مراجعه به متن

مراجعه به فهرست مطالب

همبستگی ادیان—‏آیا هماهنگ با خواست خداست؟‏

همبستگی ادیان—‏آیا هماهنگ با خواست خداست؟‏

روزنامهٔ سیدنی مورنینگ هرالد برای خوانندگان خود این پرسش را مطرح کرد:‏ «مذهب عامل وحدت است یا تفرقه؟‏» اکثر پاسخ‌دهندگان،‏ تقریباً ۸۹ درصد،‏ مذهب را عامل تفرقه دانستند.‏

اما طرفداران همبستگی ادیان،‏ مذهب را عامل جدایی نمی‌دانند.‏ پایه‌گذار سازمان «هستهٔ جوان بین‌الادیان» می‌گوید:‏ «مذهبی را به من نشان دهید که در آن همدردی بی‌اهمیت باشد .‏ .‏ .‏ حفاظت از محیط زیست بی‌اهمیت باشد .‏ .‏ .‏ مهمان‌نوازی بی‌اهمیت باشد.‏»‏

به‌راستی که بودیست‌ها،‏ کاتولیک‌ها،‏ پروتستان‌ها،‏ هندوها،‏ مسلمانان و بسیاری از پیروان مذاهب دیگر،‏ گاه برای مبارزه با مشکل فقر،‏ بهبود حقوق انسان‌ها،‏ منع مین‌گذاری یا جلب توجه مردم به مشکلات محیط زیست،‏ به یکدیگر پیوسته‌اند.‏ موضوع بحث در برخی از گردهمایی‌های نمایندگان ادیان،‏ بهبود روابط و پشتیبانی از فعالیت‌های یکدیگر بوده است.‏ آنان با روشن کردن شمع،‏ برگزاری جشن‌ها،‏ موسیقی و دعا و فعالیت‌هایی از این قبیل ائتلاف و همبستگی خود را نشان می‌دهند.‏

آیا به‌راستی چنین فعالیت‌هایی راه‌حل رفع اختلافات بین ادیان است؟‏ آیا این خواست خداست که از طریق همبستگی ادیان دنیایی بهتر به وجود آید؟‏

وحدت،‏ به چه قیمتی؟‏

افتخارِ یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های همبستگی ادیان،‏ این است که مردمی از ۷۶ کشور و بیش از ۲۰۰ مذهب مختلف،‏ اعضای آن را تشکیل می‌دهند.‏ هدف از تشکیل این سازمان چنین اعلام شده است:‏ «ایجاد همکاری مداوم و هر روزه بین ادیان.‏» اما تجربه نشان داده است که رسیدن به این هدف به هیچ وجه آسان نیست.‏ برای نمونه،‏ در این سازمان،‏ تمامی گروه‌ها از فرهنگ‌ها و ادیان مختلف باید اساسنامه‌ای را امضا می‌کردند.‏ طبق گفتهٔ گردانندگان این سازمان،‏ این اساسنامه باید به دقت تنظیم می‌شد تا موجب رنجش هیچ کس نشود.‏ از جمله مواردی که اختلاف به وجود آورد،‏ این بود که آیا در اساسنامه به خدا اشاره شود یا خیر.‏ سرانجام به این نتیجه رسیدند که در آن هیچ گونه اشاره‌ای به خدا نکنند.‏

اما اگر خدا نادیده گرفته شود،‏ در واقع،‏ دین نادیده گرفته شده است.‏ پس دیگر همبستگی ادیان به چه مفهوم است؟‏ چنین سازمانی چه تفاوتی با سازمان‌های خیریه و بشردوستانه دارد؟‏ به همین دلیل سازمان همبستگی ادیان که به آن اشاره شد،‏ خود را یک سازمان مذهبی نمی‌داند،‏ بلکه تنها خود را «ایجادکنندهٔ پل ارتباطی» می‌خواند.‏

آیا ترویج نیکویی کافی است؟‏

دالای لاما،‏ یکی از حامیان فعال همبستگی ادیان می‌گوید:‏ «اساساً در رسوم تمام ادیان بزرگ جهان،‏ پیامی مشترک نهفته است؛‏ محبت،‏ همدردی و بخشش.‏» او چنین اضافه می‌کند:‏ «مهم آن است که در زندگی روزمره این خصوصیات را ابراز کنیم.‏»‏

البته،‏ خصلت‌هایی همچون محبت،‏ همدردی و بخشش بسیار پراهمیت است.‏ عیسی نیز در یکی از تعالیم خود که قانون طلایی  خوانده می‌شود،‏ چنین گفت:‏ «با مردم همان‌گونه رفتار کنید که می‌خواهید با شما رفتار کنند.‏» (‏مَتّی ۷:‏۱۲‏)‏ اما آیا دین تنها به معنی ترویج نیکویی است؟‏

پولُس یکی از رسولان عیسی،‏ در مورد بسیاری از کسانی که در آن زمان خود را دیندار و خدمتگزار خدا می‌دانستند،‏ گفت:‏ ‹شهادت می‌دهم که برای خدا غیرت دارند،‏ امّا نه از روی شناخت دقیق.‏› چرا پولُس در مورد آنان چنین گفت؟‏ کتاب مقدّس می‌گوید:‏ «زیرا به‌سبب ناآگاهی از آن پارسایی که از خداست،‏ .‏ .‏ .‏ در پی اثبات پارسایی خویش بودند.‏» (‏رومیان ۱۰:‏۲،‏ ۳‏)‏ به عبارت دیگر،‏ آنان از آنچه خدا پارسایی و درستکاری می‌شمارد،‏ آگاه نبودند و می‌خواستند به شیوهٔ خود درستکار شمرده شوند.‏ از این رو،‏ می‌توان گفت که غیرت آنان در نظر خدا بی‌فایده بود.‏—‏مَتّی ۷:‏۲۱-‏۲۳‏.‏

