Ka Kuya Ka Bibele

Kana Naswanela Kueza “Lipapali Zetiisa Mubili Zekona Kuniholofaza?”

“BATU BABAÑATA KACENU HABASALI BABUHI FEELA KONO SELI BABAPALI BA LIPAPALI ZEKONA KUTAHISA LIKOZI ZECWALE KA, KUTULA MWA FULAI, KUTULUKA KAMBA KUPAHAMA MALUNDU KA MIHALA, KUFULUHA MIKOLO YEMINYINYANI MWA SIBUBA, NI KUTAPA NI LITAPI ZETUNA.”—MUTENDE WA WILLOW GLEN RESIDENT.

TABA ye ibonisa kuli batu sebalata hahulu lipapali zekona kutahisa kozi. Lipapali zetumile hahulu mazazi a zecwale ka, kutula mwa fulai, kupahama lilundu leli apesizwe ki sikoto sa mezi, kutula fa miyaho ni fa lika zeñwi zetelele * libonisa kuli batu habasa saba kueza lika zebeya bupilo bwabona mwa lubeta. Batu hape baezanga lipapali zeñwi zekona kutahisa kozi zecwale ka kushelumuka fa litwa ka kuyema fa kabala, kucoba maswe linjinga za magiya, kushelumuka ka kuyema fa kabala ka mawili, ni kushelumuka ka makatulo a mawili. Magazini yebizwa Time, italusa kuli, kutuma kwa “lipapali zekona kutahisa kozi” ili lipapali zetahisa kuli bupilo bwa batu babali bapala bube mwa lubeta, kubonisa kuli batu babañata sebanani mukwa wa kueza lika zekona kubeya bupilo bwabona mwa lubeta mi batu babañwi baanga kuli kueza cwalo kubatusa kusaba ni sabo ni kuli kubatahiseza minyaka.

Nihakulicwalo, lipapali zetumile hahulu ze, litahiselize batu babañata butata. Batu babañata hape baholofalanga kabakala kueza lipapali zende ka kutula tikanyo. Mwahalaa silimo sa 1997 mwa America, piho ya muzuzu wa sipatela mokuisiwanga bakuli babatokwa kualafiwa kapili-pili, ibonisa kuli palo ya batu bane baholofezi kabakala papali ya kushelumuka ka kuitusisa kabala ka mawili neiekezehile ka 33 pesenti, ya kushelumuka fa litwa ka kuitusisa kabala neiekezehile ka 31 pesenti, mi ya kupahama malundu yona neiekezehile ka 20 pesenti. Hape kubile ni mafu amañata kabakala lipapali zeñwi zekona kutahisa kozi. Batu babalata kueza lipapali ze, baziba hande kuli zakona kubeya bupilo bwabona mwa lubeta. Musali yomuñwi yaezanga papali ya kushelumuka fa litwa, ubulela kuli: “Naziba kuli papali ye yakona kunitahiseza lifu ka nako ifi kamba ifi.” Caziba yomuñwi wa papali ya kushelumuka fa litwa, utalusa kuli “haiba mutu aeza papali ye asaholofali, uzibe haezangi ka taata kuli abe mubapali yomunde.”

Hamulaho wa kunyakisisa litaba ze, kana Bakreste baswanela kubapala lipapali zekona kutahisa likolofalo? Bibele ikona kulutusa cwañi kueza likatulo zende ka za lipapali ze? Kunyakisisa mubonelo wa Mulimu ka za bupilo kuka lutusa kufumana likalabo kwa lipuzo zeo.

Mubonelo wa Mulimu ka za Bupilo

Bibele ilutaluseza kuli Jehova ki yena “simbule sa bupilo.” (Samu 36:9) Ki yena mubupi waluna mi hape ulufile lika zelutokwa kuli luikole bupilo. (Samu 139:14; Lik. 14:16, 17; 17:24-28) Taba ye ibonisa kuli ubata kuli luitusise hande mpo ya bupilo yalufile. Milao ni likuka zanaafile sicaba sa Isilaele lilutusa kuunga bupilo kuba bwa butokwa hahulu.

