«باقىلاۋشى مىندەتىنە ۇمتىلىپ» ٴجۇرسىڭ بە؟
فەرناندو a قوبالجىپ تۇردى. ويتكەنى ەكى اقساقال ونىمەن وڭاشا سويلەسكىسى كەلەتىنىن ايتتى. اۋداندىق باقىلاۋشىنىڭ سوڭعى بىرنەشە ساپارىنان كەيىن، اقساقالدار وعان قاۋىمدا قوسىمشا مارتەبەلى مىندەتتەر اتقارۋعا لايىق بولۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەكتىگىن تۇسىندىرگەن ەدى. الايدا ٴبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ فەرناندو اقساقال رەتىندە تاعايىندالاتىنىنا كۇماندانىپ، ۋايىمداي باستادى. اۋداندىق باقىلاۋشى جاقىندا قاۋىمعا تاعى دا كەلىپ كەتتى. اقساقالدار بۇل جولى وعان نە دەمەك؟
اقساقالداردىڭ ٴبىرى سويلەپ جاتقاندا، فەرناندو مۇقيات تىڭداپ تۇردى. باۋىرلاس تىموتەگە 1-حات 3:1 دەگى سوزدەردى كەلتىرىپ، ونىڭ اقساقال بولىپ تاعايىندالعانى جايلى حابار العاندارىن ايتتى. سوندا فەرناندو تاڭعالىپ: «شىن با؟»— دەپ سۇرادى. باۋىرلاس ٶز ٴسوزىن قايتالاعاندا، فەرناندو قۋانىشىن جاسىرا المادى. ال بۇل جايلى حابارلاندىرۋ جاسالعاندا، قاۋىمداعىلار دا قۋاندى.
قاۋىمداعى مارتەبەلى مىندەتتەردى اتقارۋدى قالاۋ بۇرىس پا؟ البەتتە، جوق. سەبەبى تىموتەگە 1-حات 3:1 دە: «ەگەر كىمدە-كىم باقىلاۋشى مىندەتىنە ۇمتىلسا، ونىڭ يگىلىكتى ٸستى قالاعانى»،— دەلىنگەن. وسى كەڭەسكە قۇلاق اسقان كوپتەگەن ەر باۋىرلاستار قاۋىمداعى مارتەبەلى قىزمەتتەردى اتقارۋعا لايىقتى بولۋ ٷشىن رۋحاني وسۋدە. وسىنىڭ ناتيجەسىندە قۇداي حالقىنىڭ اراسىندا ٴجۇز مىڭداعان قابىلەتتى اقساقالدار مەن قىزمەت كومەكشىلەرى تاعايىندالدى. الايدا قاۋىمداردىڭ ٶسىپ جاتقانىن ەسكەرەر بولساق، ٵلى دە كوپتەگەن باقىلاۋشىلار قاجەت. بۇل قىزمەتتى اتقارۋعا جارامدى بولۋ ٷشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ باقىلاۋشى رەتىندە قىزمەت ەتكىسى كەلەتىندەر فەرناندو سياقتى ۋايىمداۋ كەرەك پە؟
«ۇمتىلۋ» دەگەن نەنى بىلدىرەدى؟
كيەلى كىتاپتاعى «ۇمتىلۋ» دەپ اۋدارىلعان گرەك ەتىستىگىنىڭ «قاتتى قالاۋ، سوزىلۋ» دەگەن ماعىناسى بار. بۇل سوزدەردى ەستىگەندە، كوز الدىڭا اعاشتاعى ٴدامدى جەمىستى ٷزىپ الماق بولىپ، قولىن سوزعان ادام ەلەستەيتىن شىعار. الايدا ۇمتىلۋ ٴسوزى «باقىلاۋشى مىندەتىنە» اشكوزدەنە جارماسۋ دەگەندى بىلدىرمەيدى. نەگە؟ ويتكەنى شىن جۇرەكتەن اقساقال بولۋدى قالايتىنداردىڭ ماقساتى سي-قۇرمەتكە قول جەتكىزۋ ەمەس، «يگىلىكتى ٸس» جاساۋ بولۋ كەرەك.
