တၢ်မၤလိ ၂၅
ဒ်သိးနလဲၤခီဖျိ တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤကန့ၢ်အဂီၢ် သန့ၤနသးလၢယဟိဝၤယွၤ
“ယသးအတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ ဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒုးဟးထီၣ်ကွံာ်ယၤလၢ ယတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ် အပူၤန့ၣ်တက့ၢ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၁၇.
တၢ်သးဝံၣ် ၃၀ ယသကိး, ယပၢ်, ယယွၤ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်န့ၣ်လဲၣ်.
ဘၣ်ဃးဒီး မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ “ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, သုသးကဃၢ . . . လၢအအံၤတဃၣ် အတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီ” လၢအမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ လၢတၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူအဂီၢ် အါတလၢ မ့တမ့ၢ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလၢ တၢ်အိၣ်မူတနံၤဘၣ်တနံၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၂၁:၃၄) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်ပှၤအါဂၤထံၣ်ဘၣ်ဝဲအသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤလီၤ.
၂. ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၂ တဘျီတခီၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအါမံၤ လၢတၢ်ဆၢကတီၢ် တကတီၢ်ဃီအပူၤလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတဖၣ်အံၤတက့ၢ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါကၠီ(န်) *န့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ဖံးညၣ်ထံးၡူတၢ်ဆါ (multiple sclerosis) ဒီးအမါပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဖျီအသးန့ၢ် ၁၉ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံအဃိ အဝဲဖုးဘၣ်အသး ဒီးအသူၣ်ဘၣ်ဖှီၣ်သးဘၣ်ဖှီၣ် ဒိၣ်မးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဖိမုၣ်ခံဂၤန့ၣ် တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢၤဘၣ်. မ့မ့ၢ် ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤလၢ အမ့ၢ် ဘၤဒီးလ့ဒၤန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ လၢအဂၤတမံၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢာ်န့ၣ် အတၢ်မၤတအိၣ်လၢၤဘၣ် ဒီးအဟံၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကသံၣ်သရၣ်တဲဘၣ် လ့ဒၤလၢ အဝဲအိၣ်ဒီးသးတၢ်ဆါ လၢအမၤသံအီၤသ့လီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်ဆါလၢအဂၤတခါ လၢအမၤဘၣ်ဒိ အနီၢ်ခိဂံၢ်တြီဆၢအကျိၤအကျဲ (immune system) လီၤ.
၃. ဒ် ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပနာ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၃ ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ်အခါ ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဒီးပၢ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ ပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၆, ၇ တက့ၢ်.) လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤအါဂၤ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဒီးဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် လဲၤခီဖျိဝဲ တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကီအခဲတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်အဒိတနီၤလီၤ.
စီၤအ့ၤလံယၤ “မ့ၢ်ပှၤကညီ, ဒ်ပဝဲဒၣ်အသိး”
၄. ဝံအ့ၤလံယၤ ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ် ဒီးဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၄ ဝံအ့ၤလံယၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီး အအိၣ်မူဘၣ်လၢ စီၤပၤအၤဃာ်အစိၤအဃိ အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးလၢအကီအခဲ နးမးလီၤ. စီၤပၤအၤဃာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ အတတီဒီး ကစၢ်ယွၤဘၣ်. ဒီးအဝဲဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး နီၢ်အံၤစ့ဘ့ၤလး လၢအမ့ၢ် ပှၤအၢပှၤသီ လၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဘဧၤလးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ခံဂၤလၢာ်န့ၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လၢ ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဘဧၤလး ဒီးမၤသံဝဲ ကစၢ်ယွၤ အဝံတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ဝံအ့ၤလံယၤန့ၣ် ပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ အသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဃိ အဝဲတလီၤဒိဘၣ်ဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၁၇:၂-၄, ၁၄-၁၆) တကးဒံးဘၣ် ဖဲအဝဲထီဒါဝဲ ဘဧၤလးအဝံတဖၣ် ဒီးပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဘဧၤလးတဖၣ်အခါ အဝဲသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လၢကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၈:၂၁-၂၄, ၃၆-၃၈) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲအဝဲကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒ်အံၤတဖၣ်အခါ အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဒီသဒၢအီၤ ဒီးမၤစၢၤအီၤ အါဘျီလီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ ဆှၢလီၤဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဂၤ ဒ်သိးကမၤဆူၣ်ထီၣ်က့ၤ ဝံအ့ၤလံယၤ အဂံၢ်အဘါအဂီၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅-၆) *
