1, 2. (a) Whẹho titengbe tẹwẹ gbẹtọvi lẹpo pannukọn? (b) Nawẹ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tintindo na whẹho ehe yin nujọnu sọ?

NA MẸSUSU to egbehe, akuẹ wẹ yin onú titengbe lọ. Adọkunnu lẹ bibẹpli kavi hihọ́-bibasina nutindo yetọn lẹ wẹ nọ duahunmẹna yé. Na mẹdevo lẹ, whẹndo, agbasalilo kavi nuwadotana yetọn lẹ wẹ nọ yin onú titengbe na yé.

² Ṣigba, whẹho titengbe he mímẹpo pannukọn wẹ whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn. Mí dona to aṣeji ma nado yin ayihafẹsẹna sọn whẹho titengbe ehe ji. Nawẹ enẹ sọgan jọ gbọn? Mí sọgan hẹn alọnu mítọn ján to nuwiwa egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ mẹ sọmọ bọ mí na wọnji lehe whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn yin nujọnu taun sọ go. Kavi mí sọgan na dotẹnmẹ whlepọn mítọn lẹ nado fẹayihasẹna mí sọn whẹho titengbe enẹ ji. To alọ devo mẹ, lehe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mítọn na whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn siso do sọ, mọ wẹ mí nọ penugo nado pehẹ nuhahun egbesọegbesọ tọn lẹ do niyẹn. Podọ pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn mọnkọtọn na dọ̀n mí sẹpọ Jehovah dogọ.

3. Etẹlẹ wẹ Satani dọ sọta gandudu Jiwheyẹwhe tọn?

³ Nuyiwa Satani Lẹgba tọn ko fọ́n ayihaawe dote gando jlọjẹ Jehovah tọn nado yin nupojipetọ go. E dọ dọ gandudu Jiwheyẹwhe  tọn yin ahizi tọn podọ dọ Jehovah nọ súali nudagbe lẹ tọn do nudida etọn lẹ. Sọgbe hẹ nuhe Lẹgba dọ, gbẹtọvi lẹ na tindo ayajẹ bo nasọ vò hugan eyin yelọsu lẹ dugán do yede ji. (Jen. 3:1-5) Satani sọ dohia dọ gbẹtọvi depope ma na desọn ojlo mẹ nado yin nugbonọ na Jiwheyẹwhe—dọ to kọgbidinamẹ sinsinyẹn lẹ glọ, mímẹpo wẹ na gbẹ́ gandudu Jehovah tọn dai. (Jobu 2:4, 5) Po whẹho he Lẹgba fọndote po, Jehovah na whenu gbẹtọvi lẹ nado gbọn numimọ yetọn titi lẹ dali mọdọ gbẹninọ to gandudu devo he gbọnvona gandudu dodo Jiwheyẹwhe tọn glọ ma sọgan tindo kọdetọn dagbe.

4. Naegbọn whẹho nupojipetọ-yinyin tọn lọ dona yin dididẹ?

⁴ Na nugbo tọn, Jehovah yọnẹn dọ whẹsadokọnamẹ Lẹgba tọn lẹ ma yin nugbo. Ṣigba, naegbọn Jiwheyẹwhe na dotẹnmẹ whẹho lọ nado zindonukọn, bo na whenu Satani nado do nugbo-yinyin nuhe e dọ lẹ tọn hia? Gblọndo lọ gando nudida nuyọnẹntọ lẹpo go. (Hia Salmu lẹ 83:18.) To popolẹpo mẹ, asu po asi po tintan lọ gbẹ́ gandudu Jehovah tọn dai, podọ mẹsusu devo lẹ ko hopódona yé sọn whenẹnu. Ehe sọgan zọ́n bọ mẹdelẹ sọgan kanse eyin whẹsadokọnamẹ Lẹgba tọn ma yin nugbo vlavo nẹ. Dile e na dẹnsọ bọ gbẹtọvi lẹ kavi angẹli lẹ na gbẹ́ tindo ayihaawe gando whẹho ehe go, gbemanọpọ to akọta lẹ, akọ̀ voovo lẹ, hẹnnu lẹ, whẹndo lẹ po gbẹtọ lẹ po ṣẹnṣẹn ma sọgan hán. Ṣigba to whenue nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn na ko yin whẹsuna godo, mẹlẹpo wẹ na litaina gandudu dodo tọn etọn kakadoi. Jijọho na tin to wẹkẹ lọ blebu mẹ.—Efe. 1:9, 10.

