Mwapingulapo Ukucita Vintu Ivingazazya leza

“Uwa mano wene akawaka imipitile yakwe.”—MAPI. 14:15.

1, 2. (a) I vyani vino tulinzile ukwelenganyapo sana lino tukupingula ivya kucita? (b) A mauzyo cii yano tumasambilila umu cipande cii?

 CILA wanda tukapingula pa vintu ivingi. Insita izingi, vino tukapingulapo ukucita vikalenga itukwata intazi izingasenda insita itali pakuti zisile. Nomba vimwi vino tukapingulapo, vingatwazwa sana umu umi. Muli vyonsi vino tukapingulapo ukucita, tulinzile ukusininkizya ukuti vikulenga Leza ukucindikwa.—Belengini 1 Kolinto 10:31.

² Uzye cikamwangukila nanti ukumutalila ukusoololapo ivya kucita? Ndi cakuti tukulonda ukulunduluka muli ukapepa, tulinzile ukumanya ivyakupusanya iciipe ni cisuma nu kusininkizya ukuti vino tukupingululapo ivilungame. (Loma 12:1, 2; Aeb. 5:14) U mulandu ci na uze ucindame uno tulinzile ukusambilila ivya kupingula ningo pa vintu? U mulandu cino insita zimwi cikatalila ukupingulapo ningo pa vintu? I vyani vino tulinzile ukucita pakuti vino tukupingulapo vyalenga Leza ukucindikwa?

U Mulandu ci Uno Tulinzile Ukupingwila pa Vintu?

3. I vyani vino tutalinzile ukuleka vitulenge twafilwa ukupingula ningo pa vintu?

³ Ndi cakuti cikututalila ukuomvya ivisinte ivya muli Baibo lino tukupingula pali vimwi, yano tukasambilila nayo nanti yano tukaomba nayo yangatandika ukutwisika vino twazumilamo nupya cingalenga nu kuti tutandike ukucita vino yakucita. Wakwe yangabepe, ukwiya nu kwezya ukutuzembeleka pakuti tungalondela vino antu aingi yakucita nu kwezya ukufilizya vino yakuluvyanya. (Kufu. 23:2) Nomba, umuntu akasolola ningo ivyakuzanzya Yeova atalaleka ukuti intete zimulenge ukupingula pa vintu iviipusine na vino wasambiliziwa muli Baibo.—Loma 13:5.

4. U mulandu ci uno yamwi yangatemwa ukulatupingwila pa vintu?

⁴ Asi yonsi aakatwazwa ukupingula pali vimwi aakalonda ukuti iviipe vitucitikile. Ya cuza yamwi aakalonda ukutwazwa yangalonda ukuti tulondele vino yakutuneena. Lino tukufuma pa ng’anda tukuya kumwi, ya lupwa itu yangasakamala pali vino umi witu umaya ukaye kuno tukuya, nupya yangaelenganya ukuti yalinzile ukutwalilila ukulatupingwila pa vintu. Wakwe, elenganyini pa nzila izya kulwaziwilwamo. Baibo ikalanda ukuti tulinzile ukutaluka uku wazi. (Mili. 15:28, 29) Kwaya ivintu na vyuze vino tulinzile ukwelenganyapo lino tukulonda yatulwazye. Nanti cakuti vimwi Baibo italanda umu kulungatika vino tungapingulapo, tulinzile ukucenjele nu kumanya imilwazizye ino tumazumila. a Ya cuza itu yangaelenganya ivipusanepusane pali vino tulinzile ukupingula. Lelo, nga ciza umu kupingula pali vino Baibo italandapo umukulungatika pali vino tulinzile ukucita pali vimwi, umwina Klistu wensi uwaipeela nu kubatiziwa alinzile ukuisendela “icisendo cakwe.” (Gala. 6:4, 5) Cino tukalondesya sana ukuya na kampingu umusanguluke.—1 Tim. 1:5.

