Tlen Biblia tlamachtia

¿Amo kenijki tlaj timauiltis kampa uelis mitspanos tlen amo kuali?

“IPAN NI TONALI AYOKMO TIJNEKIJ SAN TIJTLACHILIJTOSEJ TLEN KICHIUAJ SEKINOK, NOJKIA TIJNEKIJ TIMOMAJKAUASEJ TLEN SE AVIÓN, TITEMOSEJ TLEN SE TEPEXITL IKA  SE  MEKATL, TIASEJ KAMPA MOTEPEXIUIA ATL IKA SE AKALI UAN TIAJKISEJ IKA TIBURONES” (NI MOKIXTIJTOK TLEN PERIÓDICO THE WILLOW GLEN RESIDENT).

TLEN kiijtok ni periódico kinextia tlen kinekij kichiuasej miakej maseualmej kema moyolpakiltiaj ika se deporte. Nama tlauel momiakilijtok tlamantli tlen ika moyolpakiltiaj maseualmej, kej kema momajkauaj ika paracaídas tlen se avión, tlejkosej ipan se tepexitl kampa eltok hielo, patlanisej ika parapente uan momajkauasej ika paracaídas kampa tlauel tlauejkapa *. Ni kinextia maseualmej tlauel kinpaktia moyolpakiltisej ika tlamantli tlen mauilili. Nojkia itstokej katli kinpaktia deportes kampa kitekiuiaj tablas para nieve, bicicletas de montaña, monopatines (patinetas) uan patines en línea, kiampa moyolpakiltiaj kampa tlauel mauilili, kej tlejkosej kampa uejueyi tepetinij, kampa tlauel tlauejkapa uan kampa uelisej tlauel uejka uitonisej. Kej kiijtoua nopa pilamochtsi Time, nama tlauel momiakilijtok deportes tlen tlauel mauilili kampa miakej maseualmej “katli san sejse chikueyi moyolpakiltiaj o katli ya nopa ininteki, kinekij kuali kiyolmatisej pampa uelkej kichiuaj tlen moiljuiyayaj amo ueliskiaj kichiuasej, maske tlauel mauilili, majmajkej uan kinextijkej tlen uelij kichiuaj”.

Maske momiakilijtok nochi ni tlamantli tlen kinpaktia kichiuasej maseualmej, nojkia kichijtok ma kinpano tlen amo kuali. Mojmostla mokokouaj miakej maseualmej katli kichiuaj deporte tlen moiljuiaj amo eli mauilili. Ipan 1997, kampa nimantsi tepajtiaj ipan Estados Unidos momiakilik se 33% katli mokokojkej ika monopatín, se 31% katli mokokojkej ika tabla para nieve uan se 20% katli kinpaktia tlejkosej ipan tepetl. Uan ipan sekinok deportes nojua tlauel kinpano tlen amo kuali pampa miakej miktokej kema mauiltiyayaj ika se tlamantli tlen mauilili. Katli kichiuaj ni tlamantli kimatij uelis kinpanos tlen amo kuali. Ya nopa kiijtoua se siuatl katli kipaktia kichiuas esquí, tlen tlauel mauilili: “Nochipa nimoiljuia uelis nimikis ika tlen nijchiua”. Se katli kuali momachtijtok kichiuas deporte ipan nieve kiijtoua: “Tlaj amo timokokos, uajka amo tlauel tijchiua kampeka”.

Ika tlen ya tikitakej, ¿kenijkatsa Cristo itokilijkauaj moneki tikitasej ni tlamantli? ¿Kenijkatsa techpaleuia Biblia uan kiampa tikitasej tlaj kinamiki tijchiuasej se deporte tlen mauilili? Tlaj tijnekij tijmatisej kenijkatsa monankilia ni tlajtlanili, ma tikitakaj kenijkatsa kiita toTeotsij nemilistli.

ToTeotsij tlauel kipatiita nemilistli

Biblia kiijtoua Jehová “techmaka yolistli nochi tlen tiitstokej” (Salmo 36:9). Ya amo san kinchijchijki maseualmej, nojkia techmakak nochi tlen moneki uan kiampa kuali tiitstosej (Salmo 139:14; Hechos 14:16, 17; 17:24-28). Yeka, amo moneki timosentlachilisej pampa techiljuia moneki tijmokuitlauisej tonemilis. Tlen kiijtok uan tlen kinnauatik ma kichiuakaj israeleuanij techpaleuia ma tijkuamachilikaj ni tlamantli.