5. Etẹwẹ yin azọngban mítọn to whẹho godoninọna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn mẹ?

⁵ Jlọjẹ Jiwheyẹwhe tọn nado yin Nupojipetọ na yin whẹsuna bọ gandudu Satani po gbẹtọvi lẹ po tọn na jai mlẹnmlẹn bo yin didesẹ. Gandudu Jiwheyẹwhe tọn gbọn Ahọluduta Mẹsia tọn gblamẹ na yitẹn, podọ tenọgligo-hẹntọ lẹ na ko dohia dọ gbẹtọvi sọgan nọgodona gandudu Jiwheyẹwhe tọn. (Isa. 45:23, 24) Be a jlo na yin dopo to mẹhe na hẹn tenọgligo bo nọgodona nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn lẹ mẹ ya? Ayihaawe ma tin dọ a na jlo. Nado hẹn tenọgligo, mí dona ze ayiha do whẹho titengbe lọ ji bo mọnukunnujẹ lehe e yin nujọnu taun do sọ mẹ.

6. Nawẹ whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn yin nujọnu sọ?

⁶ Dile mí ko mọ do, whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn yin whẹho titengbe de he gando gbẹtọvi lẹ go. Ehe yin nujọnu hú ayajẹ mẹdepope tọn. Be nugbo enẹ dohia dọ whlẹngán mítọn ma yin nujọnu kavi dọ onú mítọn ma nọ duahunmẹna Jehovah wẹ ya? Paali. Naegbọn mí do dọ mọ?

7, 8. Naegbọn whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn do bẹ hẹndi opagbe etọn lẹ tọn hẹn?

⁷ Jehovah yiwanna gbẹtọvi lẹ taun podọ yé họakuẹ to nukun etọn mẹ. E desọn ojlo mẹ nado yí ohùn Visunnu etọn tọn do hẹn whlẹngán madopodo mítọn yọnbasi. (Joh. 3:16; 1 Joh. 4:9) Eyin Jehovah gboawupo nado hẹn opagbe etọn lẹ di, Lẹgba na tindo dotẹnmẹ hundote nado ylọ Jiwheyẹwhe dọ lalonọ he nọ súali nudagbe lẹ tọn do gbẹtọvi lẹ bo nọ gbọnmọ dali dugán to mawadodo mẹ. Ehe nasọ suwhẹna agọjẹdomẹtọ lẹ he nọ gbọn mẹṣanko dali kanse dọ: “Fie wẹ tintin tofi etọn he yin opagbe etọn do lọ te? Yèdọ, sọn azán he gbè tọgbo mítọn lẹ ko damlọn to okú mẹ, mọ wẹ nulẹpo gbẹ́ te kẹdẹdile yé te do pẹpẹ sọn bẹjẹeji nudida tọn gbọ́n.” (2 Pita 3:3, 4) Enẹwutu, Jehovah na hẹn ẹn diun dọ whẹsuna nupojipetọ-yinyin emitọn nasọ dekọtọn do whlẹngán mẹ na gbẹtọvi tonusetọ lẹ! (Hia Isaia 55:10, 11.) Humọ, owanyi Jehovah tọn ji wẹ nupojipetọ-yinyin etọn sinai do. Enẹwutu, mí sọgan deji dọ ewọ na nọ yiwanna devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ bo nọ yí nukun nujọnu tọn do pọ́n yé bosọ nọ yọ́n pinpẹn yetọn to whepoponu.—Eks. 34:6.

 ⁸ Alọkikẹyi dọ nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn wẹ yin nujọnu ma dohia dọ whlẹngán mítọn kavi mílọsu ma yin nujọnu to nukun etọn mẹ gba. Nuhe e nọ dohia poun wẹ yindọ mí ze whẹho nupojipetọ-yinyin tọn po whlẹngán mítọn po tọn do otẹn he dopodopo yetọn jẹna mẹ. Pọndohlan he sọgbe enẹ tintindo yin nujọnu eyin mí jlo na ze ayiha mítọn do whẹho titengbe ehe ji bo dohia dọ mí nọ nọgodona gandudu dodo Jehovah tọn.