၅-၆. ဒ် ၁ စီၤပၤ ၁၉:၁-၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဝံအ့ၤလံယၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဝံအ့ၤလံယၤန့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၅ ဖး ၁ စီၤပၤ ၁၉:၁-၄ တက့ၢ်. ဖဲနီၢ်ပၤမုၣ် အံၤစ့ဘ့ၤလး အဲၣ်ဒိးမၤသံ ဝံအ့ၤလံယၤအခါ ဝံအ့ၤလံယၤ ပျံၤတၢ်လီၤ. အဃိ အဝဲဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးလၢ ဘ့ၢ်ၡဘၤလီၤ. အဝဲအသးဟးဂီၤဒိၣ်မးအဃိ “ဃ့ဝဲ” လၢ “အကသံလီၤ.” ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်လဲၣ်. စီၤအ့ၤလံယၤမ့ၢ် “ပှၤကညီ” လၢအတလၢတပှဲၤ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်ဘၣ် “ဒ်ပဝဲအသိး” လီၤ. (ယၤကိာ် ၅:၁၇) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးကလီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒိၣ်တလၢန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖျါလၢ အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် တဆီတလဲအသးဘၣ် ဒီးပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲအီၤတဂၤအဃိ တၢ်လၢအဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအစီဆှံအဂီၢ်န့ၣ် တကဲဘျုးနီတမံၤဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၁၈:၃, ၄, ၁၃; ၁၉:၁၀, ၁၄) ဖဲပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဝံလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဂၤအံၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်အံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကကမၢကမၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲ ဝံအ့ၤလံယၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လီၤ.
၆ ဝံအ့ၤလံယၤ တဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တပာ်တၢ်ကမၣ် လၢအလိၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲမၤစၢၤဝံတဂၤအံၤ ဒ်သိးအဂံၢ်အဘါ ကဆူၣ်ထီၣ်က့ၤအဂီၢ်လီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၉:၅-၇) လၢခံန့ၣ် လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ယဟိဝၤယွၤဘှီဘၣ်ထီၣ်က့ၤ ဝံအ့ၤလံယၤ အတၢ်ဆိကမိၣ် ခီဖျိဒုးနဲၣ်အီၤလၢ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်ညါအီၤလၢ လၢကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤန့ၣ် ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်အါထီၣ် ဘဧၤလး အိၣ်ဒံးအဂၤ ၇,၀၀၀ ဒံးလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၁၉:၁၁-၁၈) ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအဲၣ်ဝံအ့ၤလံယၤလီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်
၇. ပမ့ၢ်ကွၢ် ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝံအ့ၤလံယၤန့ၣ် ပနာ်န့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်.
၇ မ့ၢ်နထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်သးလၢ အမၤကိၢ်မၤဂီၤနသးဧါ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤနၢ်ပၢၢ် ဝံအ့ၤလံယၤ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အဃိ မၤမုာ်ထီၣ်ပသးဒိၣ်မး ဒီးဒုးနာ်န့ၢ်ပှၤလၢ အဝဲနၢ်ပၢၢ် ပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ဒီးပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်လၢပမၤအီၤသ့ ဒီးတၢ်လၢပမၤအီၤ တသ့ဘၣ်တဖၣ် တကးဒံးဘၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၁၄; ၁၃၉:၃, ၄) ပမ့ၢ်ကွၢ်လိ ဝံအ့ၤလံယၤ ဒီးသန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အမၤကိၢ်မၤဂီၤပှၤတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂.
၈. ဒ်သိး နလဲၤခီဖျိ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၈ နမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤန့ၣ် နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ နတၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ဆီတလဲတန့ၢ် နီတဘျီဘၣ် ဒီးနသးအဂံၢ်အဘါ လီၤစၢ်သ့လီၤ. အဃိ နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နလဲၤခီဖျိ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲကမၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ကွဲမုာ်နၤလၢ နကတဲဘၣ်အီၤ နတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတဖၣ်လီၤ. ဒီးနမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် အဝဲကမၤစၢၤနၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅:၃; ၁ ပ့းတရူး ၅:၇) အဃိ ဘၣ်ဃးဒီး နတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်န့ၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ထီဘိတက့ၢ်. အဝဲ တစံးဆၢက့ၤနၤ ဒ်အကတိၤတၢ်ဒီး ဝံအ့ၤလံယၤအသိးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲကစံးဆၢက့ၤနၤ ခီဖျိလၢ အကလုၢ်ကထါ လံာ်စီဆှံ ဒီးအတၢ်ကရၢကရိလီၤ. ဒီးဖဲနဖးလံာ်စီဆှံအခါ နကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒီးနကအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤ သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.—ရိမ့ၤ ၁၅:၄; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၂၄, ၂၅.