دید کتاب مقدّس به همبستگی ادیان

عیسی گفت:‏ «خوشا به حال صلح‌جویان.‏» (‏مَتّی ۵:‏۹‏)‏ او خود به این گفته‌اش عمل کرد،‏ دوری از خشونت را ترویج داد و پیام صلح را به مردم از پیشینه‌های مذهبی گوناگون رساند.‏ (‏مَتّی ۲۶:‏۵۲‏)‏ آنانی که پیام او را می‌پذیرفتند،‏ به یکدیگر می‌پیوستند و محبت ناگسستنی،‏ آنان را متحد می‌ساخت.‏ (‏کولُسیان ۳:‏۱۴‏)‏ آیا هدف عیسی تنها این بود که برای حفظ صلح بین مردمی با پیشینه‌های گوناگون،‏ «پل ارتباطی» ایجاد کند؟‏ آیا او در اجرای مناسک مذهبی به ادیان دیگر پیوست؟‏

رهبران مذهبی فرقه‌های فَریسیان و صَدّوقیان،‏ با سنگدلی با عیسی مخالفت کردند و حتی می‌خواستند او را بکشند.‏ عیسی چگونه رفتار کرد؟‏ او به شاگردانش چنین فرمان داد:‏ «آنها را به حال خود واگذارید.‏ آنها راهنمایانی کورند.‏» (‏مَتّی ۱۵:‏۱۴‏)‏ او همبستگی مذهبی با چنین اشخاصی را ترویج نداد.‏

بعدها،‏ جماعتی مسیحی در قُرِنتُس،‏ شهری در یونان تشکیل شد؛‏ شهری که به داشتن فرهنگ‌ها و مذاهب گوناگون شهرت داشت.‏ مسیحیان باید چگونه در چنین جامعه‌ای رفتار می‌کردند؟‏ پولُس رسول به آنان نوشت:‏ «زیر یوغ ناموافق با بی‌ایمانان مروید.‏» چرا پولُس چنین گفت؟‏ کتاب مقدّس دلیل آن را این گونه بیان می‌کند:‏ «مسیح و بِلیعال * را چه توافقی است و مؤمن و بی‌ایمان را چه شباهتی؟‏» سپس به جماعت قُرِنتُس چنین تأکید شد:‏ «از میان ایشان بیرون آیید و جدا شوید.‏»—‏۲قُرِنتیان ۶:‏۱۴،‏ ۱۵،‏ ۱۷‏.‏

پس به روشنی می‌توان دید که کتاب مقدّس همبستگی ادیان را رد می‌کند.‏ اما شاید از خود بپرسید:‏ ‹پس چگونه می‌توان به وحدت واقعی دست یافت؟‏›‏

رسیدن به وحدت واقعی

ایستگاه بین‌المللی فضایی که به دور زمین می‌چرخد،‏ شاهکار تکنولوژی از تلاش‌های مشترک تقریباً ۱۵ کشور است.‏ اگر این کشورها در مورد نقشه و طرح اولیهٔ این ایستگاه فضایی به توافق نمی‌رسیدند،‏ آیا چنین پروژهٔ عظیمی موفق می‌شد؟‏

در مورد جنبش‌های مدرن همبستگی ادیان نیز چنین است.‏ با این که امروزه دست‌اندرکاران چنین جنبش‌هایی،‏ همکاری و احترام متقابل را ترویج می‌دهند،‏ در مورد بنای ایمان مردم به توافق نرسیده‌اند.‏ از این رو،‏ در میان آنان اعتقادات و اصول اخلاقی همچنان عامل تفرقه است.‏

کتاب مقدّس حاوی معیارهای خداست؛‏ این معیارها همچون نقشه‌ای است که می‌توان زندگی خود را بر پایهٔ آن بنا کرد.‏ آنانی که این معیارها را با دل و جان پذیرفته‌اند،‏ بر هر گونه نژادپرستی و اختلافات مذهبی فائق آمده‌اند و با یکدیگر در صلح و وحدت همکاری می‌کنند.‏ خدا این امر را در کتاب مقدّس چنین پیشگویی کرده بود:‏ «زبان پاک به امّت‌ها باز خواهم داد تا جمیع ایشان اسم یَهُوَه را بخوانند و به یک دل او را عبادت نمایند.‏» «زبان پاک» معیارهای خدا در پرستش است و ثمرهٔ آن وحدت است.‏—‏صَفَنْیا ۳:‏۹؛‏ اِشَعْیا ۲:‏۲-‏۴‏.‏

شاهدان یَهُوَه از شما صمیمانه دعوت می‌کنند که در جلسات آنان شرکت کنید و خود شاهد صلح و وحدت بی‌نظیر در میان آنان باشید.‏—‏مزمور ۱۳۳:‏۱‏.‏

^ بند 16 منظور شیطان است.‏