1-3. Joma nie kend romoga gi chandruoge mage? (Ne picha manie chak sulani.)

OWADWA moro mosedak gi jaode gi kuwe kendo ka gimor kuom higni 38 wacho niya: “Ka utimo kinda kendo kudwaro gadier ni kend maru obed maber, Jehova biro guedhou ahinya.” Ee, en gima nyalore mondo dichwo gi dhako odag gi kuwe kendo ka gikonyore kinde ma weche tek.—Nge. 18:22.

² Kata kamano, kinde mang’eny joma okendore yudoga “masira e ringregi.” (1 Kor. 7:28) Ang’o momiyo? Nyagruok gi chandruoge ma pile ka pile mag ngima nyalo miyo ngima mar kend ochak bedo matek. Nikech wan dhano morem, wanyalo timo gik moko kata tiyo gi lewwa e yo ma ok ber ma kel chwanyruok, to mano nyalo miyo weche obed matek e kend kata bed ni en kend maber machalo nade. (Jak. 3:2, 5, 8) Thoth joma nie kend yudo ka ngima tek nikech tije mag yuto odiyogi ka komachielo bende gipidho nyithindo. Parruok mang’eny kod olo miyo jomoko manie kend ok yud thuolo mar timo gik moko kanyachiel ka gitegogo kend margi. Hera gi luor ma gin-go nyalo chako dok chien mos mos nikech weche  pesa, tuoche, kod pek mamoko. E wi mano, kend ma ne ochakore maber nyalo chako bedo ma yom yom nikech “timbe mag ringruok” kaka terruok, wang’-teko, sigu, dhawo, nyiego, mirima mager, kod ywaruok.—Gal. 5:19-21.

³ To gimomiyo gik moko medo bedo matek moloyo en ni wadak e “ndalo mag giko” ma thoth ji oherore giwegi, kendo ok oluoro Nyasaye, to kidogi nyalo ketho kend. (2 Tim. 3:1-4) Mogik, nitie jasigu moro mager ahinya ma dwaro mana ketho kend mag ji. Jaote Petro chiwo siem kowacho niya: “Jasiku ma en Jachien wuotho koni gi koni kaka sibuor ma ruto komanyo ng’at ma dongam.”—1 Pet. 5:8; Fwe. 12:12.

4. Ere kaka wanyalo bedo gi kend motegno kendo mopong’ gi mor?

⁴ Dichwo moro ma wuok Japan wacho kama: “Weche pesa ne miyo aparora ahinya. To nikech ne ok anyiso jaoda wachno, en bende nochako bedo gi parruok mang’eny. E wi mano, nobedo matuo ahinya. Seche moko parruok mang’enygo ne miyo wachwanyore.” Nitiere chandruoge moko e kend ma ok nyal geng’ kata kamano, inyalo logi. Joma okendore nyalo bedo gi kend motegno kendo mopong’ gi mor ka Jehova okonyogi. (Som Zaburi 127:1.) We wanon ane gik moko abich ma nyalo konyo kend obed motegno kendo osiki. Kae to wabiro neno kaka hera biro miyo gik moko abichgo okony kend obed motegno kendo osiki.

5, 6. Ang’o ma joma okendore nyalo timo mondo gimi Jehova thuolo mar bedo e kend margi?

⁵ Mondo kend obed motegno, chuno ni joma okendore omakre gi Jehova kendo obolrene nikech en e ma nochako ngima mar kend. (Som Eklesiastes 4:12.) Ginyalo miyo Jehova thuolo mar bedo e kend margi ka giluwo kaka otayogi. Muma wacho kama e wi jotich Nyasaye machon: “Iti nowinj wach moro bang’i, mowacho, Ma e yo, wuothieuru; kuchiko korachwich kendo kuchiko koracham.” (Isa. 30:20, 21) Kindegi, dichwo gi dhako nyalo ‘winjo’ wach Jehova kuom somo Muma kanyachiel. (Zab. 1:1-3) Ginyalo miyo kendgi obed motegno ka gitimo Lamo mar Joot ma kelo mor kendo ma jiwo chunygi. Lemo pile pile kanyachiel bende en gima duong’ ma nyalo konyo kend ochung’ motegno ne monj mag piny Satan.