၉. တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဂၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၉ ယဟိဝၤယွၤ မၢဝံအ့ၤလံယၤ ဟ့ၣ်လီၤအမူဒါ ဆူစီၤအလံၤၡါ အအိၣ်တနီၤလီၤ. ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဃုထၢန့ၢ် ဝံအ့ၤလံယၤလၢ တံၤသကိးလၢအဂ့ၤတဂၤလီၤ. ဒီးဖဲအဝဲ အသူၣ်လီၤဘှံးသးလီၤတီၤအခါ အသကိးတဂၤအံၤကမၤစၢၤအီၤ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်တဲဘၣ် ပတံၤသကိးလၢ ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိ ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၂:၂; ကတိၤဒိ ၁၇:၁၇) နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢနကတဲဘၣ်အီၤလၢ နတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးနတၢ်တူၢ်ဘၣ် မ့ၢ်တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကထံၣ်န့ၢ် ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ လၢအဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤ သ့န့ၣ်တက့ၢ်.
၁၀. ဝံအ့ၤလံယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဖဲ ယၡါယၤ ၄၀:၂၈, ၂၉ အပူၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ လၢပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၀ လၢအနံၣ်အါမးအတီၢ်ပူၤ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤဝံအ့ၤလံယၤ ဒ်သိးဝံအ့ၤလံယၤ လဲၤခီဖျိ အတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဝံအ့ၤလံယၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိတခါအံၤ ဟ့ၣ်ပှၤတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအါမးလၢ အမၤလီၤစၢ် ပနီၢ်ခိဒီး ပသးအဂံၢ်အဘါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိးပဆဲး မၤအတၢ်မၤ ကန့ၢ်အဂီၢ်လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၄၀:၂၈, ၂၉ တက့ၢ်.
နီၢ်ဃးနၤ, စီၤဒၤဝံးဒီး “စီၤအၤစာ်” သန့ၤအသး လၢယဟိဝၤယွၤ
၁၁-၁၃. ကစၢ်ယွၤ အခ့အပှၤသၢဂၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပှၤအဂၤ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ နးနးကလဲာ်လီၤ. အဒိ နီၢ်ဃးနၤန့ၣ် အဖိအိၣ်တန့ၢ်ဘၣ်အဃိ အဝဲတူၢ်ဘၣ်တၢ်မဲာ်ဆှး ဒီးအဝၤအမါ လၢအဂၤတဂၤ မၤဘၣ်ဒိအသးဒိၣ်မးလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၂, ၆) နီၢ်ဃးနၤ အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဒိၣ်တလၢအဃိ အသးဘၣ်ဖှီၣ် တုၤဒၣ်လဲာ် အဟီၣ်ဝဲ ဒီးအီၣ်တၢ်တဝံၣ်လၢၤဘၣ်.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၇, ၁၀.
၁၂ ဘၣ်တဘျီ စီၤပၤဒၤဝံး အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ အါမးလီၤ. အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအါမံၤလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲမၤကမၣ်တၢ်အါမံၤအဃိ အသူၣ်အုးသးအုးဒိၣ်မးလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၁၂) ဒီးအဖိခွါ စီၤအးဘၡါလိၣ် လၢအအဲၣ်ဝဲတဂၤန့ၣ် ပူထီၣ်ထီဒါအီၤအဃိ အဖိခွါတဂၤအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၅:၁၃, ၁၄; ၁၈:၃၃) တကးဒံးဘၣ် အတံၤသကိးလၢ အဘူးဒီးအီၤတဂၤန့ၣ် တတီဒီးအီၤလၢၤဘၣ်. (၂ ၡမူၤအ့လး ၁၆:၂၃–၁၇:၂; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၁၂-၁၄) ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤလၢ စီၤဒၤဝံးကွဲးဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ စီၤဒၤဝံးအတၢ်သူၣ်အုးသးအုး ဒီးအတၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤ လၢယဟိဝၤယွၤ အဖီခိၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၈:၅-၁၀; ၉၄:၁၇-၁၉.
