1. ¿Kasa naainjaka suʼunnaa wanee kasachiki nekiipüʼü na anoujayaakana?

¿NÜCHEKÜINCHE Maleiwa nüpüleerua wanee anoujüshi sünainpünaain nia kasachiki jee nuʼutüin saaʼin wayuu eekai naatain suumain? Soʼutpünaa tü sien juya alatüitpakat, naainjüin tia na anoujayaakana. Jamüshiijaʼa nekiipüʼü na katoolikakana, oʼuraajüshii naaʼu na surulaatkana süpüla najaʼttirüin na katoolika suluʼukana wanee mma naata. Müsia tü naainjakat nekiipüʼü na protestantekana. Naainjüin tia suʼunnaa tü Segunda Guerra Mundial münakat.

2, 3. (1) ¿Kasa naainjaka na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa suʼunnaa tü Segunda Guerra Mundial münakat jee mapa süchikijee? (2) ¿Jamüshii nnojoliika sünainpünaain naya tia kasachikikat?

² Na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, nnojoishii sünainpünaain naya tü Segunda Guerra Mundial münakat. Süka jamüin, nashatüin nukuwaʼipa Jesuu jee naaʼinrüin tü nikirajakalü anain. Müshi nia namüin: «Müleka shiimüinre sünain aijiraain jia jüpüla, ayaawatüneena jia sütüma wayuu süpüshua sünain tekirajanain jia» (Juan 13:35). Naainjüinya tü nümakat Pablo namüin na chajanakana Corinto jee neʼitaain tia sünain nakuwaʼipa (paashajeʼera 2 Corinto 10:3, 4).

³ Nnojoishii sünainpünaain naya kasachiki süka naaʼinrüin  tü sümakat tü Wiwüliakat. Sünainjee tia, wainma maʼin na wawalayuu müliakana atumawaa. Wainma na püreesakana, na müliakana sutuma naʼyateʼennashaatain maʼin. Eeshii na oʼutünakana aaʼin chaa Alemania sükalioʼu nuluwataain Hitler. Mayaainjeʼe müliain maʼin na wawalayuu chajanakana Europa, ayatshiʼiya naya aküjüin pütchi süchiki Nuluwataaya Jeʼwaa. Müshiijeseʼe naküjüin pütchi suluʼu kaatset, eere müliain naya sutuma naʼyateʼennashaatain maʼin otta eere namaanüin wattamüin. * Akaʼaya soʼu juyaka 1994, nnojoishii sünainpünaain naya tü kasachiki eejatkat chaa Ruanda. Nnojoishiʼiya naya sünainpünaain tü kasachiki eejatkat wanaa sümaa sükatalaain waneeirua mma suulia Yugoslavia.

4. ¿Kasa natüjaaka aaʼu na wayuukana sutuma nnojoluin sünainpünaain kasachiki na Aküjüliikana pütchi?

⁴ Sutuma nnojoliin sünainpünaain waya kasachiki, wainma wayuu atüjaaka saaʼu alin maʼin Maleiwa wapüla, alin wapüla wayuu jee shiimain tü wanoujakalü anain. ¿Jarat tü wanee kasa shiyaawatakalü anainjee wayuu nnojoluin alawaain tü wanoujakalü anain?

5. ¿Kasa joo naaʼinrajatka na nikirajüinkana Jesuu?

⁵ Kojutatüjülia nümüin Jesuu tü aküjaakat pütchi. Nüneeküin poloo piamamüin nikirajüin süpüla naküjüinjatüin tü pütchi aküjünajatkat sainküin mmaka; süchikijee tia, nüneeküin akaratshi shikii nikirajüin (Luc. 6:13; 10:1). Nikirajüin naya süpüla nekirajüinjanain na judíokana. Süchikijee tia, nüküjüin tü naaʼinrajatkat na nikirajüinkana: aküjüinjana joo pütchi namüin na nnojoliikana judíoin. ¡Naatainnapa joo na wayuu nekirajüinjanakana! (Aluw. 1:8.)

6. ¿Kasa niyaawataka aaʼu Pedro nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu?

⁶ Aluwataanüshi Pedro nipialuʼumüin Cornelio, wanee wayuu nnojoikai judíoin. Sünainjee tia, niyaawata aaʼu Pedro nnojoluin koʼuin nukuwaʼipa Maleiwa sümüin wayuu. Nüküjaka nümüin Cornelio woutiisainjachin nia sümaʼaleʼeya nüpüshi (Aluw. 10:9-48). Yalejeechiki, aküjünüinjatü joo tü pütchikat sainküin mma, aküjünüinjatü sümüin wayuu süpüshuaʼa.

