Kọ Eruẹaruẹ nọ I Kiekpahe Mesaya na I Dhesẹ nọ Jesu Họ Mesaya Na?
Uyo nọ Ebaibol na ọ kẹ
Ee. Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, eruẹaruẹ buobu nọ i kiekpahe “Mesaya Osu na,” ọnọ ọ te jọ “osiwi akpọ na” i rugba evaọ oma Jesu. (Daniẹl 9:25; 1 Jọn 4:14) Makọ okenọ Jesu o whu no, eruẹaruẹ nọ i kiekpahe Mesaya na i gbe je rugba evaọ omariẹ.—Olezi 110:1; Iruẹru Ikọ 2:34-36.
Eme họ otofa “Mesaya”?
Ẹme Hibru na Ma·shiʹach (Mesaya) gbe ẹme Griki na Khri·stos (Kristi) i wo otofa ovona, koyehọ, “Ọnọ A Wholo.” Fikiere, otofa “Jesu Kristi” họ “Jesu Ọnọ A Wholo na,” hayo “Jesu Mesaya na.”
Evaọ oke Ebaibol na, nọ a tẹ gwọlọ rehọ ohwo mu obọdẹ ọkwa jọ, a re ku ewhri fihọ uzou ohwo na ro wholo iei. (Iruo-Izerẹ 8:12; 1 Samuẹle 16:13) Ọghẹnẹ họ ọnọ ọ rehọ Jesu mu Mesaya na, ọkwa ologbo, onọ Ọghẹnẹ ọ kẹ riẹ. (Iruẹru Ikọ 2:36) Rekọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ o ro wholo Jesu, orọnikọ ewhri hi.—Matiu 3:16.
Kọ eruẹaruẹ nọ i kiekpahe Mesaya na e sai rugba evaọ oma omọfa?
Ijo. Wọhọ epanọ isi uziobọ imava e rẹ jọ epọvo na ha na, ere ọvona eruẹaruẹ Ebaibol nọ i rugba i dhesẹ nọ omọvo họ Mesaya hayo Kristi na. Rekọ Ebaibol na ọ vẹvẹ omai unu inọ “Kristi erue gbe eruẹaro erue e te romavia, a ve ti ru eware eka ilogbo gbe iruo igbunu re a su ahwo thọ, otẹrọnọ o rẹ lọhọ, makọ enọ a salọ na dede.”—Matiu 24:24.
Kọ Mesaya na ọ te romavia evaọ obaro?
Ijo. Ebaibol na ọ ta nọ uyẹ Devidi, ovie Izrẹl, Mesaya na o ti no ze. (Olezi 89:3, 4) Rekọ, okerefihotọ uyẹ ahwo Ju rite oke Devidi i vru no, ẹsejọhọ a raha e rai evaọ okenọ ahwo Rom a rọ raha Jerusalẹm evaọ 70 C.E. a Anwọ oke yena ze, o rrọ bẹbẹ re ohwo jọ o dhesẹ nọ uyẹ Devidi o no ze. Rekọ evaọ oke Jesu, okerefihotọ uyẹ yena e jariẹ, fikiere nọ Jesu ọ ta nọ uyẹ Devidi o no ze ohwo ọvo ọ vro riẹ hẹ makọ ewegrẹ riẹ dede.—Matiu 22:41-46.
Ẹvẹ eruẹaruẹ nọ i kiekpahe Mesaya na i bu te?
O lọhọ họ re ma riẹ oghẹrẹ nọ eruẹaruẹ Ebaibol nọ i kiekpahe Mesaya na i bu te. Wọhọ oriruo, oghẹrẹ nọ a re ro kele unu eruẹaruẹ nọ e rrọ Ebaibol na u wo ohẹriẹ, makọ enọ i kiekpahe Mesaya na dẹẹ. A jọ Aizaya 53:2-7 fodẹ abọ sa-sa eruẹaruẹ nọ i kiekpahe Mesaya na. Ahwo jọ a sai kele oria nana soso wọhọ eruẹaruẹ ọvo, rekọ amọfa a sai rri abọ ọvuọvo eruẹaruẹ na wọhọ eruẹaruẹ sa-sa.
