1. Ania ti napasamak idi 66 C.E.? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti artikulo.)

ILADAWAM a maysaka a Kristiano nga agnanaed idiay Jerusalem idi 66 C.E. Adu dagiti mapaspasamak iti aglawlawmo. Umuna, ti opisial ti Roma a ni Florus ginamgamna ti 17 a talento a sinsilio manipud iti paggamengan ti nasantuan a templo. Gapu iti dayta, nagrebelde dagiti Judio ket pinapatayda dagiti Romano a soldado iti Jerusalem ken kiniddawda ti pannakawayawayada iti Roma. Ngem sipapartak a nagtignay ti Roma. Iti uneg ti tallo a bulan, dimmarup dagiti 30,000 a soldado nga indauluan ti Romano a gobernador ti Siria a ni Cestius Gallus. Apagbiit a nastrek dagiti soldado dagiti lugar a sakup ti Jerusalem isu nga immatras dagiti rebelde ket nagkamangda iti templo. Kalpasanna, rinugian dagiti Romano a soldado a dadaelen ti makinruar a pader ti lugar a sakup ti templo! Nagbuteng ken nagkakaribuso dagiti tattao iti intero a siudad. Ania ti mariknam no makitam a mapaspasamak dagitoy?

2. Ania ti masapul nga aramiden dagiti Kristiano idi 66 C.E., ken kasano a maaramidda dayta?

² Sigurado a malagipmo dagiti sasao ni Jesus a nairekord iti  Ebanghelio ni Lucas: “Inton makitayo ti Jerusalem a nalikmut kadagiti nagkampo a buyot, iti kasta ammuenyo a ti pannakalangalangna immasidegen.” (Luc. 21:20) Nupay kasta, mabalin a maisaludsodmo, ‘Kasano a makapagtulnogak iti bilin a naited iti dayta a pakdaar?’ Kinuna pay ni Jesus: “Iti kasta dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang iti bambantay, ket dagidiay adda iti tengngana pumanawda koma, ket dagidiay adda iti aw-away saanda koma a sumrek kenkuana.” (Luc. 21:21) Ngem kasano a makapanawka iti Jerusalem no napalawlawan met iti nagadu a soldado? Idi kuan, adda nakaskasdaaw a napasamak. Nakitam a mangrugin nga agsanud dagiti soldado ti Roma! Kas naipadto, ‘napaababa’ ti panangrautda. (Mat. 24:22) Adda gundawaymon nga agtulnog iti bilin ni Jesus. Dagus a nagkamangka iti kabambantayan iti ballasiw ti Karayan Jordan a kaduam dagiti matalek a Kristiano iti siudad ti Jerusalem ken dagiti kabangibangna. * Ngem idi 70 C.E., nagturong manen iti Jerusalem ti baro a buyot ti Roma ket dinadaelda ti siudad. Ngem naispalka gapu ta nagtulnogka iti bilin ni Jesus.

3. Ania nga umasping a pasamak ti asidegen a pakaipasanguan dagiti Kristiano, ken ania ti usigentayo iti daytoy nga artikulo?

³ Dandanin mapasaran ti tunggal maysa kadatayo ti kasta met laeng a kasasaad. Saan laeng a pinakdaaran ni Jesus dagiti Kristiano maipapan iti pannakadadael ti Jerusalem no di ket inusarna dagiti pasamak idi umuna a siglo tapno ipakita no anianto ti mapasamak inton kellaat nga umay ti “dakkel a rigat.” (Mat. 24:3, 21, 29) Kinapudnona, nagsayaat a maammuan nga addanto “dakkel a bunggoy” ti tattao a maisalakan iti daytoy sangalubongan a didigra. (Basaen ti Apocalipsis 7:9, 13, 14.) Ania ti ibaga ti Biblia maipapan kadagitoy nga asidegen a paspasamak? Masapul nga interesadotayo iti sungbat ta nainaig iti dayta ti pannakaisalakantayo. Usigentayo ita no kasano a personal nga apektarannatayo dagitoy a pasamak iti masanguanan.

