Baana-bahulu Ba Sikreste ‘Ba Beleka Hamoho Ni Luna Kuli Lu Be Ni Tabo’

“Lu beleka hamoho ni mina kuli mu be ni tabo.”—2 MAKOR. 1:24.

MU BATE LIKALABO ZA LIPUZO ZE:

Paulusi naa bonisize cwañi kuli naa sa zamaisi tumelo ya mizwale ba hae, kono naa belekisana ni bona kuli ba be ni tabo?

Ki mwa linzila mañi mo baana-bahulu ba kona ku tusa mizwale ni likaizeli kuli ba sebeleze Mulimu ka tabo?

Lu kona ku susuezana cwañi kaufelaa luna kuli lu zwelepili ku sebeleza Mulimu ka tabo?

1. Ki nto mañi ye ne tahisize kuli Paulusi a nyakalale hahulu ka za Bakreste ba mwa Korinte?

KA SILIMO sa 55 C.E., muapositola Paulusi naa utwile kuli mizwale ba kwa Korinte ne ba kananisananga ka nako kaufela. Paulusi naa lata mizwale bao sina ndate mwa latela bana ba hae, kamukwaocwalo, Paulusi a ba lumela liñolo la ku ba sikulula. (1 Makor. 1:11; 4:15) Paulusi hape naa kupile mulikanaa hae Tite kuli a yo potela mizwale bao ni kuli hamulaho Tite a yo kopana ni Paulusi kwa likamba le nee li li mwa muleneñi wa Troasi kuli a yo fa piho ku Paulusi ka mwa naa zamaezi. Hamulaho wa likwelinyana ku zwa fo, Paulusi a libelela Tite mwa Troasi kuli a to mu bulelela mo ne ba pilela mizwale ba kwa Korinte. Paulusi na saa bilaezwa ki mizwale ba kwa Korinte bao. Ka bumai Tite naa si ka taha, mi Paulusi a silela kwa Masedonia. Hamulaho wa nako, Paulusi naa tabile hahulu ha na tilo kopana ni Tite kwa Masedonia. Tite naa bulelezi Paulusi kuli mizwale ba kwa Korinte ne ba latelezi kelezo ya Paulusi mi ne ba bata ku mu bona luli. Hamulaho wa ku utwa cwalo, Paulusi naa “nyakalalile hahulu ni ku fita.”—2 Makor. 2:12, 13; 7:5-9.

2. (a) Paulusi naa ñoleziñi Bakreste ba kwa Korinte? (b) Ki lipuzo mañi ze lu ka nyakisisa mwa taba mo?

² Nakonyana ku zwa fo, Paulusi naa ñolezi Bakreste ba kwa Korinte liñolo le liñwi. Naa ba bulelezi kuli: “Isi kuli lu busa tumelo ya mina, kono lu beleka hamoho ni mina kuli mu be ni tabo, kakuli ki ka tumelo ya mina ha mu yemi.” (2 Makor. 1:24) Paulusi naa talusañi ha naa bulezi manzwi ao? Mi baana-bahulu ba mwa puteho ba kona ku itutañi kwa manzwi ao?

TUMELO YA LUNA NI TABO YA LUNA

3. (a) Paulusi naa talusañi ha naa bulezi kuli: “Ki ka tumelo ya mina ha mu yemi”? (b) Baana-bahulu kacenu ba likanyisa cwañi mutala wa Paulusi?

³ Paulusi naa bulezi za tulemeno to tubeli to ba swanela  ku ba ni tona Bakreste ili tumelo ni tabo. Pili Paulusi naa talusize za tumelo. Naa ñozi kuli: “Isi kuli lu busa tumelo ya mina,” kono “ki ka tumelo ya mina ha mu yemi.” Paulusi naa ziba kuli mizwale ba mwa Korinte ne ba sebeleza Mulimu ka busepahali kabakala kuli ne ba naa ni tumelo ku yena isi ka libaka la hae kamba batu ba bañwi. Paulusi naa na ni buikolwiso bwa kuli mizwale bao ne ba lata Mulimu luli mi ne ba bata ku eza ze lukile. Kamukwaocwalo, Paulusi naa sa tokwi ku zamaisa tumelo ya mizwale ba hae, mi naa sa bati ku eza cwalo. (2 Makor. 2:3) Kacenu baana-bahulu ba likanyisa mutala wa Paulusi, mi ba utwisisa kuli mizwale ba bona ba na ni tumelo ku Mulimu mi ba mu sebeleza bakeñisa kuli ba mu lata. (2 Mates. 3:4) Baana-bahulu ha ba tomelangi puteho milao ye taata. Kono ba tusanga mizwale ba bona ku eza likatulo ka ku itusisa lituto za mwa Bibele ni ku latelela ketelelo ye ba fiwa ki kopano ya Jehova. Baana-bahulu kacenu ha ba zamaisi tumelo ya mizwale ba bona.—1 Pit. 5:2, 3.