9. Owhẹ̀ tẹwẹ Satani sadokọna Jobu? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁹ Nuhewutu mí dona wleawuna pọndohlan he sọgbe yin hinhẹn họnwun to owe Jobu tọn mẹ, yèdọ dopo to owe tintan Biblu tọn he yin kinkandai lẹ mẹ. To owe enẹ mẹ, Satani sọalọakọ́n dọ to awufiẹsa sinsinyẹn mẹ, Jobu na gbẹ́ Jiwheyẹwhe dai. Satani biọ dọ Jiwheyẹwhe lọsu ni sayana Jobu. Jehovah ma wàmọ, amọ́ e na dotẹnmẹ Satani nado whlé Jobu pọ́n bo dọmọ: “Nuhe e tindo lẹpo tin to alọ towe mẹ.” (Hia Jobu 1:7-12.) To ojlẹ vude godo, Jobu hẹn devizọnwatọ etọn lẹ, nutindo gbẹ̀mẹ tọn etọn lẹ gọna ovi yiwanna etọn ao lẹ bu. Satani wà ehe to aliho de mẹ na e nido taidi dọ Jiwheyẹwhe lọsu wẹ yin adọ̀ nugbajẹmẹji Jobu tọn lẹ tọn. (Jobu 1:13-19) Enẹgodo, Satani yí azọ̀n sinsinyẹn he hiọawu de do sayana Jobu. (Jobu 2:7) Ohó mẹhẹngbọjọ tọn asi etọn tọn gọna gbẹdohẹmẹtọ atọ̀n he yinuwa di họntọn etọn lẹ tọn sọ yidogọna flumẹjijẹ etọn.—Jobu 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Etẹwẹ Jobu wà he dohia dọ e hẹn tenọgli etọn na Jiwheyẹwhe go? (b) Adà tẹ mẹ wẹ e gboawupo te?

¹⁰ Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E wá họnwun dọ lalo pete wẹ Satani do. Jobu gbẹ́ nado jo Jiwheyẹwhe do. (Jobu 27:5) Etomọṣo na ojlẹ de, Jobu gboawupo nado hẹn pọndohlan he sọgbe go. Dodonọ-yinyin etọn didohia wá jẹ ahunmẹduna ẹn ji zẹjlẹgo, bọ e tlẹ jẹ whẹwhinwhẹ́n he wutu e do to yaji sọmọ kanse ji. (Jobu 7:20; 13:24) Mí sọgan lẹndọ owhẹ̀ etọn whẹ́n eyin mí pọ́n nuhe mẹ e ko jugbọn lẹpo. Ṣogan, Jiwheyẹwhe mọdọ pọndohlan Jobu tọn dona yin jijlado. Etẹwẹ Jehovah dọna ẹn?

11, 12. Etẹ mẹ wẹ Jehovah gọalọna Jobu nado mọnukunnujẹ, podọ nawẹ Jobu yinuwa gbọn?

¹¹ Weta ẹnẹ plipli wẹ bẹ nuhe Jiwheyẹwhe dọna Jobu lẹ hẹn—yèdọ weta 38 jẹ 41. Etomọṣo mí ma hia to fide dọ Jiwheyẹwhe dọ whẹwhinwhẹ́n he wutu Jobu do to yaji lẹ na ẹn tlọlọ. Yanwle he wutu Jehovah do dọhona Jobu ma yin nado basi zẹẹmẹ nuhewutu ewọ do to yaji tọn na ẹn, taidi dọ Jiwheyẹwhe dona suwhẹna ede wẹ gba. Kakatimọ, Jehovah jlo na gọalọna Jobu nado mọdọ ewọ whè taun yijlẹdo kiklo-yinyin Jiwheyẹwhe tọn go. E sọ gọalọna Jobu nado mọnukunnujẹemẹ  dọ whẹho titengbe hugan devo lẹ tin he dona duahunmẹna ẹn. (Hia Jobu 38:18-21.) Ehe zọ́n bọ Jobu wá wleawuna pọndohlan he sọgbe.

¹² To whenuena e yindọ Jobu ko doakọnna whlepọn sinsinyẹn mọnkọtọn, be ayinamẹ tlọlọ he Jehovah na ẹn dohia dọ e ma hò etọn pọ́n wẹ ya? Jiwheyẹwhe ma yin mẹtọnmahopọntọ podọ Jobu ma lẹnmọ. Mahopọnna yajiji Jobu tọn, ewọ wá jẹ hogbe pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn tọn lẹ zan ji to godo mẹ. E tlẹ dọ dọ: “Yẹn gọ̀ ohó he yẹn ko dọ lẹ bẹ, podọ yẹn lẹnvọjọ to kọ́gudu po afín po mẹ.” Kọdetọn he ayinamẹ Jehovah tọn he to tlọlọ bo ka gọ́ na homẹmimiọn tindo niyẹn. (Jobu 42:1-6) Amọ́ jẹnukọnna enẹ, Jobu ko mọ ayinamẹ yí sọn jọja Elihu dè nado jla pọndohlan etọn do. (Jobu 32:5-10) To whenue Jobu ko kẹalọyi wọhẹ Jiwheyẹwhe tọn bo ko jla pọndohlan etọn do godo, Jehovah pà nugbonọ-yinyin etọn to whlepọn glọ to mẹdevo lẹ nukọn.​—Jobu 42:7, 8.

