Kon Ngaa Imo Masaligan ang Biblia

Ang iban nga mga tawo nagasiling nga ang Biblia dimasaligan, kag ang ila pagtamod gin-ugyonan sang kalabanan. Gani ginakabig sang madamo sa karon ang ginasiling sang Biblia subong dimasaligan.

Sa pihak nga bahin, ang ginsiling ni Jesucristo sa pangamuyo sa Dios nagapalig-on sing pagsalig: “Ang imo pulong kamatuoran.” Kag ang Biblia mismo nagasiling nga inspirado ini sang Dios.​—⁠Juan 17:​17; 2 Timoteo 3:⁠16.

Ano ini sa banta mo? May maayo bala nga sadsaran para saligan ang Biblia? Ukon may pamatuod gid bala nga ang Biblia dimasaligan, nga ini nagasumpakilay kag wala nagaulugyonay?

Nagasumpakilay Bala Ini?

Bisan pa nga ang iban nagasiling nga ang Biblia nagasumpakilay, may nagpakita na bala sa imo sing aktuwal nga halimbawa? Wala pa kami sing nakita nga halimbawa sini sa tapos mausisa. Matuod, mahimo nga daw nagasumpakilay ang iban nga mga kasaysayan sa Biblia. Apang sa masami ang problema amo ang kakulang sing ihibalo nahanungod sa mga detalye kag mga sirkunstansia sang panahon.

Halimbawa, ginapatalupangod sang iban ang ginakabig nila nga pagsumpakilay sa Biblia, sa pagpamangkot: ‘Diin ginkuha ni Cain ang iya asawa?’ Ginakunokuno nga si Cain kag si Abel amo lamang ang kabataan nanday Adan kag Eva. Apang ang kunokuno napasad sa sayop nga paghangop sa ginasiling sang Biblia. Ginapaathag sang Biblia nga si Adan “nangin amay sang mga anak nga lalaki kag mga anak nga babayi.” (Genesis 5:​4) Kon amo ginpangasawa  ni Cain ang isa sang iya mga utod nga babayi ukon ayhan hinablos.

Sa masami ang mga kritiko nagapangita lamang sing mga pagsumpakil kag gani magasiling: ‘Ang manunulat sang Biblia nga si Mateo nagasiling nga isa ka opisyal sang hangaway ang nakiluoy kay Jesus, samtang si Lucas nagasiling nga ginpadala ang mga tiglawas agod makiluoy. Diin ang husto?’ (Mateo 8:​5, 6; Lucas 7:​2, 3) Apang pagsumpakilay gid bala ini?

Kon ang aktibidad ukon buluhaton sang mga tawo ginapadungog sa isa nga amo gid ang responsable sa sini, ang makatarunganon nga tawo wala nagasiling nga may pagsumpakilay. Halimbawa, ginakabig mo bala ang report nga sala sa pagsiling nga ginhimo sang meyor ang dalan bisan pa ang aktuwal nga paghimo sa dalan ginhimo sang iya mga enhinyero kag mga obrero? Indi gid! Sing kaanggid, wala sing ginasumpakil si Mateo sang magsiling sia nga ang opisyal sang hangaway nakiluoy kay Jesus apang, suno sa ginsulat ni Lucas, ina nga pangabay ginhimo paagi sa mga tiglawas.

Sa dugang nga paghibalo sa mga detalye, ang daw mga pagsumpakilay sa Biblia nagakadula.

Maragtas kag Siensia

Ginduhaduhaan anay sing lapnag ang maragtason nga pagkasibu sang Biblia. Halimbawa, ginduhaduhaan sang mga kritiko ang pagluntad sang mga karakter sa Biblia subong ni Hari Sargon sang Asiria, ni Belsasar sang Babilonia, kag sang Romanong gobernador nga si Poncio Pilato. Apang ang ulihi nga mga tukib nagpamatuod sa mga kasaysayan sang Biblia. Gani ang istoryador nga si Moshe Pearl­man nagsulat: “Sa hinali, ang mga nagaduhaduha sa pagkamasaligan bisan sang maragtason nga mga bahin sang Daan nga Testamento nagsugod sa pagliwat sang ila mga pagtamod.”

Agod masaligan naton ang Biblia, dapat man ini mangin husto kon tuhoy sa siensia. Ini bala? Sang una ang mga  sientipiko, bilang pagsupak sa Biblia, nagsiling nga ang uniberso wala sing ginsuguran. Apang, ginpakita sining karon lang sang astronomo nga si Rob­ert Jastrow ang mas bag-o nga impormasyon nga nagasumpakil sa sini, nga nagapaathag: “Nakita naton karon kon paano ang astronomiko nga pamatuod nagadul-ong sa pagtamod sang Biblia tuhoy sa ginhalinan sang kalibutan. Ang mga detalye nagalainlain, apang ang importante nga mga elemento sa astronomiko kag kasaysayan sang Genesis sa Biblia pareho.”​—⁠Genesis 1:⁠1.