5. Tungacita uli pakuti utailo witu utononeka?

⁵ Ndi cakuti tukufilwa ukupingulapo ningo pa vintu cingalenga tuye umu uzanzo uwipisye. Umusambi Yakobo walemvile pa muntu uwakwata imyenzo iili ukuti wene “akasenuka senuka muli vyonsi.” (Yako. 1:8) Cingaya kwati umonsi ali umu wato pali yemba lino kuli icimuza icipisye angatandika ukutungululwa ni myelenganyizizye iya yantu iitazifile. Ndi cakuti caya vii, cingalenga umuntu ukonona utailo wakwe alino nu kulapeela yauze imilandu pa viipe ivyamucitikila. (1 Tim. 1:19) Tungacita uli pakuti ivya musango uu vitacitika? Tulinzile ukuya ‘aakomeleke nu kuya nu utailo.’ (Belengini Kolose 2:6, 7.) Nga tukulonda ukuya akomeleke nu kuya nu utailo, tulinzile ukusambilila ivya kupingula ningo pa vintu ivingalangilila ukuti twakwata utailo umwi Izwi Lyakwe Leza. (2 Tim. 3:14-17) I vyani na vyuze ivingalenga tufilwe ukupingula ningo pa vintu?

Mulandu Uno Insita Zimwi Cingatala Ukupingula

6. Uzye intete zingalenga twayuvwa uli?

⁶ Intete zingalenga tufilwe ukupingula ningo pa vintu, ukutiina ukuti tumafilwa, nanti ukutiina ukuti tumazewana. Citaipa ukuyuvwa vivyo. Kusi nanti umwi aakalonda ukupingula iviipe, ivingamuletela intazi nanti ivingamulenga ukuvwa insonyi. Nangu ciye vivyo, ukutemwa Leza ni Izwi lyakwe kungatwazwe ukuta ukuya ni ntete. U mu nzila ci? Ukutemwa Leza kulatwazwa ukulalondelezya umwi Izwi Lyakwe nu mu mpapulo izikalanda pali Baibo lino tutatala twapingula pa vintu ivicindame. Ukucita vii kulatwazwa ukuti tutaaluvyanya lino tukupingula pali vimwi. U mulandu ci? Pano Baibo ilatwazwa “ukwiluka” lino tukupingula.—Mapi. 1:4.

7. I vyani vino tungasambilila kuli vino umwene Devedi wacisile?

⁷ Uzye lyonsi tulapingula ningo pa vintu? Awe foo. Swensi kwene tukaluvyanya. (Loma 3:23) Wakwe, Umwene Devedi wakweti mano nupya wali u wa cisinka. Lelo insita zimwi vino wapingulapo, vyalenganga ukuti aacula nu kulenga yauze ukuculilamo. (2 Sam. 12:9-12) Lelo nanti ciye vivyo, ataalesile vino waluvyanyizye vimulenga ukuta ukupingula pa vintu vino Leza akalonda. (1 Yamw. 15:4, 5) Wakwe vino cali kuli Devedi, naswe kwene tungaapingula ningo pa vintu nga tukwiusya ukuti Yeova asiika mano kuli vino twaluvyanyizye nupya watwelela. Yeova alatwalilila ukuya na antu aamutemwa nupya aakamuvwila.—Masa. 51:1-4, 7-10.

8. I vyani vino tungasambilila kuli vino umutumwa Paulo walanzile pa cupo?

 ⁸ Tungacefyako masakamika lino tukulonda ukupingula pali vimwi. Tungacita uli vivyo? Tungacita vivyo nga tukwiusya ukuti lyonsi kwaya vino tungacita pakuti tupingule ningo pa vintu. Uvwini vino umutumwa Paulo walanzile pa kutwala nu kutwalwa. Umupasi wa muzilo walenzile alembe ukuti: “Ndi cakuti umwi akulola ukuti cikumutalila ukwikala ukwaula ukutwala nanti ukutwalwa, nupya nga watacila pa musinku wa wance, cingazipa ukuti atwale; ala atayembwike. Lelo ndi cakuti umwi akulola ukuti angakwanisya nupya kusi icingamutalila, nupya akweti amaka ya kuikaanya nupya watapingula umu mwenzo wakwe ukwikala ukwaula ukutwala nanti ukutwalwa, ala wacita ningo.” (1 Kol. 7:36-38) Nanti cakuti Paulo wakomelizye ukukwila usimbe, asi ali cintu conga ica mpomvu cino tungapingulapo.

