Όταν Έκλαψε ένα Γοριλάκι

ΑΠΟ ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟ ΤΟΥ ΞΥΠΝΑ! ΣΤΟ ΚΑΜΕΡΟΥΝ

Η Πιτσού, ένας θηλυκός γορίλας, γεννήθηκε στο δάσος της κεντρικής Αφρικής. Όταν η Πιτσού ήταν περίπου ενός έτους, κάποιοι κυνηγοί σκότωσαν για τροφή τη μητέρα της και όλους τους άλλους γορίλες της ομάδας της. Επειδή η Πιτσού ήταν τόσο μικρή ώστε δεν μπορούσε να πουληθεί για κρέας, την άφησαν να ζήσει για να την πουλήσουν ως κατοικίδιο. Στο μεταξύ, η Πιτσού αρρώστησε και έκλαιγε ασταμάτητα.

Η ΠΙΤΣΟΥ είναι μόνο ένα από τις πολλές χιλιάδες ορφανά πρωτεύοντα θηλαστικά. Αρκετές δραστηριότητες έχουν συντείνει σε αυτή τη θλιβερή κατάσταση. Μία από αυτές είναι το παράνομο εμπόριο κρέατος άγριων θηραμάτων. Εκμεταλλευόμενοι τη ζήτηση για εξωτικά είδη κρέατος από ορισμένα εστιατόρια και άτομα, επαγγελματίες κυνηγοί «χτενίζουν» τα δάση νυχθημερόν. Στο μεταξύ, οι μεσάζοντες διευθύνουν τα προσοδοφόρα, αλλά παράνομα, τοπικά και διεθνή δίκτυα για να εμπορεύονται τα ζώα και το κρέας τους.

Μια δεύτερη δραστηριότητα είναι η αλόγιστη υλοτομία. Όταν τα δάση καταστρέφονται, τα ζώα στερούνται το περιβάλλον, τις κρυψώνες, τις φωλιές και την τροφή τους. Επιπλέον, οι δύο αυτές δραστηριότητες τείνουν να υποστηρίζουν η μία την άλλη. Πώς συμβαίνει αυτό; Παραδείγματος χάρη, η διάνοιξη δρόμων με την υλοτομία παρέχει στους κυνηγούς εύκολη πρόσβαση στο φυσικό περιβάλλον των δασών, όπου τα σαστισμένα, συχνά δε και εκτοπισμένα, ζώα γίνονται εύκολη λεία. Άλλοι παράγοντες είναι η δημογραφική αύξηση, η ζήτηση για πρωτεΐνες, η αυξημένη αστικοποίηση και τα αποτελεσματικότερα κυνηγετικά τεχνολογικά μέσα, καθώς επίσης οι πολεμικές συρράξεις και η επακόλουθη διάδοση των πυροβόλων όπλων. Ως αποτέλεσμα, τα πρωτεύοντα θηλαστικά και αρκετά άλλα είδη οδηγούνται όλο και περισσότερο προς την εξαφάνιση, δημιουργώντας το λεγόμενο σύνδρομο του άδειου δάσους. Αλλά αυτό μπορεί να μην είναι το μοναδικό πρόβλημα. Γιατί λέμε κάτι τέτοιο; Βοηθώντας στο διασκορπισμό των σπόρων, για παράδειγμα, τα ζώα συμβάλλουν στην υγεία και στην ποικιλότητα των δασικών οικοσυστημάτων. Όταν, λοιπόν, αφανίζεται η πανίδα (τα ζωικά είδη), μπορεί να πληγεί και η χλωρίδα (τα φυτικά είδη).

Εντούτοις, οι σκοτωμοί συνεχίζονται. Σε ορισμένα μέρη της Δυτικής Αφρικής, μέσα σε μια δεκαετία και μόνο, ο πληθυσμός ορισμένων πρωτευόντων θηλαστικών μειώθηκε στο ένα δέκατο σε σχέση με το παρελθόν. «Αν συνεχιστεί η λαθροθηρία», λένε οι ειδικοί για τα άγρια ζώα στο Καμερούν, «σύντομα δεν θα έχουν απομείνει γορίλες σε ελεύθερη κατάσταση». a

Διάσωση των Ορφανών

Αντιδρώντας σε αυτή την τραγική κατάσταση, κάποιες ομάδες διαφύλαξης των ζώων, όπως το Κέντρο Άγριων Ζώων Λίμπε, το οποίο βρίσκεται στους πρόποδες του Όρους Καμερούν στην υποσαχάρια Δυτική Αφρική, εργάζονται για την προστασία των απειλούμενων ειδών. Στο κέντρο Λίμπε, οι επισκέπτες μπορούν να δουν γορίλες, χιμπατζήδες, μανδρίλλους και 13 επιπρόσθετα είδη πρωτευόντων θηλαστικών, μαζί με διάφορα άλλα ζώα. Τα τελευταία χρόνια το κέντρο έχει φροντίσει σχεδόν 200 ορφανά και εκτοπισμένα ζώα, προσφέροντάς τους καταφύγιο, τροφή και κτηνιατρική περίθαλψη. Το κέντρο επιδιώκει επίσης να αφυπνίσει ως προς την ανάγκη διαφύλαξης των ζώων τους πολλούς επισκέπτες που δέχεται από το Καμερούν, τις γειτονικές  χώρες και όλο τον κόσμο​—οι οποίοι ξεπέρασαν τους 28.300 ένα πρόσφατο έτος.