7, 8. ¿Kasa saaʼinraka nupueulose Jeʼwaa süpüla süküjünüin tü pütchi anasükat sainküin mma? (Piirakaa sümüin tü ayaakuaa suluʼukat süpana 7.)

⁷ Maaʼulu yaa, na wawalayuu oʼunirakana sukuwaʼipa nupueulose Jeʼwaa, nakumajüin sukuwaʼipa süpüla süküjünüin tü pütchi anasükat otta shikirajünüin wayuu sainküin mma. Aküjüshii pütchi maaʼulu maʼaka oocho miyoone wawalayuu suluʼu seisiento anüikii jee aküjeenapajaʼa naya sooʼomüin pütchi suluʼu waneeirua mma. Eʼnnaajünüshii naya süka naküjüin pütchi sainküin miichi, kaayeruʼu, eeshii neʼitaale karalouktairua saaʼu meesa jee suluʼu wanee kareetachon.

⁸ Alatüshii suulia 2.900 wawalayuu ekirajünaka süpüla nalatirüin suluʼu nanüiki tü Wiwüliakat jee waneeirua karaloukta ayuʼnnaka sünainjee. Nnojoishii alatirüin neʼe pütchi suluʼu tü anüikii eʼnnaajünakat. Nalatirüinya shia suluʼu wainma anüikii nnojotka eʼnnaajünüin maʼin. Jamüsüjaʼa chaa España, wainma maʼin na aashajaakana catalán. Aashajaanüsü shia sümaʼaleʼeya waneeirua anüikii ojuʼitaka sünainjee. Maaʼulu yaa, alatinnüsü pütchi jee eesü outkajawaa suluʼu nanüiki na wayuu aashajaakana catalán.

9, 10. Püküja süchiki tü kasa saaʼinrakat nupueulose Maleiwa süpüla süküjünüin pütchi sümüin wayuu süpüshuaʼa.

⁹  Ekirajünüshii na wawalayuuka süpüla nalatirüin pütchi suluʼu waneeirua anüikii. Jamüsüjaʼa chaa México eere saashajaanüin alijunaiki, wainma na waneejanakana anüiki, maʼaka naaʼin na maayakana. Süpüla sülatinnüin pütchi suluʼu maaya, chashii na wawalayuukana suluʼu tü mma kaluʼukat na maayakana. Müsia sukuwaʼipa chaa Nepal, eere kepiain piama shikii mekietsatmüin miyoone wayuu. Mayaapejeʼe saashajaanüin maʼaka 120 anüikii chayaa, eeshii maʼaka poloo miyoone na aashajaakana nepalés. Eeshiʼiya waneeinnua atüjaka süpüleerua tia anüikiikat. Alatinnüsü maaʼulu suluʼu nepalés tü karaloukta weitajakat.

¹⁰ ¿Jamüsü sülatinnakat maʼin pütchi suluʼu wainma anüikii? Shia süka saaʼinmaain maʼin nupueulose Jeʼwaa tü aküjaakat pütchi sümüin wayuu süpüshuaʼa. Wainma miyoone karalouktachein, poyeeto jee rewiisüta neitajaka masaloui na aküjüliikana pütchi. Süpüla shiyaʼlajünüin tü kasa choʼujaakat sünain tia, aapüshii waya nneerü süka waaʼin wamüiwaʼa. Jülüjüsü waaʼin tü nümakat Jesuu, nnojoliinjana achuntüin waya walawaa saaʼu tü kasa anasü waaʼinrakat (Mat. 10:8).

11, 12. ¿Kasa sütüjaaka aaʼu wayuu sutuma waküjüin maʼin pütchi sainküin mma?

¹¹ Na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, tütüshii maʼin sünain aküjaa pütchi jee sünain ekirajaa wayuu. Sutuma natüjaain saaʼu shiimain tü nanoujakalü anain, wainma kasa naainjaka süpüla naküjüin pütchi sümüin wayuu eeka waneejatüin sünüiki. Eeshii na kooʼomüinkana atuma naʼyataain nümüin Maleiwa, ekirajaashii sünain anüikii naatajatü jee ekiralaashii naya sünain tü akuwaʼipaa nnojotkat nakuwaʼipain. Sutuma süküjünüin maʼin pütchi jee shikirajünüin maʼin wayuu sainküin mma, sütüjaa aaʼu wayuu nayain na aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa na shiimainshiikana nikirajüin Jesuu.