တၢ်မနုၤမၤစၢၤ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤ လၢကမၤက့ၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ တၢ်သးခုအပူၤန့ၣ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃-၁၅) *
၁၃ ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤ စးထီၣ်သူၣ်က့ၣ်သးကါဝဲ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကမ့ၢ် ပှၤလၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ ပှၤလ့ၤဝံဖိ စီၤအၤစာ် ဒီးအဝဲမၤတၢ်လၢ “ယွၤအလီၢ်စီဆှံအပူၤ” လီၤ. ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤအံၤ တူၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအဃိ အဝဲတအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလၢၤဘၣ်. အဝဲစးထီၣ် သးဒ့ဒီဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ခီဖျိလၢ အမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤအဃိန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၃:၂-၅, ၇, ၁၂-၁၄, ၁၆, ၁၇, ၂၁.
၁၄-၁၅. ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤသၢခါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤသၢဂၤလၢာ်အံၤန့ၣ် ဒိးသန့ၤအသးလၢအီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်ဒီး တဲဖျါထီၣ် အတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ အမၤသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တဲဘၣ်ယဟိဝၤယွၤ ပျီပျီလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဆဲးလဲၤဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအလီၢ်လီၤ.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၉, ၁၀; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂; ၇၃:၁၇; ၁၂၂:၁.
၁၅ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်သးကညီၤအပူၤ ကိးဂၤဒဲးလီၤ. နီၢ်ဃးနၤ အသးမုာ်ထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၁:၁၈) စီၤဒၤဝံး ကွဲးဝဲလၢ “တၢ်အၢအါမံၤ ဘၣ်ပှၤအတီအလိၤ, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ယွၤမၤပူၤမၤဖျဲးအီၤလၢ တၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်အပူၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၄:၁၉) ဒီးမ့မ့ၢ် ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤန့ၣ် လၢခံအဝဲ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ‘ဟံးဃာ်အီၤလၢအစုထွဲ’ ခီဖျိဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. အဝဲသးဝံၣ်ဝဲလၢ “မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ ယသုးဘူးယသး ဆူယွၤအအိၣ်န့ၣ် ဂ့ၤလၢယဂီၢ်လီၤ. ယပာ်သန့ၤယသးအလီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပူၤ” လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၃:၂၃, ၂၄, ၂၈) ပမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလၢအဝဲသ့ၣ် အဒိအတဲာ်လဲၣ်. တဘျီတခီၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ် လၢအမၤသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤပှၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်လဲၣ်, ပမ့ၢ်သန့ၤပသး လၢယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ တၢ်ထုကဖၣ် ဒီးပမ့ၢ်ဒိကနၣ်အကလုၢ် ခီဖျိမၤထွဲတၢ်လၢ အမၢပမၤတဖၣ်န့ၣ် ပလဲၤခီဖျိ ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ် ကန့ၢ်ဝဲလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၃:၁, ၄-၈.
သန့ၤနသး လၢယဟိဝၤယွၤဒီး မၤနၢၤတၢ်
လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်တဂၤအံၤ အိၣ်ယံၤဒီးပှၤဂၤ ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအဝဲ ဃုကျဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤဂၤအခါ အတၢ်အိၣ်သး ဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၆-၁၇)
၁၆-၁၇. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢးအိၣ်ယံၤဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်ဘၣ်လဲၣ်. (ခ) ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ တၢ်အဒိအတဲာ် သၢခါအံၤ သိၣ်လိပှၤ တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ် လၢအဂၤတခါလီၤ. ပမၤလိန့ၢ်ဘၣ်လၢ ပတကြၢး အိၣ်ယံၤဒီးယဟိဝၤယွၤ ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်ဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၁၈:၁) နဲစံၤ လၢအဝၤပာ်တ့ၢ်အီၤ ဒီးအအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤဖးဒိၣ်တဂၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ယတအဲၣ်ဒိး တဲတၢ် မ့တမ့ၢ် တအဲၣ်ဒိးထံၣ် ပှၤနီတဂၤဘၣ် ကအိၣ်အသီအါမးလီၤ. ယအိၣ်ယံၤဒီးပှၤဂၤ ဒံးအါထီၣ်န့ၣ် ယသးအုးဒံးအါထီၣ်လီၤ.” ဖဲနဲစံၤ ဃုကျဲလၢ ကမၤစၢၤ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အခါ အတၢ်အိၣ်သး ဆီတလဲဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ဖဲပှၤဂၤ တဲဖျါထီၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်အခါ ယဒိကနၣ်န့ၢ်အီၤလီၤ. အဃိ ယထံၣ်ဘၣ်လၢ ဖဲယသးစၢၢ်ဆၢ ပှၤဂၤဒီးအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အခါ ယတသးစၢၢ်ဆၢ လီၤယသး ဒီးယတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် အါအါလၢၤဘၣ်.”
