Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
Ciũria Kuuma Kũrĩ Athomi
Tondũ nĩ tũũĩ ũrĩa Bibilia yugaga igũrũ rĩgiĩ kũhũthĩra thakame-rĩ, nĩ maũndũ marĩkũ Aira a Jehova maroraga magĩciria ũhoro wĩgiĩ njĩra cia ũrigitani cia kũhũthĩra thakame ya mũndũ we mwene?
Itua rĩa Mũkristiano rĩgiĩ ũndũ ũcio rĩagĩrĩirũo kwĩhocia harĩ ũrĩa Bibilia yugĩte, no ti ũrĩa we angĩenda kana ũrĩa ndagĩtarĩ angĩmwĩra eke. Rĩu nĩ itua rĩake na Jehova.
Jehova, o we watũmbire athanĩte atĩ tũtiagĩrĩirũo kũrĩa thakame. (Kĩambĩrĩria 9:3, 4) Thĩinĩ wa Watho ũrĩa Jehova aaheete Aisiraeli, nĩ aataarĩirie ũrĩa thakame yagĩrĩirũo kũhũthĩrũo tondũ ĩrũgamĩrĩire muoyo. Aaugire ũũ: “Muoyo wa kĩũmbe kĩa mwĩrĩ wa nyama ũrĩ thĩinĩ wa thakame, na niĩ mwene ndĩmĩheanĩte kĩgongona-inĩ nĩguo inyuĩ mũmĩrutage ĩrĩ ya kũhumbĩra mehia manyu.” Ĩ mũndũ angĩoragire nyamũ nĩguo one gĩa kũrĩa? Ngai aaugĩte ũũ: “No mũhaka aite thakame yayo na amĩhumbĩre na tĩri.” * (Maũndũ ma Alawii 17:11, 13) Jehova nĩ aacokerire rĩathani rĩu maita maigana ũna. (Gũcokerithia Maathani 12:16, 24; 15:23) Ibuku rĩmwe rĩa Kĩyahudi rĩa gũtaarĩria Watho wa Musa riugĩte ũũ: “Thakame ndĩagĩrĩire kũigwo, no yagĩrĩire gũitwo thĩ nĩguo gũtikagĩe mũndũ ũkũmĩhũthĩra.” Gũtirĩ Mũisiraeli waagĩrĩirũo kuoya, kũiga, kana kũhũthĩra thakame ya kĩũmbe kĩngĩ, kĩrĩa kĩũmbĩtwo nĩ Ngai.
Watho wa Musa nĩ watigire kũhũthĩka rĩrĩa Mesia aakuire. No Ngai ndarĩ acenjia mawoni make megiĩ thakame, amĩonaga ĩrĩ theru. Atũmwo nĩ maatongoririo nĩ roho mũtheru wa Ngai kwandĩkĩra Akristiano atĩ ‘methemage thakame.’ Rĩathani rĩu rĩaagĩrĩirũo kuoywo na ũritũ. Rĩathani rĩu rĩarĩ rĩa bata o ta rĩathani rĩa kwaga kwĩingĩrania na ngomanio itagĩrĩire na kũhoya mĩhianano. (Atũmwo 15:28, 29; 21:25) Rĩrĩa mũtugo wa kũheana thakame na gwĩkĩrũo thakame wagĩire ngumo karine-inĩ ya 20, Aira a Jehova nĩ maataũkĩirũo atĩ mũtugo ũcio nĩ ũreganĩte na Bibilia. *
Rĩmwe na rĩmwe ndagĩtarĩ nĩ eraga mũndũ ũrĩa mũrũaru arutwo thakame yake kabere ĩigwo, nĩguo ĩrĩhũthĩrũo agĩthĩnjwo kũngĩbatarania. O na kũrĩ ũguo, ũndũ ũcio nĩ mũgarũ biũ na ũrĩa Bibilia yugĩte thĩinĩ wa ibuku rĩa Maũndũ ma Alawii na Gũcokerithia Maathani. Thakame ndĩagĩrĩire kũigwo no yagĩrĩire gũitwo, na njĩra ĩyo ĩgacokerera Ngai. Ũmũthĩ tũtikoragwo rungu rwa Watho wa Musa. No Aira a Jehova nĩ matĩĩte mawoni ma Ngai megiĩ thakame na nĩ makoragwo matuĩte itua rĩa ‘gwĩthema thakame.’ Nĩ ũndũ ũcio tũtiheanaga thakame, kana tũkaiga thakame itũ nĩguo ĩhũthĩrũo tũkĩrigitwo tondũ yagĩrĩirũo ‘gũitwo thĩ.’ Kũhũthĩra thakame na njĩra ta ĩyo nĩ mũgarũ na watho wa Ngai.
Nĩ kũrĩ njĩra ingĩ cia ũrigitani cia kũhũthĩra thakame ya mũndũ we mwene itareganĩte ĩmwe kwa ĩmwe na motaaro ma Kiugo kĩa Ngai. Kwa ngerekano, Akristiano aingĩ nĩ metĩkagĩra kũrutwo thakame rĩrĩa marathimwo mũrimũ mũna, na thakame ĩyo ĩgacoka ĩgateo. No nĩ kũrĩ njĩra ingĩ cia ũrigitani cia kũhũthĩra thakame ya mũndũ we mwene tũngĩbatara gwĩciria ũhoro wacio.
