Пьрсед Хԝәндәԝана
Пьрсед Хԝәндәԝана
Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа салхийа тʹӧ тьшт найе готьне. Ле чьрʹа Шәʹдед Йаһоԝа салхийа һьлнадьн?
Мәрьв кʹаса бь шәраве йан жи бь ичʹкәкә дьн һьлдьдьн у салхе дьбежьн. Әва йәка дьнйайеда бәлабуйи йә. Әв әʹдәт бәреда һәйә у һәр щики бь щурʹе хԝә дькьн. Щарна әԝе кӧ салхийе дьбежә, әԝ у йед майин кʹаса хԝә һәв дьхьн. Мәрьве кӧ салхийе дьбежә, бона кәсәки бәхтәԝарийе, сьһʹәт-ԛәԝата баш, жийина дьреж у тьштед дьн дьхԝазә. Ле мәрьвед дьн кʹасед хԝә һьлдьбьрʹьн, у дьбәкә тьштәки дьбежьн, паше вәдьхԝьн. Бь ве йәке әԝана рʹазибуна хԝә дьдьнә кʹьфше. Бона гәләка, ви ԛәйдида тьштәки хьраб тʹӧнә. Әԝана һʹәсаб дькьн, ԝәки әва нишана ԛәдьргьртьне йә. Ле мәʹнийед фәрз һәнә, кӧ чьма Шәʹдед Йаһоԝа салхийа һьлнадьн.
Һәмьки мәʹни әв нинә, ԝәки Шәʹдед Йаһоԝа нахԝазьн кәсәк бәхтәԝар бә йан жи сьһʹәт-ԛәԝат бә. Мәсәлә, кʹома рʹебәрийейә ԛьрʹна йәке, нәʹма хԝә щьватерʹа бь ԝан гьлийа хьлаз кьр: «Һун хԝәш бьн» (Кʹаред Шандийа 15:29). Һьнә хьзмәткʹаред Хԝәде жи гава тʹәви пʹадша хәбәр дьдан, щар-щара ӧса дьготьн: «Бьла хԝәйе мьн . . . һәр у һәр бьжи» йан «бьла пʹадша һәр у һәр бьжи!» (1 Пʹадшати 1:31, ИМ; Нәһәмийа 2:3, ИМ).
Ле гәло салхи жь кʹӧ пешда һатийә? «Бьрща Ԛәрәԝьлийеда» йа 1 Чьләйе, сала 1968 готьнәкә жь Әнсиклопедийа Британика һатьбу дайине йа сала 1910: «Әԝ ԛәйдед кӧ бона сьһʹәт-ԛәԝата мәрьва салхийе вәхԝьн, ча те кʹьфше жь религийед кәвьн пешда һатьнә, чахе сәва хатьре хӧдана йан жи мьрийа, шәрав вәдьхԝарьн. Йунани у Рʹомайи чахе бәр сьфьре рʹудьньштьн, ԝана ичʹкә дьрʹет, сәва ԛәдьр бьдьнә хӧданед хԝә. Паше жи бона ԝан хӧдана у мьрийед хԝә вәдьхԝарьн». Ве әнсиклопедийайеда ӧса жи те готьне: «Әԝ ԛәйде ичʹкәрʹетьн у вәхԝарьне щурʹәки ԛӧрбанкьрьне бу, у салхийа бона сьһʹәт-ԛәԝата мәрьва тʹәви ве ԛӧрбане тʹәвгредайи йә» (Пʹара 13, рʹупʹела 121).
Ле рʹожед мәда жи әве йәке һьлдьдьн һʹәсаб чахе салхийе дьбежьн? Кʹьтебәкеда «International Handbook on Alcohol and Culture» йа сала 1995 ӧса те готьне: «Ча те кʹьфше [салхи] жь әʹйд-ԛәйдед религийед кәвьн пешда һатийә, ль гора кʹижана тьштед вәхԝарьнейә пироз бәр хӧдана дьрʹетьн. Әв вәхԝарьн дькарьбу йан хун йан жи шәрав буйа, чьмки әԝана һивийе бун, ԝәки хӧдан пеш ԝан ԛӧрбанава хԝәстьнед ԝан биньн сери. Әв хԝәстьна ԝан чаԝа дӧа бу. Ԝана ӧса дьгот: ‹Һәр бьжи!›, йан жи ‹сьһʹәт-ԛәԝат бьн›».
Һәрге тьштәк, йан нәхшәк, йане жи симболәк сәр һʹиме религийа ԛәлп ә, әв найе һʹәсабе ԝәки Мәсиһийед рʹаст гәрәке тʹьме хԝә жь ԝан тьшта дур бьгьрьн. Мәсәлә әм һьлдьн һʹьнар. Әнсиклопедийәкә Кʹьтеба Пирозда ӧса те готьне: «Ча те кʹьфше һʹьнар ӧса жи симбола пироз бу пʹутпʹарьстийеда». Ле ӧса жи Хԝәде тʹәми дабу, ԝәки рʹишийе кʹьнщед кʹаһинава һʹьнаред бь тʹел чекьри щергә кьн. Ӧса жи стунед сьфьрә пʹарьстгәһа Сьлеман пе һʹьнара хәмьланди бун (Дәркʹәтьн 28:33; 2 Пʹадшати 25:17). Диса мәсәләк. Ԝәʹдәки гӧстилка нишани әʹйда религива гьредайи бу. Ле иро ниве зәʹф мәрьв дәрһәԛа ве йәке ньзаньн у әве гӧстилка нишани һʹәсаб дькьн ча нишан, кӧ мәрьв зәԝащеда нә.
