၁-၂. (က) တချုးလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒံးဘၣ်န့ၣ် အကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံဆိ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) “တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ” န့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ကွၢ် “တၢ်ကတိၤအခီပညီ.”)

 နဆိကမိၣ်လၢ နဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီဧါ. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ပဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ တဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုသ့. သနာ်က့ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ သးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအကဲပှၤသဘျ့ အါဂၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ဘၣ်ဆၣ် တချုးလၢ နကပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ် အိၣ်ကတီၤပာ်စၢၤ နသးဂ့ၤဂ့ၤ. နကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤ ဒီးနကဘၣ် သ့ၣ်ညါလီၤ နသးဂ့ၤဂ့ၤလၢ နအိၣ်ကတီၤနသးလၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဂီၢ်လံ. ဒီးနဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဝံၤအလီၢ်ခံ ကျိၣ်စ့တၢ်ဂ့ၢ်ကီလၢ နကထံၣ်ဘၣ်န့ၣ် နကရဲၣ်ကျဲၤအီၤဒ်လဲၣ်အဂီၢ် နကဘၣ် သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဂ့ၤဂ့ၤ. a (၁ ကရံၣ် ၇:၃၆) နမ့ၢ်ကတီၤပာ်စၢၤ နသးဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် နကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုလၢ နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ.

^၂ သနာ်က့ တဘျီတခီၣ် နကဃုထၢ ပှၤလၢကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤအဂီၢ် အတညီဘၣ်. (ကတိၤ ၃၁:၁၀) ဒီးဖဲနထံၣ်ဘၣ် ပှၤတဂၤလၢ နဘၣ်သး သ့ၣ်ညါအါထီၣ် အဂ့ၢ်အခါ နကစးထီၣ် ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤအဂီၢ် တညီစ့ၢ်ကီးဘၣ်. b အဃိ ဒ်သိးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ဃုထၢ သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤကသ့ ဒီးကပာ်တၢ်အဲၣ်တီအဂီၢ်  ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်. ဒီးပှၤလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤ မၤစၢၤဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤလၢအဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် စ့ၢ်ကီး.

ဃုထၢ သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤ

၃. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ဃုထၢ အသးသမူတံၤသကိးအခါ အကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံဆိ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ နမ့ၢ်ဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် တချုးလၢ နပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒံးဘၣ်အခါ ဆိကမိၣ်ထံဆိလၢ နသးသမူတံၤသကိး လၢနကဃုထၢန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်တဆိကမိၣ်ထံဆိ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကကွၢ်ကပာ်ဘၣ် ပှၤလၢကကဲထီၣ် သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤလၢနဂီၢ် မ့တမ့ၢ် နကပာ်ဘၣ် တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤလၢတကဲထီၣ် သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤလၢနဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးပှၤလၢ နဃုထၢလၢ ကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိးန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ အဒိးဘျၢထံဝံၤ. (၁ ကရံၣ် ၇:၃၉) ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဂၤ ဒိးဘျၢထံမ့ၢ်ဝံၤ သနာ်က့ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အတကဲထီၣ် သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤလၢနဂီၢ်ဘၣ်. အဃိ သံကွၢ်လီၤနသးဒ်အံၤ– ‘လၢယတၢ်အိၣ်မူပူၤန့ၣ် ယဖီတၢၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢ ယကဖျီသးဒီးအီၤ တဂၤန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ်လဲၣ်. တၢ်လၢယမုၢ်လၢ်လၢ ပှၤလၢ ယကဖျီသးဒီးအီၤ အအိၣ်န့ၣ် အကြၢးအဘၣ်ဧါ.’

