1, 2. Kimfumu ya Nzambi ta sala nki mambu, mpi sambu na nki beto fwete tula ntima nde yo ta kwisa?

NA NGUMBA mosi pene-pene ya Kapernaumi na nsungi ya printemps ya mvu 31 T.B., Yezu Kristu longaka balongoki na yandi na kusamba nde: “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa.” (Mat. 6:10) Bubu yai, bantu mingi ke kudiyulaka kana Kimfumu yina ta kwisa. Kansi, beto fwete tula ntima nde Nzambi ta pesa mvutu na bisambu yina beto ke salaka nde Kimfumu yina kukwisa.

² Yehowa ta sadila Kimfumu yina sambu na kuvukisa dibuta na yandi ya kele na zulu mpi na ntoto. Lukanu yina ya Nzambi ta lungana. (Yez. 55:10, 11) Nkutu, Yehowa me kumaka dezia Ntotila na bilumbu na beto! Mambu ya kiese yina me salama na nsungi ya bamvula 100 yina me luta ke ndimisa diambu yai. Nzambi ke sala mambu ya nene mpi ya kuyituka sambu na bamilio ya bansadi na yandi ya kwikama. (Zak. 14:9; Kus. 15:3) Kansi, ata Yehowa me kumaka Ntotila, yo me swaswana ti kukwisa ya Kimfumu ya Nzambi, yina Yezu longaka beto na kusamba. Na nki mutindu mambu yai zole me swaswana mpi yo kele ti nki bupusi na luzingu na beto?

³ Na nsuka ya mvu-nkama ya 19, nsemo yantikaka kusema na mbikudulu  mosi yina Daniele sonikaka bamvula 2500 me luta, ya ke tuba nde: ‘Na bilumbu ya bantotila yina, Nzambi ya zulu tatula kimfumu mosi yina bo ta bedisa ve.’ (Dan. 2:44) Banda bamvula mingi, Balongoki ya Biblia tubaka nde 1914 ta vanda mvula mosi ya mfunu mingi. Bantu mingi ya ntangu yina ndimaka dibanza yina. Mu mbandu, nsoniki mosi tubaka nde: “Nsi-ntoto ya 1914 vandaka ya kufuluka ti bivuvu mpi balusilu.” Kansi, ntangu Mvita ya Ntete ya Ntoto ya Mvimba yantikaka ntangu fioti na nima ya mvula yina, bambikudulu ya Biblia lunganaka. Kulandana ya mambu bonso nzala ya ngolo, kunikana ya ntoto, bamaladi ya mbi mpi kulungana ya bambikudulu ya nkaka ya Biblia monisaka pwelele nde, Yezu Kristu yantikaka kuyala na zulu bonso Ntotila ya Kimfumu ya Nzambi na 1914. * Ntangu Yehowa tulaka Mwana na yandi Ntotila yina kele Mesia, Yehowa kumaka Ntotila na mutindu mosi ya mpa!

4. Inki diambu Ntotila ya mpa salaka kukonda kusukinina, mpi na nima yandi tulaka dikebi na banani?

⁴ Mukumba ya ntete ya Ntotila ya mpa yina Nzambi tulaka vandaka ya kunwanisa Satana, Mbeni ya nene ya Tata na yandi. Yezu ti bawanzio na yandi losaka Diabulu mpi bademo na yandi na ntoto. Yo nataka kiese na zulu kansi yo vandaka nsungi mosi ya mpasi ya ngolo na ntoto. (Tanga Kusonga 12:7-9, 12.) Na nima, Ntotila tulaka dikebi na bansadi na yandi yina kele na ntoto sambu na kutomisa bo, kulonga bo, mpi kuyidika bo sambu na kusala luzolo ya Nzambi. Beto tadila mutindu bulemfu na bo na mambu yina tatu kele mbandu ya mbote sambu na beto bubu yai.