وسى يگىلىكتى ىسكە قاتىستى تالاپتاردىڭ كوبىسى تىموتەگە 1-حات 3:2—7 جانە تيتكە 1:5—9 تارماقتاردا جازىلعان. ۇزاق ۋاقىت بويى اقساقال بولىپ قىزمەت ەتىپ كەلە جاتقان رەيموند ەسىمدى باۋىرلاس وسى تالاپتار جايلى بىلاي دەيدى: «مەنىڭشە، ەڭ ماڭىزدىسى — ادامنىڭ قانداي ەكەنى. شەشەندىك ٵرى ۇستازدىق قابىلەتتىڭ بار بولعانى ماڭىزدى، ارينە. بىراق «ەش كىناراتسىز، بارلىق جاعىنان بايسالدى، ەستى، ٸس-ارەكەتىنە ۇقىپتى، قوناقجاي جانە يلىككىش» سياقتى قاسيەتتەر وسى قابىلەتتەردىڭ كولەڭكەسىندە قالىپ كەتپەۋ كەرەك».
قاۋىممەن ٴتۇرلى جولدارمەن قىزمەتتەسۋ ارقىلى باقىلاۋشى مىندەتىنە ۇمتىل
باقىلاۋشى مىندەتىنە شىن جۇرەكتەن ۇمتىلاتىن باۋىرلاس جازبالاردا ايتىلعان قاسيەتتەردى وزگەلەرمەن قارىم-قاتىناسىندا تانىتۋعا تىرىسادى. ول ەش كىناراتسىز بولۋ ٷشىن وتىرىك پەن ارامدىقتىڭ كەز كەلگەن تۇرىنەن اۋلاق جۇرەدى. سونداي-اق بارلىق جاعىنان بايسالدى، ەستى، ٸس-ارەكەتىنە ۇقىپتى دا يلىككىش. سوندىقتان دا وزگە باۋىرلاستار ونىڭ باسشىلىعىنا سەنىم ارتادى، ٵرى ٶز قيىندىقتارىمەن بولىسۋگە تارتىنبايدى. قوناقجاي بولعاندىقتان، جاستار مەن شىندىققا جاڭادان كەلگەن باۋىرلاستارعا جىگەردىڭ كوزى بولىپ تابىلادى. بۇعان قوسا، ىزگىلىك اتاۋلىنى جاقسى كورەتىندىكتەن، ناۋقاس جانە قارت باۋىرلاستارعا مەدەۋ بولادى. ول بۇل قاسيەتتەردى جاۋاپتى قىزمەتكە تاعايىندالۋ ٷشىن ەمەس، وزگەلەرگە كومەكتەسكىسى كەلەتىندىكتەن دامىتادى b.
اقساقالدار اقىل-كەڭەس پەن جىگەر بەرۋگە دايىن. الايدا جازبالارداعى تالاپتارعا ساي بولۋ-بولماۋ، ەڭ الدىمەن، جاۋاپتى مىندەت اتقارعىسى كەلەتىن باۋىرلاستىڭ موينىندا. گەنري ەسىمدى تاجىريبەلى باقىلاۋشى: «ەگەر سەن جاۋاپتى مىندەتكە ۇمتىلىپ جۇرسەڭ، وندا ٶزىڭنىڭ تالاپتارعا ساي ەكەنىڭدى كورسەتۋ ٷشىن ايانبا»،— دەيدى. مۇنىڭ ماڭىزدىلىعىن ٴتۇسىندىرۋ ٷشىن، ول ۋاعىزداۋشى 9:10 دى كەلتىرىپ: «قانداي ٸستى قولعا الساڭ دا، سونى جان سالا ىستە» دەگەن سوزدەرگە ساي، اقساقالدار ساعان قانداي تاپسىرما بەرمەسىن، ونى جان سالا اتقار. ٴتىپتى ەدەن سىپىرۋدى قوسا العاندا، قاۋىمدا بەرىلەتىن كەز كەلگەن ٸستى جوعارى باعالا. سەنىڭ ەڭبەگىڭ مەن ىنتاڭ بايقاۋسىز قالمايدى»،— دەيدى. ەگەر اقساقال رەتىندە قىزمەت ەتكىڭ كەلسە، قاسيەتتى قىزمەتتىڭ بارلىق سالاسىن جانىڭدى سالىپ اتقار. سونداي-اق باسقالار ساعان سەنىم ارتا الاتىنداي بولسىن، ٵرى سەنى مەنمەن ەمەس، كىشىپەيىل ادام رەتىندە ٴبىلسىن (مات. 23:8—12).