၄. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃုထၢ သးသမူတံၤသကိးန့ၣ် ပှၤတနီၤ ဃ့ထုကဖၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၄ နမ့ၢ်ဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နဃ့ထုကဖၣ် လၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤသ့. (ဖံလံး ၄:၆) နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တအၢၣ်လီၤလၢ အကဃုန့ၢ်နၤ သးသမူတံၤသကိးဘၣ်. သနာ်က့ နလိၣ်ဘၣ် မနုၤလဲၣ် ဒီးနတၢ်တူၢ်ဘၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဘၣ်သးသ့ၣ်ညါဝဲ ဒီးဖဲနဃုထၢ သးသမူတံၤသကိးအခါ အမၤစၢၤနၤသ့. အဃိ ဆဲးတဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ နတၢ်တူၢ်ဘၣ်ထီဘိ. (စံး ၆၂:၈) ဒီးဃ့စ့ၢ်ကီးလၢ အကဟ့ၣ်နၤ တၢ်ဝံသးစူၤ ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့. (ယၤ ၁:၅) အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠီ c လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤ ဒီးအကဲ ပှၤသဘျ့တဂၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဃ့ဃုာ်ဝဲ  ဖဲအဃ့ထုကဖၣ်အခါ. အတဲဝဲလၢ “ယတဲဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ပှၤလၢ ယကဖျီသးဒီးအီၤ တဂၤန့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒ်အံၤဒ်န့ၣ်. ယဃ့ထုကဖၣ် ဒ်သိး ယကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထံၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢကကဲထီၣ် ယသးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဂၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ယကအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ ကမၤစၢၤယၤ ဒ်သိး ယကကဲထီၣ် ဝၤလၢအဂ့ၤတဂၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ထဲညၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်စြံၣ်လၣ်ကၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲယဃုထၢ ပှၤလၢကကဲထီၣ် ယသးသမူတံၤသကိးအခါ ယဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤယၤ ဒ်သိးယကတီဒီး ယဟိဝၤယွၤ, အိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်သးခု.” နဃုထၢ ပှၤလၢကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိး မ့ၢ်တဘၣ်ဒံးဘၣ် ဒီးနမ့ၢ်ဘၣ်အိၣ်ခိး ဖးယံာ်သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤနၤလၢ အကမၤလၢပှဲၤ နတၢ်လိၣ်ဘၣ်, ကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အအဲၣ်နၤ ဒီးသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်နၤ.—စံး ၅၅:၂၂.

၅. နထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသဘျ့ လၢအအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၅ လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပက “မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ကစၢ်အတၢ်မၤအပူၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၅၈.) နမ့ၢ်မၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ ဒီးရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အါဂၤန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ. တကးဒံးဘၣ် နကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကထံၣ်လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါသဘျ့ လၢအဂၤတဖၣ် လၢအမၤတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. ဒီးနမ့ၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤတၢ်လၢ အဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ် နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်.

၆. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ဃုထၢ သးသမူတံၤသကိးအခါ အကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ နဃုထၢ ပှၤလၢကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိးန့ၣ် တဘၣ်မ့ၢ် တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် လၢနတၢ်အိၣ်မူပူၤဘၣ်. (ဖံလံး ၁:၁၀) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ တဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ နတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် နကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်. (မး ၅:၃) ဒီးဖဲနကဲဒံး ပှၤသဘျ့အခါ နအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အါမးလၢ နကမၤအါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤ. (၁ ကရံၣ် ၇:၃၂, ၃၃) အဃိ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အံၤ သူအီၤလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ဟီ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ကၠဲၤစံၤခၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ် ဖဲအထီၣ်ပှၢ်အခါ အသးဘူးကအိၣ် အနံၣ် ၄၀ ညါ. အတဲဝဲလၢ “ဖဲယကဲ ပှၤသဘျ့အခါ ယဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဆူၣ်ဆူၣ်အဃိ အမၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကအိၣ်ဒီး တၢ်သးမံ.”

အိၣ်ခိး ဒီးဃုသ့ၣ်ညါဆိအဂ့ၢ်

၇. တချုးလၢ နတဲဖျါထီၣ် နတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢနဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ ဒံးဘၣ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ နကဘၣ် ဃုသ့ၣ်ညါဆိ အဂ့ၢ်လဲၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၃:၁၆)

^၇ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤန့ၣ် နကဘၣ် မၤဒ်လဲၣ်. နကဘၣ်တဲအီၤ နတၢ်တူၢ်ဘၣ် တဘျီဃီဧါ. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ တချုးလၢ ပှၤကူၣ်တၢ်သ့တဂၤ မၤတၢ် တမံၤမံၤ ဒံးဘၣ်အခါ အဃုသ့ၣ်ညါဆိတၢ်. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၃:၁၆.) အဃိ နမ့ၢ်တတဲဖျါထီၣ် နတၢ်တူၢ်ဘၣ် တဘျီဃီဘၣ် ဒီးဃုသ့ၣ်ညါဆိအဂ့ၢ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤန့ၣ် နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နကဲပှၤကူၣ်တၢ်သ့. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအဲးၡဝ့ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်နဲသၢၤလဲၤ တဲဝဲလၢ “နတၢ်တူၢ်ဘၣ် လၢပှၤတဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ် ချ့မး ဒီးအလီၤမၢ်ကွံာ် ချ့မး. အဃိ နမ့ၢ်အိၣ်ခိး ဒီးဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤတဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ် နတကရီ ဃ့ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤ ခီဖျိလၢ နတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အဟဲအိၣ်ထီၣ် တစိၢ်ဖိဝံၤဒီး လီၤမၢ်ကွံာ် အဃိဘၣ်.” နမ့ၢ်ဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤတဂၤအံၤ အဂ့ၢ်မၣ် ပှၤတဂၤအံၤ ကကဲထီၣ် သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤဧါ တဂ့ၤဘၣ်ဧါန့ၣ် နကသ့ၣ်ညါဘၣ်.