⁶ Gerhard ma wuok piny Jerman wacho kama: “Sama mor ma wan-go odok chien nikech chandruok moro kata ok wawinjore e wach moro, puonj ma yudore e Wach Nyasaye osekonyowa mondo wanyag kido mar horuok kod weyo ne ng’ato kethone. Kidogi gin kido ma dwarore ahinya e kend.” Sama joma okendore temo matek mondo gimi Nyasaye thuolo mar bedo e kend margi ka gitiyone kanyachiel, gibedo machiegni gi Nyasaye kendo e kindgi giwegi. Mano miyo gidak ka gimor gadier.

7. Joma chwo onego oti nade gi migawo momigi mar bedo wiye udi?

⁷ Yo ma dichwo tayogo ode nyalo miyo kend obed motegno kendo mopong’ gi mor. Muma wacho niya: “Wi dichwo ka dichwo en Kristo; to wi dhako en dichwo.” (1 Kor. 11:3) Weche molworo ndikono nyiso kaka chwo onego oti gi migawo momigi mar bedo wiye udi. Onego giluw ranyisi mar Kristo, ma e wi chwo. Yesu ne ok ger kendo ne ok otim gik moko gi  agoko, kar mano ne ojahera, nong’won, notur, nodembore, kendo nomuol.—Math. 11:28-30.

8. Dichwo nyalo timo ang’o mondo chiege ohere kendo omiye luor?

⁸ Chwo ma Jokristo ok onego onwo ne mondegi sa te sa te ni mondo omigi luor. Kar mano, onego ‘gidhi nyime dak gi mondegi ka gin gi ng’eyo malong’o,’ kendo ka gimiyogi “duong’ ahinya kaka ne gima ng’aw.” (1 Pet. 3:7) Chwo nyiso ni gigeno mondegi ahinya e yo ma giwuoyogo kodgi gi luor kendo dewogigo, bed ni gin gi jomamoko kata gin kar kendgi. (Nge. 31:28) Ka chwo otiyo gi migapgi mar bedo wiye udi e yor hera kamano, mondegi biro herogi kendo miyogi luor, to mano biro miyo Nyasaye oguedhgi e kend margi.

9. Ere kaka dhako nyalo bolore ne chwore?

⁹ Hero Jehova gi chunywa duto biro konyowa mondo wabolre e bwo lwete ma nigi teko. (1 Pet. 5:6) Yo achiel maduong’ ma dhako nyisogo luor ne Jehova, en kuom riwo chwore lwedo. Muma wacho kama: “Un mon, bolreuru e bwo chwou, nimar en gima owinjore kuom Ruodhwa.” (Kol. 3:18) En adier ni nitie paro moko ma dichwo nyalo ng’ado ma chiege ok bi hero. To ka parogo ok keth chik Nyasaye e yo moro amora, dhako ma bolore biro yie gi paro ma chwore ong’adono.—1 Pet. 3:1.

10. Ang’o momiyo bolruok mowuok e chuny en gima duong’ ahinya?

¹⁰ Dhako nigi migawo momi luor mar bedo ‘jawuodh’ dichwo kata nyawadgi. (Mal. 2:14) En bende ochiwo paro makonyo modok korka weche ot, tek mana ni otimo kamano e yor luor kendo kobolore. Dichwo mariek biro winjo paro ma chiege chiwo. (Nge. 31:10-31) Nyiso bolruok e yor hera bende kelo mor, kuwe, kod winjruok e ngima mar joot, kendo miyo chwo gi mondegi bedo mamor nikech ging’eyo ni gimoro Nyasaye.—Efe. 5:22.