5. Inki kisalu ya kutula bunkete salamaka na kati-kati ya mvu 1914 tii na luyantiku ya mvu 1 919?

⁵ Ntangu Ntotila yina ya mpa manisaka kutula bunkete na zulu na bupusi ya mbi ya Satana ti ya bademo na yandi, Yehowa tindaka Yezu na kukwenda kutala mpi kutomisa nkadilu ya kimpeve ya balongoki na yandi na ntoto. Profete Malashi tubilaka diambu yai bonso bunkete ya kimpeve. (Mal. 3:1-3) Yo ke monana nde, diambu yai salamaka na kati-kati ya mvu 1 914 tii na luyantiku ya mvu 1 919. * Sambu na kuvanda na kati ya dibuta ya luyalanganu ya mvimba ya Yehowa, beto fwete vanda bantu ya bunkete to ya santu. (1 Pie. 1:15, 16) Beto fwete vanda ve ti mvindu ya mabundu ya luvunu to ya mambu ya politiki ya nsi-ntoto yai.

6. Inki mutindu beto ke bakaka madia ya kimpeve, mpi sambu na nki yo kele mfunu?

⁶ Na nima, Yezu sadilaka kimfumu na yandi sambu na kutula ‘mpika mosi ya kwikama mpi ya mayele.’ Mpika yai fwete pesaka mbala na mbala madia ya mbote ya kimpeve na bantu yonso yina ke sala “kibuka mosi” na nsi ya lutwadisu ya Yezu. (Mat. 24:45-47; Yoa. 10:16) Tuka 1919, kimvuka ya fioti ya Bakristu yina bo me tulaka mafuta ke lungisaka na kwikama yonso mukumba yina ya mfunu ya kudisa “bansadi.” Madia mingi ya kimpeve yina beto ke bakaka na nzila yai ke sadisaka beto na kukumisa lukwikilu na beto ngolo. Yo ke kumisaka ngolo lukanu na beto ya kubikala bunkete na kimpeve, na bikalulu, na mabanza mpi na nitu. Diaka, madia yai ya kimpeve ke longaka beto mpi ke pesaka beto mambu yonso yina beto kele na yo mfunu sambu na kudipesa mingi na kisalu ya kuluta mfunu yina ke salama bubu yai na ntoto. Keti nge ke bakaka kibeni mambote na bangidika yai?

7. Inki kisalu ya mfunu Yezu yantikisaka ntangu yandi vandaka na ntoto, mpi tii inki ntangu yo fwete landa kusalama?

⁷ Ntangu Yezu yantikaka kisalu na yandi na ntoto, yandi tubaka nde: “Na bambanza ya nkaka mpi mono fwete zabisa nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi, sambu mono tindamaka sambu na kikuma yai.” (Luka 4:43) Na nsungi ya bamvula tatu ti ndambu, Yezu tulaka kisalu yai na kisika ya ntete na luzingu na yandi.  Yandi zabisaka balongoki na yandi nde: “Na ntangu beno ke kwenda, beno samuna nde: ‘Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.’” (Mat. 10:7) Na nima ya lufutumuku na yandi, Yezu bikulaka nde balongoki na yandi ta mwanga nsangu yai “tii na kisika ya kuluta ntama ya ntoto.” (Bis. 1:8) Yandi silaka bo nde yandi mosi ta vanda ti bo na kisalu yai ya mfunu yantika ntangu yina tii na bilumbu na beto.—Mat. 28:19, 20.