9. Uzye tulinzile ukwika mano kuli vino yauze yamaelenganya pali vino twapingulapo? Londololini.

⁹ Uzye tulinzile ukwika mano pali vino yauze yakalola vino tukapingulapo? Kwene tulinzile ukwenganyapo. Uvwini vino umutumwa Paulo walanzile ukulozya uku vyakulya ivyapeelwanga uku tulubi. Wamanyile ukuti vino tungapingulapo limwi vitanga viipe, lelo vingalenga ukuti kampingu wakwe umwi ukulacula. I vyani vino Paula wapingwilepo ukucita? Walemvile ati: “Ndi cakuti ivyakulya vikusosya umwinane, ntalalyapo nupya inyama, pakuti ntacansosye umwinane.” (1 Kol. 8:4-13) Naswe kwene tulinzile ukwelenganya pali vino antu yauze yamayuvwa pali vino twapingulapo ukucita. Kwene cino tulinzile ukwelenganyapo sana lino tukupingula pali vimwi a ucuza witu na Yeova. (Belengini Loma 14:1-4.) I visinte ci ivya muli Baibo ivingatwazwa ukupingulapo ivintu ivikazanzya Leza?

Vintu 6 Ivingatwazwa Ukupingula Ningo pa Vintu

10, 11. (a) Tungacita uli pakuti tutaya ni cilumba umu lupwa? (b) I vyani vino ya eluda yalinzile ukulaiusya lino yakupingula pali vino vikumile aamu cilongano?

¹⁰ Mutaaya ni cilumba. Lino mutatala mwapingulapo ukucita cimwi, mulinzile ukuyuzya mweineco imuti, ‘Uzye nkweti insambu izya kucita vii?’ Umwene Solomoni walemvile ati: “Icilumba ndi cayapo, pakaiza umuzewanya, lelo apali ukuicefya pene pakafuma amano.”—Mapi. 11:2.

¹¹ Avyazi yangapeela ana yao insambu izya kuipingwila pali vimwi, nomba ana yatalinzile ukulaelenganya ukuti iyakwata insambu pali vyonsi. (Kolo. 3:20) Anaci yakwatako amaka yamwi umu lupwa nomba yalinzile ukulaiusya amaka yano imitwe ya ndupwa yakwata. (Mapi. 1:8; 31:10-18; Efes. 5:23) Vikwene avino na ya iya yalinzile ukulaiusya ukuti amaka yano yakwata, yakwata umwa kupeleela pano nayo yalinzile ukulauvwila Klistu. (1 Kol. 11:3) Ya eluda yakapingula pa vintu ivikakuma aamu cilongano. Lelo, yalinzile ukusininkizya ukuti ‘yasikucila umu vyalembwa’ umwi Izwi Lyakwe Leza. (1 Kol. 4:6) Nupya yakalondela sana utunguluzi ukufuma uku muomvi mutailwe. (Mate. 24:45-47) Tungaazwa yauze na sweineco ukuta ukuya nu ulanda alino nu kulasakamikwa ndi cakuti tukupingula pa vintu ukulingana na muno insambu zitu zyapeleela.

12. (a) U mulandu ci uno tulinzile ukulondelezya? (b) Londololini vino umwi angacita pa kulondelezya.

¹² Mwalondelezya. Solomoni walemvile ati: “Amapange ya muntu wino watekela yakamuletela umuzano, lelo yayo akazakantika mu kuomba kwao, yasikwata ivivule.” (Mapi. 21:5) Wakwe, uzye mukwelenganya pa kutandika uculuzi? Mutatungululwa na vino mukuyuvwa. Londelezyini ivisinka vyonsi, ukuuzyako kuli yano yatala yaomba uculuzi uno mukulonda ukutandika ukuomba, alino nupya londelezyini pali vino ivisinte ivya muli Baibo vyalanda pa vintu vivyo. (Mapi. 20:18) Lino mukulondelezya, mwakwata apa kulemba paili pano mungalemba ivisuma ni viipe ivingafumo. Lino mutatala mwapingula pali vino mulinzile ukucita, ‘mwapenduluka’ pakuti mulole ndi cakuti imukwata vyonsi ivikulondekwa. (Luka 14:28) Mwaelenganya pali vino, vino mukupingulapo vimalenga mwaomvya impiya alino na vino vimakuma ucuza winu na Yeova. Cikalondekwa insita na maka pa kucita vyonsi vii. Nga mukucita vivyo, mutalaapingula pa vintu ivingamuletela masakamika.