بۇرىس كوزقاراس پەن ارەكەتتەردەن اۋلاق بول
كەيبىر باۋىرلاستار اقساقال بولعىسى كەلەتىنىنە مەڭزەيتىن شىعار، يا بولماسا اقساقالداردىڭ پىكىرىنە ىقپال ەتكىسى كەلەر. ال باسقالارى بولسا اقساقالدار بەرگەن كەڭەستى جاقتىرماۋى مۇمكىن. مۇنداي باۋىرلاستار وزدەرىنە كەلەسىدەي سۇراقتار قويىپ كورۋ كەرەك: «مەن ٶز مۇددەمدى عانا ويلايمىن با، جوق الدە كىشىپەيىلدىلىكپەن ەحوبانىڭ قويلارىن قامقورلاعىم كەلە مە؟»
مارتەبەلى مىندەتكە ۇمتىلىپ جۇرگەندەر اقساقالدارعا قويىلاتىن «وتارعا ۇلگى-ونەگە بولىڭدار» دەگەن تالاپتى دا ۇمىتپاۋ قاجەت (پەت. 1-ح. 5:1—3). قاۋىمعا ۇلگى-ونەگە بولاتىن باۋىرلاس قۋلىق-سۇمدىق اتاۋلىدان اۋلاق جۇرەدى. تاعايىنداۋ السا دا، الماسا دا، ول بويىندا شىدامدىلىق دامىتۋعا تىرىسادى. ويتكەنى اقساقال رەتىندە تاعايىندالعان ادامنىڭ كەمشىلىكتەرى عاجايىپ تۇردە جوق بولىپ كەتپەيدى (رۋ. سان. 12:3؛ زاب. 105:32، 33). باۋىرلاس ٶزى جايلى «بۇرىس قىلىعىم ەسىمدە جوق» دەپ ويلاسا دا، وزگەلەر بەلگىلى ٴبىر سەبەپتەرمەن مۇنداي ويدا بولماۋى مۇمكىن (قور. 1-ح. 4:4). سوندىقتان اقساقالدار ساعان شىن كوڭىلمەن كيەلى كىتاپقا نەگىزدەلگەن كەڭەس بەرسە، نارازىلىق تانىتپاي تىڭدا. سوسىن ايتىلعان كەڭەسكە ساي ارەكەت ەت.
ۇزاق كۇتۋ كەرەك بولسا شە؟
كەيبىر باۋىرلاستارعا تاعايىندالۋلارىن العانعا دەيىن كۇتۋگە تۋرا كەلەدى. بۇل ۋاقىت ولار ٷشىن تىم ۇزاق بولىپ كورىنەتىن شىعار. ەگەر سەن باقىلاۋشى مىندەتىنە جىلدار بويى ۇمتىلىپ جۇرگەن بولساڭ، كەيدە سالىڭ سۋعا كەتە مە؟ بۇل تۇسىنىكتى دە، ويتكەنى كيەلى كىتاپتا: «ۇزاققا سوزىلعان ٷمىت جۇرەك قاجىتار، ورىندالعان تىلەك ٶمىردى قۇلپىرتار»،— دەپ جازىلعان (ناق. س. 13:12).