8. Inki mutindu Ntotila siamisaka bantu na yandi na ntoto na kusala kisalu?

⁸ Na bamvu 1 919, “nsangu . . . ya mbote ya Kimfumu” kumaka kisalu mosi ya kuluta mfunu diaka. (Mat. 24:14) Ntotila vandaka kuyala na zulu, mpi yandi vukisaka kimvuka mosi ya fioti ya bansadi na yandi ya bunkete na ntoto. Ti kikesa yonso, bo lemfukilaka ntuma yai ya Yezu: Kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu ya Nzambi na ntoto ya mvimba! (Bis. 10:42) Mu mbandu, kiteso ya bansamuni ya Kimfumu 20 000 vukanaka na lukutakanu ya distrike ya bansi mingi yina salamaka na Cedar Point, na provense ya Ohio, na États-Unis, na Septembri 1 922. Yindula kiese yina bo waka ntangu Mpangi Rutherford salaka diskure yina vandaka ti ntu-diambu “Kimfumu” mpi tubaka nde: “Beno tala, Ntotila ke yala! Beno bantu ke zabisa nsangu na yandi. Yo yina beno samuna, beno samuna, beno samuna, Ntotila ti kimfumu na yandi.” Kiteso ya mafunda zole ya bampangi ndimaka kusamuna “kilumbu mosi ya sipesiali,” mpi bo kwendaka kusamuna na banzo yina vandaka na kitamina ya bakilometre 72 tuka kisika lukutakanu salamaka. Mpangi-bakala mosi yina sepelaka na diambu yai, tubaka nde: “Mono ta vila ve ata fioti mutindu bo siamisaka beto na kusamuna Kimfumu mpi kikesa yina kibuka ya bantu yina vandaka na lukutakanu monisaka!” Yandi mosi kaka ve tubaka mpidina.

9, 10. (a) Inki bangidika me bakamaka sambu na kupesa bansamuni ya Kimfumu formasio? (b) Inki mutindu formasio yai me sadisaka nge?

⁹ Na bamvu 1 922, bansamuni ya Kimfumu kuluta 17000 samunaka na kikesa yonso na bansi 58 na ntoto ya mvimba. Kansi, yo lombaka nde bo baka formasio. Na mvu-nkama ya ntete, Ntotila yina ponamaka pesaka balongoki na yandi bantuma ya pwelele na diambu yina bo fwete samuna, kisika bo fwete samuna mpi mutindu bo fwete samuna. (Mat. 10:5-7; Luka 9:1-6; 10:1-11) Na kulandaka mbandu yina, Yezu ke zikisaka nde, bantu yonso yina ke samuna Kimfumu kubaka bantuma mpi kuvanda ti bisadilu ya me fwana sambu na kusamuna mbote-mbote. (2 Tim. 3:17) Na nzila ya dibundu ya Bukristu, Yezu ke pesaka bansadi na yandi formasio sambu na kisalu ya kusamuna. Mutindu mosi yina yandi ke pesaka formasio yina kele na nzila ya Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi, yina ke salamaka na mabundu kuluta 111 000 na ntoto ya mvimba. Sambu bo ke bakaka mambote na malongi ya nzo-nkanda yina, bansamuni kuluta bamilio nsambwadi kele ti mambu yonso yina bo kele na yo mfunu sambu na kusamuna mpi kulonga na mutindu yina ke sepedisaka “bantu ya mitindu yonso.”—Tanga 1 Bakorinto 9:20-23.

¹⁰ Katula Nzo-Nkanda ya Kisalu ya Teokrasi,  kele ti banzo-nkanda ya nkaka yina me salamaka sambu na kupesa formasio na bankuluntu ya mabundu, bapasudi-nzila, bampangi-babakala yina me kwelaka ve, Bakristu yina me kwelaka, Bampangi ya Komite ya Filiale ti bankento na bo, mpi bamisionere. * Bana ya nzo-nkanda yina kotaka Nzo-Nkanda ya Biblia Sambu na Bakristu ya Me Kwelaka monisaka ntonda na bo na nzo-nkanda yina na bangogo yai: “Formasio ya mfunu mingi yina beto bakaka sadisaka beto na kuzola diaka Yehowa mingi mpi yo me pesaka beto mambu yonso yina beto kele na yo mfunu sambu na kusadisa bankaka.”