4. (a) Paulusi naa talusañi ha naa ñozi kuli: “Lu beleka hamoho ni mina kuli mu be ni tabo”? (b) Baana-bahulu kacenu ba likanyisa cwañi Paulusi?

⁴ Paulusi hape naa bulezi kuli: “Lu beleka hamoho ni mina kuli mu be ni tabo.” Ki bo mañi ba naa beleka ni bona Paulusi? Ki batu be ne ba sebelize ni yena ka taata kuli ba tuse mizwale ba mwa Korinte. Lu ziba cwañi cwalo? Lu ziba cwalo bakeñisa kuli mwa liñolo la naa ñolezi Bakreste ba kwa Korinte, Paulusi naa ñozi kuli Jesu “naa kutalizwe mwahalaa mina ka luna, fo kikuli ka na, ni Silvano, ni Timotea.” (2 Makor. 1:19) Hape Paulusi ha naa itusisanga pulelo ya ba naa “sebelisana ni bona” mwa mañolo a hae, naa ama kwa batu be ne ba sebelize ka taata hamoho ni yena mwa musebezi wa ku kutaza, inge cwalo Apolosi, Akila, Prisila, Timotea, ni Tite. (Maro. 16:3, 21; 1 Makor. 3:6-9; 2 Makor. 8:23) Kabakaleo, Paulusi ha naa ize: “Lu beleka hamoho ni mina kuli mu be ni tabo,” naa taluseza mizwale ba kwa Korinte kuli yena ni ba naa beleka ni bona ne ba bata ku eza ze ne ba kona kaufela kuli ba tuse puteho ku sebeleza Mulimu ka tabo. Ki nto ye swana ni kwa baana-bahulu kacenu. Ba bata ku eza ze ba kona kaufela kuli ba tuse mizwale ba bona ku ‘sebeleza Jehova inze ba tabile.’—Samu 100:2; Mafil. 1:25.

5. Ki puzo mañi ye ne ba buzizwe mizwale ni likaizeli ba bañwi, mi lu swanela ku ezañi ha lu nze lu nyakisisa likalabo za bona?

⁵ Cwanoñu fa, mizwale ni likaizeli ba bañwi ba ba tukufalezwi ba ba pila mwa linaha ze shutana-shutana ne ba buzizwe kuli, “Ki nto mañi ya naa bulezi kamba ku eza muuna-muhulu yo muñwi ye mi tabisize hahulu?” Lu ka nyakisisa likalabo ze ne ba file mizwale ni likaizeli bao. Ha lu nze lu eza cwalo, mu nahane lika ze ne ba bulezi kamba ze ne ba ezize baana-bahulu ili ze mi tabisize hahulu. Mi hape haike kaufelaa luna lu nahane ze lu kona ku eza kuli mwa puteho ya luna ku be ni tabo. *

“MU LUMELISE PERSIDA MULATIWA WA LUNA”

6, 7. (a) Baana-bahulu ba kona ku likanyisa cwañi Jesu, Paulusi, ni batanga ba bañwi ba Mulimu? (b) Ki kabakalañi mizwale ni likaizeli ha ba tabanga haiba lu hupula mabizo a bona?

⁶ Mizwale ni likaizeli ba bañata ne ba bulezi kuli ba tabanga hahulu baana-bahulu ha ba iyakatwa bona. Nzila ye ñwi ye ba bonisanga ka yona baana-bahulu kuli ba iyakatwa ba bañwi ki ka ku likanyisa Davida, Elihu, ni Jesu. (Mu bale 2 Samuele 9:6; Jobo 33:1; Luka 19:5.) Batanga ba Jehova bao ne ba bonisize kuli ne ba iyakatwa ba bañwi ka ku ba bizanga fa mabizo a bona. Paulusi ni yena naa lemuhile kuli ki kwa butokwa ku hupulanga ni ku biza mizwale ni likaizeli ba hae fa mabizo a bona. Kwa mafelelezo a liñolo le liñwi la  naa ñozi, Paulusi naa pundile mizwale ni likaizeli ba 25 fa mabizo a bona. Yo muñwi wa likaizeli be ne ba pundilwe fa libizo ne li Persida. Paulusi naa bulezi cwana ka za kaizeli yo: “Mu lumelise Persida mulatiwa wa luna.”—Maro. 16:3-15.