راسىندا دا، قاتتى قالاعان ماقساتقا قول جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەستەي بولىپ كورىنسە، بۇل ادامنىڭ جۇرەگىن قاجىتۋى مۇمكىن. ىبىرايىم دا وسىنداي جاعدايدى باسىنان وتكەرگەن. ەحوبا وعان ۇل سيلايمىن دەپ ۋادە ەتكەن ەدى، الايدا بالالى بولعانشا، سارا ەكەۋىنە ۇزاق جىلدار بويى كۇتۋگە تۋرا كەلدى (جار. 12:1—3، 7). جاسى ۇلعايعان شاقتا ىبىرايىم: «جاراتۋشى ٴتاڭىر يە، سەن ماعان قانداي سيلىق بەرمەكسىڭ؟ مەن ٵلى دە ۇرپاقسىز كەلەمىن... سەن ماعان بالا سيلامادىڭ»،— دەپ مۇڭىن شاقتى. ال ەحوبا ۇل سيلايتىنىنا قاتىستى ۋادەسىن مىندەتتى تۇردە ورىندايتىنىن ايتتى. دەسە دە بۇل ۋادەنىڭ ورىندالۋىنا دەيىن ٵلى 14 جىل بار ەدى (جار. 15:2—4؛ 16:16؛ 21:5).
ٴبىراز ۋاقىت كۇتۋگە تۋرا كەلسە دە، ىبىرايىم ەحوباعا دەگەن قىزمەتىندە قۋانىشىن جوعالتتى ما؟ جوق. ول ەحوبانىڭ ۋادەسىنىڭ ورىندالاتىنىنا ەش كۇماندانباعان. ىبىرايىم ٷمىتىن ۇزبەدى. ەلشى پاۋىل بىلاي دەپ جازعان: «ىبىرايىم شىدامدىلىقپەن كۇتكەننەن كەيىن، وسى ۋادەنى الدى» (ەۆر. 6:15). اقىرىندا، قۇدىرەتى شەكسىز قۇداي ادال قىزمەتشىسىنە باتاسىن توكتى. بۇل باتا ٴتىپتى ىبىرايىم ويلاعاننان دا اسىپ ٴتۇستى. ىبىرايىمنان نە نارسەگە ۇيرەنۋگە بولادى؟
اقساقال بولۋدى كۇتىپ جۇرگەنىڭە ٴبىراز جىل وتسە دە، ەحوباعا سەنىم ارتۋدى دوعارما. قىزمەتتە قۋانىشىڭدى جوعالتپا. كوپ باۋىرلاسقا رۋحاني جەتىستىككە جەتۋگە كومەكتەسكەن ۋوررەن ەسىمدى اقساقال بىلاي دەيدى: «باۋىرلاستىڭ تاعايىندالۋعا لايىقتى ەكەنى كورىنۋ ٷشىن ۋاقىت كەرەك. سەبەبى ۋاقىت وتكەن سايىن ٴجۇرىس-تۇرىسىنان جانە تاپسىرمالاردى قالاي ورىندايتىنىنان ونىڭ قابىلەتتەرى مەن كوزقاراسى بىرتە-بىرتە ايقىندالا تۇسەدى. كەيبىرەۋلەر بەلگىلى ٴبىر مىندەتكە نە تاعايىندالۋعا قول جەتكىزسەم عانا، ەحوباعا دەگەن قىزمەتىمدە جەتىستىككە جەتەم دەپ ويلايدى. بىراق مۇنداي كوزقاراس دۇرىس ەمەس، بۇعان قوسا، ادامنىڭ بار ەسىل-دەرتى سوعان اۋىپ كەتۋى مۇمكىن. ەگەر سەن كەز كەلگەن جەردە، كەز كەلگەن ىستە ەحوباعا ادال بولساڭ، جەتىستىك دەگەن، مىنە، وسى».
فيليپ ەسىمدى باۋىرلاس ٶزىنىڭ اقساقال رەتىندە تاعايىندالۋىن ون جىلدان اسا كۇتكەن. ول ەزەكيەل كىتابىنىڭ 1 تاراۋىنداعى كوپشىلىككە تانىمال ايانعا نازار اۋدارىپ، قانداي ساباق العانى جايلى بىلاي دەيدى: «ەحوبا ٶزىنىڭ كۇيمەسىن، ياعني ۇيىمىن، قالاعان جىلدامدىقپەن جۇرگىزەدى. سوندىقتان ەڭ ماڭىزدىسى — ٴبىزدىڭ ەمەس، ەحوبانىڭ ۋاقىتى. اقساقال رەتىندە قىزمەت ەتۋگە ۇمتىلعاندا، نەنى قالايتىنىم، كىم بولعىم كەلەتىنى ماڭىزدى ەمەس، ويتكەنى مەنىڭ قالاۋىم جانە ەحوبانىڭ مەن ٷشىن نەنى قاجەت دەپ سانايتىنى ەكى ٴتۇرلى بولۋى مۇمكىن».
