Πάσχα ή Ανάμνηση—Τι Πρέπει να Γιορτάσετε;
ΚΑΘΩΣ θα γλυκοχαράζει στον ορίζοντα στις 14 Απριλίου, εκατομμύρια άτομα θα υποδέχονται την πιο άγια ημέρα του χρόνου—το Πάσχα. Κάποτε, αυτό το όνομα αφορούσε μια περίοδο διάρκειας 120 ημερών που περιλάμβανε εορτασμούς και νηστείες, η οποία άρχιζε με τη γιορτή Σεπτουαγκέσιμα και τελείωνε με την Ημέρα της Τριάδας. Σήμερα, αυτό το όνομα αφορά την ημέρα κατά την οποία γιορτάζεται η ανάσταση του Ιησού—την Κυριακή του Πάσχα.
Ωστόσο, κάποιο βράδυ της προηγούμενης εβδομάδας, εκατομμύρια άλλα άτομα θα συναθροιστούν για να γιορτάσουν την Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού, η οποία είναι γνωστή και ως το Δείπνο του Κυρίου. Αυτή είναι μια γιορτή την οποία θέσπισε ο ίδιος ο Ιησούς την τελευταία νύχτα που πέρασε στη γη. Τότε είπε στους μαθητές του: «Εξακολουθήστε να το κάνετε αυτό σε ανάμνησή μου».—Λουκάς 22:19.
Τι από τα δύο πρέπει να γιορτάσετε;
Η Προέλευση του Πάσχα
Η λέξη «Ίστερ», η οποία χρησιμοποιείται σε πολλές χώρες για να προσδιορίσει τη γιορτή του Πάσχα, δεν υπάρχει στην Αγία Γραφή. Το βιβλίο Άγιες Ημέρες και Γιορτές του Μεσαίωνα (Medieval Holidays and Festivals) μας λέει ότι «η γιορτή πήρε το όνομά της από την ειδωλολατρική Θεά της Αυγής και της Άνοιξης, την Όστερ». Ποια ήταν αυτή η θεά; «Η Όστερ ήταν εκείνη που, σύμφωνα με το μύθο, άνοιξε τις πύλες της Βαλχάλας για να υποδεχτεί τον Μπάλντουρ, ο οποίος ονομαζόταν Λευκός Θεός, επειδή ήταν αγνός, και ο οποίος ονομαζόταν επίσης Θεός Ήλιος, επειδή το μέτωπό του εξέπεμπε φως στους ανθρώπους», απαντάει Το Αμερικανικό Εορτολόγιο (The American Book of Days). Το ίδιο έντυπο προσθέτει: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, στις πρώτες ημέρες της, η Εκκλησία υιοθέτησε τα παλαιά ειδωλολατρικά έθιμα, προσδίδοντάς τους Χριστιανική σημασία. Εφόσον η γιορτή που γινόταν προς τιμήν της Όστερ σχετιζόταν με την ανανέωση της ζωής την άνοιξη, ήταν εύκολο να τη μετατρέψουν σε γιορτή της ανάστασης του Ιησού, του οποίου το ευαγγέλιο κήρυτταν».
Αυτή η αποδοχή εξηγεί το πώς εμφανίστηκαν σε ορισμένες χώρες τα έθιμα του Πάσχα, όπως είναι τα πασχαλινά αβγά, το πασχαλινό κουνέλι και τα ζεστά κουλούρια με το σχήμα του σταυρού. Σχετικά με το έθιμο της παρασκευής ζεστών κουλουριών «που έχουν το σχήμα του . . . σταυρού στη ροδοκόκκινη επιφάνειά τους», το βιβλίο Το Πάσχα και τα Έθιμά Του (Easter and Its Customs) δηλώνει: «Ο σταυρός ήταν ειδωλολατρικό σύμβολο πολύ προτού αποκτήσει την αιώνια σημασία που του προσέδωσαν τα γεγονότα της πρώτης Μεγάλης Παρασκευής, και στους προχριστιανικούς χρόνους μερικές φορές το ψωμί και τα γλυκίσματα είχαν πάνω τους το σχήμα του».