⁷ Baana-bahulu ba bañwi ba palelwanga ku hupula mabizo a ba bañwi. Kono haiba muuna-muhulu a ikataza ku hupula mabizo, mizwale ni likaizeli ba ka ikutwa kuli muzwale yo wa ba isa pilu. (Ex. 33:17) Mizwale hape ba ikutwanga hande baana-bahulu ha ba ba biza fa mabizo a bona kuli ba alabe fa Tuto ya Tawala ya Mulibeleli kamba kwa mikopano ye miñwi.—Mu bapanye Joa. 10:3.

“NAA EZIZE MISEBEZI YE MIÑATA KU MULENA”

8. Paulusi naa likanyisize cwañi Jehova ni Jesu?

⁸ Paulusi hape naa bonisize kuli wa iyakatwa ba bañwi ka ku ba babaza. Ku babaza ba bañwi ki nzila ye ñwi yeo baana-bahulu ba kona ku tusa ka yona mizwale ni likaizeli ba bona kuli ba sebeleze Mulimu ka tabo. Paulusi ha naa ñolezi Bakreste ba kwa Korinte, naa ba bulelezi kuli naa itumba ka bona. Naa bulezi kuli: “Ni itumba hahulu ka mina.” (2 Makor. 7:4) Lwa kona ku kolwa kuli manzwi a Paulusi ao naa tahisize kuli mizwale ba mwa Korinte ba ikutwe kuli Paulusi naa ba lata. Paulusi hape naa babalize liputeho ze ñwi bakeñisa misebezi ya zona ye minde. (Maro. 1:8; Mafil. 1:3-5; 1 Mates. 1:8) Hamulaho wa ku punda Persida mwa liñolo la naa ñolezi puteho ya mwa Roma, Paulusi naa bulezi cwana hape ka za Persida: “Naa ezize misebezi ye miñata ku Mulena.”(Maro. 16:12) Persida u lukela ku ba ya naa susuelizwe ha naa utwile manzwi ao. Paulusi ha naa babalize ba bañwi, naa likanyisa Jehova ni Jesu.—Mu bale Mareka 1:9-11; Joani 1:47; Sin. 2:2, 13, 19.

9. Ki kabakalañi mizwale ni likaizeli mwa puteho ha ba tabanga kabakala ku babazwa?

⁹ Baana-bahulu ni bona kacenu ba ziba libaka ha ku li kwa butokwa ku bulelela mizwale ni likaizeli ba bona kuli ba itebuha bona. (Liprov. 3:27; 15:23) Nako kaufela muuna-muhulu ha babaza mizwale ba hae, u bonisa kuli wa iyakatwa bona mi wa itebuha ze ba eza. Mizwale ni likaizeli mwa puteho ba ikutwanga hande baana-bahulu ha ba ba babazanga. Kaizeli ya na ni lilimo ze fitelela 50 naa bulezi kuli kwa mubeleko wa hae, haki hañata ku utwa batu ba beleka ni bona inze ba mu babaza. Batu ha ba iyakatwangi ba bañwi mi ba na ni moya wa ku kanganisana. Bakeñisa taba yeo, kaizeli yo u ikutwanga hande muuna-muhulu ha mu babaza bakeñisa nto ye ñwi ya ezize mwa puteho. Kaizeli yo u bulela kuli: “Ku babazwa ki baana-bahulu ku tahisanga kuli ni ikutwe kuli Ndate ya kwa lihalimu wa ni lata.” Muzwale ya uta bana ba babeli a nosi naa bulezi kuli cwanoñu fa, muuna-muhulu naa mu babalize bakeñisa musebezi wa eza. Pabazo ya naa filwe ki muuna-muhulu ne i mu susuelize kuli a zwelepili ku sebeleza Mulimu mwa konela kaufela. Muuna-muhulu ha babaza mizwale ni likaizeli ba hae ku zwelela kwa pilu, nto yeo i ba tusa kuli ba zwelepili ku sebeleza Mulimu ka tabo mi ‘ha ba na ku fokola.’—Isa. 40:31.

“MU LISE PUTEHO YA MULIMU”

10, 11. (a) Baana-bahulu ba kona ku likanyisa cwañi Nehemia? (b) Muuna-muhulu u kona ku tiisa cwañi tumelo ya mizwale ni likaizeli ba hae ha ba potela?

