Aniat’ Namnama Kadagiti Ing-ingungoten a Natayen?

“No matay ti tao, agbiagto aya manen?” ti nabayagen nga insaludsod ni Job. (Job 14:14, King James Version) Nalabit, uray dakayo met, pinampanunotyo daytoyen. Kasano met ti riknayo no ammoyo a posiblento ti pannakitiponyo manen kadagiti ing-ingungotenyo ditoy mismo daga kadagiti kasasayaatan a kasasaad?

Ti Biblia ti nangikari: “Dagiti minataymo agbiagdanto. . . . Bumangondanto.” Ken kuna pay met ti Biblia: “Ti nalinteg tawidennanto ti daga, ket agtaengto kenkuana nga agnanayon.”—Isaias 26:19; Salmo 37:29.

Tapno makapagtalek a pudpudno kadagita a kari, kasapulan a sungbatantay ti sumagmamano a pamunganayan a salsaludsod: Apay a matay dagiti tattao? Sadino ti yan dagiti natay? Ken kasano a makasigurotayo nga agbiagdanto manen?

Ti Ipapatay, ken no Aniat’ Mapasamak no Mataytayo

Nalawag ti panangipakita ti Biblia a ti Dios idi punganay saanna a pinanggep a matay dagiti tattao. Pinarsuana ti immuna a pagassawaan a tao a da Adan ken Eva, insaadna ida iti naindagaan a paraiso a nanaganan Eden, ket binilinna ida nga aganakda ken isaknapda ti Paraiso a pagtaenganda iti intero a daga. Matayda laeng no sumukirda iti bilbilinna.—Genesis 1:28; 2:15-17.

Gaput’ kinakurang ti panangapresiarda ti kinamanangaasi ti Dios, simmukir da Adan ken Eva ket kasapulan ti panagdusada. “Agsubli[kanto] iti daga,” kuna ti Dios ken ni Adan, “isu a nakabuklam. Ta tapukka ket iti tapuk agsublikanto.” (Genesis 3:19) Awan ni Adan sakbay ti pannakaparsuana; isu ti tapuk. Ket gaput’ isusukirna, wenno basolna,  nasentensiaan ni Adan nga agsubli iti tapuk, iti kasasaad a kinaawan.

Ngarud ti ipapatay isut’ kaawan ti biag. Ti Biblia ti mamaggidiat: “Ta dagiti supapak ti basol isu ni patay, ngem ti naparabur a sagut ti Dios isu ti biag nga agnanayon.” (Roma 6:23) Kas panangipakita a ti ipapatay isut’ kasasaad ti naan-anay a kinaawan-puotna, kuna ti Biblia: “Ta dagiti sibibiag ammoda a mataydanto; ngem dagiti natay dida ammo ti aniaman.” (Eclesiastes 9:5) No matay ti tao, ilawlawag ti Biblia: “Ti angesna agpukaw, isu agpulang iti dagana; iti dayta met la nga aldaw dagiti pampanunotna mapukawda.”—Salmo 146:3, 4.

Nupay kasta, yantangay ni laeng Adan ken Eva ti simmukir iti dayta a bilin idiay Eden, apay a mataytay met amin? Ngamin ta datay amin naiyanaktayon kalpasan ti isusukir ni Adan, gapuna natawidtay amin ti basol ken ipapatay kenkuana. Kas ilawlawag ti Biblia: “Gapu iti maymaysa a tao [ni Adan] simrek ti basol ditoy lubong ken ti ipapatay gapu iti basol, ket iti kasta ti ipapatay immay kadagiti isuamin a tattao.”—Roma 5:12; Job 14:4.

Kaskasdi adda ti mangisaludsod: ‘Di met aya adda di matay a kararua dagiti tattao a makalasat ti ipapatay?’ Adu ti mangisursuro iti daytoy, a kunkunada pay a ni patay isut’ ruangan nga agturong iti sabali a biag. Ngem saan a naggapu iti Biblia dayta a kapanunotan. Imbes ketdi, isursuro ti Sao ti Dios a dakayo ti kararua, a ti kararuayo kinapudnona ket dakayo, agraman amin a pisikal ken mental a kababalinyo. (Genesis 2:7; Jeremias 2:34; Proverbio 2:10) Kasta met, kuna ti Biblia: “Ti kararua nga agbasbasol—isu matayto.”  (Ezequiel 18:4) Awan sadinoman idiay Biblia ti mangisursuro a ti tao addaan di matay a kararua a makalasat ti ipapatay ti bagi.

No Kasano nga Agbiagto Manen dagiti Tattao

Kalpasan ti iseserrek ti basol ken ipapatay ditoy lubong, impanayag ti Dios a panggepna a dagiti natay maisublidanto manen iti biag babaen iti maysa a panagungar. Gapuna ilawlawag ti Biblia: “Ni Abraham . . . pampanunotenna nga uray pay kadagiti natay mabalin ti Dios a pagungaren [ni Isaac].” (Hebreo 11:17-19) Umiso ti nakaisaadan ti panagtalek ni Abraham, ta kuna ti Biblia maipapan iti Mannakabalin-amin: “Ta isu, saan a Dios dagiti natay, no di ket kadagiti sibibiag, ta agbiagda amin a maipaay kenkuana.”—Lucas 20:37, 38.

