၁. ယဟိဝၤယွၤ သိၣ်လိစီၤအၤဘြၤဟၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

 ကစၢ်ယွၤ အမူခိၣ်ကလူးတဂၤ တဲဘၣ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤ. တၢ်လၢမူခိၣ်ကလူး တဲစီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် တသးပ့ၤနီၣ်ဝဲ နီတဘျီဘၣ်. အဃိ စီၤအၤဘြၤဟၣ် သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ် ဒီးအသံကွၢ်ဝဲလၢ “နကမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤတီပှၤလိၤ ဃုာ်ဒီးပှၤအၢပှၤသီ သပှၢ်ကတၢၢ်ဧါ . . . ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်န့ၣ် ကမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.” ယဟိဝၤယွၤ သိၣ်လိအသကိး စီၤအၤဘြၤဟၣ် လၢတၢ်ဝံသးစူၤအပူၤ ဒီးတဲဘၣ်အီၤ တၢ်ဂ့ၢ်တခါလၢ အမၤမုာ်ထီၣ်ပသး ဒီးကဲဘျုးလၢ ပဝဲခဲလၢာ်အဂီၢ်. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် မၤလိဘၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ တမၤဟးဂီၤ ပှၤတီပှၤလိၤ နီတဘျီဘၣ်.—၁ မိၤ ၁၈:၂၃-၃၃.

၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၣ် တီဝဲလိၤဝဲ ဒီးအအိၣ်ဒီးတၢ်သးကညီၤလဲၣ်.

^၂ ဖဲယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်တၢ်အခါ အကစံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဒ်လဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါလၢ “ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ထံၣ်တၢ်လၢ ပှၤသးကံၢ်ပူၤ.” (၁ မူၤ ၁၆:၇) တကးဒံးဘၣ် အသ့ၣ်ညါဝဲ “တၢ်အိၣ်လၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး အသးပူၤ.” (၁ စီၤပၤ ၈:၃၉; ၁ ကွဲး ၂၈:၉) ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤအဃိ လီၤသးခုဒိၣ်မး. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကူၣ်တၢ်သ့ ဒိၣ်မးအဃိ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၣ် ပတနၢ်ပၢၢ်ခဲလၢာ်ဘၣ်. အဃိ တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “အတၢ်စံၣ်ညီၣ်တဖၣ် ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပနၢ်ပၢၢ်အီၤတလၢာ်ဘၣ်.”—ရိ ၁၁:၃၃.

၃-၄. တဘျီတခီၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ် တၢ်သံကွၢ် မနုၤလဲၣ် ဒီးလၢတၢ်မၤလိတခါအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉)

^၃ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤတၢ်လၢ အဘၣ်ထီဘိ, ဘၣ်ဆၣ် တဘျီတခီၣ် ပကဆိကမိၣ်ဘၣ် ဒ်စီၤအၤဘြၤဟၣ် သံကွၢ်ဝဲအသိး. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဆိကမိၣ်လၢ ‘ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤအီၤလၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် ခါဆူညါ တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် အိၣ်ဒံးဧါ. ဖဲ “ပှၤတတီတလိၤ . . . ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ” အခါ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ကပၣ်ဃုာ် တဂၤဂၤဧါ.’—မၤတၢ် ၂၄:၁၅.

 ^၄ ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်လၢပသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်. ပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပမၤလိဘၣ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢ “ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူ” ဒီးပှၤလၢ “ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ.” a (ဖး ယိၤဟၣ် ၅:၂၈, ၂၉.) ခီဖျိလၢ တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအံၤ အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီ လၢအဂၤစ့ၢ်ကီး. ဒီးပကတဲသကိး တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီအံၤလၢ တၢ်မၤလိတခါအံၤ ဒီးတၢ်မၤလိလၢခံတခါ. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်တၢ် တီတီလိၤလိၤ အဂ့ၢ်န့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ် ဝံၤဘျီ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပသ့ၣ်ညါ.

တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်

၅. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတတီတလိၤလၢ ကစၢ်ယွၤစံၣ်ညီၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် လၢအပူၤကွံာ် ပတၢ်ကရၢကရိ လံာ်လဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

^၅ ပှၤတတီတလိၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် လၢအပူၤကွံာ် ပတၢ်ကရၢကရိ လံာ်လဲၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်မၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. လၢအပူၤကွံာ် ပတဲတ့ၢ်လၢ ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် ခါဆူညါ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပဃ့ထုကဖၣ် ဒီးမၤလိအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဝံၤအလီၢ်ခံ ပသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ခါဆူညါ အဝဲသ့ၣ် တဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ် ပတဲလီၤတံၢ်တသ့ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

၆. ယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ် ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်အဒိ မနုၤအိၣ်လဲၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၆ ခဲအံၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တနီၤ. ပမ့ၢ်ဘၣ်ကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်ဝဲ ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တဘျုးဘျီညါ. အဒိ ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤပူၤဖျဲးဝဲထဲ စီၤနိအၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ မၢဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ မၤဟးဂီၤကွံာ် ကလုာ်နွံဒူၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤ. ဒီးဘၣ်တဘျီ ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဂၤ လၢအမၤသံဝဲ အၤၡူၢ်အသုးဖိ အဂၤ ၁၈၅,၀၀၀ လၢတနၤဃီအတီၢ်ပူၤ. (၁ မိၤ ၇:၂၃; ၅ မိၤ ၇:၁-၃; ၡါ ၃၇:၃၆, ၃၇) အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤအဝဲသ့ၣ် လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ တအိၣ်နီတဘျီလၢၤဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

၇. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ် ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ် ဒီးဖဲကီၢ်ကနၤဧၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤ.)

^၇ တၢ်အဒိတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ် ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဒီးပှၤလၢကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး ဒီးမၤလိဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ်လၢ စီၤနိအၤအစိၤအခါ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ စီၤနိအၤန့ၣ် “အမ့ၢ်ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်တီတၢ်လိၤအဂ့ၢ်တဂၤ.” (၂ ပ့း ၂:၅) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲစီၤနိအၤတ့ထီၣ် ကဘီဖးဒိၣ်အခါ အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ပှၤအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ကိးဂၤဒဲးဧါန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တတဲဝဲဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိး မ့ၢ်ပှၤအၢပှၤသီလၢ အအိၣ်လၢ ကီၢ်ကနၤဧၣ် အပူၤခဲလၢာ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤလိ ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ် ဒီးကဆီတလဲ အတၢ်အိၣ်မူဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်.

၈. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသံလၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၈ ပှၤလၢအသံလၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်. အဒိ စီၤလိာ်န့ၣ် အကဲပှၤတီပှၤလိၤတဂၤလၢ အအိၣ်မူလၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါ. မ့ၢ်စီၤလိာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ် အဝဲသ့ၣ် ကိးဂၤဒဲးဧါန့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကဲပှၤအၢပှၤသီ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အဘၣ် ဒီးတၢ်အကမၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဧါ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤပိာ်ခွါလၢ “အသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ” လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် ဘၣ်သးမံဃုာ်ဒီး စီၤလိာ်အပှၤတမှံၤ. (၁ မိၤ ၁၉:၄; ၂ ပ့း ၂:၇) ယဟိဝၤယွၤ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤန့ၣ် မ့ၢ်အဆၢတဲာ်ဝဲလၢ ပှၤတဖၣ်အံၤ တအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်ဧါ. ပတသ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်ဘၣ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်လၢ လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤတီပှၤလိၤ အဂၤတဆံ မၣ်တအိၣ်ဘၣ်. (၁ မိၤ ၁၈:၃၂) အဝဲသ့ၣ် ကဲပှၤတတီတလိၤဘၣ် အဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ် အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် တကမၣ်ဘၣ်. သနာ်က့ ဖဲ “ပှၤတတီတလိၤ . . . ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ” အခါ အဝဲသ့ၣ် တပၣ်ဃုာ် နီတဂၤဘၣ်န့ၣ် ပတဲလီၤတံၢ်သ့ဧါ. ပတဲလီၤတံၢ် တသ့ဘၣ်.

