Lalo 5: Malia Yin Onọ̀ Jiwheyẹwhe Tọn

Fie wẹ lalo lọ wá sọn? “Sinsẹ̀n-bibasi hlan onọ̀ Jiwheyẹwhe tọn wá gbayipe taun to whenue ... kosi susu jẹ ṣọṣi yì ji. ... Na owhe fọtọ́n lẹ, sinsẹ̀n-bibasi yẹwhe-yọnnu he yin ‘onọ̀ daho’ lọ po ‘onọ̀ wiwe Malia’ po tọn ko yin yiyizan nado plọn apọ̀n yetọn [kosi he wá lẹzun Klistiani lẹ tọn] bo hẹn ẹn diun dọ yé na yin nugbonọ.”—The New Encyclopædia Britannica (1988), Bladopọ 16, weda 326 po 327 po.

Etẹwẹ Biblu plọn mí? “Hiẹ na mọhò bo ji visunnu de, podọ hiẹ na ylọ oyín etọn dọ Jesu. Ewọ na klo, bo na yin yiylọdọ Ovi Gigogán tọn. ... Enẹwutu mẹwiwe he na yin jiji lọ na yin yiylọdọ Ovi Jiwheyẹwhe tọn.”—Wekun flinflin lẹ yin mítọn; Luku 1:31-35, La Bible de Jérusalem.

Wefọ enẹ dohia hezeheze dọ Malia yin onọ̀ “Ovi Jiwheyẹwhe tọn,” e ma yin onọ̀ Jiwheyẹwhe lọsu tọn gba. Be e yọnbasi dọ ewọ ni hẹn Mẹhe ‘olọn olọn lẹ tọn ma sọgan hẹn’ lọ do ohò etọn mẹ ya? (1 Ahọlu lẹ 8:27) Ewọ lọsu ma tlẹ yí nùgo enẹ tọn pọ́n. Nuplọnmẹ Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn wẹ hẹn bẹwlu wá gando mẹhe Malia yin go. Opli Efesu tọn, he yin bibasi to 431 W.M. wẹ ze dodonu dai na sinsẹ̀n-bibasi hlan Malia to whenuena e lá dọ Malia yin tẹọtọkọs (hogbe Glẹki tọn de he zẹẹmẹdo “mẹhe ji Jiwheyẹwhe”), kavi “Onọ̀ Jiwheyẹwhe tọn.” Na owhe kanweko susu, tòdaho Efesu tọn he mẹ opli ṣọṣi tọn ehe yin bibasi te ko yin ahọnkan sinsẹ̀n-bibasi hlan boṣiọ Altemis tọn, yèdọ yẹwhe-yọnnu vijiji tọn.

Gbọnmọ dali, adà voovo sinsẹ̀n-bibasi hlan boṣiọ Altemis he “flẹ sọn olọn” lọ tọn, taidi wọ́dé lẹ (processions), yin hinhẹn biọ sinsẹ̀n-bibasi Malia tọn mẹ. (Owalọ lẹ 19:35, NW) Aṣa devo he lìn biọ nuplọnmẹ ṣọṣi tọn mẹ wẹ yizan boṣiọ Malia po mẹdevo lẹ po tọn to sinsẹ̀n-bibasi mẹ.

Sọ pọ́n wefọ ehelẹ: Matiu 13:53-56; Malku 3:31-35; Luku 11:27, 28 to Traduction du monde nouveau mẹ

NUGBO LỌ DIE:

Malia yin onọ̀ Ovi Jiwheyẹwhe tọn, e ma yin onọ̀ Jiwheyẹwhe lọsu tọn gba. Nuplọnmẹ lalo Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn wẹ hẹn sinsẹ̀n-bibasi hlan Malia taidi Onọ̀ Jiwheyẹwhe tọn wá