11. Ang’o momiyo dwarore ahinya mondo dichwo owe ne chiege kethoge kendo dhako be otim kamano?

¹¹ Achiel kuom gik ma miyo kend bedo motegno en bedo ng’at ma ng’wonone nyawadgi. Winjruok me kind dichwo gi chiege medo bedo maber ka ‘ng’ato ka ng’ato dhi nyime nano gi nyawadgi, kendo weyore ketho e kindgi gi chuny man thuolo.’ (Kol. 3:13) Komachielo, ngima mar kend nyalo bedo matek kapo ni joma okendore mako sadha kendo tiyo gi weche ma gimakogo mondo gikwinygo nyawadgi. Mana kaka kuonde mobarore e kor ot nyalo ketho ot, e kaka sadha bende nyalo dongo e chunywa ma bed matek weyo ne nyawadwa kethone. Mopogore gi mano, winjruok me kend bedo motegno mana ka dichwo gi chiege weyore kethogi, mana kaka Jehova weyonegi.—Mika 7:18, 19.

12. Hera umo nade “richo mogundho”?

¹² Hera madier ‘ok mak tim marach motimne.’ “Hera umo richo mogundho.” (1 Kor. 13:4, 5; som 1 Petro 4:8.) E yo machielo, hera miyo ok wakwan ni onego wawe ne nyawadwa kethone nyadidi. Kane jaote Petro openjo Yesu ni onego owenego nyawadgi kethoge nyadidi, Yesu nodwoke niya: “Nyadi 77.” (Math. 18:21, 22) Yesu ne nyiso ni onge kwan moketi ma Jakristo onego owenego nywadgi kethoge.—Nge. 10:12. *

13. Inyalo loyo nade tim mar bedo ng’at ma ok we ne nyawadgi kethoge?

¹³ Nyaminwa moro miluongo ni Annette nowacho kama: “Ka dichwo ok we ne chiege kethoge kendo dhako be ok tim kamano, sadha kod bedo joma ok ogenore bedo e kend, to mano sum ne kend. Weyo ne nyawadu kethoge miyo kend bedo motegno kendo miyo umedo bedo osiepe.” Mondo ilo chuny marach mar bedo nga’t ma ok we ne nyawadgi kethoge, onego item matek mondo ibed ng’at ma goyo erokamano. Bed gi tim mar pwoyo jaodi kowuok e chunyi. (Kol. 3:15) Ka iweyo ne jaodi kethoge, ubiro dak gi kuwe kendo Nyasaye biro guedhou.—Rumi 14:19.

14, 15. En puonj mane ma Yesu nochiwo, to luwo puonjno konyo nade e kend?

¹⁴ En adier ni diher mondo ji omiyi luor. Ibedoga mamor ka jomoko orwako paro michiwo kendo ka ginyiso ni gidewo kaka iwinjo e chunyi. To be isewinjo ka ng’ato wacho ni, “Abiro timone mana gima notimona”? Kata obedo ni wanyalo paro ni mano en gima owinjore, Muma nyisowa kama: ‘Kik iwach ni, Anatimne kaka notimona.’ (Nge. 24:29) Yesu nochiwo yo maber ahinya mar loyo weche ma korgi tek. Puonjno ong’ere ahinya kendo owacho kama: “Mana kaka udwaro ni ji otimnu, un bende timnegiuru kamano.” (Luka 6:31) Yesu ne wacho ni watim ne ji mana gima dwaher ni gitimnwa to kik wachul richo gi richo. Wanyalo tiyo gi puonjni e kend kuom timo ne jaodwa mana gik ma dwaher ni en bende otimnwa.

¹⁵ Joma okendore nyalo tego winjruok me kindgi ka gidewo kaka nyawadgi winjo e chunye gadier. Dichwo moro ma wuok South Africa nowacho kama:  “Wasetemo ahinya mondo waluw puonj ma ne Yesu ochiwono. En adier ni nitie seche moko ma wakecho, to wajatemo ahinya mondo watim mana gima dwaher ni otimnwa, tiende ni miyore luor matut.”