Πουθενά στη Γραφή δεν συναντούμε κάποια αναφορά σε αυτά τα πράγματα ούτε υπάρχει κάποιο στοιχείο που να αποδεικνύει ότι οι πρώτοι μαθητές του Ιησού πίστευαν σε αυτά. Στην πραγματικότητα, ο απόστολος Πέτρος μάς λέει να ‘αναπτύξουμε λαχτάρα για το ανόθευτο γάλα που ανήκει στο λόγο, ώστε μέσω αυτού να αυξηθούμε προς σωτηρία’. (1 Πέτρου 2:2) Γιατί λοιπόν υιοθέτησαν οι εκκλησίες του Χριστιανικού κόσμου αυτά τα καταφανώς ειδωλολατρικά σύμβολα στις πεποιθήσεις και στις συνήθειές τους;
Το βιβλίο Τα Περίεργα των Δημοφιλών Εθίμων (Curiosities of Popular Customs) απαντάει: «Ήταν πάγια τακτική της πρώτης Εκκλησίας να προσδίδει Χριστιανική σημασία σε εκείνες τις υπάρχουσες ειδωλολατρικές τελετές που δεν μπορούσαν να ξεριζωθούν. Στην περίπτωση του Πάσχα η μετατροπή ήταν ιδιαίτερα εύκολη. Η χαρά για τον ανατέλλοντα φυσικό ήλιο και την αφύπνιση της φύσης από το χειμερινό θάνατο έγινε χαρά για τον ανατέλλοντα Ήλιο της δικαιοσύνης, με την ανάσταση του Χριστού από τον τάφο. Μερικές από τις ειδωλολατρικές γιορτές οι οποίες λάβαιναν χώρα γύρω στην 1η Μαΐου μετατέθηκαν επίσης χρονικά έτσι ώστε να συμπίπτουν με τον εορτασμό του Πάσχα». Αντί να αποφύγουν τα δημοφιλή ειδωλολατρικά έθιμα και τις μαγικές τελετουργίες, οι θρησκευτικοί ηγέτες τα προσεταιρίστηκαν και τους προσέδωσαν «Χριστιανική σημασία».
‘Τι το κακό υπάρχει, όμως, σε αυτό;’ μπορεί να διερωτηθείτε. Μερικοί πιστεύουν ότι δεν υπάρχει. «Όταν μια θρησκεία όπως η Χριστιανοσύνη φτάνει σε κάποιον ξένο λαό, υιοθετεί και ‘βαφτίζει’ μερικά από τα λαϊκά έθιμα που πηγάζουν από παλαιότερες θρησκείες», είπε ο Άλαν Γ. Γουάτς, Επισκοπελιανός στρατιωτικός ιερέας, στο βιβλίο του Πάσχα—Η Ιστορία του και η Σημασία Του (Easter—Its Story and Meaning). «Επιλέγει και εισάγει στις θρησκευτικές τελετές λαϊκά έθιμα που φαίνεται ότι συμβολίζουν τις ίδιες αιώνιες αρχές τις οποίες διδάσκει και η Εκκλησία». Για πολλούς, το γεγονός ότι η εκκλησία τους ενέκρινε αυτές τις συνήθειες, θεωρώντας τες άγιες, αποτελεί επαρκή λόγο για να τις αποδεχτούν. Αλλά παραμερίζουν σημαντικά ερωτήματα. Πώς αισθάνεται ο Θεός για αυτά τα έθιμα; Μας έχει δώσει κατευθυντήριες γραμμές γύρω από αυτό το ζήτημα;
Κατανόηση της Άποψης του Θεού