Wen, ti Dios a Mannakabalin-amin ket saan laeng nga addaan pannakabalin no di ket ti tarigagay pay a mangpagungar kadagiti tattao a pilienna. Kuna a mismo ni Jesu-Kristo: “Dikay pagsiddaawan daytoy, ta umay ti oras a dagiti amin nga adda kadagiti tanem a pakalaglagipan mangngegdanto ti timekna ket rummuardanto.”—Juan 5:28, 29; Aramid 24:15.

Di nagbayag kalpasan panangisaona iti daytoy, nakasabat ni Jesus ti pumpon a rumrummuar manipud Israelita a siudad ti Nain. Ti agtutubo a lalaki a natay ti bugbugtong  nga anak ti balo a babai. Idi makitana ti napalalo a ladingitna, simnek ti asi ni Jesus. Gapuna, idi sinangona ti bangkay, imbilinna: “Baro, kunak kenka, Bumangonka!” Ket bimmangon ti lalaki, ket ni Jesus inyawatna ken inana.—Lucas 7:11-17.

Kas iti dayta a balo, adda met dakkel a rag-o idi simmarungkar ni Jesus iti balay ni Jairo, a panguloen ti sinagoga a Judio. Ti 12-tawen a balasangna ti natay. Ngem idi makagteng ni Jesus iti balay ni Jairo, isut’ immasideg iti natay nga ubing ket kinunana: “Balasang, bumangonka!” Ket bimmangon ti balasang.—Lucas 8:40-56.

Kamaudiananna, natay ni Lazaro a gayyem ni Jesus. Idi dimteng ni Jesus iti balayda, natayen ni Lazaro iti uppat nga aldaw. Nupay napalalo ti ladingitna, ni Marta a kabsatna ti nanginanama, a kunkunana: “Ammok nga agungarto inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw.” Ngem napan ni Jesus idiay tanem, imbilinna nga ikkatenda ti bato, ken nagpukkaw: “Lazaro, rummuarka!” Ket isu ti rimmuar.—Juan 11:11-44.

Ita panunotenyo daytoy: Aniat’ kasasaad ni Lazaro bayat dagidiay uppat nga aldaw a natay? Awan pulos nasasao ni Lazaro a kaaddana idiay langit ti ragsak wenno idiay impierno ti tuok, a sigurado koma a nasaona no naggapu sadiay. Saan, ni Lazaro ti naan-anay nga awan puotna ken patay ket nagtalinaed koma a kasta agingga “inton panagungar iti kamaudianan nga aldaw” no saan koma nga isut’ insubli ni Jesus iti biag.

Pudno a dagitoy a milagro ni Jesus iti apagbiit laeng ti pananggunggonana, ta dagidiay pinagungarna ti natayda manen. Nupay kasta, nangted pammaneknek 1,900 a tawtawen ti napalabasen a, babaen ti pannakabalin ti Dios, pudno a dagiti natay mabalin nga agbiagda manen! Gapuna babaen kadagiti milagrona impakita ni Jesus iti bassit a pamay-an no anianto ti mapasamak ditoy daga iti sidong ti Pagarian ti Dios.

No Matay ti Maysa nga Ing-ingungoten

No dumteng ni patay a kabusor, mabalin a dakkel unayto  ti ladingityo, uray pay no manginanamakayo iti panagungar. Addaan pammati ni Abraham a ti asawana agbiagto manen, kaskasdi mabasatayo a “ni Abraham immay nga agladingit ken Sara ket tapno sangitanna.” (Genesis 23:2) Ket ni met ngay Jesus? Idi natay ni Lazaro, isu “nagladingit iti nakemna ket nagsennaay,” ket kalpasanna “nagsangit.” (Juan 11:33, 35) Gapuna, no matay ti maysa kadagiti ingungotenyo, saan a kinakapuy no agsangitkayo.

No matay ti maysa nga ubing, daytat’ nangnangruna a narigat para iti inana. Gapuna bigbigen ti Biblia ti napait a ladingit a marikna ti maysa nga ina. (2 Ar-ari 4:27) Siempre, narigat met dayta para iti mapulkokan nga ama. “Natayak laengen koma a gapu kenka,” indung-aw ni Ari David idi natay ni Absalom nga anakna.—2 Samuel 18:33.

Kaskasdi, gapu ta agtalekkayo iti panagungar, ti ladingityo ti saanto nga agtultuloy. Kas kunaen ti Biblia, saankayto nga “agladingit a kas kadagiti dadduma nga awan inanamada.” (1 Tesalonica 4:13) Imbes ketdi, umadanikayo iti Dios iti kararag, ket ikari ti Biblia a “saranayennakanto.”—Salmo 55:22.

Malaksid no naipakita, amin a panagadaw iti Biblia ket naggapuda ti New World Translation of the Holy Scriptures.