11. Inki mutindu bansamuni ya Kimfumu ke landa kukanga-ntima ata na ntwala ya kimbeni?

¹¹ Satana, mbeni na beto ke monaka bikesa yina ke salama sambu na kisalu yai ya nene ya kusamuna mpi ya kulonga Kimfumu. Yandi ke sadilaka mayele ya pwelele to ya kubumbana sambu na kubuyisa nsangu ya Kimfumu mpi bansamuni na yo. Kansi, bikesa ya mbeni yai ke nunga ve ata fioti. Yehowa me tulaka Mwana na yandi “na zulu kibeni ya konso luyalu, kiyeka, ngolo, [mpi] kimfumu.” (Baef. 1:20-22) Sambu Yezu kele Ntotila, yandi ke sadilaka kiyeka na yandi sambu na kutanina mpi kutwadisa balongoki na yandi na mpila nde luzolo ya Tata na yandi kusalama. * Nsangu ya mbote ke longama, mpi bamilio ya bantu ya ntima ya masonga ke longuka banzila ya Yehowa. Beto kele ti dibaku ya mbote kibeni ya kupesa maboko na kisalu yai ya nene!

12. Tubila mwa bansoba yina salamaka na mutindu ya kutwadisa mambu tuka Kimfumu tulamaka.

¹² Tuka Kimfumu me tulamaka na zulu na 1914, Ntotila me tomisaka mutindu bansadi ya Nzambi me vukanaka sambu na kusala luzolo ya Tata. (Tanga Yezaya 60:17.) Na 1919, bo vandaka kutula direktere ya kisalu na konso dibundu sambu na kutwadisa kisalu ya kusamuna. Na 1927, bo yidikaka kisalu ya kusamuna nzo na nzo konso Lumingu. Na 1931, bo siamisaka bansadi ya Kimfumu na kudipesa mingi na kisalu ntangu bo bakaka zina Bambangi ya Yehowa, zina yina me katuka na Biblia. (Yez. 43:10-12) Na 1938, bo yambulaka kupona bampangi yina fwete twadisa dibundu na nzila ya voti, mpi bo kumaka kuponama na kutadila teokrasi. Na 1972, mukumba ya kutwadisa dibundu pesamaka na kimvuka ya bankuluntu na kisika ya nkengi mosi. Bo siamisaka bampangi-babakala yonso na kulungisa malombo sambu na ‘kugungula kibuka ya Nzambi yina bo me pesaka bo.’ (1 Pie. 5:2) Na 1976, Nto-Kimvuka salamaka na bakomite sambanu sambu na kutwadisa kisalu ya Kimfumu na nsi-ntoto ya mvimba. Ntotila yina Yehowa ponaka bongisaka malembe-malembe bansadi ya Kimfumu na mutindu ya Teokrasi to na mutindu yina Nzambi ke yalaka.

13. Mambu yina me salama na nsungi ya bamvula 100 ya luyalu ya Kimfumu kele ti nki bupusi na luzingu na nge?

 ¹³ Tadila mambu yina Ntotila yina kele Mesia me salaka na nsungi ya bamvula 100 ya ntete ya luyalu na yandi. Yandi me kumisaka dikanda mosi bunkete sambu na zina ya Yehowa. Yandi me twadisaka kisalu ya kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu na bansi 239 mpi me longaka bamilio ya bantu banzila ya Yehowa. Yandi me vukisaka bantu ya kwikama kuluta bamilio nsambwadi, mpi konso muntu ke kudipesaka na luzolo yonso sambu na kusala luzolo ya Tata na yandi. (Nk. 110:3) Ya kieleka, bisalu yina Yehowa me sala na nzila ya Kimfumu ya Mesia kele ya nene mpi ya kuyituka. Nkutu, yandi ta sala diaka mambu ya nene kibeni na bilumbu ke kwisa!