4. Anianto ti pagilasinan ti panangrugi ti dakkel a rigat, ken kasano a mapasamak dayta?

⁴ Kasano a mangrugi ti dakkel a rigat? Sungbatan dayta ti libro nga Apocalipsis babaen ti panangiladawanna iti pannakadadael ti “Babilonia a Dakkel.” (Apoc. 17:5-7) Maitutop unay a mayasping iti maysa a balangkantis ti amin nga ulbod a relihion! Arigna nakikamalala dagiti lider ti relihion kadagiti agtuturay daytoy dakes a lubong. Imbes a simamatalek a suportaranda ni Jesus ken ti Pagarianna, sinuportaranda ketdi dagiti agtuturay ken inkompromisoda dagiti prinsipio ti Biblia tapno pumigsa ti impluensiada iti politika. Nagdakkel ti nakaidumaanda kadagiti nadalus, arig-birhen a napulotan a Kristiano. (2 Cor. 11:2; Sant. 1:27; Apoc. 14:4) Ngem asino ti mangdadael iti arig-balangkantis nga organisasion? Ikabilto ni Jehova a Dios “ti panunotna” kadagiti puso dagiti “sangapulo a sara” ti “eskarlata ti marisna nga atap nga animal.” Irepresentar dagitoy a sara ti amin nga agdama a politikal a pannakabalin a mangsupsuporta iti United Nations, ti organisasion a nailadawan kas “eskarlata ti marisna nga atap nga animal.”—Basaen ti Apocalipsis 17:3, 16-18.

5, 6. Apay a maibagatayo a ti pannakadadael ti Babilonia a Dakkel ket saan a pakatayan ti amin a relihioso a kamengna?

⁵ Ngem maikunatayo kadi a ti pannakadadael dagiti relihion iti Babilonia a Dakkel ket agbanagto iti pannakapapatay ti amin a sigud a miembrona? Saan. Napaltiingan ni propeta Zacarias a mangisurat iti maipapan iti dayta a tiempo. Idi tinukoyna ti maysa a sigud a kameng ti ulbod a relihion, kuna ti salaysay: “Kunaennanto, ‘Saanak a mammadto. Maysaak a tao a mangtaltalon iti daga, agsipud ta  ti maysa a naindagaan a tao ginun-odnak manipud pay kinaagtutubok.’ Ket kunaento kenkuana ti maysa, ‘Ania dagitoy a sugat iti bagim iti nagbaetan dagita imam?’ Ket kasapulanto a kunaenna, ‘Dagidiay a nakakabilak iti balay dagiti nasged a managayat kaniak.’” (Zac. 13:4-6) Agparang ngarud nga addanto dagiti lider ti relihion a mangpanaw iti relihioso a kabibiagda ken ilibakda a sigud a kamengda iti ulbod a relihion.

⁶ Anianto met ti kasasaad ti ili ti Dios iti dayta a tiempo? Kuna ni Jesus: “Iti kinapudnona, malaksid no napaababa dagidiay nga aldaw, awan ti lasag a maisalakan; ngem maigapu kadagiti napili mapaababanto dagidiay nga aldaw.” (Mat. 24:22) Kas nausigtayon, ‘napaababa’ ti rigat idi 66 C.E. Nangted dayta iti gundaway “kadagiti napili” wenno napulotan a Kristiano a makapagtalaw manipud iti siudad ken iti aglawlawna. Kasta met, “mapaababanto” ti umuna a paset ti dakkel a rigat maigapu “kadagiti napili.” Saan nga ipalubos ti Dios nga ikisap ti napolitikaan a “sangapulo a sara” ti ilina. Imbes ketdi, addanto apagbiit a talna.

7, 8. Anianto ti gundawaytayo kalpasan a madadael dagiti ulbod a narelihiosuan nga organisasion, ket anianto ti nakaidumaan ti matalek nga ili ti Dios iti dayta a tiempo?

⁷ Anianto ti mapasamak kalpasan ti pannakadadael dagiti ulbod a narelihiosuan nga organisasion? Panawento tapno maipalgak ti pudno a linaon ti pusotayo. Agkamangto ti kaaduan kadagiti inaramid ti tao nga organisasion, nga arigna “dadakkel a bato ti bambantay.” (Apoc. 6:15-17) Iti sabali a bangir, arigna agkamangto ti ili ti Dios iti pagkamangan nga ipaay ni Jehova. Idi umuna a siglo, ti tiempo ti apagbiit a talna ket saan idi a panawen tapno agbalin a Kristiano ti adu a Judio. Panawen idi tapno agtignay ken agtulnog dagiti siguden a Kristiano. Umasping iti dayta, saantayo a manamnama a ti apagbiit a talna inton dakkel a rigat ket agresulta iti kellaat nga iyaadu dagiti baro a manamati. Imbes ketdi, gundawayto dagiti pudno a manamati a paneknekan ti panagayatda ken Jehova ken ti panangipaayda iti suportada kadagiti kakabsat ni Kristo.—Mat. 25:34-40.