13. Nawẹ ayinamẹ Jehovah tọn hẹn ale wá na Jobu, etlẹ yin to whlepọn etọn lẹ godo gbọn?

¹³ Ayinamẹ Jehovah tọn na gbẹ́ hẹn ale wá na Jobu etlẹ yin to whlepọn etọn lẹ godo. Gbọnna? Dile etlẹ yindọ “Jehovah dona adà godo tọn gbẹzan Jobu tọn taun hugan bẹjẹeji tọn,” ojlẹ delẹ na ko juwayi whẹpo ninọmẹ etọn do wá pọnte. E “wá tindo visunnu ṣinawe po viyọnnu atọ̀n po dogọ.” (Jobu 42:12-14) E họnwun dọ Jobu jẹdò ovi etọn he ko kú gbọn alọ Satani tọn mẹ lẹ tọn. Na ojlẹ de, e yọnbasi dọ ewọ ni gbẹ́ nọ flin oyà he e ji wayi lẹ ganji. Eyin whẹwhinwhẹ́n he wutu e do pehẹ whlepọn lẹ tlẹ wá họnwun na ẹn to godo mẹ, e sọgan nọ wá kanse ede to whedelẹnu nuhewutu e do biọ dọ ewọ ni jiya jẹ obá mọnkọtọn mẹ. Mahopọnna linlẹn etọn, ewọ sọgan lẹnayihamẹpọn do ayinamẹ Jiwheyẹwhe tọn ji. Mọwiwà na gọalọna ẹn nado hẹn pọndohlan he sọgbe go podọ nado yin homẹmiọnna.—Salm. 94:19, Odò.

14. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Jobu tọn mẹ?

¹⁴ Kandai Jobu tọn sọgan gọalọna mílọsu nado wleawuna pọndohlan he sọgbe bo mọ homẹmimiọn yí. Abajọ Jehovah do hlá ẹ dai “na oplọn mítọn, na míwlẹ nido sọgan tindo todido gbọn akọndonanu mítọn gblamẹ podọ gbọn homẹmimiọn sọn Owe-wiwe lẹ mẹ gblamẹ.” (Lom. 15:4) Etẹwẹ kandai enẹ plọn mí? Tintan: Mì gbọ mí ni ma dike gbede nuwiwa egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ ni fẹayihasẹna mí sọn whẹho titengbe ehe ji blo—enẹ wẹ whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn. Podọ mì gbọ mí ni mọnukunnujẹemẹ dọ azọngban mítọn to whẹho titengbe ehe mẹ wẹ nado hẹn nugbonọ-yinyin mítọn go etlẹ yin to ninọmẹ sinsinyẹn lẹ mẹ, dile Jobu wà do.

15. Etẹwẹ nugbonọ-yinyin mítọn to whlepọn glọ nọ wadotana?

¹⁵ Naegbọn nulinlẹnpọn do lehe nugbonọ-yinyin mítọn họakuẹ sọ do ji nọ miọnhomẹna mí? Na e nọ flin mí dọ lẹndai de wutu wẹ  mí nọ pehẹ whlepọn lẹ. Whlepọn lẹ ma nọ dohia dọ homẹ Jehovah tọn ma hùn do mí go gba, kakatimọ yé nọ hùn dotẹnmẹ dote na mí nado do godonọnamẹ mítọn hia na nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn. (Howh. 27:11) Akọndonanu mítọn nọ “hẹn ninọmẹ he yin alọkẹyi wá” bosọ nọ hẹn todido mítọn lodo. (Hia Lomunu lẹ 5:3-5.) Kandai Jobu tọn dohia hezeheze dọ “Jehovah tindo owanyi sisosiso bosọ yin lẹblanunọ.” (Jak. 5:11) Enẹwutu, mí sọgan deji dọ ewọ na suahọ míwlẹ po mẹhe nọgodona nupojipetọ-yinyin etọn lẹpo po. Ehe yinyọnẹn nọ gọalọna mí nado “yí homẹfa po ayajẹ po do doakọnnanu to gigọ́ mẹ.”—Kol. 1:11.