၉. ဘၣ်ဃးဒီး စီၤၡလိၤမိၤန့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

 ^၉ လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပဖးဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတီပှၤလိၤတဂၤ လၢအကဲထီၣ်က့ၤ ပှၤတတီတလိၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ စီၤပၤၡလိၤမိၤ. စီၤပၤၡလိၤမိၤန့ၣ် အမၤလိဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤအီၤအါမး. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤလၢအကမၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးပှံၢ်ထီၣ်အီၤဒိၣ်မး. ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ ဒီတကလုာ်န့ၣ် ဘၣ်တူၢ်တၢ်လၢ စီၤၡလိၤမိၤ အတၢ်ဒဲးဘးအဃိ လၢအနံၣ်တဖၣ်ညါ. တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ စီၤၡလိၤမိၤ “သံဒ် အမိၢ်ပၢ်ဖံဖု လၢပျၢၤတဖၣ် အသိး” ဒီးပှၤခူၣ်လီၤအီၤတပူၤဃီဒီး ပှၤတီပှၤလိၤ စီၤပၤဒၤဝံး. (၁ စီၤပၤ ၁၁:၅-၉, ၄၃; ၂ စီၤပၤ ၂၃:၁၃) ပှၤခူၣ်လီၤအီၤတပူၤဃီဒီး ပှၤတီပှၤလိၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤသမူထီၣ်က့ၤအီၤဧါ. လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအသံန့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤ ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ အတၢ်ဒဲးဘး.” (ရိ ၆:၇) အဃိ ပှၤတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ စီၤၡလိၤမိၤ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ. သနာ်က့ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပှၤသံတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ကိးဂၤဒဲးဘၣ် ဒီးတအဲၣ်ဒိး တဲဝဲလၢ ခီဖျိလၢ ပှၤတဂၤသံအဃိ အအိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူကဒီး လၢအသီတဘျီန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် အကဲဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်. ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အံၤ ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ်သးဟ့ၣ်ဝဲ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လီၤထူလီၤယိာ်. (ဘး ၁၄:၁၃, ၁၄; ယိၤ ၆:၄၄) စီၤၡလိၤမိၤ ကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်အံၤဧါ. ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲ. ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤတၢ်လၢအဘၣ်ထီဘိ.

တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပသ့ၣ်ညါ

၁၀. ဖဲယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအခါ အတၢ်တူၢ်ဘၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁၁) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)

^၁၀ ဖး ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁၁. ဖဲယဟိဝၤယွၤ စံၣ်ညီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအခါ အတၢ်တူၢ်ဘၣ် အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အတဲဘၣ်ပှၤ. အဒိ တၢ်မၢဖိပ့းတရူး တဲဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်ကတိၤလၢ ဝံယဃ့းစက့လးကွဲးဝဲ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ . . . တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤ နီတဂၤဘၣ်.” (၂ ပ့း ၃:၉) တၢ်ကတိၤအံၤ မၤမုာ်ပသးဒိၣ်မး. ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ တမၤဟးဂီၤနါစိၤတၢ် လီၤထူလီၤယိာ် တဘျီဃီဘၣ်. အသးကညီၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးအပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤလၢအကြၢးဒိးန့ၢ်ဝဲအဖီခိၣ်.

၁၁. မတဂၤ တဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်လဲၣ် ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢတဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပှၤအဒိထဲစှၤကိာ်ဂၤ. b အဒိ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ စီၤယူဒၤအံၣ်စကၤရံၤအိာ်န့ၣ် တဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်. c (မၢ် ၁၄:၂၁; ယိၤ ၁၇:၁၂) စီၤယူဒၤအံၣ်စကၤရံၤအိာ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ် ထီဒါ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါယ့ၣ်ၡူး ဘၣ်ဆၣ် အမၤဝဲဒံး. (ကွၢ် မၢ်ကူး ၃:၂၉ အ study notes) တကးဒံးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တနီၤ လၢအထီဒါအီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်. (မး ၂၃:၃၃) ဒီးတၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤလၢအထီဒါက့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဘၣ်.—ဧ့ၤ ၆:၄-၈; ၁၀:၂၉.

