τις φωνές των πλανόδιων πωλητών, οι οποίοι διαλαλούσαν την πραμάτεια τους. Η γέφυρα είχε τη δική της εσωτερική ζωή. Τα πολλά ζωηρόχρωμα μικρά μαγαζιά, ασφυκτικά γεμάτα με μάλλινα πλεκτά, χάντρες και διάφορα αγαθά, είχαν τους δικούς τους ρυθμούς και παραδόσεις».

Οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν στη σκεπαστή γέφυρα, όχι μόνο για τα ψώνια τους, αλλά και για διασκέδαση, καθώς πολλοί καταστηματάρχες ήταν και μουσικοί. Ο αυτόπτης μάρτυρας που αναφέρθηκε προηγουμένως πρόσθεσε: «Στο κουρείο, υπήρχαν πέντε ή έξι κουρείς οι οποίοι, εκτός από κουρείς, ήταν και καλοί μουσικοί που έπαιζαν κυρίως έγχορδα. Συνήθως έβρισκαν λίγο ελεύθερο χρόνο για να παίξουν, και οι πελάτες τούς περίμεναν ευχαρίστως μέχρι να τελειώσουν». Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, μερικοί από τους κουρείς έγιναν οι ιδρυτές της λεγόμενης Ορχήστρας των Κουρέων.

Πλήττει η Τραγωδία

Επί μισό αιώνα, η σκεπαστή γέφυρα του Φίτσετο άντεξε πλημμύρες, πολέμους και άλλες καταστροφές. Αλλά καθώς ξημέρωνε η 3η Αυγούστου του 1925, τεράστιες φλόγες φώτισαν τον ουρανό γύρω από το Λόβετς όταν η γραφική γέφυρα της πόλης πήρε φωτιά και έγινε στάχτη. Πώς συνέβη αυτό; Μέχρι σήμερα κανένας δεν είναι σίγουρος για το αν η φωτιά προκλήθηκε από αμέλεια ή από εμπρησμό. Όπως και αν έχουν τα πράγματα, το Λόβετς έμεινε και πάλι χωρίς γέφυρα για να συνδέει τις όχθες του.

Το 1931 ολοκληρώθηκε μια καινούρια σκεπαστή γέφυρα, με τα μικρά μαγαζιά και τα εργαστήριά της στις άκρες του δρόμου [2]. Ωστόσο, αντί να φτιάξει τη γέφυρα με ξύλο και πέτρα, ο καινούριος κατασκευαστής χρησιμοποίησε ατσάλι και τσιμέντο. Το γενικό σχέδιο ήταν πολύ διαφορετικό από εκείνο του Φίτσετο. Η σκεπή ήταν από γυαλί και το κεντρικό τμήμα της γέφυρας δεν είχε εξωτερικά τοιχία. Τη διετία 1981/1982, η γέφυρα ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο του Κόλιο Φίτσετο [3].

Η σκεπαστή γέφυρα του Λόβετς αποτελεί σύμβολο της πόλης και κατασκευαστικό επίτευγμα. Σήμερα η γέφυρα συνεχίζει να ελκύει το ενδιαφέρον τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών καθώς βαδίζουν επάνω στη γέφυρα με τα μαγαζιά στις δυο πλευρές της.

[Χάρτης στη σελίδα 22]

(Για το πλήρως μορφοποιημένο κείμενο, βλέπε έντυπο)

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ

ΣΟΦΙΑ

Λόβετς

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 23]

Photo 2: From the book Lovech and the Area of Lovech