Nsangu za Kintinu No. 36

Ezunda Dia Mvu Diampa—Nkia Vuvu Ditwasa kwa Ngeye?

 Ezunda Dia Mvu Diampa—Nga i Lubantiku lwa Tandu kia Mpa?

MU FUKU wa kia 31 mu ngonde a Desemba a mvu a 1999, i kia fokoka e tandu kia 20. * Kikedi se tandu kisundidi e mpasi. Kansi i tandu mpe kisundidi o nungunuka muna ngangu za nza, mu wuka yimbevo, mu mbwanganesa za nsamu, ye kimvwama muna nz’amvimba. Ulolo wa wantu mu kika bena ezunda diamvu diampa, diza kiambote, kadi ditwasa vuvu ye nsobani. Nga itwasa e mbaninu a vita, yo usukami, ye ngivisa a kalu kia wantu yo mayela?

Ndonga bekwikilanga vo elo. Kansi aweyi ezunda dia mvu diampa ditwasila nsobani ilenda kusadisa—yo soba e zingu kiaku yo vana luvuvamu kwa ngeye ye kwa esi nzo aku? Tala maka mambu mekutubangikanga.

Nsafulwa

E nsi zazala yo makompani “zifwasanga yo yivisa e nz’amvimba yo mwanganesa mwisi uyivisang’o nsema wawonso.” Ovo mambu mama mekwamanana kaka, “e kalu kia wantu kisaka o yiva,” i mpova za— “Global Environment Outlook—2000,” United Nations Environment Programme.

Mayela

“O lutangu lwa wantu befwila mu yimbevo yilembi sambukila mu mvu wa 2020 lusunda o lutangu lwa unu, muna kumi dia mafwa nsambwadi befwila mu yimbevo yayi muna nsi za nungunuk’o temoka,” uvovele —“The Global Burden of Disease,” Harvard University Press, 1996.

Akwa ngangu bevovanga vo “muna mvu a 2010, 66 ma mazunda ma wantu [ana bekala yo moyo] mu nsi 23 bekala ye kimbevo kia [SIDA],” sono kia—“Confronting AIDS: Evidence From the Developing World,” a report of the European Commission and the World Bank.

Usukami

“Tezo kia 1.3 ma mazunda ma wantu ke belendanga vwa dolar kana nkutu yimosi ko muna lumbu, ye tezo kia zunda dia mazunda ma wantu ke belendanga vwa ko kina bavuidi o mfunu,” uvovele—“Human Development Report 1999,” United Nations Development Programme.

Vita

“Umpumbulu muna [nsi zayingi] uluta owokela. Vondana mu kuma kia nswaswani za ndinga ye kanda, makanda, ye [mpambani] za mabundu, . . . eyayi . . . ikala se mpila vita zayingi muna tandu yikwiza . . . , zivonda nkama za mazunda ma mazunda ma wantu konso mvu,” uvovele—“New World Coming: American Security in the 21 Century,” U.S. Commission on National Security/21st Century.

Kansi ezu dia nkembo a zunda dia mvu ampa besianga o wantu muvilakesa dina e kieleka kia yiva kwa fulu tuzingilanga, yo mayela, yo usukami ye vita ke zifokoki zikwizanga. Etuku dia mama mawonso, i lembi bundaziana e vuvu yo lembi vwanga akaka o mfunu—mambu ke malendi sukiswa kwa nsatulula z’akwa ngangu ko yovo umbangu ngatu akwa politika.

 Ezunda Dia Mvu Edi Disambula E Kanda Dia Wantu

NSONEKI mosi ankulu wavova vo: “E nzil’a muntu ke ina muna yandi ko: ngatu singikila ntambi zandi o munduti-a-nzila.” (Yeremiya 10:23) O wantu ke bakondelo kaka ngangu ko, kansi ke bena mpe ye nswa wa yala e nza ko. Yave wa Nzambi wa nsemi eto yandi kaka una yo nswa ye ngangu za singika mambu ma wantu.—Roma 11:33-36; Lusengomono 4:11.

Nga nkia ntangwa? Ye nkia mpila? E ziku kisonganga vo twafinamene ku mfoko a “lumbu yambaninu.” Vang’o luzolo lwa ziula o Nkand’a Nzambi yo tanga muna 2 Timoteo 3:1-5. Omama mesonganga mpila fu besonga o wantu muna “lumbu [yayi] yambaninu.” Matai 24:3-14 yo Luka 21:10, 11 mpe besamunanga oma ma “lumbu yambaninu.” Uyikanga o mambu oma mayantika bwa tuka mvu a 1914, nze i vit’anz’amvimba, vuku, yo mvengele mwawonso.

