Mawoni Ma Biblia

Hihi nĩ Wagĩrĩirũo Kwĩingĩria—Mathaako-inĩ Marĩ na Mogwati Manene?

“MATUKŨ-INĨ MAYA, ANDŨ AINGĨ TO KWĨRORERA MERORAGĨRA MATHAAKO MARĨ NA MOGWATI MANENE TA KŨRŨŨGA NA PARACHUTE, KŨHAMBA KĨRĨMA KĨRAIHU, KANA KŨHARŨRŨKA NDURURUMO-INĨ NA GATARŨ KANINI, NO RĨU NĨ MEINGĨRAGIA MATHAAKO-INĨ MACIO NĨGUO MEKENIE.”—NGATHĨTI YA WILLOW GLEN RESIDENT.

O TA ĨRĨA ngathĩti ĩyo yonanĩtie, mathaako marĩ na ũgwati mũnene nĩ maingĩhĩte mũno ũmũthĩ. Andũ ningĩ nĩ mekaga maũndũ marĩ na ũgwati mũnene rĩrĩa marathaaka makĩhũthĩra mĩithikiri, tũrũbaũ twa kũnyororoka mbarabu-inĩ, na iratũ cia kũnyororoka barabara-inĩ. Kũringana na ngathĩti ya Time, mathaako macio nĩ moĩkaine mũno tondũ andũ aingĩ mendaga gwĩka maũndũ marĩ na ũgwati mũnene nĩgetha matoorie guoya ũrĩa me naguo, na magĩe na maũndũ ma kũmacanjamũra ũtũũro-inĩ.

Andũ arĩa maguraragio mĩthako-inĩ nĩ mongererekete tondũ mathaako marĩ na ũgwati mũnene nĩ maingĩhĩte mũno na andũ magathaaka mathaako matarĩ na ũgwati na njĩra ĩngĩrehe ũgwati. Mwaka-inĩ wa 1997 thĩinĩ wa Amerika (U.S.), andũ arĩa maabatarire ũrigitani wa na ihenya nĩ ũndũ wa kũgurara kuumana na mĩthaako ya kũnyororoka barabara-inĩ moongererekire na gĩcunjĩ kĩa 33 harĩ 100, arĩa maagurarire kuumana na kũnyororoka mbarabu-inĩ makĩongerereka na gĩcunjĩ kĩa 31 harĩ 100, nao arĩa maagurarire kuumana na kũhamba kĩrĩma kĩraihu makĩongerereka na gĩcunjĩ kĩa 20 harĩ 100. Mathaako-inĩ mangĩ, moimĩrĩro o na nĩ mooru makĩria tondũ andũ aingĩ nĩ makuaga. Andũ arĩa mathaakaga mĩthaako ĩyo nĩ moĩ atĩ nĩ ĩrĩ mogwati manene. Mũtumia ũmwe ũrĩa ũthaakaga mũthaako wa kũnyororoka kĩharũrũka-inĩ kĩa mbarabu aaugire ũũ: “Nĩ ngoragwo njũĩ atĩ no ngue hĩndĩ o yothe.” Mũthaaki ũmwe wa kũnyororoka mbarabu-inĩ aaugire atĩ angĩkorũo “ndũgurarĩte, nĩ kuuga atĩ ndũrageria kũigana.”

Gũkĩrĩ ũguo-rĩ, hihi Mũkristiano nĩ agĩrĩirũo gũthaaka mĩthaako ta ĩyo? Bibilia ĩngĩtũteithia atĩa gũtua kana nĩ tũkwĩingĩria mathaako-inĩ marĩ na ũgwati mũnene? Gũthuthuria mawoni ma Ngai megiĩ muoyo no gũtũteithie kuona macokio ma ciũria icio.

Mawoni ma Ngai Megiĩ Muoyo

Bibilia ĩtwĩraga atĩ Jehova nĩwe “kĩhumo kĩa muoyo.” (Thaburi 36:9) Nĩwe watũũmbire, na agĩtũhe indo iria tũrabatara nĩguo tũkenere ũtũũro. (Thaburi 139:14; Atũmwo 14:16, 17; 17:24-28) Kwoguo nĩ erĩgagĩrĩra tũmenyerere kĩheo kĩu kĩa muoyo. Mawatho na motaaro marĩa aaheire rũrĩrĩ rwa Isiraeli nĩ matũteithagia kuona ũrĩa onaga muoyo ũrĩ wa bata.