¹⁴ Ata Yehowa me tulaka Mwana na yandi, Yezu Kristu, na kiti ya kimfumu bonso Ntotila yina kele Mesia na 1914, yo kele ve mvutu ya mvimba ya kisambu yina beto ke lombaka nde: “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa.” (Mat. 6:10) Biblia bikulaka nde Yezu ta ‘yala na kati ya bambeni na yandi.’ (Nk. 110:2) Baluyalu ya bantu yina Satana ke twadisa ke landa kutelamina Kimfumu yina. Ntangu beto ke sambaka nde Kimfumu ya Nzambi kukwisa, beto ke lombaka nde Ntotila yina kele Mesia mpi bantu yina ta yala ti yandi kutula nsuka na baluyalu ya bantu mpi kukatula bambeni yina kele na ntoto ya ke telaminaka Kimfumu yina. Diambu yai ta lungisa bangogo yina kele na Daniele 2:44 ya ke tuba nde Kimfumu ya Nzambi ‘ta fwa mpi ta sukisa bimfumu yai yonso.’ Yo ta katula bantu yonso ya politiki yina ke mengaka Kimfumu yina. (Kus. 6:1, 2; 13:1-18; 19:11-21) Diambu yai ta salama ntama mingi ve. Yo yina, yo me fwana kibeni nde mukapu na beto ya mvula sambu na mvu 2 014, yina kele aniversere ya bamvula 100 tuka Kimfumu ya Nzambi tulamaka na zulu, me katuka na Matayo 6:10 yina ke tuba nde: “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa”!

15, 16. (a) Inki mambu ya kiese ta salama na Luyalu ya Bamvula Funda? (b) Inki diambu ya nsuka Yezu ta sala na kiyeka na yandi bonso Ntotila yina kele Mesia, mpi yo ta monisa nki na yina me tala lukanu ya Yehowa sambu na bigangwa na yandi yonso?

¹⁵ Na nima ya kufwa bambeni ya Nzambi, Ntotila yina kele Mesia ta losa Satana mpi bademo na yandi na dibulu ya nda na nsungi ya bamvula funda. (Kus. 20:1-3) Sambu Satana ti bademo na yandi ta vanda diaka ve, kukonda kusukinina, Kimfumu ta lungisa mambote ya kimenga ya nkudulu ya Yezu mpi ta katula malanda ya disumu ya Adami. Ntotila ta futumuna bamilio ya bantu yina kele na maziamu mpi ta bongisa manaka ya nene ya kulonga bo mambu ya Yehowa. (Kus. 20:12, 13) Ntoto ya mvimba ta kuma paladisu bonso kilanga ya Edeni. Bantu yonso ya kwikama ta kuma bantu ya kukuka.

¹⁶ Na nsuka ya Luyalu ya Kristu ya Bamvula Funda, Kimfumu ya Mesia ta lungisa lukanu na yo. Na nima, Yezu ta pesa Kimfumu na maboko ya Tata na yandi. (Tanga 1 Bakorinto 15:24-28.) Mfunu ta vanda diaka ve nde muntu mosi kuvanda muwakanisi na kati ya Yehowa ti bana na yandi ya kele na ntoto. Bana yonso ya Nzambi, ya kele na zulu to na ntoto, ta vukana ti Tata na bo na kati ya dibuta na yandi ya luyalanganu ya mvimba.

17. Inki lukanu nge me baka na yina me tala Kimfumu?

¹⁷ Mambu ya kiese yina me salama na nsungi ya bamvula 100 ya luyalu ya Kimfumu ke ndimisa beto nde, Yehowa ke twadisa mambu, mpi lukanu na yandi sambu na ntoto ta lungana. Bika nde beto landa kuvanda bansadi ya kwikama ya Kimfumu na yandi mpi kusamuna mambu ya me tala Ntotila mpi Kimfumu na yandi. Beto ke sala yo ti kivuvu nde, ntama mingi ve Yehowa ta pesa mvutu na kisambu yina beto ke sambaka nde: “Bika nde Kimfumu na nge kukwisa”!