⁸ Nupay ditay ammo ti amin a mapasamak bayat ti tiempo ti pannubok, namnamaentayo nga adda dagiti isakripisiotayo. Idi umuna a siglo, masapul nga ibati dagiti Kristiano dagiti sanikuada ken ibturanda ti amin a rigat tapno maispalda. (Mar. 13:15-18) Tapno makapagmatalektayo, situtuloktayo kadi a mangisakripisio kadagiti sanikuatayo? Sisasaganatayo kadi a mangaramid iti amin a makalikaguman tapno mapaneknekan a matalektayo ken Jehova? Agpanunotka! Iti dayta a tiempo, datayto laeng ti mangtultulad iti ulidan ti propeta a ni Daniel babaen ti panagtultuloytayo nga agserbi iti Diostayo aniaman ti mapasamak.—Dan. 6:10, 11.

9, 10. (a) Anianto a mensahe ti ipakaammo ti ili ti Dios inton dakkel a rigat? (b) Gapu iti dayta, anianto ti aramiden dagiti kabusor ti ili ti Dios?

⁹ Saanto a tiempo dayta ti panangikasaba iti “naimbag a damag ti pagarian.” Naglabaston dayta a panawen. Dimtengen ti panawen ti “panungpalan”! (Mat. 24:14) Sigurado nga ipakaammonto ti ili ti Dios ti nasakit a mensahe ti panangukom. Mabalin a karaman dayta ti panangipakaammo iti asidegen a naan-anay a pannakadadael ti dakes a lubong ni Satanas. Inyarig ti Biblia dayta a mensahe kas ur-uraro. Kunana: “Ti dakkel nga uraro . . . agarup kadagsen ti maysa a talento nagtinnag kadagiti tattao manipud langit, ket dagiti tattao tinabbaawanda ti Dios gapu iti pannaplit ti uraro, agsipud ta ti pannaplitna di gagangay ti kadakkelna.”—Apoc. 16:21.

¹⁰ Maammuanto amin dagita dagiti kabusortayo. Babaen iti paltiing, inlawlawag ni propeta Ezequiel ti aramidento ni Gog iti Magog, ti aliansa dagiti nasion: “Daytoy ti kinuna ti Soberano nga Apo Jehova, ‘Ket mapasamakto  iti dayta nga aldaw nga addanto bambanag a tumpuar ita pusom, ket sigurado a mangpanunotkanto iti makadangran a gandat; ket kunaemto: “Sumang-atakto a maibusor iti daga ti nawayang nga aw-away. Mapanakto kadagidiay awanan pannakasinga, nga agnanaed a sitatalged, isuda amin nga agnanaed nga awanan iti pader, ket awananda pay iti balunet ken ruruangan.” Dayta ket tapno mangalaakto iti dakkel a samsam ken mangaramidak iti kasta unay a panagsamsam, tapno ibaw-ingko ta imam kadagiti walangwalang a disso a napagnaedan manen ken iti maysa nga ili a naummong a sangsangkamaysa manipud kadagiti nasion, daydiay agur-urnong iti kinabaknang ken sanikua, dagidiay agnanaed iti tengnga ti daga.’” (Ezeq. 38:10-12) Iti naespirituan nga anag, naidumdumanto ti ili ti Dios, arigna nga addadanto “iti tengnga ti daga.” Gapu iti dayta, makapungtot dagiti nasion. Wen, magagarandanto a mangraut kadagiti napulotan nga adipen ni Jehova ken kadagiti kakaduada.

11. (a) Ania ti masapul a laglagipentayo maipapan iti panagsasaruno dagiti pasamak inton dakkel a rigat? (b) Anianto ti rikna dagiti tattao inton makitada dagiti pagilasinan iti langit?

¹¹ Bayat nga adalentayo dagiti sumaruno a mapasamak, masapul a laglagipentayo a saan nga ibaga ti Sao ti Dios ti eksakto a panagsasaruno dagiti pasamak. Nalabit addanto dagiti aggiinnabut a pasamak. Kinuna ni Jesus iti padtona maipapan iti panungpalan daytoy a sistema ti bambanag: “Addanto dagiti pagilasinan iti init ken bulan ken kadagiti bituen, ket iti daga tuok dagiti nasion, a saanda nga ammo ti ruaran gapu iti panagdaranudor ti baybay ken ti panagkiburna, bayat a mataltalimudaw dagiti tattao gapu iti buteng ken panangpadpadaan iti bambanag nga um-umay iti mapagnaedan a daga; ta mapagkintayegto dagiti pannakabalin ti langlangit. Ket iti kasta makitadanto ti Anak ti tao nga um-umay iti ulep nga addaan pannakabalin ken dakkel a dayag.” (Luc. 21:25-27; basaen ti Marcos 13:24-26.) Karaman kadi iti kaitungpalan dayta a padto dagiti nakabutbuteng a pagilasinan ken paspasamak iti tangatang? Masapul nga urayen ken kitaentayo no anianto ti mapasamak. Ngem aniaman ti mapasamak, dagita a pagilasinan ket mangyegto iti panaglagaw ken panagbuteng dagiti kabusor ti Dios.

