GIMA JOMOKO WACHO Ji mang’ey neno ni tuke mag loyo mich e yor hawi ok rach, tek mana ni sirkal opwodho tukego. Moko kuom tuke mag loyo mich ma sirkal opwodho konyoga e loso pesa ma inyalo tigo e konyo oganda.

GIMA MUMA WACHO Muma ok wuo achiel kachiel e wi tuke mag loyo mich e yor hawi. Kata kamano, ochiwo puonj ma nyalo konyowa ng’eyo paro ma Nyasaye nigo e wi tukego.

Gima duong’ ma tuke mag loyo mich e yor hawi jiwoga, en loyo pesa ma jomamoko osesolo. To mano en gima ok winjre gi puonj manie Muma ma wacho ni ‘watang’ gi yore duto mag ich-lach.’ (Luka 12:15) Kuom adier, ich-lach e ma miyo ji donjoga e tukego. Gima duong’ ma kembe mag loyo tuke mag mich landoga ahinya en mana pesa mang’eny ma ji dhi loyo, to ok pesa ma ji dhi lalo, nikech gi ng’eyo ni ji mang’eny gombo bedo jomwandu, omiyo, giketo pesgi mathoth ahinya e tukego. Tukego chwaloga ji mondo ogomb yudo pesa e yo mayot, kar tang’ gi ich-lach.

Joma lochoga e tuke mag loyo mich, chamoga pes jotugo wetegi mamoko. Muma to wacho ni “kik ng’ato odwar mana gik ma kelone ber owuon, to odwar [gik] ma kelo ber ne ng’at machielo.” (1 Jo-Korintho 10:24) Bende, achiel kuom Chike Apar ma nomi Jo-Israel machon wacho kama: “Kik igomb . . . gimoro amora ma ng’ato nigo.” (Wuok 20:17) Sama ng’ato gombo loyo mich, chutho-chutho gima ogombo en ni jomamoko olal pesagi mondo en e ma oyudi.

Bende, Muma siemowa ni watang’ gi neno hawi kaka yor yudo gueth. E piny Israel machon, jomoko ma ne onge gi yie kuom Nyasaye nochako “pedho mesa ne nyasach Hawi Maber.” Be Nyasaye madier noyie gi tim mar lamo “nyasach Hawi Maber”? Ooyo. Nonyisogi kama: “Ne usiko utimo gik maricho e wang’a, kuyiero mana gik ma ne osina.”​—Isaya 65:11, 12.

En adier ni kuonde moko e piny, pesa ma kembe mag loyo mich e yor hawi chokoga, itiyogo e siro somo, dongruok mag ohala, kod program mamoko ma konyo oganda. Kata kamano, bedo ni itiyo gi pesago e yo ma kamano ok lok yo marach miyudogigo, ma en jiwo ji mondo gibed gi ich-lach, giherre giwegi, kendo gigomb yudo pesa mang’eny kuom tiyo gi pesa matin.

“Kik igomb . . . gimoro amora ma ng’ato nigo.”​—Wuok 20:17.

GIMA MUMA WACHO Muma siemowa kama: “Jo ma kedo ahinya mondo gibed jomwandu lwarga e tem gi obadho kod gombo mang’eny manono kendo ma kelo hinyruok, ma nyumo ji e kethruok kendo ma tiekogi chuth.” (1 Timotheo 6:9) Gima chwaloga ji mondo odonj e tuke mag loyo mich en ich-lach, to ich-lach nyalo hinyoga ng’ato ahinya, e momiyo Muma kwane kaka achiel kuom timbe maricho monego wawerego.​—Jo-Efeso 5:3.

Nikech tukego jiwo ji mondo oyud mwandu e yo mayot, ginyalo miyo ng’ato oher pesa. To Muma wacho ni hero pesa “en achiel kuom chakruok mar gik moko duto ma kelo hinyruok.” Ng’ato nyalo gombo pesa e okang’ ma koro mano e gima duong’ moketo e ngimane, to mano nyalo kelone parruok kendo ketho yie ma en-go kuom Nyasaye. Muma wacho bende kuom joma ohero pesa ni “gisechwowore giwegi kuonde duto gi lit mang’eny.”​—1 Timotheo 6:10.

Ich-lach miyo ji neno ni gik ma gin-go ok oromogi, to mano miyo gisiko ka gidwaro gik mang’eny, to gikone mano mayogi mor. Muma wacho kama: “Nga’t mohero fedha, fedha ok norome, kendo ng’at mohero mwandu, mwandu ok norome.”​—Eklesiastes 5:10.

Ji tara gi tara ma osedonjo e tuke mag loyo mich e yor hawi, yudoga ka koro timno omoko kuomgi ma ok ginyal weye kata ka gigombo timo kamano. Kuom ranyisi, e piny Amerka kende, timno otamo ji tara gi tara weyo.

Ngeche moro wacho kama: “Mwandu ma ng’ato yudo e yo mayot [e yor ich-lach] bang’e ok nokelne gueth.” (Ngeche 20:21) Jomoko osedonjo e gope mang’eny nikech gidwaro pesa ma gitugogo tukego, to mano osemiyo gibedo modhier, gilalo tijegi, giketho kend maggi, kendo giwito osiepe mang’eny. Tiyo gi puonj mag Muma nyalo konyo ng’ato mondo kik odonj e hinyruok ma tuke mag loyo mich e yor hawi keloga, to kar mano osik ka en gi ngima maber kendo obed mamor.

“Jo ma kedo ahinya mondo gibed jomwandu lwarga e tem gi obadho kod gombo mang’eny manono kendo ma kelo hinyruok, ma nyumo ji e kethruok kendo ma tiekogi chuth.”​—1 Timotheo 6:9.