၈. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲအဂ့ၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၈ နဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤတဂၤအဂ့ၢ် လၢတၢ်ကူၣ်သ့အပူၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲနလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် မ့တမ့ၢ် လဲၤရ့လိာ်သးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအခါ နကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤတဂၤအံၤ အနီၢ်သး, အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒီးအသကဲာ်ပဝး အိၣ်ဒ်လဲၣ်. အရ့လိာ်သးဒီး မတဂၤလဲၣ် ဒီးအတဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (လူၤ ၆:၄၅) အဖီတၢၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး နဖီတၢၣ်ဧါ. ဒီးနသံကွၢ်အဂ့ၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မ့တမ့ၢ် အသကိးလၢ အနီၢ်သးဆူၣ် လၢအသ့ၣ်ညါအီၤဂ့ၤဂ့ၤတဖၣ် အအိၣ်သ့. (ကတိၤ ၂၀:၁၈) အအိၣ်ဒီး မံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤဧါ ဒီးအအိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ မနုၤလဲၣ်န့ၣ် နသံကွၢ် အဝဲသ့ၣ်သ့. (ရူၤ ၂:၁၁) ဒီးဖဲနဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤတဂၤအံၤ အဂ့ၢ်အခါ တဘၣ်မၤတၢ်လၢ က မၤတံာ်တာ် အသးတဂ့ၤ. နကဘၣ် နၢ်ပၢၢ်စၢၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးပာ်ကဲ အတၢ်ထံၣ်.

၉. တချုးလၢ နကဃ့ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ် သ့ၣ်ညါဆိ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၉ တချုးလၢ နတဲဖျါထီၣ် နတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ် အိၣ်ခိး ဒီးဃုသ့ၣ်ညါဆိ ပှၤလၢ နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ အဂ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ်. နမ့ၢ်ကရီ တဲဘၣ်အီၤ နတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ နတဆိကမိၣ်ထံ နတၢ်ဆၢတဲာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. (ကတိၤ ၂၉:၂၀) ဒီးပှၤလၢ နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤတဂၤ မ့ၢ်သ့ၣ်ညါလၢ နသးအိၣ်အီၤ ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ထုးယံာ် တၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးတတဲအီၤဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ နကဲပှၤလၢ အသးဒ့ဒီညီ. (စံၣ် ၁၁:၄) အဃိ တချုးလၢ နကဃ့ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒံးဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ် သ့ၣ်ညါဆိလၢ နဆီဟံၣ်ဆီဃီ န့ၢ်လံဧါ ဒီးပှၤလၢ နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤန့ၣ် အကကဲထီၣ် နသးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤဧါ. ဒီးတဘၣ်ဆိကမိၣ်လၢ နပာ်တၢ်အဲၣ်တီလံအဃိ နကဘၣ်ဖျီသးဒီးအီၤတဂ့ၤ.

၁၀. နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးနၤ ဘၣ်ဆၣ် နတဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤဘၣ်န့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

^၁၀ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ ဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးနၤန့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. နမ့ၢ်တဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤဘၣ်န့ၣ် တဲပၠးအီၤၡဲၡဲ. ဒီးတဘၣ်မၤဒ်သိး နဟ့ၣ်အီၤ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အကပာ်ဘၣ် တၢ်အဲၣ်တီဒီးနၤတဂ့ၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး နမၤဘၣ်ဒိအသး.—၁ ကရံၣ် ၁၀:၂၄; အ့း ၄:၂၅.

၁၁. နမ့ၢ်ဃုန့ၢ် ပှၤသဘျ့တဂၤ အသးသမူတံၤသကိး မ့တမ့ၢ် ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၁ လၢတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ် လုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲလၢ မိပါ မ့တမ့ၢ် ပှၤသးပှၢ်တဂၤဂၤ ကဃုထၢန့ၢ် အဖိတဖၣ်လၢ အသးသမူတံၤသကိး. ဒီးလၢတၢ်လီၢ် အဂၤတနီၤန့ၣ် ပှၤသဘျ့တဂၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် အသကိး ကဃုထၢန့ၢ်အီၤ သးသမူတံၤသကိး ဒီးရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်လၢ ကထံၣ်လိာ်သး ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါလၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဧါ. အဃိ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်မၢနဃုန့ၢ် အသးသမူတံၤသကိး မ့တမ့ၢ် ရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပှၤခံဂၤလၢာ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ. ဒီးနမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤ ကကဲထီၣ် သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤ လၢနသကိး မ့တမ့ၢ် နဘူးနတံၢ်အဂီၢ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ပှၤတဂၤန့ၣ်အဂ့ၢ် ဂ့ၤဂ့ၤ. ဃုသ့ၣ်ညါ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် နကဘၣ်သ့ၣ်ညါလၢ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဂ့ၤဧါ. ပှၤတဂၤ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အကျိၣ်စ့, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့, အလီၢ်အလၤ ဒီးအပတီၢ်ဒံး. တကးဒံးဘၣ် နကဘၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဂၤ ကဆီဟံၣ်ဆီဃီဧါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အကစၢ်.—ကလၤ ၆:၅.