¹⁰ Ki ifi nzila ye ñwi ya butokwa yeo baana-bahulu ba bonisa kuli ba lata mizwale ni likaizeli ba bona ni ku ba tusa ku sebeleza Mulimu ka tabo? Baana-bahulu ha ba zina-zinangi ku susueza batu ba ba tokwa ku susuezwa. (Mu bale Likezo 20:28) Ka ku eza cwalo, baana-bahulu ba likanyisa batanga ba Mulimu ba ba sepahala ba mwa miteñi ya kale. Ka mutala, Bibele i bulela kuli Nehemia ha naa lemuhile kuli mizwale ba bañwi ba Majuda ne ba zwafile, naa ezize nto ye ñwi ye ne ba susuelize. (Neh. 4:14) Kacenu, baana-bahulu ba ezanga nto ye swana. Mizwale ba bona ha ba zwafanga, baana-bahulu ba ezanga mo ba  konela kaufela kuli ba ba susueze. Baana-bahulu ba yo potelanga ba ba zwafile kwa mandu a bona ni ku yo ba fa “mpo ya moya,” ili ku ambola ni bona manzwi a kona ku tiisa tumelo ya bona. (Maro. 1:11) Baana-bahulu ba kona ku eza cwañi cwalo?

¹¹ Muuna-muhulu u swanela ku nahanisisa ka za batu ba bata ku yo susueza pili a si ka yo ba potela kale. Ka mutala, muuna-muhulu wa kona ku ipuza kuli: ‘Ki miinelo mañi ye taata ya kopana ni yona mutu ye ni yo potela? Ki lika mañi ze ni ka yo bulela ze ka yo mu tusa? Ki liñolo lifi kamba likande la mutu yo muñwi ya bulezwi mwa Bibele le li kona ku susueza mutu yo?’ Haiba muuna-muhulu a nahanisisa pili za muzwale kamba kaizeli ya bata ku yo potela, wa kona ku yo bulela lika ze ka yo tusa mutu yo luli, ku fita ku bulela feela lika ze si za butokwa. Muuna-muhulu ha potela mizwale ni likaizeli, u ba fanga nako ya ku bulela ni ku teeleza ka tokomelo ku ze ba bulela. (Jak. 1:19) Kaizeli yo muñwi naa ize: “Ni ikutwanga ku omba-ombiwa luli muuna-muhulu ha teeleza ka tokomelo.”—Luka 8:18.

12. Ki bo mañi ba ba tokwa ku susuezwa mwa puteho, mi ki kabakalañi?

¹² Ki bo mañi ba ba tokwa ku susuezwa ki baana-bahulu? Paulusi naa bulelezi baana-bahulu kuli ba ‘libelele mutapi kaufela.’ Batu kaufela mwa puteho ba tokwa ku susuezwa nihaiba be se ba sebelize ka busepahali sina bahasanyi kamba mapaina ka lilimo ze ñata. Ki kabakalañi batu bao ha ba tokwa ku susuezwa ki baana-bahulu? Nihaike kuli ba na ni tumelo ye tiile ku Mulimu, fokuñwi ba ikutwanga kuli ha ba sa kona ku tiyela miinelo ye taata ya mwa lifasi le li maswe le. Mizwale ni likaizeli ba ba cwalo ni bona ba tokwa tuso sina mo lu ka bonela ku ze ne ezahezi ku Mulena Davida ya naa ipumani mwa muinelo o maswe.

ABISHAI “A LAMULELA DAVIDA”

13. (a) Ki ka nako ifi fo Ishibi-Benobo naa batile ku lwanisa Davida? (b) Abishai naa tusize cwañi Davida ka nako ye swanela?

¹³ Nakonyana feela ku zwa fa naa tozelizwe sina mulena, Davida a lwana ni Goliati, singangalume se ne si zwa kwa naha ya Marefaimi.  Davida naa na ni bundume mi naa bulaile singangalume seo. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Makol. 20:5, 8) Hasamulaho wa lilimo ze ñata, ili fo ne ba lwanela Maisilaele ni Mafilisita, Davida a lwana ni singangalume se siñwi hape. Libizo la singangalume seo ne li Ishibi-Benobo ili yo ni yena naa zwa kwa naha ya Marefaimi. (2 Sam. 21:16) Kono ka nako yeo, singangalume seo ne si batile ku bulaya Davida. Libaka? Haki kuli Davida naa si na bundume. Bibele i bulela kuli “Davida a utwa mukatala.” Ishibi-Benobo ha naa lemuhile kuli Davida naa katezi, a hupula kuli yeo ne li yona nako nde ya ku mu lwanisa. Kono Abishai a taha ku to lamulela Davida mi a bulaya Mufilisita yo. (2 Sam. 21:15-17) Davida naa pilezi fa linala. Kaniti, Davida naa itumezi ku Abishai ya naa mu babalezi ni ku mu tusa ka bubebe ha naa li mwa kozi. Lu kona ku itutañi kwa likande leo?