Mulao wa Mushe neulaezi Maisilaele kueza lika zeñwi zeneka sileleza bupilo bwa batu babañwi. Muisilaele hanaaka keshebisa mulao wo ni kutahisa lifu la mutu yomuñwi, naakaba ni mulatu wa mali. Ka mutala, Maisilaele nebalaezwi kuli habayaha ndu yenca, bayahe ni limotanyana lelipotolohile situwa sa ndu yeo. Hakusicwalo, nebakaba ni mulatu wa mali mutu yomuñwi hanaaka wa fateñi ni kushwa. (Deuteronoma 22:8) Haiba komu ipumba mutu ka sipundumukela mi ashwa, muñaa komu haana kufiwa koto. Kono haiba komu yeo neinani mukwa wa kupumba mi muñaa yona naalemusizwe taba yeo kono naasika itokomela mi yabulaya mutu, muñaa yona ukafiwa mulatu wa mali ni kubulaiwa. (Exoda 21:28, 29) Jehova naafile Maisilaele milao ye bakeñisa kuli uunga bupilo kuba bwa butokwa hahulu mi ubata kuli batu basileleze ni kubukeleza bupilo.

Batanga ba Mulimu babasepahala nebaziba kuli kulatelela likuka ze hape nekutalusa kutokolomoha nto ifi kamba ifi yeneka beya bupilo bwabona kamba bwa batu babañwi mwa lubeta. Mwa likande leliñwi la mwa Bibele, Davida naabulezi kuli naanyolezwi hahulu “kunwa mezi a mwa lisima le li [mwa] Betelehema.” Ka nako yeo, Betelehema neizamaiswa ki Mafilisita. Babalaalu kwa masole ba Davida hase bautwile kupo yeo, bayo kena mwa mafulo a Mafilisita ni kuyo ka mezi mwa lisima le li mwa Betelehema mi baatiseza Davida. Ki lika mañi zanaaezize Davida? Naasika nwa mezi ao, kono aasululela fafasi. Abulela, ali: “Hakusika luka mwa meeto a Mulimu waka kuli nieze cwalo! Kana naswanela kunwa mali a baana ba, babatobohile bupilo bwabona? Kakuli nebatobohile bupilo bwabona kuli batise mezi a.” (1 Makolonika 11:17-19) Davida naaikutwa kuli nekusika luka kunwa mezi ene bamutiselize masole bahae bakeñisa kuli nebabeile bupilo bwabona mwa lubeta.

Jesu ni yena naaezize nto yeswana, Diabulosi hanaa mulikile mwendi ka kuitusisa pono, ka kumubulelela kuli atulele fafasi kuzwa fa muongola wa tempele, ilikuli abone haiba mangeloi naaka muakwela kuli asike aholofala. Jesu ali ku yena: “Usike walika Jehova Mulimu wahao.” (Mateu 4:5-7) Kaniti, Davida ni Jesu nebaziba kuli Mulimu hatabeli kuli batu baeze lika zekona kubeya bupilo bwabona ni bwa babañwi mwa lubeta.

Hamulaho wa kunyakisisa mitala ye, mwendi lukana lwaipuza kuli, ‘Lukona kuziba cwañi lipapali zekona kutahisa kozi kamba kubeya bupilo bwaluna mwa lubeta? Bakeñisa kuli lipapali zende ni zona zakona kutahisa kozi haiba lulieza ka kutula tikanyo, lukona kuziba cwañi nzila yelukile ya kubapala ka yona lipapali zeo?’

Kana Naswanela Kubapala Papali ye?

Kunyakisisa ka tokomelo papali yelubata kubapala, kuka lutusa kueza katulo yende. Ka mutala, lwakona kuipuza kuli, ‘Ki batu babakai base baholofezi kabakala papali ye? Kana nilutilwe mwa kubapalela papali ye kamba kana ninani liitusiso zeñwi zekona kutibela likolofalo? Ki lika mañi zekona kuezahala haiba niwa kamba nipalelwa kupima hande butelele bwa fonibata kutula kamba haiba siitusiso saka sesitibela likozi sipalelwa kunitusa? Kana nikakubuha feela, kamba nikaholofala maswe kamba kushwa?’

Haiba Mukreste wa niti abeya bupilo bwahae mwa lubeta kabakala lipapali zeñwi za kuitabisa ka zona, silikani sahae ni Jehova sikasinyeha mi haana kufiwa buikalabelo mwa puteho. (1 Timotea 3:2, 8-10; 4:12; Tite 2:6-8) Kusina kukakanya, Bakreste baswanela kuba ni mubonelo wa Mubupi ka za bupilo nihaiba ka nako yebaeza lipapali za kuitabisa ka zona.

[Litaluso za kwatasi]