16. Gin ang’o gini ma dichwo gi dhako ok onego otim ne nyawadgi?

¹⁶ Kik inyis jomoko nyawo mag jaodi kendo kik iwach kata e yor ngera kido moko ma ok mori ma nyalo bedo ni en-go. Onego ipar kinde duto ni kend ok en kama ji piemie ka gidwaro ng’eyo ng’at matek moloyo nyawadgi, ma nyalo rogo matek moloyo nyawadgi, kata ma nyalo wacho weche malit ma chwowo chuny moloyo nyawadgi. En adier ni waduto wan gi nyawo kendo seche moko wachwanyo jomoko. Kata kamano, onge gimoro amora ma miyo dichwo kata dhako ratiro mar jaro kata yanyo nyawadgi, to marachie moloyo dhire kata goye.—Som Ngeche 17:27; 31:26.

17. Joma chwo nyalo tiyo nade gi puonj ma wacho ni tim ne nyawadu gima diher ni otimni?

¹⁷ Kata obedo ni e ogendni moko ineno chwo ma goyo mondegi kaka joma thuondi, Muma wacho niya: ‘Ng’at ma tero mirima mos ber moloyo thuon, kendo ng’at ma rito chunye ber moloyo ng’a ma yako dala.’ (Nge. 16:32) En gima dwaro kinda ndi mondo ng’ato oluw ranyisi mar Yesu Kristo ma e ng’at maduong’ie mogik mosegadak e piny, kendo bedo ng’at ma hore. Dichwo ma yanyo chiege kata goye ok en ng’at mathuon e wang’ Jehova kendo obiro ketho winjruokne kode. Daudi jandik-zaburi, ma ne en ng’at ma ratego kendo ma jachir nowacho niya: “Kata ka mirima omakou machal nadi, to kik utim richo. Paruru matut ahinya kuom wachno, ka un kendu mos e uteu.”—Zab. 4:4, Luo, 1976.

18. Ang’o momiyo en gima ber dhi nyime nyiso hera?

¹⁸ Som 1 Jo-Korintho 13:4-7. Hera e kido maduong’ie moloyo ma dwarore e kend. Muma jiwowa kama: “Rwakreuru gi hera ma kecho jomamoko, ng’wono, bolruok, muolo, kod horuok. To e wi mago duto, rwakreuru gi hera, nimar en e gima tueyo ji duto mondo gibed e achiel chuth.” (Kol. 3:12, 14) Mana kaka simiti riwo kite mogergo ot mondo obed motegno, e kaka hera madier ma ne Kristo onyiso bende miyo kend siko kotegno. Kend ma kamano siko kata bed ni nyawadwa nigi kido ma ok morwa, tuo moro osieko, weche yuto obedo matek, kata ka weche wede kelo ywaruok.

19, 20. (a) Ere kaka dichwo gi dhako nyalo miyo kend margi obed motegno kendo mopong’ gi mor? (b) En wach mane wa wabiro nono e sula ma luwo mae?

¹⁹ Mondo kend odhi maber, joma okendore nyaka tim kinda mar bedo joma oherore gadier, kendo gisik ka gimakore chuth. Kar ketho kend sama pek moko ochako nenore, dichwo gi dhako onego otem matek mondo gimed bedo gi winjruok maber e kindgi. Jokristo mohero Jehova kendo moherore onego otem kar nyalogi mondo gilo pek mochako nenore e kend margi nimar “hera ok rem ngang’.”—1 Kor. 13:8; Math. 19:5, 6; Hib. 13:4.

²⁰ Bedo gi kend motegno kendo ma nigi mor en gima tek miwuoro e “kinde matek ahinya” ma wadakieni. (2 Tim. 3:1) Kata kamano en gima nyalore ka Jehova okonyo joma okendore. To joma okendore bende onego oked gi gombo mar donjo e tim terruok ma tinde onya e pinyni. Sula ma luwo mae biro nyiso gima chwo gi mon nyalo timo mondo gimed rito kend margi kik weche terruok odonjie.