Tlanauatili tlen kimakakej Moisés kiijtouayaya sejse maseuali monekiyaya kichiuas se keski tlamantli uan kiampa kimokuitlauiskia inemilis seyok. Tlaj amo kichiuayayaj tlen kiijtouayaya nopa Tlanauatili uan se akajya mikiyaya, uajka eliyaya itlajtlakol nopa maseuali katli amo tlaneltokak. Se neskayotl, se maseuali katli kichijchiuaskia se kali, monekiyaya kitlalilis se tepamitl itejteno kalpani, kiampa amo aka kipanoskia tlen amo kuali. Tlaj amo kiampa kichiuaskia uan se akajya mokuatepexiuiskia uan mikiskia, uajka eliyaya itlajtlakol katli eliyaya iaxka nopa kali (Deuteronomio 22:8). Tlaj se toro kitompojuiyaya se maseuali uan amo kema kiampa kichijtoya nopa tlapiali, uajka amo eliyaya itlajtlakol iteko. Uan tlaj iteko nopa toro ya kimatiyaya nopa tlapiali tetompojuiyaya uan ipa kiiljuijtoyaj kiampa kichiuayaya uan amo kitsakuayaya, uajka kena eliyaya itlajtlakol iteko pampa nopa toro kimiktijtoya nopa maseuali, uan ya nojkia monekiyaya mikis (Éxodo 21:28, 29). Jehová tlauel kipatiita nemilistli, yeka ika itlanauatiljuaj kinextik moneki tlauel tijmokuitlauisej nemilistli.

ToTeotsij itekipanojkauaj kikuamachiliyayaj tlen Jehová kiijtojtoya nojkia monekiyaya kinyakanas tlaj mochiuaskia sekinok tlamantli tlen mauilili. Biblia kiijtoua David kinekiyaya kiijis “se kentsi atl tlen uala ipan nopa pila tlen Belén”, se altepetl kampa tlanauatiyayaj filisteaeuanij. Kema kimatkej tlen David kinekiyaya, eyij tlen itlateuijkauaj kichijkej se ueyi kampeka yasej kampa itstoyaj filisteaeuanij, kikixtijkej atl uan kiuikilijkej David. ¿Kenijkatsa kiitak David tlen kichijtoyaj nopa tlakamej? Amo kinejki kiijis nopa atl, kitoyajki tlalchi uan kiijtok: “ToTeko Dios, moixpa nitlatestigojketsa para axnikis ni atl. ¿Kejatsa nikiskia ni atl tlen tlauel ipati? Ueltoskiaj kitoyajtoskiaj inineso ni tlakamej para kikuitoj. Eliskia keja san nikauilmati ininyolis ni tlakamej uan ueltoskiaj kinmiktijtoskiaj. Yeka axkinamiki para nikis” (1 Crónicas 11:17-19). David amo kinekiyaya sekinok ma kinpano tlen amo kuali san pampa kinekiyaya kipias se tlamantli.

Jesús nojkia kiampa moiljuiyaya, yeka kema kejuak ipan se temiktli Satanás kiuikak kampa tlauel tlauejkapa tlen nopa teokali, uan kiiljuik ma momajkaua pampa kinekiyaya kiitas tlaj iluikaeuanij kimokuitlauiskiaj, Jesús kinankilik: “Amo xijyejyeko toTeko Dios san para tikitas tlachke kichiuas” (Mateo 4:5-7). Kena, David uan Jesús kimatiyayaj toTeotsij amo kuali kiita kema se akajya amo kipatiita nemilistli uan kichiua tlamantli tlen mauilili.

Ika tlen tikitstokej, ueliskia timotlajtlanisej: “¿Kenijkatsa uelis tijmatisej tlaj se deporte eli mauilili? Tlaj tlen ika nimoyolpakiltia amo eli mauilili, ¿tlake nechpaleuis nijmatis kema uelis ya eli mauilili?”.

¿Kinamiki nimauiltis ika nopa deporte?

Tlaj tijnekij tijnankilisej ni tlajtlanili, moneki timoyoliljuisej ika tlake tlamantli tijnekij timoyolpakiltisej. Uelis timotlatsintokisej: “¿Keskij maseualmej mokokojkej kema kichiuayayaj ni deporte? ¿Kuali nijmati kenijkatsa nijchiuas o nijpia tlamantli tlen nechpaleuis amo ma nimokoko? ¿Tlake nechpanoskia tlaj niuetsiskia, tlaj amo niuitoniskia kej kinamiki o tlaj amo kuali eltoskia tlen nijtekiuia? ¿Amo tlauel nimokokoskia o kena, o ueliskia nimikis?”.

Tlaj se Cristo itokilijka mauiltia ika se deporte tlen mauilili, nopa ueliskia kichiuas ayokmo kuali ma mouika iuaya Jehová uan ayokmo ueliskia kiselis se keski tekitl ipan tlanechikoli (1 Timoteo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8). Yeka, kema se Jehová itekipanojka kineki moyolpakiltis ika se tlamantli, achtoui kinamiki moiljuis kenijkatsa Jehová tlauel kipatiita nemilistli.

[Tlatsintla kiijtoua]