Sobra kari ngana i babbannag mu? Moffunan naka naw nga artikulo!

•  Nu ngatta mesimmu yatun

•  Nu ngatta importante nga mammuan yatun

•  Nu anni i makuam

•  I makagi na karuan nga kabataan

•   Sobra karu na kuammu. Kagian na kabataan nga si Julie: “Ta ngamin ngana laman nga gannug, ikagi da nittam nga mas paga nga pakappiattam, mas malalaki nakuan ittam, anna maggawa paga tu mas atannang ira nga goal. Kitezziga nu kanayukka nga meparubang ta kunnatun nga pressure!”

•   Teknolohia. Megafu ta smartphone, tablet, anna karuan paga nga gadyet, maggi 24/7 ngana ittam nga online yayya nga ma-stress ittam adde ta sobra ngana i bannag tam.

•   Kurang ka ta katrug. “Megafu ta eskuela, trabahu, anna dibersion, aru nga kabataan i mappuyat anna masikkag tu ummumma. Marake i efekto natun nira ngem awan tu makua da,” kinagi na kabataan nga si Miranda. Nu kanayun tu kunnatun, sobra nga mababbannag ka.

 Positibo i kagian na Biblia meyannung ta pallallappo. (Proverbio 6:​6-8; Roma 12:11) Ngem ari na kagian nga sossobrammu ngana mabba i lappo mu adde ta mapagurayammu ngana i tanakuan nga gannug kasali ngana i gawa-gawayyammu.

 “Egga bi i mittan nga makatara-trabahu ngà laman ta interu aggaw yayya nga nakattamakku i kuman. Na-realize ku nga ari tu makasta nu alawatakku i ngamin nga mepakua niakan. Mas ngana nu maperwisiu ngà megafu tatun.”​—Ashley.

 Kurug gafu i kagian na Biblia nga “mas makasta i sigga-matolay nga kitu anne ta natay nga leon.” (Eclesiastes 9:4) Nu fuersammu i baggim, baka abbo mu nga masiki-sikakka gitta na leon. Ngem ari mabbayag, sobra ngana saw i bannag mu anna marake i efekto natun ta gawa-gawayyammu.

•   Makkagi tu ari. Kagian na Biblia: “I kinasirib ay egga ta mapakalinno ira.” (Proverbio 11:2) Ammu na mapakalinno nga tolay i limitasion na anna ari na nga alawatan i gannug nga ari na nga makua.

   “Siguradu nga sobra nga mababbannag i tolay nga ari na ammu i makkagi tu ari anna kanayun na nga alawatan i ngamin nga mepakua nisa. Ari nga ammu na kunnatun nga tolay i limitasion na anna yayya lagapa saw i sobra nga mababbannag.”​—Jordan.

•   Makkatrug tu mapia. Kagian na Biblia: “Mas makasta i tanga-kamo nga pagibannag anne ta dua-kamo nga pabbabbannag anna paddaddag ta paddag.” (Eclesiastes 4:6) Kakkagian na eksperto ira nga “makan para ta uto” i katrug ngem aru nga tinedyer i kurang i katrug da. Ari paga magadde tu walu adde ta mafulu nga oras i katrug da.

   “Nu napakaru i mawag ku nga balinan, kurang i katrug ku. Ngem nu makkatrug ngà imbes tu mappuyat, mas aru i makuà ta tumunug nga aggaw anna mas magayayya ngà.”​—Brooklyn.

•   Mabbalin tu organisadu. Kagian na Biblia: “I plano ira na matalikarag ay siguradu nga makasta i pattuppalan na.” (Proverbio 21:5) Nu ammum nu kunnasi nga gadda-gadduan i tiempom anna nu kunnasi i karu na kayam nga balinan, makoffun nikaw yatun nga abilidad ta interu nga pattolem.

   “Nu mittan, sittam lagapa i makalliwa nu ngatta ma-stress ittam. Ngem malillitammu yatun nu egga i iskediul mu. Nu egga i pinaddem nga iskediul, mabi mu laman nga me-adjust yatun tapenu ari ka nga sobra nga mababbannag.”​—Vanessa.