Και έτσι ξαναγυρίζουμε στην Πιτσού. Αναστατωμένοι από το κλάμα του μικρού θηλυκού γορίλα, κάποιοι συμπονετικοί άνθρωποι την αγόρασαν από τους κυνηγούς και την παρέδωσαν στο κέντρο. Όταν το μικρό έφτασε εκεί, υποβλήθηκε σε εξονυχιστικές γενικές εξετάσεις στο ιατρείο του κέντρου. Δεν υπέφερε μόνο από ψυχικά τραύματα, αλλά και από βήχα, αφυδάτωση, υποσιτισμό, διάρροια και δερματικά έλκη. Λόγω των δερματικών προβλημάτων της, την ονόμασαν Πιτσού, που σημαίνει «διάστικτη» στην τοπική διάλεκτο. Ευτυχώς, η Πιτσού ανταποκρίθηκε καλά στη θεραπεία και δεν χρειάστηκε να υποβληθεί σε εγχείρηση, κάτι που μπορεί να γίνει στο κέντρο όταν παραστεί ανάγκη.

Όπως συμβαίνει συνήθως με τα ζώα που φτάνουν στο κέντρο, η Πιτσού πέρασε τις πρώτες 90 ημέρες της σε καραντίνα. Στη συνέχεια την έβαλαν μαζί με άλλους 11 γορίλες σε έναν περίβολο που μοιάζει με το φυσικό περιβάλλον του δάσους. Το προσωπικό συγκινήθηκε όταν είδε τα μεγαλύτερα σε ηλικία πρωτεύοντα θηλαστικά να πιάνουν φιλίες με  τη νεοφερμένη. Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο, και έτσι η Πιτσού ενσωματώθηκε γρήγορα στην ομάδα.

Η στενή, φιλική επαφή ανάμεσα στα ζώα και στους ανθρώπους που τα φροντίζουν δημιουργεί ισχυρούς δεσμούς. Παρακολουθώντας τα όσα γίνονται στο κέντρο, ο επισκέπτης μπορεί να αντιληφθεί καλύτερα την ηθική ευθύνη που ανέθεσε ο Θεός στους ανθρώπους όταν έδωσε στο πρώτο ζευγάρι την οδηγία να έχουν σε υποταγή τη γη και τα ζώα της.​—Γένεση 1:28.

Ποιο θα Είναι το Μέλλον των Ορφανών;

Απώτερος στόχος του προγράμματος είναι η επανένταξη των φιλοξενούμενων ζώων στη φύση. Αυτό, όμως, είναι δύσκολο εγχείρημα. Τα ζώα που έχουν συνηθίσει να δέχονται τη φροντίδα των ανθρώπων δυσκολεύονται συνήθως να επιβιώσουν μόνα τους. Κινδυνεύουν και πάλι να γίνουν κρέας στο τραπέζι κάποιου. Αρκετές αφρικανικές χώρες έχουν συμφωνήσει να δημιουργήσουν διασυνοριακές προστατευόμενες περιοχές και να βελτιώσουν τη διαχείριση των υφιστάμενων περιοχών. Ελπίζεται ότι αυτές οι διευθετήσεις θα διευκολύνουν την επανένταξη των ορφανών ζώων και θα συμβάλλουν στη διαφύλαξη όχι μόνο των πρωτευόντων θηλαστικών αλλά και όλων των άγριων ζώων στην περιοχή.

Στο μεταξύ, όλα δείχνουν ότι οι αντίπαλες δυνάμεις​—η απληστία, η φτώχεια, η ραγδαία δημογραφική αύξηση και η αποψίλωση—​θα συνεχίσουν να προκαλούν βαριές απώλειες στα πρωτεύοντα θηλαστικά και στα άλλα ζώα. Αν δεν υπάρξει γρήγορα αυξημένη προστασία, «ο πληθυσμός των άγριων ειδών κατά πάσα πιθανότητα θα μειωθεί τελεσίδικα», δηλώνει ο Φίλιξ Λάνκεστερ, επικεφαλής του προγράμματος στο Κέντρο Άγριων Ζώων Λίμπε. «Ως αποτέλεσμα, . . . αυτά ακριβώς τα πλάσματα με τα οποία εργαζόμαστε ίσως πάψουν να υπάρχουν σε ελεύθερη κατάσταση».

Τι τραγωδία! Αλλά ακόμη μεγαλύτερη τραγωδία είναι το να βλέπει κανείς ανθρώπους να υποφέρουν από υποσιτισμό και ασθένειες και το να βλέπει παιδιά, με πρησμένες κοιλιές και κλαμένα μάτια, να πεθαίνουν από ασιτία. Είναι σαφές ότι το πρόβλημα της Πιτσού υπογραμμίζει τη θλιβερή κατάσταση του κόσμου στο σύνολό του​—ιδιαίτερα τις ανισότητες και τις αδικίες του.

Ευτυχώς, ο Δημιουργός δεν είναι αδιάφορος για όσα συμβαίνουν στη γη. Σύντομα θα εξαλείψει τις ίδιες τις αιτίες των ωμοτήτων, των παθημάτων και της εξαφάνισης των ειδών και θα εδραιώσει διαρκή αρμονία μεταξύ όλων των ζωντανών πλασμάτων.​—Ησαΐας 11:6-9.

[Υποσημείωση]

[Εικόνες στη σελίδα 22, 23]

Η Πιτσού πριν και μετά την ανάρρωσή της

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Κερκοπίθηκος με κόκκινα αφτιά

[Εικόνα στη σελίδα 23]

Δρίλλος φροντίζει το μωρό του

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Η είσοδος του κέντρου Λίμπε

[Εικόνα στη σελίδα 24]

Περιποίηση της Μπόλο, ενός ορφανού γορίλα

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 23]

All photos pages 22 and 23: Limbe Wildlife Centre, Cameroon

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 24]

Both photos: Limbe Wildlife Centre, Cameroon