Ле әм чь дькарьн бежьн дәрһәԛа хәбьтандьна шәраве әʹйдед религида? Мәсәлә бьнәлийед Шәкәма бәре сәре хԝә бәр Баәʹл датанин. Әԝана дьчунә мала хӧдане хԝә, дьхԝарьн, вәдьхԝарьн у ньфьрʹ ль Абимәләх кӧрʹе Гидәон дькьрьн (Һʹакьмти 9:22-28). Тӧ ча дьфькьри мәрьве кӧ Йаһоԝарʹа амьн ә, ԝе тʹәви ԝан рʹуньшта, вәхԝара у жь хӧдане ԝана лава кьра ԝәки ньфьрʹа Абимәләх бькә? Чахе Амос дәрһәԛа ԝи ԝәʹдәйи хәбәр дьда, гава гәләк Исраели мьԛабьли Йаһоԝа дәркʹәтьбун, әԝи гот, ԝәки әԝана бәр һәр горигәһәке пʹал дьдьн у шәрава мәрьвед нәһәԛ һʹәсабкьри, мала хӧданед хԝәда вәдьхԝьн (Амос 2:8). Гәло хьзмәткʹаред Хԝәдейи рʹаст ԝе тʹәви ԝе йәке буна, ԝәки шәрав бьрʹетана йан жи вәхԝарана, сәва кӧ һӧрмәте бьдьнә хӧдана? (Йерәмйа 7:18) Гәло хьзмәткʹаре Хԝәдейи рʹаст ԝе кʹаса бь шәраве һьлбьрʹанда у жь хӧданәки һиви бькьра бона кәсәки рʹәʹм бьхԝәста йан жи ахьрийа баш?
Һʹәԝас әԝ ә, кӧ хьзмәткʹаред Йаһоԝа щарна дәстед хԝә һьлдьбьрʹандьн у жь Хԝәде кʹәрәм дьхԝәстьн. Ԝана дәстед хԝә бәрбь Хԝәдайе рʹаст һьлдьбьрʹанд. Әм дьхуньн: «Сьлеман ль бәр горигәһа Хӧдан, . . . дәстед хԝә бәр бь әʹзмана вәкьрьн. Ԝи гот: ‹Йа Хӧдан, Хԝәдайе Исраил, нә ль жор ль әʹзмана нә жи ль жер ль әʹрде Хԝәдайе ԝәк тә һәйә . . . ль әʹзман, ль ԝаре хԝә бьбьһизә у дәма тә бьһист афу бькә›» (1 Пʹадшати 8:22, 23, 30, ИМ). Мина ве йәке «Әзра Хԝәдайе мәзьн Хӧдан пироз кьр у тʹәвайа гәл дәсте хԝә һьлда у гот: ‹Амин, амин.› Паше хԝә тәԝандьн дәвәрʹу чун әʹрде у пәрьзин Хӧдан» (Нәһәмийа 8:6, ИМ; 1 Тимотʹейо 2:8). Ча те кʹьфше әв хьзмәткʹаред Хԝәдейи амьн дәсте хԝә бәрбь хӧданед ԛәлп бьльнд нәдькьрьн у ԝанарʹа дӧа нәдькьрьн (Ишайа 65:11).
Рʹожед мәда жи гәләк мәрьв салхийа һьлдьдьн у дьбәкә фәʹм накьн, ԝәки жь хӧданәки ԛәлп кʹәрәма дьхԝазьн. Ле әԝана нә жи дькарьн шьровәкьн, ԝәки чьрʹа кʹаса шәраве һьлдьбьрʹьн. Мәсиһийед рʹаст борщдар ниньн чʹәʹв бьдьнә ԝан мәрийа, йед кӧ дәрһәԛа һʹиме ԝан әʹйд-ԛәйда нә жи дьфькьрьн.
Әʹйан ә ԝәки Шәʹдед Йаһоԝа хԝә жь һьнә жестед майин жи дур дьгьрьн, кʹижан кӧ гәләк мәрьв дькьн. Мәсәлә, гәләк мәрьв бь жеста һӧрмәте дьдьнә бәйрәԛе. Әԝана жестед ӧса һʹәсаб накьн, ча пʹарәкә һʹәбандьне. Мәсиһийед рʹаст рʹе мәрьва нагьрьн, ԝәки тьштед ӧса бькьн, ле хԝәха накьн. Шәʹдед Йаһоԝа ԝәʹде щәжьна хԝә бь билани дьдьнә кʹьфше, ԝәки мәрьва әʹщьз нәкьн. Чь жи һәбә, әԝана тʹәви ԝан әʹйд-ԛәйда набьнә йәк, йед кӧ мьԛабьли Кʹьтеба Пироз ьн (Дәркʹәтьн 20:4, 5; 1 Йуһʹәнна 5:21). Иро гәләк мәрьв салхийе һʹәсаб накьн ча жестәкә һʹәбандьне. Ле диса жи һәнә мәʹнийед фәрз кӧ Мәсиһи чьма салхийа һьлнадьн. Әв ԛәйд жь религийед ԛәлп пешда һатийә у ԝәʹде мәда жи салхи дькарә бе һʹәсабе ча һивикьрьн жь хӧданед ԛәлп (Дәркʹәтьн 23:2).