Eruẹaruẹ jọ nọ i kiekpahe Mesaya na nọ i rugba evaọ oma Jesu
Eruẹaruẹ |
Oria nọ o rrọ |
Oria nọ u jo rugba |
---|---|---|
Ọmọ Abraham |
||
O no uyẹ Aiziki ọmọzae Abraham ze |
||
Orua Juda evaọ Izrẹl a jo yẹi |
||
Uyẹ Devidi ovie na o no ze |
||
Ọmọtẹ-kọkọ o yẹ riẹ |
||
A yẹ riẹ evaọ Bẹtlẹhẹm |
||
A se odẹ riẹ Imanuẹl b |
||
A yẹ riẹ evaọ uviuwou oyogbe |
||
A kpe emaha evaọ okenọ a ro yẹi |
||
A se riẹ no evaọ Ijipti ze |
||
A se rie ohwo Nazarẹt c |
||
Ọnyukọ ọ karo kẹe |
||
A wholo i rie re ọ jọ Mesaya evaọ 29 C.E. d |
||
Ọghẹnẹ ọ jẹ riẹ rehọ wọhọ Ọmọ riẹ |
||
O wo ọwhọ kẹ uwou Ọghẹnẹ |
||
O whowho usi uwoma |
||
Iruo usi uwoma ota riẹ evaọ Galili yọ elo ologbo |
||
O ru iruo igbunu wọhọ Mosis |
||
Ọ ta eme Ọghẹnẹ wọhọ Mosis |
||
O siwi eyao ahwo buobu |
||
O dhesẹ oma ha |
||
O dhesẹ ọdawẹ kẹ enọ a bi gboja kẹ |
||
O dhesẹ uvioziẹ Ọghẹnẹ via |
||
Ọkiroro Ogbunu |
||
O whowho odẹ Jihova |
||
Ọ rehọ etadhesẹ ta ẹme |
||
Osu |
||
Ahwo buobu a fi ẹrọwọ họ iẹe he |
||
Utho ezoruẹ |
||
Ahwo a se riẹ |
||
A mukpahe iẹe gheghe gheghe |
||
Ọ dhẹ eketekete ruọ Jerusalẹm avọ ubo obokparọ |
||
Emaha na a jiri i rie |
||
Ọ rehọ odẹ Jihova nyaze |
||
Ogbẹnyusu ọkpekpe riẹ nọ o fievahọ o vivie i rie |
||
Ewẹ isiliva ọgba a ro vivie iei e |
||
Egbẹnyusu riẹ a dhẹ se iẹe ba |
||
Isẹri erue a se isẹri kpei |
||
Ọ kpunu hu nọ a gu eme fihọ iẹe uzou |
||
A nwo eya ku ei |
||
A rọ ọkpọ fae uzou |
||
A fa riẹ |
||
Ọ kpọ obọ họ nọ a tehe iẹe |
||
Isu egọmeti a gba ẹgwae omuomu kpahe iẹe |
||
A rehọ ibubẹ tehe abọ gbe awọ riẹ fihọ ure |
||
Ahwo a ma ẹta (fi edhọ) fiki ewu riẹ |
||
A kele i rie kugbe erahaizi |
||
A se rie ẹkoko jẹ la ae eka |
||
Ọ ruẹ uye fiki erahaizi |
||
O jọ wọhọ ẹsenọ Ọghẹnẹ ọ se iẹe |
||
A kẹ riẹ iviniga gbe oware oyayare jọ da |
||
Uruame u kpe rie taure o te ti whu |
||
O mu ẹzi riẹ họ Ọghẹnẹ obọ |
||
O siobọno uzuazọ riẹ |
||
O siobọno uzuazọ riẹ rọkẹ ẹtanigbo re o si uzioraha no |
||
A wiri igbenwa riẹ hẹ |
||
A duwu i rie |
||
A ki rie kugbe edafe |
||
A kpare e riẹ no uwhu ze |
||
A rehọ omọfa nwene ohwo nọ o vivie i rie |
||
Ọ keria obọze Ọghẹnẹ |
a Obe ofeme nọ a re se McClintock and Strong’s Cyclopedia o ta nọ: “Ababọ avro, okenọ a rọ raha Jerusalẹm a rọ raha okerefihotọ erua ahwo Ju gbe erọ iviuwou rai na, orọnikọ taure a tẹ te raha Jerusalẹm ho.”
b Otofa odẹ Hibru na Imanuẹl họ “Ọghẹnẹ Ọ Rrọ Kugbe Omai,” yọ o nwani dhesẹ ọkwa Jesu wọhọ Mesaya na. Jesu nọ ọ jọ otọakpọ na gbe iruo nọ o ru i dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ kugbe ahwo nọ a be gọe.—Luk 2:27-32; 7:12-16.
c O sae jọnọ ẹme Hibru na neʹtser, onọ otofa riẹ o rrọ “okakọ nọ o dhẹ ze” a rehọ ẹme na “ohwo Nazarẹt” no ze.
d Whọ tẹ gwọlọ riẹ kpahe oghẹrẹ nọ Ebaibol na o ro dhesẹ nọ ukpe 29 C.E. Mesaya na ọ te rọ romavia, rri uzoẹme na “Epanọ Eruẹaruẹ Daniẹl E rọ Ta Kpahe Ẹnyaze Mesaya Na.”
e Obe Zẹkaraya eruẹaruẹ nana e rrọ, rekọ Matiu ọ ta nọ “Jerimaya ọruẹaro na” họ ọnọ ọ ta eme nana. (Matiu 27:9) O wọhọ nọ obe Jerimaya o jọ obe ọsosuọ evaọ abọ Ikereakere nọ a se “Eruẹaro na.” (Luk 24:44) O sae jọnọ Matiu ọ fodẹ “Jerimaya” nọ ọ jẹ ta kpahe abọ Ikereakere yena soso, yọ obe Zẹkaraya o rrọ usu ebe yena.