14. (a) Ki nto mañi ye lu tusa ku zwelapili ku sepahala mwa miinelo ye taata hahulu? (b) Baana-bahulu ba kona ku tusa cwañi ba bañwi kuli ba zwelepili ku sepahala ni ku kutelwa ki tabo hape? Mu fe mutala.

¹⁴ Batu ba Jehova mwa lifasi kaufela ba zwelapili ku sebeleza Mulimu nihaike kuli Satani ni batu ba bañwi ba lika ku ba palelwisa. Sina Davida, ba bañwi ku luna ba kopani ni miinelo ye taata. Kono ne lu sepile Jehova ka ku tala mi ne lu na ni maata a ku zwelapili ku sepahala mwa miinelo ye taata hahulu, sina feela Davida ha naa na ni maata a ku bulaya Goliati. Kono fokuñwi lu ikutwanga kuli ha lu na maata a kona ku lu tusa ku zwelapili ku tiyela miinelo ya mwa lifasi la Satani. Ka linako zeo, lu kona ku zwafa ka bunolo bakeñisa miinelo ye taata ili ye lu kona ku tiyela. Kono muuna-muhulu wa kona ku lemuha mo lu ikutwela ni ku lu tusa ka nako ye swanela luli. Hamulaho wa ku tusiwa, lwa kona ku ikutwa kuli lwa kona ku zwelapili ku sebeleza Mulimu ka tabo. Buñata bwa luna se lu tusizwe ka nzila yeo. Kaizeli ya li paina ya na ni lilimo ze fitelela 60 naa bulezi kuli: “Nakonyana kwamulaho ne ni sa ikutwangi hande, mi ne ni katalanga hahulu ha ne ni yanga mwa sebelezo ya mwa simu. Muuna-muhulu yo muñwi a lemuha kuli ne ni fokola mi a ni atumela. Lwa buisana ka ku itusisa taba ye ñwi ya mwa Bibele. Ne ni sebelisize liakalezo za naa ni file, mi ne ni tusizwe ki zona.” Kaizeli yo u ekeza kuli: “Muuna-muhulu yani naa ni bonisize lilato ka ku lemuha bufokoli bwa ka ni ku ni tusa.” Kwa tabisa ku ziba kuli lu na ni baana-bahulu ba ba lu tokomela ili ba ba itukiselize ku lu tusa sina feela Abishai mwa naa itukiselize ku tusa Davida.

NE BA ZIBA KULI PAULUSI NAA BA LATA

15, 16. (a) Ki kabakalañi mizwale ni likaizeli ha ne ba lata Paulusi? (b) Ki kabakalañi ha lu lata baana-bahulu ba luna?

¹⁵ Baana-bahulu ba sebeza ka taata. Ka linako ze ñwi ha ba bonangi buloko bakeñisa ku bilaela za mizwale ni likaizeli ba bona, mi fokuñwi ba zuhanga fahalaa busihu ku lapelela mizwale ni likaizeli ba bona kamba ku yo ba tusa. (2 Makor. 11:27, 28) Kono baana-bahulu ba banga ni tabo ya ku peta buikalabelo bwa bona sina sina feela mwa naa ezelize Paulusi. Naa ñolezi Bakreste ba kwa Korinte kuli: “Ni ka fana za ka ni li ya tabile ni ku ifana ka ku tala kabakala mioyo ya mina.” (2 Makor. 12:15) Bakeñisa kuli Paulusi naa latile mizwale ba hae, naa ifanile kamba naa itusisize maata a hae kaufela ku ba tiisa. (Mu bale 2 Makorinte 2:4; Mafil. 2:17; 1 Mates. 2:8) Kona libaka mizwale ni likaizeli ha ne ba lata hahulu Paulusi.—Lik. 20:31-38.

¹⁶ Ni luna lwa lata baana-bahulu ba luna mi lwa itumela ku Jehova kuli u itusisa bona kuli ba lu babalele. Lu tabile bakeñisa kuli baana-buhulu ba iyakatwa yo muñwi ni yo muñwi wa luna mi ba lu potelanga ka mulelo wa ku lu susueza. Mi lwa itebuha kuli baana-bahulu ba itukiselize ku lu tusa ha lu ikutwa kuli ha lu sa kona ku tiyela miinelo ye taata ka ili luna. Kaniti baana-bahulu ba ba cwalo ba sebeza ka taata kuli lu be ni tabo.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 30]

Pili ba si ka lu potela kale, baana-bahulu ba nahanisisanga mo ba kona ku to lu susueleza