Watho wa Musa woigĩte atĩ no mũhaka mũndũ oe makinya ma kũgitĩra mĩoyo ya andũ arĩa angĩ. Mũisiraeli nĩ angĩaherithirio mũndũ angĩakuire nĩ ũndũ wake kwaga kũrũmĩrĩra mawatho macio. Kwa ngerekano, mũndũ angĩakire nyũmba, no mũhaka angĩakire karũthingo kamĩthiũrũrũkĩirie igũrũ. Angĩagire gwĩka ũguo, andũ a nyũmba yake nĩ mangĩagĩire na ihĩtia rĩa ũiti wa thakame mũndũ angĩagũire kuuma igũrũ na akue. (Gũcokerithia Maathani 22:8) Ndegwa ĩngĩathecire mũndũ na hĩa na akue, mwene ndegwa ĩyo ndaagĩrĩire kũherithio. No angĩkorũo ndegwa ĩyo nĩ yamenyerete gũthecana na hĩa na mwene akamenyithio no akaga kũmĩhingĩra, ĩngĩathecire mũndũ na akue, mwene ndegwa ĩyo nĩ aagĩaga na ihĩtia rĩa ũiti wa thakame na akoragwo. (Thama 21:28, 29) Jehova aaheire Aisiraeli mawatho macio tondũ nĩ onaga muoyo ũrĩ wa bata na nĩ endaga andũ maũgitĩre.

Ndungata njĩhokeku cia Ngai nĩ ciataũkĩirũo atĩ nginya rĩrĩa hatarĩ na watho wa ĩmwe kwa ĩmwe, nĩ ũndũ mũũru kũingĩria mĩoyo yao kana ya andũ arĩa angĩ ũgwati-inĩ. Hĩndĩ ĩmwe Daudi aaugire atĩ nĩ eeriragĩria ‘kũnyua maĩ kuuma irima-inĩ rĩa maĩ rĩa Bethilehemu.’ Hĩndĩ ĩyo Bethilehemu yarĩ rungu rwa Afilisti. Rĩrĩa thigari ciake ithatũ ciaiguire wendi ũcio wake, ingĩtonya kambĩ-inĩ ya Afilisti kĩa hinya na igĩtaha maĩ irima-inĩ rĩu rĩa Bethilehemu igĩtwarĩra Daudi. Hihi Daudi eekire atĩa? Nĩ aaregire kũnyua maĩ macio, na akĩmaita thĩ. Aaugire ũũ: “Kũroaga gũtuĩka ũguo maitho-inĩ ma Ngai wakwa atĩ no njĩke ũndũ ũcio! Hihi no nyue thakame ya arũme aya mathiĩte makaingĩria mĩoyo yao ũgwati-inĩ? Nĩ gũkorũo nĩ mĩoyo yao maingĩrĩtie ũgwati-inĩ nĩguo mandehere maĩ macio.” (1 Maũndũ ma Matukũ ma Tene 11:17-19) Warĩ ũndũ ũtangĩahotekire harĩ Daudi, kũingĩria muoyo wa mũndũ o wothe ũgwati-inĩ nĩgetha egune.

Jesu nĩ aaregire kũingĩria muoyo wake ũgwati-inĩ, rĩrĩa Mũcukani aamũgeririe akĩmwĩra egũithie kuuma gacũmbĩrĩ-inĩ ka hekarũ nĩguo one kana araika nĩ mekũmũgitĩra. Jesu aamũcokeirie ũũ: “Ndũkanagerie Jehova Ngai waku.” (Mathayo 4:5-7) Kwoguo, Daudi na Jesu nĩ maamenyaga atĩ Ngai nĩ oonaga ũrĩ ũndũ mũũru gwĩka ũndũ o wothe ũngĩingĩria mĩoyo ya andũ ũgwati-inĩ.

Tũrĩ na ngerekano icio meciria-inĩ, no twĩyũrie ũũ: ‘Tũngĩmenya atĩa mathaako marĩa marĩ na ũgwati mũnene? Na tondũ andũ amwe mathaakaga mĩthaako ĩtarĩ na ũgwati na njĩra ĩngĩrehe ũgwati-rĩ, tũngĩmenya atĩa njĩra ĩrĩa njega ya gũthaaka?’

Nĩ Mathaako Marĩkũ Ingĩthaaka?

Nĩguo tũtue itua rĩega, nĩ tũrabatara gwĩciria na kinyi ũhoro wĩgiĩ mathaako marĩa tũrenda gũthaaka. Kwa ngerekano, no twĩyũrie, ‘Andũ maguraragio na gĩkĩro kĩrĩkũ mũthaako-inĩ ũyũ? Hihi ndĩ na ũmenyeru ũrĩa ũrabatarania na indo cia kũngitĩra nĩguo ndikagurario? Moimĩrĩro mangĩkorũo marĩ marĩkũ ingĩgwa, kana ndũũge ũũru, kana indo cia kũngitĩra ciage kũruta wĩra wega? Hihi ingĩgurario hanini-ĩ, kana ingĩgurario ũũru o na kana ngue?’

Mũkristiano angĩingĩria muoyo wake ũgwati-inĩ no getha tu ekenie, no athũkie ũrata wake hamwe na Jehova, na nginya orũo nĩ mĩeke ya ũtungata kĩũngano-inĩ. (1 Timotheo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8) Hatarĩ nganja, nginya rĩrĩa tũreka maũndũ ma gwĩkenia, nĩ twagĩrĩirũo kũririkana ũria Jehova onaga muoyo ũrĩ wa bata.