Fikolo fisidi e “lumbu ya mbaninu” se ifokoka. O nkanda a Daniele 2:44 uvovanga vo: “O Nzambi ezulu otongeka kintinu, kina ke kibangalakeswa ko yakwele mvu, . . . kikosomona yo sukisa yintinu yayi yawonso, [ya nza] kitongama mpe yakwele mvu.” Ozevo diasakulwa vo o Nzambi osikidisa e Kintinu yovo luyalu mu yala e nza. Muna Lusengomono 20:4 tutanganga vo luyalu lwalu luyala ezunda dia mvu—ezunda dia mvu! Tala kaka maka mambu ma mpila bezingila o wantu muna luyalu lwa nkembo lw’ Ezunda dia mvu:

Mavwa. “Betunga nzo yo kala mo; bekuna mpatu za vinyo, yo dia bundu yau. Ke betunga ko, wakaka kakala mo; ke bekuna ko wakaka ka dia.”—Yesaya 65:21, 22.

Vimpi. “O meso ma mpofo metemoka, o matu m’afwa matu mekakuka. O nkw’evola olemoka nze mvudi, o lubini lu’ebaba luyimbila.” [Ke vekala muntu ko, NW] ovova vo, Yela nyela.”—Yesaya 33:24; 35:5, 6.

Ekalu kia Wantu. O Nzambi ofwasa “awana befwasang’e nza.”—Lusengomono 11:18.

Ngwizani Vana Kati kwa Wantu. “Ke bevanga mbi yovo fwantakesa ko muna mongo ame avauka: kadi e nza izala yo zayi wa Yave, una mefuka kalunga o maza.”—Yesaya 11:9.

Mazunda ma wantu bekwikilanga muna nsilu miami mia Nkand’a Nzambi ye bena ye vuvu kiasikila mu kuma kia kusentu. Mu kuma kiaki i belendelang’o sunda e mpasi ye mambu ma zingu kiaki. O Nkand’a Nzambi aweyi ulenda kadila se nkuma a diatisa e zingu kiaku?

 Zayi Ufilanga ku Moyo!

O ZAYI yo ngangu za nza ezak’e ntangwa zisivikisanga kikilu! Kansi, o zayi wa wantu ke uvananga luvuvamu ye kiese kwa wantu awonso ko. Zayi umosi kaka ulenda wo vanga una wasonama muna Nkand’a Nzambi muna Yoane 17:3 uvovanga vo: “I wau wuwu o moyo a mvu ya mvu, bazaya ngeye vo i Nzambi aludi, yo Yesu Kristu mpe ona watuma.”

Tulenda solola o zayi wowo muna kati kwa Nkand’a Nzambi. Kana una vo ayingi bevovanga muna kuma kia nkanda wowo wavauka, kansi, akete kaka betanganga yo fimpa wo yau kibene. Aweyi o ngeye? Elo ngolo zilombwanga mu vwa e ntangwa ya tanganga o Nkand’a Nzambi. Kansi diamfunu kikilu. O Nkand’a Nzambi i nkanda mosi kaka “wavumunwinwa kwa Nzambi, una yo mfunu mpe muna longa, muna tumba, muna ludika, yo muna nsansa ina ya nsongi.”—2 Timoteo 3:16.

Ozevo aweyi olenda yantikila o zaya o Nkand’a Nzambi? Ekuma olembi tambulwila lusadisu kwa Mbangi za Yave? O yau belongokanga yo mazunda ma wantu muna nzo zau kondwa mfutu. Muna kusadisa muna kuma kiaki besadilanga nkanda mia mpila mu mpila nze i finkanda: O Nzambi Adieyi Kevavanga oku kwa Yeto? Uvanang’e mvutu zasikila za yuvu yayingi yina ovavang’o zaya o mu Nkand’a Nzambi, nze i: Nani i Nzambi? Adieyi i kani dia Nzambi mu kuma kia ntoto? Nki i Kintinu kia Nzambi? Aweyi o Nkand’a Nzambi ulenda singikila e zingu kia nzo aku?

Ovo ozolele vo Mbangi a Yave keza kutala oku nzo aku, soneka ova yanda. O yau beyangalala mu kuzayisa maka mambu mu kuma ki’Ezunda dia Mvu dia Luyalu lwa nkembo lwa Kintinu kia Nzambi!

□ Nzolele baka finkanda: O Nzambi Adieyi Kevavanga oku kwa Yeto? Soneka e ndinga ozolele tambulwila o nkanda․

□ Lwiza kuntala mu kuma ki’elongi dia ngovo dia Nkand’a Nzambi

[Mvovo ku yanda dia lukaya]