13. (a) A mazwi ci aakukomelezya aakazanwa pali Yakobo 1:22-25? (b) Uzye kulenga amano kungatwazwa uli?

¹³ Mwapepa kuli Leza pakuti amupeele amano. Ndi cakuti tukulenga Yeova ukuti atwazwe lino tukupingula pali vimwi, cingalenga ukuti vino twapingulapi vilenge Yeova ukucindikwa. Umusambi Yakobo walemvile ati: “Ndi cakuti umwi muli mwemwe uulizya mano, lekini atwalilile ukulenga kuli Leza, pano wene akapeela kuli yonsi ukwaula ukukalipila, nupya Leza alamupeela mano.” (Yako. 1:5) Tutalinzile ukuvwa insonyi ukuzumila ukuti tukalondekwa amano ukufuma kuli Leza pakuti twapingula ningo pa vintu. (Mapi. 3:5, 6) Ndi cakuti tukutaila amano itu lino tukucita vimwi, tungaluvyanya. Nga twalenga amano nu kulondelezya ivisinte ivyaya umwi Izwi lyakwe Leza, tukaleka umupasi wa muzilo ukutwazwa ukwiluka vino tumacita pali vino tukulonda ukupingulapo ukucita.—Aeb. 4:12; belengini Yakobo 1:22-25.

14. U mulandu ci uno tutalinzile ukulasumba insita?

¹⁴ Mwapingulapo. Mutalinzile ukupingulapo zuwa pali vimwi lino mutatala mwalondelezya nu kulenga amano kuli Leza. Umuntu wa mano akawaka imipitile yakwe. (Mapi. 14:15) Nupya, tutalinzile kusumba insita. Umuntu aakasumba insita ilingi akakwata umwakubepekezya pakuti ataomba vimwi zuwa. (Mapi. 22:13) Nomba angasoololapo ukucita vimwi ala akwenekela yauze ukumunena vino alinzile ukucita.

15, 16. I vyani ivingamwazwa ukulacita vino mwapingulapo?

¹⁵ Mwacita vino mwapingulapo. Insita ino twasumvile pa kupingula pali vimwi ingononeka ndi icakuti tutacisile vino twapingwilepo. Solomoni walemvile ati: “Uwaombesya muli vyonsi vino ukucita.” (Kasa. 9:10) Pakuti twacita vino tukupingulapo tulinzile ukuitemelwa ukulalondelezya ivingatwazwa ukucita vino itupingulapo. Wakwe, kasimikila limwi angapingulapo ukutandika upainiya. Uzye angakwanisya? Angakwanisya ndi cakuti atalesile incito ni vya kuizanzya vimulenge afilwa ukukwata insita ya kuombako umulimo.

¹⁶ Ukupingulapo ukucita ivyampomvu kutanguka. U mulandu ci? A pa mulandu wakuti “insi yonsi ikatungululwa nu mwipe.” (1 Yoa. 5:19)Tulinzile ukulalwisyanya na “mauteeko, ya kateeka, intunguluzi zya mu nsi yii umwaya imfinzi, alino ni mipasi iipe iyaya umu lwelele.” (Efes. 6:12) Umutumwa Paulo nu musambi Yuda yalanzile ukuti akapingulapo ningo ivintu ivikacindika Leza yakakwata umutende wamumelenganyo..—1 Tim. 6:12; Yuda 3

