آیا تا به حال دچار بیماری‌ای زودگذر شده‌اید؟‏ شاید به قدری سریع بهبود یافتید که آن را فراموش کرده‌اید.‏ غم و اندوهی که از مرگ عزیزمان در دل داریم،‏ مانند بیماری‌ای زودگذر نیست.‏ دکتر اَلان وُلفِلت در کتاب «تسکین همسر داغدیده»‏ * می‌نویسد:‏ «غلبه بر غم و اندوه مرگ عزیزمان امکان‌پذیر نیست.‏» با این حال،‏ او در ادامه می‌گوید:‏ «گذشت زمان و حمایت اطرافیان،‏ غم و اندوه ما را می‌کاهد.‏»‏

برای نمونه،‏ واکنش ابراهیم را هنگام رویارویی با مرگ همسرش سارا در نظر بگیرید.‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «ابراهیم برای مرگ سارا شروع به ماتم و گریه کرد.‏» عبارت ‹شروع کردن› در این آیه نشان می‌دهد که مدتی طول کشید تا ابراهیم با مرگ سارا کنار آید.‏ * نمونهٔ دیگر،‏ یعقوب است؛‏ او فریب خورده بود و تصوّر می‌کرد که پسرش یوسف توسط حیوانی وحشی کشته شده است.‏ یعقوب «روزهای بسیار» برای مرگ پسرش سوگواری کرد؛‏ به طوری که خانواده‌اش نیز قادر به تسلّی دادن او نبودند.‏ غم و اندوه مرگ یوسف،‏ بعد از سال‌ها هنوز هم در دل یعقوب سنگینی می‌کرد.‏—‏پیدایش ۲۳:‏۲‏،‏ دج؛‏ ۳۷:‏۳۴،‏ ۳۵‏؛‏ ۴۲:‏۳۶‏؛‏ ۴۵:‏۲۸‏.‏

امروزه نیز کسانی که برای مرگ عزیزانشان سوگواری می‌کنند چنین احساسی دارند.‏ دو نمونهٔ زیر را در نظر بگیرید.‏

• ‏«شوهرم رابِرت را در تاریخ ۹ ژوئیه ۲۰۰۸ از دست دادم.‏ صبح روزی که رابِرت تصادف کرد مانند روزهای دیگر بود؛‏ بعد از صبحانه یکدیگر را بغل کردیم،‏ بوسیدیم و سپس او راهی محل کارش شد.‏ امروز بعد از گذشت شش سال هنوز هم غم دوری او را در دل دارم و فکر نمی‌کنم هرگز به نبود او عادت کنم.‏»—‏خانمی به نام گِیل،‏ ۶۰ ساله.‏

• ‏«با این که بیش از ۱۸ سال از مرگ همسر عزیزم می‌گذرد،‏ هنوز هم دلم برایش تنگ می‌شود و از این که کنارم نیست غمگینم.‏ با دیدن منظره‌ای زیبا در طبیعت به یاد او می‌افتم و فکر می‌کنم که اگر او نیز اینجا بود از این منظره لذّت می‌برد.‏»—‏آقایی به نام اِیتیِن،‏ ۸۴ ساله.‏

به روشنی می‌توان دید که داشتن چنین احساسات دردناکی کاملاً طبیعی است.‏ مردم به شکل‌های مختلفی غم و اندوه خود را ابراز می‌کنند و صحیح نیست که آنان را به خاطر نحوهٔ ابراز احساساتشان قضاوت کنیم.‏ همین طور اگر کنار آمدن با مرگ عزیزمان برایمان مشکل است،‏ نباید خود را سرزنش کنیم.‏ اما چطور می‌توان بر چنین احساساتی غلبه کرد؟‏