Te man saat: “Wii meyer uns ferhayrat hon, hon ich un mayn fraa net te respekt in te selwich aat kesiin. Es is net tas mayn aat fer se tenke richtich waar un tëne iire aat ferkheert; es waare ploos tswaay unerxiitliche aate fer ti tinge siin. Ofts hon ich ketenkt tas mayn fraa khent mee respekt tsayche wën se mit mich xprecht.”

Ti fraa saat: “In mayn kultuer, tuun meyer uns in fiile aate aus xpreche. Meyer sin keweent mit een hart xtim xpreche un tuun uns rin mexe wën anere xpreche. Fer uns, petayt tas net khee respekt tsayche. Tas is kans anerste in te kultuer woo mayn man kroos kewakst is.”

Te respekt in te hayrat is net een lux, awer een neetichkheet. Wii khanst tuu respekt tsayche tsu tayn man orer fraa?

Ti mëner hon een kroos neetichkheet fer respektiirt sin. Ti Piipel saat fer ti mëner: “Yeete eene fon aych, sol sayn fraa liipe soo wii sich selepst.” Un saat noch: “Ti fraa sol tiife respekt fer sayne man tsayche.” (Ëfeser 5:33) Te man un ti fraa fertiine liip un respekt. Awer fer ti mëner, hauptseechlich, is te respekt aarich wichtich. Eene man woo Carlos a heest saat: “Ti mëner mise xpiire tas se khene mit unerxiitliche situatsyoone um keen, propleeme resolwiire un ti familye uf phase.” Wën ti fraa respekt fer sayn man tsaycht, tas pring net ploos nutse fer te man awer aach fer tii. Corrine saat: “Wën ich respekt tsu mayn man tsayche, tsaycht eyer mee liip fer mich.”

Sicher mus ti fraa sich aach respektiirt xpiire. Te man khan net sayn fraa liipe wën eyer se net respektiirt. Daniel saat: “Ich mus ti itee fon mayn fraa respektiire un aach was se tenkt un xpiirt. Wën ich aach net ferxteen khan warom tii sich soo xpiirt, thërf ich net iire xpiirunge neewer lose.”

Tenk wii ti aner persoon sich xpiirt. Tas haupste is net was tuu tenkst, awer wii tayn pheyerche sich xpiirt. Tuut eyer sich respektiirt xpiire? Ti fraa woo xteet unich te unerthitel “Te propleem” hot een lisyoon kelërnt. Tii saat: “Manich mool hon ich net ketenkt tas ich khee respekt ketsaycht hon, awer mayn man hot ketenkt yaa. Tan, es waar ich woo must mich ënere.”

• Xrayp tray tinge woos tuu kërn host fon tayn man orer fraa. Aan tiise kwaliteete tenke tuut tich helfe respekt ëntwikele. 

• Torich een woch, kep acht wiis tuu tich aan xtelst (net wii tayn pheyerche sich aan xtelt). Tsum payxpiil:

Was tuu saast. Een unersuuchung iwich pheyerche hot tas kesaat: “In xtarke un frooe hayrate, wën te man un fraa iwich een propleem xpreche, tuun se finef positiiwe tinge xpreche fer yeete nekatiiw tings. Awer, ti pheyerche woo sich wole tiworsiire, fer yeete nekatiiw tings, xpreche se weeniche wii een positiiw tings (0,8).” b​— Piiplix oryentiirung: Xpriiche 12:18.

Froo tich: ‘Wën ich mit mayn man orer fraa xpreche, tuun ich respekt tsayche? Was tuun ich eftas mache: kritikiire orer loope? Wii is te thoon fon mayn xtim wën ich een mënung kepe orer fon etwas mich pexweere?’ Meecht tayn pheyerche ti selwiche antworte hon? — Piiplix oryentiirung: Koloser 3:13.

Tuu tas fersuuche: Xtel een tsiil fer weenichts een mool te taach tayn man orer fraa loope. Payxpiil: Kuk ti kwaliteete woos tuu uf kexrip host. Saa fer tayn man orer fraa was tuu kërn aan tëm orer tii host, mach too tefun een kewoonheet. — Piiplix oryentiirung: 1^te Korinter 8:1.

Was tuu machst. Alicia saat: “Ich mus fiil tsayt hon fer ti tinge ins haus uf phase. Wën mayn man sayn tinge uf raumt orer tas kexër woo eyer trekich macht ap wext, tsaycht tee tas eyer respektiirt was ich mache. Soo, siin ich tas ich weyertlich sin un tas mayn aanxtrengung te weyert is.” 

Froo tich: ‘Tuut ti aat wii ich mayn pheyerche pehantele taytlich tsayche tas ich tëm orer tii respektiire? Kep ich mayn pheyerche ti tsayt un ti acht woo eyer orer tii mus hon?’ Meecht tayn pheyerche ti selwiche antworte hon?

Tuu tas fersuuche: Xrayp een list mit tray situatsyoone woo tayn pheyerche khent mee respekt tsayche. Ferlang fer tayn man orer fraa tas tee orer tii tas selwiche mache sol. Nochter, tuut ti liste um truke tas yeete eene siin khan wii se khene mee respekt tsu te anere tsayche. Konsentriir tich aan was tuu mache must fer tich ferpesere. Wën eene te eyerste xrit kept fer respekt tsayche, is es laychter tas te anere aan fangt tas selwiche mache.