၁၂. တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တဲဖျါထီၣ် တၢ်အဒိ.

^၁၂ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတမံၤလၢ ပသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒီးအ “တအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကတုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤ နီတဂၤဘၣ်.” ပှၤတနီၤလၢ အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢအဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. အဒိ စီၤပၤဒၤဝံး မၤကမၣ်ပှၤမါ ဒီးမၤသံပှၤဝၤအဃိ အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤဒၤဝံး ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးကညီၤအီၤ ဒီးပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်. (၂ မူၤ ၁၂:၁-၁၃) စီၤပၤမနၤၡ့ၤစ့ၢ်ကီး အမၤတၢ်အၢအါမံၤ လၢအတၢ်အိၣ်မူပူၤ. အမၤတၢ်အၢအါမံၤ သနာ်က့ ခီဖျိလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး နီၢ်ကီၢ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးကညီၤအီၤ ဒီးပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်. (၂ ကွဲး ၃၃:၉-၁၆) တၢ်အဒိတဖၣ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ဖဲပမၤ တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် တဘျီဂ့ၤ တဘျီဂ့ၤအခါ  ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ထံၣ်ဝဲလၢ ပပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပဖီခိၣ်. ခီဖျိလၢ ပှၤတဖၣ်အံၤ သ့ၣ်ညါလီၤသးလၢ အမၤဘၣ် တၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးလၢခံအဝဲသ့ၣ် ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤအဝဲသ့ၣ်ဒံး.

၁၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤနံၤနဝ့ဖိ အဖီခိၣ်လဲၣ်. (ခ) လၢခံ ယ့ၣ်ၡူး တဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤနံၤနဝ့ဖိ အဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ ပှၤနံၤနဝ့ဖိ အဖီခိၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤနံၤနဝ့ဖိန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်စီၤယိၤနါလၢ “ယထံၣ်ဘၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်အၢတၢ်သီ.” ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤနံၤနဝ့ဖိ ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးအခါ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ကမၣ်. အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ သးကညီၤ ပှၤနံၤနဝ့ဖိ အါန့ၢ်ဒံး စီၤယိၤနါ သးကညီၤတၢ်ဒံး. ခီဖျိလၢ စီၤယိၤနါ သးပှံၢ်ထီၣ်တၢ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ပှၤနံၤနဝ့ဖိတဖၣ်န့ၣ် “အဝဲသ့ၣ်နီၤဖး တၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အၢ တဘၣ်ဘၣ်.” (နါ ၁:၁, ၂; ၃:၁၀; ၄:၉-၁၁) လၢခံ ယ့ၣ်ၡူးသူဝဲ တၢ်အဒိတဖၣ်အံၤလၢ ကသိၣ်လိပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အစံၣ်ညီၣ်တၢ် တီတီလိၤလိၤ ဒီးအအိၣ်ဒီး တၢ်သးကညီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ ဖဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤန့ၣ်” ပှၤနံၤနဝ့ဖိလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသးတဖၣ် “ကဂဲၤဆၢထၢၣ်.”—မး ၁၂:၄၁.