¹² Wayakana Aküjüliikana pütchi, waainjüin süpüshuaʼa tia süka watüjaain aaʼu shiimain tü wanoujakalü anain. ¿Jarat tü wanee kasa wayaawatakalü anainjee  shiimain tü wanoujakalü anain? (Paashajeʼera Roma 14:17, 18.)

13. ¿Kasa waaʼinraka wayakana Aküjüliikana pütchi süpüla wuleinjatüin wakuwaʼipa?

¹³ ¿Jamüsü natüjaaka aaʼu na wawalayuukana shiimain tü nanoujakalü anain? Anuu nünüiki wanee wawala kakaliaichi anoujüin: «Aʼyataana maʼin achiiruat süpüla wuleinjatüin nakuwaʼipa na wawalayuukana, müshijeseʼe nüchiaanüin jee sunoukteʼennüin nukuwaʼipa chi nnojoikai oonooin sümaa nünüiki Jeʼwaa». ¿Kasa waaʼinraka süpüla tia? Wayakana waneʼewai wakua, woonoo amaalü tü sümakat tü Wiwüliakat jee washatüin nukuwaʼipa Jesuu namaa na nikirajüinkana. Sükajee müin wakuwaʼipa, palit na ojuʼitinnakana sutuma macheʼein naya sümüin nünüiki Jeʼwaa. Wainma na aküjülii pütchi anakana jee wulekana akuwaʼipa, jaʼitairü nnojoluin anain paala nakuwaʼipa (paashajeʼera 1 Corinto 6:9-11).

14. ¿Kasa nooʼulaaka oulia noʼutku na ojuʼitinnakana? ¿Jalashii naya aleʼejüin nachikuaʼa?

¹⁴ Saashin tü Wiwüliakat, ojuʼitinnajachi naʼakajee na wawalayuukana chi macheʼekai süchiirua naainjala. Wainma na ooʼulaakana suulia naainjala jee aleʼejüshii nachikuaʼa naʼakamüin na wawalayuukana (paashajeʼera 2 Corinto 2:6-8). Sutuma waaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat, wulesü wakuwaʼipa sutuma. Aluʼuinjaʼa suluʼu waneeirua iküleesia, ooʼulaanüshii na wayuukana naainjüin kasa mojusü. Nnojotsü müin nakuwaʼipa na Aküjüliikana pütchi, naaʼinrüin waneepia tü nümakat Maleiwa. Sünainjee tia, wainma na wawalayuu atüjaakana saaʼu shiimain tü nanoujakalü anain.

15. ¿Jamüsü nütüjaaka aaʼu wanee wawala shiimain tü nunoujakalü anain?

¹⁵ ¿Jamüsü natüjaaka aaʼu na wawalayuu kakaliainnakana anoujüin shiimain tü nanoujakalü anain? Anuu nünüiki wanee wawala jaʼrai shikii pienchimüin nuuyase: «Jimaʼaiwaʼaya taya, tatüjaa aaʼu eein chi Maleiwakai; niain kashajiralain tü Wiwüliakat jee niain anaka atuma sukuwaʼipa naʼyataain na Aküjüliikana pütchi. Tatüjawee aaʼu müleka shiimainrejeʼe tia tanoujakalü anain. Wainma tü kasa tayaawatalü aaʼu sünain shiimain shia. Sutuma tia, katchinsü maʼin tanoula otta tatüjaa aaʼu nnojoluin alawaain tü tanoujakalü anain».

16. ¿Jamüsü sütüjaaka aaʼu wanee wawala shiimain tü sunoujakalü anain?

¹⁶ Müsü wanee wawala aʼyataasü suluʼu Weteet chaa Nueva York: «Shia neʼe nupueulose Jeʼwaa sümüiwaʼa aküjaka sümüin wayuu Jeʼwaain nünülia Maleiwa.  [...] ¡Ashajünüsia nünülia Maleiwa suluʼu tü Wiwüliakat maʼaka sietemiittua! Atütülaasü taaʼin sutuma tü sümakat 2 Crónicas 16:9: ‹Niʼrüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü kasa alatakat saaʼu tü mmakat süpüla nükaaliinjüin süka nütchin na oonookana nümaa süka süpüshuaʼa naaʼin›». Sümaka süchikuaʼa: «Jaa müsü taya nümüin Jeʼwaa süka süpüshuaʼa taaʼin süka shiimain tü tanoujakalü anain. Sutuma taainjüin tia, nükaaliinjüin taya Jeʼwaa. Kojutüsü maʼin tamüin aleewain taya nümaa. Taapüin nümüin Jesuu tü analuʼutkat süka teʼraajüin Maleiwa nutuma. Waneepiasü taya nümaa sutuma tia».