Kwa ngerekano, nĩ kũrĩ njĩra ĩmwe ya ũrigitani ya gũtwekia thakame (hemodilution). Njĩra-inĩ ĩno, rĩrĩa mũrũaru arathĩnjwo, thakame ĩmwe yake nĩ yanagĩrĩrio macini-inĩ, nayo ĩrĩa atigwo nayo mwĩrĩ ĩgatwekio. Thutha-inĩ, thakame ĩyo ĩkwanĩrĩirio macini-inĩ ĩgacokio mwĩrĩ-inĩ wake. Nĩ kũrĩ njĩra ĩngĩ ya ũrigitani ya kũhonokia thakame (cell salvage). Njĩra-inĩ ĩno, thakame ya mũrũaru ĩrĩa ĩkuura agĩthĩnjwo yanagĩrĩrio macini-inĩ, ĩgathambio, ĩgacoka ĩgacokio mwĩrĩ-inĩ wake. Njĩra-inĩ ĩngĩ, thakame ya mũrũaru no ĩgererio kwa ihinda macini-inĩ ĩrĩa ĩrutaga wĩra ta ũrĩa ũrutagwo nĩ ciĩga imwe cia mwĩrĩ, ta ngoro, mahũri, kana higo. Thakame ĩyo yauma macini-inĩ ĩcokagio mwĩrĩ-inĩ wa mũrũaru. Njĩra-inĩ ingĩ, thakame ĩgeragĩrio macini-inĩ ĩtagwo centrifuge ĩrĩa ĩgayũkanagia thakame na icunjĩ, na ĩkeheria icunjĩ iria itarĩ njega cia thakame. Kana thakame ĩkagayanio, nĩguo icunjĩ imwe ciayo ihũthĩrũo gũthondeka handũ hangĩ mwĩrĩ-inĩ wa mũrũaru ũcio. Hĩndĩ ĩngĩ narĩo, mũrũaru no arutwo thakame nĩguo ĩthimwo kana ĩtukanio na ndawa, na thutha ũcio ĩcokio mwĩrĩ-inĩ wa mũrũaru.
Nĩ kũrĩ njĩra nyingĩ cia ũrigitani ũrahũthĩra thakame, na o ũrĩa mahinda marathiĩ noguo kuumagĩra njĩra ingĩ. Gũtirĩ mũndũ wagĩrĩirũo gũtuĩra andũ arĩa angĩ itua rĩgiĩ ũrĩa magĩrĩirũo gwĩka ũhoro-inĩ wĩgiĩ njĩra icio cia ũrigitani. Mũkristiano nĩwe wagĩrĩirũo gwĩtuĩra itua rĩa ũrĩa thakame yake ĩkũhũthĩrũo rĩrĩa ararigitwo. Atanarigitwo, nĩ agĩrĩire kũũria ndagĩtarĩ ũrĩa thakame yake ĩkũhũthĩrũo. Thutha ũcio ahũthĩre thamiri yake gũtua itua rĩrĩa rĩagĩrĩire.
Akristiano nĩ magĩrĩirũo kũririkana atĩ nĩ meyamũrĩire Ngai na magatua itua rĩa ‘kũmwenda na ngoro yao yothe na muoyo wao wothe na hinya wao wothe na meciria mao mothe.’ (Luka 10:27) Ngũrani na andũ aingĩ thĩinĩ wa thĩ, Aira a Jehova nĩ matĩĩte ũrata wao mwega hamwe na Ngai. Mũũmbi witũ atwĩkĩraga ngoro tũkorũo na wĩtĩkio harĩ thakame ya Jesu. Bibilia yugaga ũũ: “Kũgerera harĩ [Jesu Kristo] nĩ tũrekagĩrĩrio na njĩra ya ũkũũri kũgerera thakame yake, tũkoherũo mehia maitũ.”—Aefeso 1:7.
[Kohoro ka magũrũ-inĩ]
^ kĩb. 4 Profesa wĩtagwo Frank H. Gorman aandĩkire ũũ: “Rĩrĩa mũndũ aita thakame, nĩ oonanagia atĩ nĩ aatĩĩte muoyo wa nyamũ ĩyo, na ningĩ atĩ nĩ aathĩkagĩra Ngai na akamũhe gĩtĩo, ũrĩa wombĩte nyamũ ĩyo.”
^ kĩb. 5 Ngathĩti ya The Watchtower ya Julaĩ 1, 1951, nĩ yacoketie ciũria cia bata ciĩgiĩ ũndũ ũcio, na ĩkĩonania atĩ gwĩkĩrũo thakame gũtiagĩrĩire.
[Gathandũkũ]
CIŨRIA ŨNGĨĨYŨRIA
Angĩkorũo thakame ĩmwe yakwa nĩ ĩkũgererio nja ya mwĩrĩ wakwa na mũthiũrũrũko wayo ũrũgamio kwa ihinda inini-rĩ, hihi thamiri yakwa nĩ ĩkũnjĩtĩkĩria kuona thakame ĩyo ĩrĩ o gĩcunjĩ kĩa mwĩrĩ wakwa, kwoguo yage kũbatara ‘gũitwo thĩ’?
Angĩkorũo hĩndĩ ya kũrigitwo, thakame ĩmwe yakwa nĩ ĩkũrutwo, ĩthondekwo, na ĩcoke ĩhũthĩrũo mwĩrĩ-inĩ wakwa-rĩ, hihi thamiri yakwa ĩmenyeretio nĩ Maandĩko nĩ ĩgũthumbũka?