Kɔ no mu nsɛm no do

Nsɛm A Akenkamfo Bisa

Nsɛm A Akenkamfo Bisa

Nsɛm A Akenkamfo Bisa

Sɛ yɛhwɛ ahyɛdze a Bible no dze ma fa kwan pa a ɔsɛ dɛ wɔdze bɔgya dzi dwuma no a, ebɛn kwan do na Jehovah Adasefo bu obi no bɔgyaa a wɔdze dzi dwuma wɔ ayarsa mu?

Dɛ nkyɛ Christiannyi biara begyina dza ɔnoara pɛ anaa ayarsa ho nyansahyɛ bi do esi ayarsa ho gyinae no, ɔsɛ dɛ obu dza Bible no kã no enyibersɛm na osusu ho yie. Ɔyɛ ɔno na Jehovah ntamu asɛm.

Jehovah, hɛn nkwa farbaa no, ahyɛ dɛ ɔnnsɛ dɛ yedzi bɔgya. (Genesis 9:3, 4) Wɔ mbra a Nyankopɔn dze maa tsetse Israelfo no mu no, ɔhyɛɛ dɛ mma wonndzi bɔgya osiandɛ bɔgya no mu na nkwa wɔ. Ɔhyɛɛ dɛ: “Honam no nkwa wɔ bɔgya no mu; na medze ama hom wɔ afɔrmbukyia no do dɛ wɔmfa mpata mma hom akra.” Na sɛ obi ku abowa bi a ɔpɛ dɛ odzi so ɛ? Nyankopɔn kãa dɛ: “Ɔnsɔn no bɔgyaa ngu, na ɔmfa dɛtse nkata do.” * (Leviticus 17:11, 13) Jehovah sii dɛm ahyɛdze yi do mpɛn pii. (Deuteronomy 12:16, 24; 15:23) Jewfo nwoma bi a wɔato dzin Soncino Chumash kã dɛ: “Ɔnnsɛ dɛ wɔkora bɔgya do mbom no ɔsɛ dɛ wobu no dɛ biribi a ɔnnsɛ dɛ wodzi na mbom wohue gu famu.” Nna ɔnnsɛ dɛ Israelnyi biara kora abɔdze fofor bi no bɔgyaa do. Osiandɛ no nkwa yɛ Nyankopɔn dze.

Moses Mbra no baa ewiei aber a Messiah no wui no. Naaso mbrɛ Nyankopɔn bu bɔgya dɛ ɔsom bo no da ho ara yɛ edwuma ndɛ. Nyankopɔn dze no sunsum krɔnkrɔn kaa asomafo no ma wɔkãa kyerɛɛ Christianfo dɛ wɔntwe hɔnho mfi bɔgya ho. Nna ɔnnsɛ dɛ Christianfo no bu ahyɛdze yi tootooba. Nna ɔtse dɛ abrabɔ afamu ahotsew ho mbra tse dɛ wɔbɔtwe hɔnho efi ɔbrakyew anaa abosonsɔr ho ara pɛr. (Asomafo Ndwuma 15:28, 29; 21:25) Aber a bɔgya a wɔtwe ma nkorɔfo bɛyɛɛ adze a nna ɔrokɔ do wɔ mfeha a otsĩa 20 mu no, Jehovah Adasefo bɛtsee ase dɛ ɔnye Nyankopɔn n’Asɛm nnhyia. *

Ɔtɔfabi a, oduyɛfo bi botum akã akyerɛ yarfo bi dɛ ɔntwe no bɔgyaa nsi hɔ adapɛn bi ansaana wɔayɛ no oprehyɛn (preoperative autologous blood donation, anaa PAD), na sɛ no ho ba hia a, wɔasan dze nankasa no bɔgya no ama no. Bɔgya a wɔtwe si hɔ na ekyir yi wɔtwe ma obi no nye asɛm a ɔwɔ Leviticus na Deuteronomy nwoma no mu no bɔ ebira. Nna ɔnnsɛ dɛ obi twe bɔgya si hɔ; mbom no nna ɔsɛ dɛ wohue gu, kyerɛ dɛ wɔsan dze ma Nyankopɔn. Ɔwɔ mu, Moses Mbra no nnyɛ edwuma ndɛ. Naaso, Jehovah Adasefo bu ngyinadosɛm a Nyankopɔn maa wɔkyerɛwee no, ntsi woesi hɔn bo dɛ wɔbɔtwe hɔnho efi bɔgya ho. Ntsi yɛnntwe bɔgya mma nkorɔfo, na dɛmara so na yɛnntwe nsi hɔ, osiandɛ dɛm adzeyɛ no nye Nyankopɔn n’asɛm bɔ ebira. Mbom no ‘yɛsɔn gu.’

Akwan ahorow bi a wɔfa do dze obi no bɔgyaa dzi dwuma nye nhwehwɛmu ahorow bi wɔ hɔ a ɔnnhyɛ da ara nnye Nyankopɔn n’ahyɛdze mmbɔ ebira. Dɛ nhwɛdo no, Christianfo pii pen do ma wɔtwe hɔn bɔgya dze yɛ nhwehwɛmu ahorow na wowie a wɔnnsan nngye no bio. Bi a ayarsafo no bɛkã akwan afofor a ɔkɔ ekyir a ɔfa obi no bɔgyaa a wɔdze dzi dwuma wɔ ayarsa mu no akyerɛ wo.