၁၄. ပှၤနံၤနဝ့ဖိ “ကဂဲၤဆၢထၢၣ်” ဖဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤန့ၣ်” အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၄ ပှၤနံၤနဝ့ဖိ “ကဂဲၤဆၢထၢၣ်” ဖဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤန့ၣ်” အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး “တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်” လၢခါဆူညါအဂီၢ်. (ယိၤ ၅:၂၉) အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲ ယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ် အနံၣ်တကထိ အတီၢ်ပူၤ ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ “ပှၤတီပှၤလိၤဒီး ပှၤတတီတလိၤ” ခံဒူၣ်လၢာ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ. (မၤတၢ် ၂၄:၁၅) ဒီးယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ ပှၤတတီတလိၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်က “ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်.” တၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်ဖဲ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး သမံသမိးဝဲ ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါလၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ်ဒီးမၤထွဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤလိဘၣ်ဝဲဧါ. အဒိ ပှၤနံၤနဝ့ဖိ လၢအဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤတဂၤ မ့ၢ်ပာ်လီၤသးလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်. (ၡါ ၆၅:၂၀) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤလၢ အဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ကတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤန့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်.—ဒၤ ၁၂:၂.

၁၅. (က) ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ်တဲလၢ အဝဲသ့ၣ် တဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်ကတိၤလၢ ယူဒၤ ၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ပနၢ်ပၢၢ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် လၢအမ့ၢ် “ စီၤယူဒၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.”)

^၁၅ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲလၢ ပှၤလၢ တတူၢ်လိာ်အီၤ ဒီးတဒိကနၣ် အတၢ်သိၣ်လိ ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်ဖဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤ” နးဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤ. (မး ၁၀:၁၄, ၁၅; ၁၁:၂၃, ၂၄; လူၤ ၁၀:၁၂) ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ဒိးတဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်အတဲပိၣ်တၢ် ဒီးတဲဝဲလၢ ပှၤအိၣ်လၢအစိၤန့ၣ် အၢဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤဧါ. အတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဒိ ယ့ၣ်ၡူး တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤနံၤနဝ့ဖိ “ကဂဲၤဆၢထၢၣ်” ဖဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤန့ၣ်” တမ့ၢ်အတဲပိၣ်တၢ်ဘၣ်, တၢ်ကကဲထီၣ်သး ဒ်န့ၣ်နီၢ်ကီၢ်. အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အကဲဝဲ “မုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤ” တခါဃီဒီး ပှၤနံၤနဝ့ဖိ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် ဖဲမုၢ်စံၣ်ညီၣ်အနံၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး “တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ဆူတၢ်စံၣ်ညီၣ်” အဂ့ၢ်. ပှၤလၢကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်ဒီး “ပှၤလၢ အမၤတၢ်အၢတဖၣ်.” (ယိၤ ၅:၂၉) ဒီးပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤတၢ်အၢ ဒ်သိးဒီး ပှၤနံၤနဝ့ဖိ, ဘၣ်ဆၣ် ပှၤနံၤနဝ့ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသး. ဒီးလီၤဂာ်လၢ ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဝ့ၢ်ဂမိရၤန့ၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ် ကအိၣ်ဒံးအဃိ ဖျါလၢအဝဲသ့ၣ်တနီၤ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဂ့ၢ်.

၁၆. ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အကမၤသမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ယံးရမံယၤ ၁၇:၁၀)

^၁၆ ဖး ယံးရမံယၤ ၁၇:၁၀. ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ “ယဃုသ့ၣ်ညါ ပှၤသူၣ်ပှၤသး ဒီးယသမံသမိး အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအယိာ်.” လံာ်စီဆှံ တဆၢအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်အဂ့ၢ်. အဃိ ခါဆူညါ ဖဲယဟိဝၤယွၤ မၤဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ ပှၤသံတဖၣ်အခါ အ “ကဟ့ၣ် ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် . . . ဒ်တၢ်လၢ အဝဲမၤဝဲ အသိး.” ဒီးယဟိဝၤယွၤ ကစံၣ်ညီၣ် ပှၤတဂၤဂ့ၤ တဂၤဂ့ၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးမ့ၢ်ကြၢးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤန့ၣ် အကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢ လံာ်စီဆှံ မ့ၢ်တတဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပကြၢးတဲလၢ ပှၤတဂၤအံၤ ဒီးပှၤတဂၤန့ၣ် တအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်န့ၣ်ဧါ. ပတကြၢးတဲ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်.

“ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ကမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ”

၁၇. ပှၤသံတ့ၢ် လၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ် ခါဆူညါ တၢ်ကမၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ခီဖျိလၢ နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ် ဒိကနၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အကလုၢ် ဒီးထီဒါက့ၤ ယဟိဝၤယွၤအဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အကကွဲၢ်တဖၣ်အကကွဲၢ် ဘၣ်သံဝဲ. အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ “တၢ်သံန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒုၣ်ဒါ” လၢအလီၤပျံၤလီၤဖုးဒိၣ်မး. (၁ ကရံၣ် ၁၅:၂၆) ပှၤသံတ့ၢ် လၢအကကွဲၢ်တဖၣ်န့ၣ်  ခါဆူညါ တၢ်ကမၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. လၢပှၤသံတဖၣ်အံၤအကျါ ပှၤစှၤကိာ်ဖိတဒူၣ် လၢအနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ဝဲ ၁၄၄,၀၀၀ န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ, ကအိၣ်ဘၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် တသံလၢၤဘၣ်. (လီၣ် ၁၄:၁) တကးဒံးဘၣ် ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါ လၢအသးတီ ဒီးအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ အါဂၤန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်လၢ “ပှၤတီပှၤလိၤလၢ . . . ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ” အကျါ. ဖဲခရံာ်ပၢတၢ် အနံၣ်တကထိ ဒီးဖဲတၢ်မၤကွၢ်လၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ. (ဒၤ ၁၂:၁၃; ဧ့ၤ ၁၂:၁) ထဲန့ၣ်တကးဒံးဘၣ် ဖဲအနံၣ်တကထိ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် “ပှၤတတီတလိၤ” လၢအဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ နီတဘျီဘၣ် ဒီး “ပှၤလၢ အမၤတၢ်အၢတဖၣ်” စ့ၢ်ကီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဆီတလဲက့ၤ အတၢ်အိၣ်မူ ဒီးကဲထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢ အတီအလိၤ. (လူၤ ၂၃:၄၂, ၄၃) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတနီၤန့ၣ် အၢသီဒိၣ်မး ဒီးပာ်လီၤသးလၢ ကထီဒါ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်တိာ်ပာ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တမၤဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်လၢၤဘၣ်.—လူၤ ၁၂:၄, ၅.

၁၈-၁၉. (က) ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤသံတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကစံၣ်ညီၣ်န့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ယၡါယၤ ၅၅:၈, ၉) (ခ) တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၈ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘၣ်ဝဲ ဒီးတီဝဲလိၤဝဲ ခဲလၢာ်န့ၣ် ပနာ်သ့ဧါ. ပနာ်သ့ သပှၢ်တၢၢ်. စီၤအၤဘြၤဟၣ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်” လၢအလၢအပှဲၤ, အအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးသးကညီၤတၢ်ဒိၣ်မး. ယဟိဝၤယွၤ သိၣ်လိဝဲ အဖိခွါယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ဒီးဟ့ၣ်အီၤမူဒါလၢ ကစံၣ်ညီၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲး. (ယိၤ ၅:၂၂) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါ သ့ၣ်ညါဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကိးဂၤဒဲး အတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်. (မး ၉:၄) အဃိ ဖဲအဝဲသ့ၣ် စံၣ်ညီၣ် ပှၤတဂၤဘၣ်တဂၤအခါ အဝဲသ့ၣ် “ကမၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ” ထီဘိ.

^၁၉ ပနာ်သပှၢ်တၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ် ထီဘိ. ဒီးပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိစၢၢ်တလၢၢ်. (ဖး ယၡါယၤ ၅၅:၈, ၉.) အဃိ ပအးလီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ် ခဲလၢာ် လၢယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါအစုပူၤ. တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ပစီၤပၤယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အကစံၣ်ညီၣ်တၢ် တီတီလိၤလိၤ ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ ဒ်အပါယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲအသိး. (ၡါ ၁၁:၃, ၄) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်ဟီမီၤ, ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ကစံၣ်ညီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပသ့ၣ်ညါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်မၤလိ လၢခံတခါ.