17. I vyani vino Yeova akalonda twacita lino tukupingula pali vimwi?

¹⁷ Mwapituluka muli vino mwapingulapo nu kuziya umukulondekwa. Insita zimwi vino tukapingulapo visiomba ukulingana na vino twenekelanga. Pano ivintu ivyaula ukwenekela vikaponela “umuntu ali wensi.” (Kasa. 9:11) Nomba Yeova akalonda twatwalilila ukupingula ningo pa vintu na lino tukukwata intazi. Ndi cakuti umuntu wapingulapo ukuipeela kuli Yeova nanti ukulapa imilapo iya mu cupo alinzile ukucita ukulingana na vino walaya. Yeova akalonda twafikilizya vino twalaya. (Belengini Masamu 15:1, 2, 4.) Ivingi vino tukapingulapo visitala sana. Nomba umuntu wa mano akaelenganya sana pali vino wapingulapo ukucita. Asilenga icilumba cilenge afilwe ukusenuka muli vimwi vino watapingulapo. (Mapi. 16:18) Cino akalondesya u kusininkizya ukuti vino akucita vikulenga Leza ukucindikwa.

Mwaazwa Yauze Ukupingulapo ivingalenga Leza Ukucindikwa

18. Uzye avyazi yangasambilizya uli ana yao ukulapingula ningo pa vintu?

¹⁸ Avyazi yalinzile ukuombesya ukwazwa ana yao ukumanya vino yangapingula pa vintu ivingalenga Leza ukucindikwa. Yalinzile ukulacita ivingalenga ana yao ukuyakolanya. (Luka 6:40) Ndi cakuti calondekwa, avyazi yangalondolwelako ana yao pali vino yene yacisile pa kupingulapo pali vimwi. Insita zimwi yangazumilizya ana ukuipingwiko pali vimwi nupya yangayataizya ndi cakuti vino yapingulapo vyaomba ningo. Nga ndi cakuti vino umwana wapingulapo vitaomvile ningo? Icakutandikilapo cino avyazi yalinzile ukucita u kucingilila umwana uku ntazi, nomba asi lyonsi lino umwana anguvwa ningo. Wakwe, umuvyazi angazumilizya umwana ukupoka laisensi wa kupizizyapo motoka. Tuti limwi umwana wafilwa ukuvwila isunde lya pa museo nupya yamupingula ukulipila impiya. Avyazi yangamulipilila. Nomba ndi cakuti calondekwa ukuti umwana aombe pakuti alipile impiya zino iyamupingula, cingazipa ukuti aombe nu kuilipilila pali vino ataluvyanya.

19. I vyani vino tulinzile ukusambilizya yano tukasambilizya Baibo, nupya tungacita uli vivyo?

¹⁹ Yesu wanenyile alondezi yakwe ukulasambilizya yauze. (Mate. 28:20) Cimwi cicindame sana cino tungasambilizya yano tukasambilizya Baibo u kulapingula ningo pa vintu. Pakuti tucite vivyo, tulinzile ukucenjela pakuti tutayanena sile vino yalinzile ukucita. Cingazipa ukulanzyanya nayo pa visinte vya muli Baibo pakuti yangaisoolwela aineco vino yangacita. Pano “cila muntu alailondolwela kuli Leza.” (Loma 14:12) Fwandi swensi kwene tulinzile ukupingula ukulacita ivingalenga Leza ukucindikwa.

[Futunoti]

Mungasuka Mutuuli?

• U mulandu ci uno tulinzile ukusambilila ivyakupingula pa vintu?

• Uzye intete zingalenga uli ukuti tutapingula ningo pa vintu, nupya tungacita uli pakuti tutauvwa intete?

• I vintu ci 6 Ivingatwazwa ukupingula ningo pa vintu ivyakucindika Yeova?

[Mauzyo]

 [Kambokosi /​Cikope pifwa 16]

Ivingatwazwa Ukupingula Ningo pa Vintu

1 Mutaaya ni cilumba

2 Mwalondelezya

3 Mwapepa kuli Leza pakuti amupeele amano

4 Mwapingulapo

5 Mwacita vino mwapingulapo

6 Mwapituluka muli vino mwapingulapo nu kuziya umukulondekwa

[Cikope pifwa]

Umuntu asimanya vino alizile ukupingulapo waya kwati umonsi ali umu wato pali yemba lino kuli icimuza icipisye.