باقىلاۋشى رەتىندە يگىلىكتى ٸس اتقارۋدى قالاساڭ، بۇل ماقساتىڭا قاۋىمنىڭ قۋانىشىنا ۇلەس قوسۋ ارقىلى ۇمتىل. ۋاقىت وتپەي جاتقانداي كورىنسە، ۋايىم مەن شىدامسىزدىققا بوي الدىرما. جوعارىدا سوزدەرى كەلتىرىلگەن رەيموند باۋىرلاس بىلاي دەيدى: «ٴبىر نارسەنى قاتتى كوكسەۋ — قاناعاتتىڭ جاۋى. ۋايىمشىل ادام ەحوباعا قىزمەت ەتۋدەن كەلەتىن زور قۋانىشتان قۇرالاقان قالادى». قۇداي رۋحىنىڭ جەمىسىن، اسىرەسە شىدامدىلىق قاسيەتىن، تولىعىراق دامىت. جازبالاردى زەرتتەۋ ارقىلى رۋحاني كۇيىڭدى جاقسارت. ىزگى حاباردى ۋاعىزداۋ جانە قىزىعۋشىلىق تانىتقاندارمەن كيەلى كىتاپ زەرتتەۋ ىسىنە كوبىرەك اتسالىس. وتباسىڭنىڭ عيباداتى مەن رۋحاني ىستەرىنە باسشىلىق ەت. باۋىرلاستارمەن ارالاسۋدىڭ ٵربىر مۇمكىندىگىن باعالا. سوندا ماقساتىڭا قول جەتكىزۋ تەك قۋانىش اكەلەتىن بولادى.
قاۋىمدا ٵرتۇرلى مارتەبەلى قىزمەتتەرگە لايىق بولۋعا ۇمتىلۋدىڭ ٶزى — ەحوبانىڭ باتاسى. سوندىقتان ەحوبا دا، ونىڭ ۇيىمى دا باعۋشىلىق مىندەتىنە ۇمتىلاتىنداردىڭ كوڭىلى قالىپ، ۇنجىرعاسى تۇسكەنىن قالامايدى. قۇداي وزىنە تازا نيەتپەن ٵرى ايانباي قىزمەت ەتەتىندەردى قولداپ، باتاسىنا بولەيدى. ال ەحوبا باتاسىن بەرگەندە، وعان ەش قايعى-قاسىرەت قوسپايدى (ناق. س. 10:22).
مارتەبەلى مىندەتكە ۇمتىلىپ جۇرگەنىڭە ٴبىراز ۋاقىت بولسا دا، سەن رۋحاني كۇيىڭدى ٵلى دە جاقسارتا الاسىڭ. بويىڭدا قاجەتتى قاسيەتتەر دامىتقانىڭ، قاۋىمدا ايانباي قىزمەت ەتكەنىڭ، وتباسىڭا رۋحاني جاعىنان كومەك كورسەتكەنىڭ ەلەۋسىز قالمايدى. قانداي تاپسىرما الساڭ دا، ەحوباعا دەگەن قىزمەت ساعان تەك قۋانىش اكەلسىن!
a بۇل ماقالاداعى ەسىمدەر وزگەرتىلگەن.
b وسى ماقالاداعى پرينسيپتەر قىزمەت كومەكشىسى بولعىسى كەلەتىندەرگە دە قاتىستى. مۇنداي باۋىرلاستارعا قويىلاتىن تالاپتار تىموتەگە 1-حات 3:8—10، 12، 13 تارماقتاردا اتالىپ وتىلگەن.