12, 13. (a) Anianto ti mapasamak inton umay ni Jesus nga “addaan pannakabalin ken dakkel a dayag”? (b) Anianto ti aramiden dagiti adipen ti Dios iti dayta a tiempo?

¹² Anianto ti mapasamak inton umay ni Jesus nga “addaan pannakabalin ken dakkel a dayag”? Daytoyto ti tiempo tapno gunggonaanna dagiti matalek ken tapno dusaenna dagiti nasukir. (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Sigun ken Mateo, ingngudo ni Jesus ti panangilawlawagna kadagiti pagilasinan babaen ti panangdakamatna iti pangngarig maipapan iti karnero ken kalding. Kinunana: “Inton ti Anak ti tao dumteng iti dayagna, ket amin dagiti anghel maikuyogda kenkuana, iti kasta agtugawto iti nadayag a tronona. Ket amin dagiti nasion maurnongdanto iti sanguananna, ket paglalasinennanto dagiti tattao iti maysa ken maysa, a kas ti maysa a pastor ilasinna dagiti karnero manipud kadagiti kalding. Ket ikabilnanto dagiti karnero iti makannawanna, ngem dagiti kalding iti makannigidna.” (Mat. 25:31-33) Ania ti naikeddeng a pagbanagan dagiti karnero ken kalding? Nagpatingga ti pangngarig babaen kadagitoy a sasao: “Agturongto dagitoy [dagiti kalding] iti agnanayon a pannakagessat, ngem dagiti nalinteg iti agnanayon a biag.”—Mat. 25:46.

¹³ Anianto ti aramiden dagiti kalding inton mangngegda nga “agnanayon a pannakagessat” ti agur-uray kadakuada? “Saplitendanto ti bagbagida iti panagun-unnoy.” (Mat. 24:30) Ngem anianto ti aramiden dagiti kakabsat ni Kristo ken dagiti matalek a kakaduada iti dayta a tiempo? Babaen iti naan-anay a  panagtalekda ken Jehova a Dios ken iti Anakna a ni Jesu-Kristo, agtulnogdanto iti daytoy a bilin ni Jesus: “Bayat a mangrugi a mapasamak dagitoy a banag, tumakderkayo a sililinteg ket itangadyo dagiti uloyo, agsipud ta ti pannakaispalyo umas-asidegen.” (Luc. 21:28) Wen, agtalektayo a maispaltayo.

14, 15. Ania a panagurnong ti mapasamak kalpasan a mangrugi ti iraraut ni Gog iti Magog, ket ania ti ramanen dayta a trabaho a panagurnong?

¹⁴ Anianto ti mapasamak inton rugian a rauten ni Gog iti Magog ti ili ti Dios? Agpada ti inrekord da Mateo ken Marcos a mapasamak: “[Ti Anak ti tao] ibaonnanto dagiti anghel ket urnongendanto a sangsangkamaysa dagiti pinilina manipud iti uppat nga angin, manipud iti ungto ti daga agingga iti ungto ti langit.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Daytoy a panagurnong ket saan a tumukoy iti umuna a panagurnong kadagiti napulotan manipud Pentecostes 33 C.E. Saan met a tumukoy daytoy iti maudi a pannakaselio dagiti napulotan a natda. (Mat. 13:37, 38) Dayta a pannakaselio ket mapasamak sakbay a mangrugi ti dakkel a rigat. (Apoc. 7:1-4) Ania ngarud a trabaho a panagurnong ti dinakamat ni Jesus? Dayta ti tiempo nga awaten dagiti natda a kameng ti 144,000 ti nailangitan a gunggonada. (1 Tes. 4:15-17; Apoc. 14:1) Mapasamakto dayta kalpasan a mangrugi ti panangraut ni Gog iti Magog. (Ezeq. 38:11) Kalpasanna, matungpalton dagitoy a sasao ni Jesus: “Iti dayta a tiempo, dagiti nalinteg agsilnagdanto a siraraniag a kas iti init iti pagarian ni Amada.”—Mat. 13:43. *