၁၇ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါသ့ ခီဖျိပလဲၤထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ မ့ၢ်ဝဲပဟ့ၣ်အါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢအက ‘မၤစၢၤပှၤ, ဒီးမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤပှၤ’ လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၇) ဖဲပလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ခီဖျိလၢ အသးစီဆှံ, အကလုၢ်ကထါ ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢပက ‘မၤမုာ်ထီၣ်ပသး’ သကိးသကိးလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁:၁၁, ၁၂) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် စိၤဖံၤယၤ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တၢ်ကရၢကရိန့ၣ် မၤစၢၤယၤဒ်သိး ယကအိၣ်ဒီး တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ် လၢယဂီၢ်လီၤ. ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဖဲယမၤသကိးတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ ဒီးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ အါထီၣ်အခါ ယလဲၤခီဖျိ ယတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီတဖၣ် ညီထီၣ်ဝဲလီၤ.”
၁၈. ဖဲပသးအဂံၢ်အဘါ လီၤစၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၈ ဖဲပသးအဂံၢ်အဘါ လီၤစၢ်အခါ မ်ပသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တမ့ၢ်ထဲ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢ အကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတဖၣ် လီၤထူလီၤယိာ် လၢခါဆူညါန့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤန့ၣ် အဝဲအၢၣ်လီၤဝဲ လၢအကမၤစၢၤပှၤ လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲမၤစၢၤပှၤလၢပ ‘သးကအိၣ်, ဒီးပကမၤတၢ်’ ဒ်သိးပကမၤနၢၤကွံာ် ပတၢ်သူၣ်ဟးဂီၤသးဟးဂီၤတဖၣ် ဒီးပတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃.
၁၉. ရိမ့ၤ ၈:၃၇-၃၉ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤ ဒ်လဲၣ်.
၁၉ ဖး ရိမ့ၤ ၈:၃၇-၃၉ တက့ၢ်. တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ တၢ်လၢအမၤယံၤထီၣ်ပှၤဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်အဲၣ်သ့န့ၣ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်. ဒ်သိး ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် လဲၤခီဖျိဝဲ အတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကန့ၢ်အဂီၢ် ပမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. ဖဲပဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ ပကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်, ဒီးပမၤစၢၤ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတဖၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၄၄ ပှၤလၢဆီၣ်လီၤအသး အတၢ်ထုကဖၣ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအါတလၢ မ့တမ့ၢ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ယံာ်ယံာ်ထၢထၢန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိပနီၢ်ခိ ဒီးပသးသ့ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. ပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ဖဲဝံအ့ၤလံယၤ အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်. ဒီးပကမၤလိသကိး တၢ်အဒိအတဲာ် လၢလံာ်စီဆှံပူၤ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤအခါ ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 2 လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပှၤအမံၤတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီတလဲအီၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 53 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ယဟိဝၤယွၤ အမူခိၣ်ကလူး မၤပၢၢ်ထီၣ် ဝံအ့ၤလံယၤ ဒီးဟ့ၣ်လီၤအီၤ ကိၣ်ဒီးထံ.
^ လံာ်အဆၢ. 55 တၢ်တဲဖျါထီၣ် တၢ်ဂီၤအခီပညီ– ပှၤကွဲးထါစံးထီၣ်ပတြၢၤတဂၤ လၢဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤအၤစာ်န့ၣ် ကွဲးဝဲထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ဒီးသးဝံၣ်တၢ် ဒီးအသကိး လၢအမ့ၢ် ပှၤလ့ၤဝံဖိတဖၣ်.