16. Naegbọn mí dona nọ flindọ whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn yin nujọnu?

¹⁶ E họnwun dọ ayiha mítọn zizedo whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn ji sọgan kàn dẹpẹ biọ. Nuhahun mítọn lẹ sọgan nọ taidi nuhe húagbọ́ mí to whedelẹnu. Dehe tlẹ taidi nuhe ma yin nujọnu sọmọ lẹ sọgan yinuwado mí ji taun eyin mí ze ayiha do yé ji. Enẹwutu, mí na wà dagbe nado nọ flin to gbesisọ mẹ dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ nọgodona nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn to whenue mí pannukọn ninọmẹ sinsinyẹn lẹ.

17. Nawẹ mahẹ gbesisọ tọn tintindo to azọ́n Jehovah tọn mẹ sọgan gọalọna mí nado nọ ze ayiha mítọn do whẹho titengbe lọ ji gbọn?

¹⁷ Mahẹ gbesisọ tọn tintindo to azọ́n Jehovah tọn mẹ sọgan gọalọna mí nado nọ ze ayiha mítọn do whẹho titengbe lọ ji. Di apajlẹ, mẹmẹyọnnu de he nọ yin Renee jẹazọ̀n asaku-awàku tọn bosọ pehẹ awufiẹsa sinsinyẹn po azọ̀n kansẹẹ tọn po. To whenue e to dotowhé bọ yè to nukunpedego, e nọ dekunnuna mẹhe nọ wazọ́n to finẹ lẹ, awutunọ lẹ po mẹhe nọ wá dla yé pọ́n lẹ po. To dotowhé de, e yí gànhiho 80 zan nado dekunnu to osẹ awe daa poun gblamẹ. To whenue Renee tlẹ to kúdonu, ayiha etọn ma fẹ́ sọn nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn ji gbede. Ehe zọ́n bọ ayimajai etọn depò.

18. Nawẹ numimọ mẹmẹyọnnu de tọn dohia dọ godoninọna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn nọ hẹn ale wá gbọn?

¹⁸ Na nugbo tọn, mí sọ jlo na ze ayiha do nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn ji to whenue mí to pipehẹ kọgbidinamẹ po flumẹjijẹ egbesọegbesọ tọn lẹ po. Lẹnnupọndo apajlẹ Jennifer tọn ji, he yí azán atọ̀n do nọtepọn agahun he e na do yì whé to agahun-glintẹn de. Agahun he e sọgan do lẹpo wẹ masọ jei ba. Na e mọ ede to ṣokẹdẹ bọ nuṣikọna ẹn wutu, onú ede tọn sọgan ko blawuna ẹn. Ṣigba, e hodẹ̀ nado yọ́n lehe ewọ sọgan gọalọna mẹhe to pipehẹ flumẹjijẹ etọn nkọ lẹ do to gbigbọ-liho. Etẹwẹ yin kọdetọn lọ? E dekunnuna mẹsusu bosọ do owe susu gbonu. E dọmọ: “N’mọdọ Jehovah dona mi mahopọnna ninọmẹ sinsinyẹn lọ bosọ na mi huhlọn taun nado pagigona yinkọ etọn.” Na nugbo tọn, e ze ayiha do lẹndai Jehovah tọn ji.

19. Etẹwẹ yin teninọ omẹ Jehovah tọn lẹ tọn gando nupojipetọ-yinyin etọn go?

¹⁹ Pinpẹn-nutọn tintindo na nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn ko do vogbingbọn hia to sinsẹ̀n nugbo po lalo po ṣẹnṣẹn. Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ko to godonọna nupojipetọ-yinyin etọn din e ma pọ́. Taidi mẹhe to godonọna sinsẹ̀n-bibasi nugbo lẹ, dopodopo mítọn dona dovivẹnu nado hẹn pọndohlan Owe-wiwe tọn enẹ dopolọ go.

20. Nukun tẹwẹ Jehovah nọ yí do pọ́n vivẹnudido towe lẹ nado nọgodona nupojipetọ-yinyin etọn?

²⁰ Deji dọ vivẹnu he a nọ do lẹ nado nọgodona nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn gbọn sinsẹ̀nzọn nugbonọ-yinyin tọn towe po akọndonanu towe to whlepọn lẹ whenu po dali nọ họakuẹ to nukun etọn mẹ. (Salm. 18:25) Hosọ he bọdego na do whẹwhinwhẹ́n devo lẹ he wutu a dona nọ yí ahun lẹpo do nọgodona nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn po lehe a sọgan suwhẹna ẹn do po hia.