Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

Muwanda ya Ela

Davidi Nwanaka Ti Goliati—Keti Yo Salamaka Kibeni?

Davidi Nwanaka Ti Goliati—Keti Yo Salamaka Kibeni?

Bantu mingi ke kudiyulaka kana disolo ya Davidi ti Goliati kele ya kieleka to yo kele mwanda-mwanda. Keti nge vandaka ti baketi-keti ya mutindu yai ntangu nge tangaka disolo yina me luta? Kana mpidina, tadila bangiufula yai tatu.

1 | Keti muntu lenda vanda kibeni nda kiteso ya bametre 2,9?

Biblia ke tuba nde Goliati “vandaka nda kiteso ya bametre tatu.” (1 Samuele 17:4) Bantu ya nkaka ke tubaka nde Goliati lendaka ve kuvanda nda mutindu yina. Kansi, zaba nde na bilumbu na beto, bo ke monisaka nde muntu yina vandaka nda kuluta bantu yonso vandaka bametre 2,7. Keti mutindu Goliati vandaka kibeni nda kele luvunu? Yandi vandaka muntu ya dikanda ya Refayimi, bantu yina zabanaka sambu na nene mpi nda na bo. Mukanda mosi ya insi ya Ezipte yina bo sonikaka na mvu-nkama ya 13 na ntwala ya ntangu na beto ke monisa nde basoda ya nkaka na ntoto ya Kanana vandaka nda kuluta bametre 2,4. Yo yina, nda ya Goliati lenda vanda ve luvunu ata yandi lutaka bantu ya nkaka.

2 | Keti Davidi zingaka kibeni?

Na ntangu mosi buna, bantu ya mayele sosaka kumonisa nde ntotila Davidi zingaka ve, kansi bo me kukaka ve. Bantu yina ke longukaka bima ya ntama monaka kima mosi ya ntama yina bo me sonikaka nde “nzo ya Davidi.” Diaka, Yezu Kristu monisaka nde Davidi zingaka. (Matayo 12:3; 22:43-45) Bandonga zole ya ba-nkaka ke monisa pwelele nde Yezu kele Mesia mpi yandi butukaka na dikanda ya ntotila Davidi. (Matayo 1:6-16; Luka 3:23-31) Ya kieleka, Davidi zingaka kibeni.

3 | Keti bitumba yina bo ke tubila salamaka na kisika mosi ya kieleka?

Biblia ke tuba nde bitumba yina salamaka na Muwanda ya Ela. Yo ke monisa nkutu na siki-siki yonso nde bantu ya Filistia salaka camp na kisika mosi buna na ngumba na kati-kati ya mbanza Soko ti Azeka. Bantu ya Izraele vandaka na muwanda na simu ya nkaka ya ngumba. Keti yo vandaka bisika ya kieleka?

Muntu mosi ya me katuka kutala kisika yina ke tuba nde: “Muntu yina vandaka kutwadisa beto vandaka ve Mukristu. Yandi nataka beto na Muwanda ya Ela. Beto landaka nzila mosi yina nataka beto na nsongi ya ngumba. Ntangu beto talaka muwanda, yandi songaka beto na kutanga 1 Samuele 17:1-3. Na nima, yandi songaka musapi na muwanda yina mpi tubaka nde: ‘Mayumbu ya Soko, yo yina na diboko na beno ya kimama.’ Yandi balukaka mpi tubaka nde: ‘Mayumbu ya Azeka, yo yina na diboko na beno ya kitata. Bantu ya Filistia tulaka camp na kati-kati ya bambanza yina zole, kisika mosi buna na bangumba yina beno ke mona. Yo lenda vanda nde beto me telama kisika yina bantu ya Izraele tulaka camp.’ Mono yindulaka nde Saule ti Davidi telamaka kisika yina mono vandaka. Na nima, beto kulumukaka na kati ya muwanda mpi beto sabukaka kisika mosi ya masa vandaka kuluta, kansi masa vandaka diaka mingi ve mpi matadi vandaka mingi. Mono yindulaka nde Davidi kwisaka awa sambu na kulokuta matadi tanu ya butesi mpi yandi sadilaka ditadi mosi sambu na kufwa Goliati.” Bonso bantu mingi ya nkaka, muntu yai yitukaka kibeni na mambu ya kieleka yina disolo yai ya Biblia ke tubila.

Yo kele ve ti nzikisa ya kieleka ya ke pusa beto na kubuya nde disolo yai ya ntama kele ya kieleka. Na disolo yina, bo ke tubila bantu yina zingaka mpi bisika ya kieleka. Diaka, disolo yai kele na Ndinga ya kupemama ya Nzambi, disongidila nde yo me katukaka na Nzambi ya kieleka, Nzambi yina “lenda kusa ve.”—Tito 1:2; 2 Timoteo 3:16.