Dɛ nhwɛdo no, oprehyɛn bi wɔ hɔ a wotum dan nyimpa no no bɔgyaa fi ne nyimpadua mu. Ekyir yi, wɔfora bɔgya a aka wɔ nyimpadua no mu no mu. Wowie a wɔsan dze bɔgya a wɔtwee sii hɔ no san gu nyimpadua no mu. Wɔfrɛ dɛm adzeyɛ yi hemodilution. Iyi ma nyimpa no no bɔgyaa bɛn bɔgya dodow a nyimpadua no hia no. Dɛmara so na sɛ obi pira a, wotum dan bɔgya a ɔreba no gu biribi mu. Wowie a wɔsɔn do mbrɛ ɔbɛyɛ a wobotum dze bɔgya mu nkwambowa kɔkɔɔ asan egu nyimpa no mu; wɔfrɛ adzeyɛ yi cell salvage. Wɔ kwan fofor bi do no, wotum dan bɔgya ma ɔfa efir mu ma efir no dze bɔgya no yɛ edwuma tse dɛ nyimpadua n’akwaa ahorow bi (dɛ nhwɛdo no, akoma, horɔhorɔw, anaa kidney) wɔ ber tsiabaa bi mu. Ekyir yi, wɔdze bɔgya a ɔwɔ efir no mu no san ma nyimpa no. Wɔ kwan fofor bi do no, wobotum so ama bɔgya bi afa efir bi a otum sɔn bɔgya do ma oyi bɔgya no mu ndzɛmba bi a asɛɛ no efi bɔgya no mu. Obotum so aba dɛ wɔyɛ dɛm dze yiyi bɔgya mu nkwambowa etsitsir bi kɔ nyimpadua n’afa fofor bi. Nhwehwɛmu bi so wɔ hɔ a sɛ wɔreyɛ a wɔtwe bɔgya dodow bi mbrɛ ɔbɛyɛ a wɔbɛhyɛ no nsew anaadɛ wɔdze edur bɔfora mu, na wɔaasan dze ama nyimpa no.

Dza yɛakã yi, no ho nsɛm botum asesa, na mbrɛ ɔtse biara akwan a wɔfa do sa yarba nye nhwehwɛmu ahorow no so botum enya nkɔenyim. Ɔnnyɛ hɛn edwuma nye dɛ yɛbɔhwehwɛ no mu biara mu na yesi gyinae. Ɔsɛ dɛ Christiannyi biara si nankasa ne gyinae wɔ mbrɛ ɔbɛma wɔdze no bɔgyaa edzi dwuma aber a wɔreyɛ no oprehyɛn, wɔrohwehwɛ no bɔgyaa mu, anaa wɔfa kwan fofor bi a aba do sa no yarba. Ɔsɛ dɛ odzi kan bisa oduyɛfo anaa nyia ɔreyɛ nhwehwɛmu no ma ɔkyerɛ no dza ɔdze no bɔgyaa no bɛyɛ, na afei ogyina nankasa ne tsibowa do si gyinae. (Hwɛ adakaba no mu asɛm.)

Ɔsɛ dɛ Christianfo ma ɔtsena hɔn adwen mu dɛ woehyira hɔnho do ama Nyankopɔn, na wɔwɔ asodzi dɛ wɔdze hɔn akoma nyina, nye hɔn kra nyina, nye hɔn ahoɔdzen nyina, nye hɔn adwen nyina dɔ Jehovah. (Luke 10:27) Jehovah Adasefo nntse dɛ nyimpa piinara a wɔwɔ wiadze yi mu no, osiandɛ wɔnye Nyankopɔn ntamu ebusuabɔ no som hɔn bo paa. Hɛn Nkwamafo no tu hɛn afotu dɛ yennya Jesus no bɔgyaa a ɔdze bɔɔ afɔr no mu gyedzi. Bible no kã dɛ: “[Jesus Christ] mu na yɛnam no bɔgyaa do enya hɛn pon yi, mekyerɛ bɔnfakyɛ a ɔnam n’adom ahonya do.”​—Ephesusfo 1:7.

[Ase Hɔ Nsɛm]

^ nky. 4 Ɔbemfo Frank H. Gorman kyerɛɛw dɛ: “Nna wɔtse bɔgya a wohue gu no ase dɛ ɔyɛ ɔsom mu adzeyɛ a wɔdze kyerɛ obu ma abowa bi no nkwa, ntsi ɔkyerɛ obu ma Nyankopɔn a ɔbɔɔ nkwa na ɔkɔ do hwɛ no no.”

^ nky. 5 July 1, 1951 Ɔweɔn-Aban no buaa nsɛmbisa etsitsir bi a ɔfa asɛm yi ho. Ɔsan so kyerɛ siantsir a bɔgya a wɔtwe ma obi no nnyɛ no.

[Adakaba/Mfonyin]

BISA WOHO DƐM NSƐMBISA YI

Sɛ ɔba dɛ wɔbɛma mo bɔgyaa efi mo mu, na orinndzi akɔnaaba wɔ mo mu ber kakra a, aso me tsibowa bɛma mebu bɔgya a ɔtse dɛm no dɛ ɔka me nyimpadua ho, ma dɛm ntsi ɔnnsɛ dɛ ‘wɔsɔn gu’?

Sɛ wɔresa me yarba anaa wɔreyɛ mo mu nhwehwɛmu, na wɔtwe mo bɔgyaa si hɔ na wɔsesa biribi wɔ mu na wɔsan dze ma me a, aso me tsibowa a medze Bible atsetse no no bobu me fɔ?