Nagbalhin man ang pagtamod sang mga tawo nahanungod sa dagway sang duta. “Ang mga paglakbay sa pag­tukib,” paathag sang The World Book Encyclopedia, “nagpakita nga ang kalibutan bilog, indi tapan subong sang ginpatihan anay sang kalabanan nga tawo.” Apang madugay na nga husto ang Biblia! Kapin sa 2,000 ka tuig sa wala pa ina nga mga paglakbay, ang Biblia nagsiling sa Isaias 40:​22: “Sia amo ang nagalingkod sa ibabaw sang natipulunan sang duta,” ukon subong sang ginasiling sang iban nga badbad, “sang globo sang duta” (Douay), “sang matipulon nga duta.” (Moffatt)

Gani sa dugang nga pagtuon sang tawo, nagadugang ang pamatuod nga ang Biblia masaligan. Ang direktor anay sang British Museum, si Sir Fred­er­ic Ken­yon, nagsulat: “Ang mga resulta nga natigayon na nagapalig-on sa kon ano ang ginapahangop sang pagtuo, nga ang Biblia ginasakdag sang nagauswag nga ihibalo.”

 Pagtagna sang Palaabuton

Apang masaligan gid bala naton ang mga tagna sang Biblia para sa palaabuton, lakip ang mga saad sini tuhoy sa ‘matarong nga bag-ong mga langit kag bag-ong duta’? (2 Pedro 3:​13; Bugna 21:​3, 4) Bueno, ano ang rekord sang Biblia tuhoy sa pagkamasaligan sang nagligad? Ang mga tagna nga ginhatag bisan ginatos ka tuig sang una pa pirme natuman sing eksakto gid katama!

Halimbawa, ang Biblia nagtagna sang pagkapukan sang gamhanan nga Babilonia halos 200 ka tuig sa wala pa ini matabo. Sa katunayan, ang mga Mediahanon, nga nangin alyado sang mga Persiahanon, ginhingadlan subong ang mandadaug. Kag bisan pa si Ciro, ang Persiahanon nga hari, wala pa matawo, ang Biblia nagtagna nga makilal-an sia sa pagdaug. Nagsiling ini nga ang nagaamlig nga mga tubig sang Babilonia, ang suba Eufrates, “pamalahon,” kag nga “ang mga gawang [sang Babilonia] indi pagtakpan.”​—⁠Jeremias 50:​38; Isaias 13:​17-19; 44:​27⁠–​45:⁠1.

Ining espesipiko nga mga detalye natuman, subong sang ginreport sang istoryador nga si Herodotus. Dugang pa, ang Biblia nagtagna nga ang Babilonia mangin wala ginapuy-i nga kagulub-an sa ulihi. Kag amo gid sina ang natabo. Sa karon ang Babilonia isa ka nahapay nga tinumpok. (Isaias 13:​20-22; Jeremias 51:​37, 41-43) Kag ang Biblia puno sang iban pa nga mga tagna nga may dramatiko nga mga katumanan.

Ano ang ginatagna sang Biblia nahanungod sa karon nga sistema sang mga butang sang kalibutan? Ini nagasiling: “Ang katapusan nga dag-on sining kalibutan mangin tion sang kagamo. Ang mga tawo magamahigugmaon sang kuarta kag kaugalingon lamang; mangin bugalon sila, palabilabihon, kag abusado; wala sing pagtahod sa mga ginikanan, dimapasalamaton, dibalaan, walay pasunaid . . . Mga tawo sila nga nagabutang sang kalipayan sa lugar sang Dios, mga tawo nga nagapakunokuno nga diosnon, apang nagapanghiwala sang kamatuoran sini.”​—⁠2 Timoteo 3:​1-5, The New English Bible.

 Sa pagkamatuod, makita naton ang katumanan sini karon! Apang ang Biblia nagatagna man sining mga butang sa “katapusan nga dag-on sining kalibutan”: “Ang pungsod magatindog batok sa pungsod kag ang ginharian batok sa ginharian, kag may kakulang sing pagkaon.” Dugang pa, “may mabaskog nga mga linog, kag sa nagakalainlain nga mga duog mga kamatay.”​—⁠Mateo 24:​7; Lucas 21:⁠11.

Sa pagkamatuod, ang mga tagna sang Biblia nagakatuman karon! Apang, kamusta ang matuman pa lang nga mga saad, subong sang: “Ang mga matarong magapanubli sang duta, kag magapuyo dira sing dayon,” kag, “Ang ila mga espada salsalon nila nga mga punta sang arado . . . , kag indi na sila magtuon sing inaway”?​—⁠Salmo 37:​29; Isaias 2:⁠4.

‘Imposible ina magmatuod,’ isiling sang iban. Apang sa pagkamatuod, wala sing rason para sa aton nga duhaduhaan ang bisan ano nga ginsaad sang aton Manunuga. Ang Iya Pulong masaligan! (Tito 1:2) Paagi sa pag-usisa sing dugang sang pamatuod, labi ikaw nga mangin kombinsido sa sini.

Luwas kon tuhay ang ginapakita, ang tanan nga mga kinutlo sa Biblia gikan sa New World Translation of the Holy Scriptures.

[Blurb sa pahina 4]

“Ang mga resulta nga natigayon na nagapalig-on sa

kon ano ang ginapahangop sang pagtuo, nga ang Biblia ginasakdag sang nagauswag nga ihibalo”