¹⁵ Kayat kadi a sawen dayta nga addanto “rapture” wenno sibabagi a maitayabto a maikaykaysa ken Jesus dagiti napulotan? Adu  kadagiti agkunkuna a Kristiano ti mamati iti dayta ken namnamaenda a literal a makitada ni Jesus inton agsubli a mangituray ditoy daga. Ngem nalawag a kuna ti Biblia a “ti pagilasinan ti Anak ti tao” ket agparangto idiay langit ken umayto ni Jesus “kadagiti ulep ti langit.” (Mat. 24:30) Ipakita dagitoy a sasao ti di makita nga iyaay ni Jesus. Kanayonanna, “ti lasag ken dara saanda a mabalin a tawiden ti pagarian ti Dios.” Gapuna, dagiti mapan idiay langit masapul nga umuna a ‘mabaliwanda amin, iti apagkanito, iti panagkirem ti mata, kabayatan ti kamaudianan a trumpeta.’ * (Basaen ti 1 Corinto 15:50-53.) Saantayo nga usaren ti sao a “rapture” iti daytoy a pasamak gapu iti di umiso a kapanunotan mainaig iti dayta. Ngem maawatantayo a maummongto a sangsangkamaysa iti apagdarikmat dagiti matalek a napulotan a natda.

16, 17. Ania ti masapul a mapasamak sakbay ti kasar ti Kordero idiay langit?

¹⁶ Inton adda aminen idiay langit ti 144,000, mangruginton ti maudi a paset ti panagsagana iti kasar ti Kordero. (Apoc. 19:9) Ngem adda pay mapasamak sakbay dayta a naragsak nga okasion. Laglagipentayo a sakbay nga agpalangit dagiti napulotan a natda, rauten ni Gog ti ili ti Dios. (Ezeq. 38:16) Anianto ti reaksion ti ili ti Dios ditoy daga? Agparangto nga awan gawayda. Agtulnogdanto iti bilin a naited idi kaaldawan ni Ari Jehosafat: “Saanyonto a kasapulan ti makirupak iti daytoy a kasasaad. Agsaadkayo, agtakderkayo a siiintek ket kitaenyo ti panangisalakan ni Jehova maigapu kadakayo. O Juda ken Jerusalem, dikay agbuteng wenno agkullayaw.” (2 Cron. 20:17) Sabalinto met ti reaksion dagiti adda idiay langit. Inton adda aminen dagiti napulotan idiay langit, kuna ti Apocalipsis 17:14 maipapan kadagiti kabusor ti ili ti Dios: “Dagitoy makibakaldanto iti Kordero, ngem, agsipud ta isu ti Apo ti ap-appo ken Ari ti ar-ari, parmekento ida ti Kordero. Kasta met, dagidiay naayaban ken napili ken matalek kenkuana aramidendanto ti kasta.” Isalakanto ni Jesus ken ti 144,000 a kaduana nga agturay ti ili ti Dios ditoy daga.

¹⁷ Ti gubat ti Armagedon ket agresultanto iti pannakaitan-ok ti nasantuan a nagan ni Jehova. (Apoc. 16:16) Iti dayta a tiempo, dagiti arig-kalding a tattao ket “agturongto iti agnanayon a pannakagessat.” Naan-anay a mapukawen ti amin a kinadakes ditoy daga ken malasatanto ti dakkel a bunggoy ti maudi a paset ti dakkel a rigat. Inton malpasen ti panagsagana, mapasamakton ti tampok ti libro nga Apocalipsis, ti kasar ti Kordero. (Apoc. 21:1-4) * Dagiti makalasat ditoy daga magun-oddanto ti anamong ti Dios ken tagiragsakendanto ti panagayatna. Naisangsangayanto dayta a kasar! Segseggaantayo kadi dayta nga aldaw?—Basaen ti 2 Pedro 3:13.

18. Gapu kadagiti paspasungadantayo a pasamak, ania koma ti determinasiontayo?

¹⁸ Ania koma ti aramiden ti tunggal maysa gapu kadagiti paspasungadantayo a pasamak? Napaltiingan ni apostol Pedro a mangisurat: “Yantangay marunawto a kasta dagitoy amin a banag, anian a kita ti tattao ti rebbeng a pagbalinanyo kadagiti nasantuan a panagbibiag ken ar-aramid ti nadiosan a debosion, nga ur-urayenyo ken agtaltalinaedkayo a silalagip unay iti kaadda ti aldaw ni Jehova . . . Gapuna, dungdungnguen, yantangay ur-urayenyo dagitoy a banag, aramidenyo ti amin a kabaelanyo tapno iti kamaudiananna masarakannakayo a di namulitan ken awan pakapilawanna ken sitatalna.” (2 Ped. 3:11, 12, 14) Gapuna, determinadotayo koma nga agtalinaed a nadalus iti naespirituan ken suportarantayo ti Ari ti Kappia.