စးထီၣ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ

၁၂. နမ့ၢ်ဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် နတဲဘၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ နမ့ၢ်ဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် နတဲဘၣ်အီၤ  ကသ့ဒ်လဲၣ်. d နရဲၣ်ကျဲၤလၢ နကထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤ လၢပှၤအိၣ်အါအလီၢ် ဒီးတဲသကိးတၢ်ဒီးအီၤ လၢမဲာ်သကိးမဲာ်သ့ မ့တမ့ၢ် လၢလီတဲစိအပူၤသ့. တဲဘၣ်အီၤ ပျီပျီလၢ နဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ ဒီးဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤ. (၁ ကရံၣ် ၁၄:၉) အမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အကဘၣ်တဲက့ၤနၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်အီၤတၢ်ဆၢကတီၢ်. (ကတိၤ ၁၅:၂၈) ဒီးအမ့ၢ်တဲနၤလၢ အတဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဘၣ်န့ၣ် ပာ်ကဲအတၢ်ဆၢတဲာ်.

၁၃. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဲနၤလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးနၤန့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. (ကလီးစဲ ၄:၆)

^၁၃ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဲနၤလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးနၤန့ၣ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. အကတဲနၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အကဘၣ် မၤအါထီၣ် အတၢ်သးဒူ ဖးအါညါအဃိ ရ့အီၤဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးပာ်ကဲ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်. (ဖး ကလီးစဲ ၄:၆.) နမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်ဒံးန့ၣ် တဲပၠးအီၤ ပျီပျီ. ဒီးနကစံးဆၢက့ၤအီၤအဂီၢ် မ့ၢ်သ့န့ၣ် တဘၣ်ပျဲ အအိၣ်ခိးတၢ် ယံာ်ယံာ်တဂ့ၤ. (ကတိၤ ၁၃:၁၂) နမ့ၢ်တဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဘၣ်န့ၣ် တဲဘၣ်အီၤ လၢတၢ်ကတိၤမုာ်မုာ် ဒီးတဲပၠးအီၤ ပျီပျီ. ပကကွၢ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟဲၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အီးစထြံယါ အတၢ်လဲၤခီဖျိ. ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤ တဲအီၤလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟဲၤ တဲက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်. အတဲဝဲလၢ “ယတဲတၢ်ဒီးအီၤမုာ်မုာ် ဒီးတဲပၠးအီၤ ယတၢ်ဆၢတဲာ် ပျီပျီ. ဒီးခီဖျိလၢ ယတဘၣ်သးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်မုၢ်လၢ်ဘၣ်အဃိ ယတဲပၠးအီၤ ယတၢ်ဆၢတဲာ် တဘျီဃီ. တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး အတဆိကမိၣ်လၢ ယကဆီတလဲ ယတၢ်ဆၢတဲာ်တဂ့ၤအဂီၢ် ဖဲယရ့အီၤအခါ ယအိၣ်ဒီး တၢ်ပလီၢ်သးစ့ၢ်ကီး.” ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ဘၣ်သး ပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီး ပှၤလၢ အဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးနၤန့ၣ် တဲပၠးအီၤ ဒီးတဲသကိး နတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီအဂ့ၢ်. ဒီးခီဖျိလၢ နကလုာ်ဒူၣ် တၢ်ဆဲးတၢ်လၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤ တမံၤမံၤအဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီန့ၣ် တဒ်သိးလိာ်သးဘၣ်.

ပမၤစၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်

၁၄. ပမၤစၢၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ် လၢပတၢ်ကတိၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပမၤစၢၤ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်လၢပမၤသ့တမံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပကပလီၢ်သး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပတဲ. (အ့း ၄:၂၉) ပကဘၣ် သံကွၢ်လီၤသးလၢ– ‘ပှၤလၢအဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် မ့ၢ်ယတဲကလံ အဝဲသ့ၣ်ဧါ. ဖဲယထံၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့ခံဂၤ တဲသကိးတၢ်အခါ မ့ၢ်ယဆိကမိၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကၠဲးလိာ်သးဧါ.’ (၁ တံၤ ၅:၁၃) ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ် မ့ၢ်တဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ် သနာ်က့ ပတဘၣ်မၤတၢ် ဒီးတဲတၢ်လၢ ကဒုးတူၢ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူ တမုာ်ထဲသိးဒီး ပှၤလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ်ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါဟဲၤ လၢပတဲသကိးအဂ့ၢ် ဖဲမကၢာ်န့ၣ်  အတဲဝဲလၢ “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤ တဲယၤလၢ ‘နညါအိၣ်ထီၣ်လံဒၢး, ဘၣ်မနုၤအဃိ နတဆီဟံၣ်ဆီဃီဒံးလဲၣ်.’ တၢ်ကတိၤဒ်အံၤန့ၣ် တကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ် အဂီၢ်ဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကတူၢ်ဘၣ်လၢ အကဘၣ် ဆီဟံၣ်ဆီဃီ.” အဃိ ပမ့ၢ်ဃု တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒီးပတြၢၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ်န့ၣ် ကဂ့ၤဒိၣ်ဒံး တမ့ၢ်ဧီၤ.—၁ သ့း ၅:၁၁.

၁၅. (က) တချုးလၢ ပမၤစၢၤ ပှၤသဘျ့တဂၤလၢ ကဃုထၢ အသးသမူတံၤသကိး ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၅:၂) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.) (ခ) လၢတၢ်ဂီၤမူပူၤန့ၣ် နန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့ခံဂၤ ကကဲထီၣ် ပှၤဒီမိၢ်ဝၤ လၢအဂ့ၤ လၢတဂၤဒီးတဂၤ အဂီၢ်န့ၣ် ပဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်ပှၤလၢ ပကဘၣ် ဆိကမိၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်. (ဖး ရိမ့ၤ ၁၅:၂.) ဘၣ်ဆၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့အါဂၤန့ၣ် တဘၣ်သးလၢ ပကဒုးထံၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒီး အသးသမူတံၤသကိး လၢအကဃုထၢဝဲဘၣ် ဒီးပကဘၣ်ပာ်ကဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထံၣ်. (၂ သ့း ၃:၁၁) မ့မ့ၢ် အဂၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်သးလၢ ပကမၤစၢၤအီၤ ဘၣ်ဆၣ် အမ့ၢ်တဃ့ ပတၢ်မၤစၢၤဘၣ်န့ၣ် ပတဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်နီတမံၤဘၣ်. e (ကတိၤ ၃:၂၇) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တနီၤန့ၣ် တဘၣ်သးလၢ ပှၤကရဲၣ်ကျဲၤန့ၢ်အီၤ ပျီပျီဘၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်လ့ဒံၤယၤ လၢအကဲ ပှၤသဘျ့ ဒီးအအိၣ်လၢ ကီၢ်ကၠၢမနံၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “နကိးအိၣ်သကိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ အါဂၤသ့. သနာ်က့ နကဘၣ် ရဲၣ်ကျဲၤထဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကရ့ဘၣ်လိာ်သး ဒီးလၢခံ အဝဲသ့ၣ်ကမၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပျဲအဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်လၢ အကစၢ်.”

၁၆. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ သဘျ့တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၆ ပဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ တဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုနီၢ်ကီၢ်သ့. (စံး ၁၂၈:၁) အဃိ နမ့ၢ်ဘၣ်သး ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်တထံၣ် ပှၤနီတဂၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ဆဲးသးစၢၢ်ဆၢလၢ နကမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဟီ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်စ့ယံး လၢအအိၣ်လၢ မခါဧိၤ တၢ်လီၢ်န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ခါဆူညါ လၢပၤရဒံစူးပူၤန့ၣ် နကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကအိၣ်ဘၣ်ဒီး နသးသမူတံၤသကိး ဖးယံာ်ညါ. မ့မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နအိၣ်သဘျ့န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တအိၣ်ယံာ်ယံာ်ဘၣ်. အဃိ နကဘၣ် ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်အိၣ်သဘျ့ ဒီးသူနတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်.” ဘၣ်ဆၣ် နမ့ၢ်ထံၣ်န့ၢ် ပှၤလၢ နကဃုထၢအီၤလၢ နသးသမူတံၤသကိး ဒီးပာ်တၢ်အဲၣ်တီဒီးအီၤန့ၣ် ဒ်သိး နကဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဘၣ်အဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ လၢတၢ်မၤလိ လၢခံတခါ.