17. ¿Jamüsü nütüjaaka aaʼu wanee wawala shiimain tü nunoujakalü anain mayaainjeʼe manoulapuʼuin nia?

¹⁷ Anuu nünüiki wanee wawala manoulapuʼusai: «Sünainjee teʼrüin tü kasa nukumajakat Maleiwa, tayaawata aaʼu keeʼireein naaʼin aneein wakuwaʼipa; tatüjaa aaʼu najaʼttireerüin soʼu palitchon kaʼi tü kasa mojusükat. Mayaainjeʼe mojuin maʼin tü mmapaʼakat, kanoulashii maʼin na Aküjüliikana pütchi, talatüsü naaʼin jee aijiraashii maʼin naya. Nia neʼe chi naaʼinkai Maleiwa ountaka tia» (paashajeʼera 1 Pedro 4:1-4).

18. (1) ¿Jamüsü nanüiki piamashii wawalayuu? (2) ¿Wanaawasüche paaʼin sümaa tü namakat?

¹⁸ Müshi wanee wawala süpüla nunoujüin sünain tü shiimain wekirajakalü anain: «Sutuma tekirajaain maʼin sünain tü Wiwüliakat, tatüjaa aaʼu naaʼinrüin na Aküjüliikana pütchi tü naaʼinrakat na nikirajüinkana Jesuu. Toʼunajaapa sainküin mmaka süpüshuaʼa, teʼrüin paaʼinwajiraain maʼin naya. Talatüsü taaʼin sutuma shiimain tü tanoujakalü anain». Asakinnüshi wanee wawala aipiruairü shikii nuuyase süchiki jamüin shiimainka tü nanoujakalü anain na Aküjüliikana pütchi. Naashin chia wawalakai shia süka nashatüin nukuwaʼipa Jesuu. «Ekirajaashii maʼin waya süchiki nukuwaʼipa Jesuu jee süchiki tü naainjakat soʼu nüküjapuʼuin pütchi. Kojutüsü maʼin wamüin tü nukuwaʼipakat. Wanouktüin maʼin wakuwaʼipa süpüla warütkaain nünainmüin Maleiwa nükajee Jesuu. Watüjaa aaʼu naapajiraain nikii süpüla katüin woʼu. Watüjaa aaʼu süsoʼiraain naaʼin sükajee eein na wayuu eʼrakana nia», müshi nia (paashajeʼera 1 Corinto 15:3-8).

19, 20. (1) ¿Jamüsü nünüiki Pablo namüin na nuwalayuu chajanakana Roma? (2) ¿Kasa tü anakat maʼin wamüin?

¹⁹ Nnojotsü wounjulajüinjatüin noulia na wayuukana tü shiimainkat nüchiki Maleiwa. Süka jamüin, alin naya wapüla. Müshi Pablo namüin na nuwalayuu chajanakana Roma: «Waküjale sümüin wayuu nüchiki Jesucristo sünain Wasenyotsein nia, sümaa wanoujain nünain süka süpüshua waaʼin sünain süsoʼiraain naaʼin nütüma Maleiwa süchikijee ouktaa, shiimüin sünain woʼtteʼennüin. Anajiraashii waya nümaa Maleiwa müleka wanoujüle nünain Cristo süka süpüshua waaʼin. Je atüjaaneena aaʼu waya sünain woʼtteʼennüin, süka waküjüin nüchiki Jesucristo sünain Wasenyotsein nia» (Roma 10:9, 10).

²⁰ Wayakana aküjüliikana pütchi nüchiki Jeʼwaa, watüjaa aaʼu shiimain tü wanoujakalü anain. Anashaatasü wamüin waküjüin sümüin wayuu tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. Kemeʼeria wanüiki süpüla kamalainjatüin shia namüin jee jaʼyainjatü waaʼu sünain shiimain tü wekirajakalü anain.