NAKADDAG si Doreen turi ta nammuanna nga egga i brain tumor na atawana nga si Wesley, nga 54 anios paga laman. * Kinagi na doktor ira nga piga vulan ngana laman yaya nga mabbayag. “Ariakku makapangurug ta naginnà,” kunna. “Awan tu matageno ku ta piga ligguan. Gittana ari tu nikami mesissimmu yaw. Ari ngà nakaprepara.”

Kaddaddam, gagangay laman yatun nga reaksion ni Doreen. Puede mattaki tu grabe i maski sinni. Makomendan ta aru gapa i sigga-paran nga manangngaw ta iddeddukadda nga egga grabe tu takina. Ngem mariga nga trabahu i panangngaw tu mataki. Anni i makua na kafamilia ira tapenu mabanna-bannayan anna matangngallan i mataki nga iddeddukadda? Kunnasi marubang na manangngaw ira i nadduruma nga emosion nga matagenoda ta interu panangngoda? Nu aranni ngana matay, anni i ekspektattam? Ikonsidera tam labbi nu ngatta mariga i manangngaw tu egga grabe nga takina ta tiempo tam.

Napiddu i inango na tolay megafu ta siensia ta medisina. Ta nappasa nga siglo, ababba laman i inango na tolay maski ta progresibo ira nga nasion. Mabi matay i totolay ta taka-taki anna aksidente ira. Megafu ta limitadu i hospital, ta balay ngana laman tangngawan na kafamilia i mataki adde ta matay.

Megafu ta papprogreso ta medisina ta kaggawattam, insigida nga maagapan na doktor ira i taki tapenu mapapiddu i inango. Posible ngana mapabbayag ta aru nga dagun i taki ira nga mamatay insigida ta tolay tagga. Napiddu i inangoda ngem ari lagapa noru i taki. Maruddu nga grabe i kondision na pasiente ira yari tu ariadda matangngaw i baggida. Nabbalin tu mas komplikadu anna kabbannag i panangngaw nira.

Bilang resulta, mas aru i matay ta hospital anne ta balay. Aru sangawe i ari tu familiar ta mesissimmu ta matay, anna pilippiga laman i talaga makasingan tu tadday nga aranni ngana matay. Megafu  tatun, awayyana tu mafugaddadda i appursigi na tadday nga tangngawan i mataki nga kafamilia. Anni i makoffun?

Kagitta na situasion ni Doreen, grabe daddam na totolay nu egga kappatay nga taki na iddeddukadda. Maski nu grabe i vurung, anassing, anna daddam, anni i makoffun tapenu makaprepara ka ta mappange? Nipakimallo na matalo nga aripan na Dios: “Tudduan nakami nu kunnasi bilangan i aggawmi tapenu mapeggakkami tu futu nga masirib.” (Salmo 90:12, NW) Wan, napafutuan nga ipakimallo kani Jehova nga Dios nga ipasinganna nu kunnasim masirib nga ‘bilangan i aggom’ tapenu mosam ta kapianan i nabattang ira nga aggaw kavulu na iddeddukammu.

Mawag taw i makasta nga plano. Nu makakomunika paga anna kayàna paguvovugan na iddeddukammu i situasion, makasta nu iyavu sa nu sinni i maddesision para sa sonu arianna ngana makua yatun. Nu mapaguruvovugan tu mapia nu ikayana paga mesalba, mehospital, onu meddan tu tadday nga klase na panguru, malillitan i ari pakka-alippawa anna pamaliwa ta baggi na kafamilia ira nga mafuersa nga maddesision para ta awan ngana tu pakawayyana nga pasiente. Makoffun i dati anna vuka nga komunikasion tapenu makapaffokus i familia ta panangngaw ta mataki. “Ari matuppal i plano nu awan tu paggararubang,” kunna Biblia.—Proverbio 15:22.

Pamanna-bannay i primero nga papel na manangngaw. Mawag na tadday nga aranni ngana matay i pamasiguradu nga meddeddu yaya anna ari magitetadday. Kunnasi yaw makua? Makkansion onu mabbibbig tu literatura nga makapagaram anna makapagayaya ta pasiente. Mabanna-bannayan i aru nu tammikan na kafamiliada i limada anna malumamo nga makiyuvovug nira.

Makoffun nu kagian nu sinni i bisita. Kagian na tadday nga report: “I pagginna i urian nga mawawan ta lima nga sentido tam. Makaginna lagapa i [pasiente ira] maski nu gittana agga-katrug yari tu ariammu nakuan makkagi tu gannug nga ariammu makagi nu lukag ira.”

Nu posible, makimallo kavuluna. Kagian na Biblia nga egga tiempo nga egga da apostol Pablo anna kakavvuluna ta kuruga mariga nga situasion  anna ariadda ammu nu mattolay paga ira. Kunnasi ira nappoffun? Nikiddaw ni Pablo ta kokkofunna nga ipakimalloda ira. (2 Corinto 1:8-11) Dakal i meyuffun na napafutuan nga pakimallo ta kuruga mariga nga tiempo anna grabe nga pattaki.

Kaddaddam nga mammuan nga matay ngana i iddeddukammu. Ari tu kattaka-taka yatun megafu ta ari tu gagangay i patay. Ari ittam nadisenio nga akseptan nga normal nga parte na pattoletam i patay. (Roma 5:12) Yari tu nagalan ta Uvovug na Dios i patay nga “kalaban.” (1 Corinto 15:26, NW) Normal gafu anna mantindian nga mariga nga nonopan nga matay i tadday nga iddeddukan.

Maski nu kunna, makoffun ta kafamilia i pangaksepta ta posible nga mesimmu tapenu mapakarianan i anassidda anna mapalappawda i situasion. Egga ta kahon nga “ Ta Nabattang ira nga Ligguan” i posible ira nga mesimmu. Siempre, ari tu ngamin danaw ay maekspiriensa onu matturunug nga mesimmu ta kada pasiente. Ngem, aru ta pasiente i maka-ekspiriensa ta karuan taw nga panguloli.

Kabalin nga matayan tu iddeddukan, kontakan i madukko nga kofun nga nakkagi nga manguffun. Mawag tu mepasiguradu ta nanangngaw anna kafamilia nga nabalin anna ari ngana mazziga-riga i iddeddukadda. Ipasiguradu nittam na Namaratu ta totolay nga “i natay ira awan ngana vuluvuga tu ammuda.”—Eclesiastes 9:5.

Importante i pappoffun ta Dios—ari laman ta tiempo nga grabe i taki na kafamilia ngem maski ta tiempo na daddam kabalin na patay. Moffunannaka gukaban na makapagaram nga uvovug anna kukukuan na tanakuan. “Nagigiammù nga alawatan i uffun na tanakuan,” kunni Doreen. “Kakuruganna, nakaddag kami ta karu na uffun nga nalawami. Mangurug kami magatawa nga kakkagian ni Jehova, ‘Egga ngà taw tapenu uffunakkamu nga marubang yaw.’ Ariakku yaw mattaman.”

Wan, si Jehova nga Dios i kapianan nga Manangngaw. Bilang Namadday nittam, malippawana i taki anna daddam tam. Kayana anna talaga iyawana i kawagan nga uffun anna pamagaram tapenu mabannayan ittam. Nipromesana paga nga pawananna ngana noka i patay anna paginnolayan i binillion nga egga ta memoriana. (Juan 5:28, 29; Nepakannammu 21:3, 4) Tapus makagi na ngamin i kinagi ni apostol Pablo: “Patay, sitaw ngana i dian na pamatulu mu? Sitaw ngana i dian na zitam nga mamapatay?”—1 Corinto 15:55.