«Η Ημέρα του Πάσχα, η Γιορτή της Ανάστασης του Κυρίου Μας, είναι η μεγαλύτερη γιορτή της Χριστιανικής Εκκλησίας», είπε η Κριστίνα Χόουλ στο βιβλίο της Το Πάσχα και τα Έθιμά Του. Μαζί της συμφωνούν και άλλοι συγγραφείς. «Καμία άγια ημέρα ή γιορτή του Χριστιανικού έτους δεν μπορεί να παραβληθεί σε σπουδαιότητα με την Κυριακή του Πάσχα», παρατηρεί ο Ρόμπερτ Τζ. Μάιερς στο βιβλίο του Γιορτές (Celebrations). Ωστόσο, αυτό εγείρει ορισμένα ερωτήματα. Αν είναι τόσο σημαντικός ο εορτασμός του Πάσχα, τότε γιατί η Αγία Γραφή δεν περιέχει κάποια συγκεκριμένη εντολή για την τήρησή του; Υπάρχει κάποιο στοιχείο που να δείχνει ότι οι πρώτοι μαθητές του Ιησού γιόρταζαν την Κυριακή του Πάσχα;
Η Αγία Γραφή δεν παραλείπει να δώσει κατευθυντήριες γραμμές ως προς το τι θα πρέπει ή δεν θα πρέπει να γιορτάζεται. Ο Θεός ήταν πολύ σαφής ως προς αυτό το θέμα στο αρχαίο έθνος Ισραήλ, και, όπως προαναφέρθηκε, στους Χριστιανούς δόθηκαν ξεκάθαρες οδηγίες ώστε να συνεχίσουν να τηρούν την Ανάμνηση του θανάτου του Χριστού. (1 Κορινθίους 11:23-26· Κολοσσαείς 2:16, 17) Μια παλαιότερη έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας Μπριτάνικα (The Encyclopædia Britannica) μας αναφέρει: «Δεν υπάρχει καμιά ένδειξη για την τήρηση της γιορτής του Πάσχα στην Καινή Διαθήκη, ή στα συγγράμματα των αποστολικών Πατέρων. Η ιερότητα ορισμένων ημερών δεν υπήρχε στη σκέψη των πρώτων Χριστιανών. . . . Ούτε ο Κύριος ούτε οι απόστολοί του επέβαλαν την τήρηση αυτής ή οποιασδήποτε άλλης γιορτής».
Μερικοί πιστεύουν ότι η χαρά και η ευτυχία που συνοδεύουν αυτές τις γιορτές είναι επαρκής λόγος για να τις τηρούμε. Εντούτοις, μπορούμε να μάθουμε κάτι από την περίπτωση κατά την οποία οι Ισραηλίτες υιοθέτησαν μια αιγυπτιακή θρησκευτική συνήθεια, την οποία μετονόμασαν σε ‘εορτή εις τον Ιεχωβά’. Αυτοί επίσης ‘κάθησαν να φάνε και να πιουν’ και ‘σηκώθηκαν για να παίξουν [να διασκεδάσουν, ΜΝΚ]’. Αλλά οι πράξεις τους έφεραν μεγάλο θυμό στον Ιεχωβά Θεό, και Εκείνος τους τιμώρησε αυστηρά.—Έξοδος 32:1-10, 25-28, 35.
Ο Λόγος του Θεού είναι πολύ σαφής. Δεν μπορεί να υπάρξει καμιά συμμετοχή ανάμεσα στο «φως» των αληθινών πεποιθήσεων και στο «σκοτάδι» του κόσμου του Σατανά· δεν μπορεί να υπάρξει καμιά «αρμονία» μεταξύ του Χριστού και της ειδωλολατρικής λατρείας. Μας λέγονται τα εξής: «‘Συνεπώς, βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε’, λέει ο Ιεχωβά, ‘και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο’· ‘και εγώ θα σας δεχτώ’».—2 Κορινθίους 6:14-18.
Εφόσον η Αγία Γραφή δίνει στους Χριστιανούς την εντολή να γιορτάζουν μόνο την Ανάμνηση—όχι το Πάσχα—αυτή θα πρέπει να τηρούν.