Ma timotlapojpoluikan para kuali timouikaskej

DEBORAH Tannen tlen okijkuilo ken uelis kuali tlanemakaskej uan omomachti tlajtolmej itech Universidad Georgetown tlen kajki altepetl Washington okijkuilo: “Sapanoua tlapaleuia ijkuak motlapojpoluiaj. Ijkuak ijkon kichiuaj amo moteuiaj, tekiuajkej amo mokualaniaj inmiuan okseki tekiuajkej, ueli kinpaleuiaj akinmej tlajyouiaj uan ijkon nochtin kuali mouikaj”.

Biblia kijtoua ijkuak ikaj tikiluiaj ika toyolo ma techtlapojpolui uelis oksepa iuan timouikaskej. Jesús okijto ijkuak se telpochtli omokopki ikalijtik okilui itajtsin ma kitlapojpolui uan itajtsin okitlapojpolui uan okiseli (Lucas 15:17-24). Moneki tiyetoskej tiyolyamankej para amo timoueyinekiskej uan timotlapojpoluiskej. Porque akinmej yolyamankej kuali mouikaj inmiuan oksekimej.

Ken techpaleuia ijkuak tikijtouaj ma techtlapojpoluikan

Abigaíl tlen ochantiaya altepetl Israel okiteititi moneki timotlapojpoluiskej maski amo okatka itlajtlakol tlen opanok. David akin satepan tlanauatiskia altepetl Israel okatka kanin tlauaki, ye iuan oksekimej tlakamej okimaluijkej iyolkauan Nabal akin okatka inamik Abigaíl. Se tonal itlakeualuan David okitlajtlanilito Nabal ma kinmaka pan uan atl pero ye amitlaj okinmakak. David sapanoua okualanki uan okinnechiko cuatrocientos tlakamej para kiteuiti ikalijtik Nabal. Ijkuak Abigaíl okimatki, oyajki okinamikito David. Ijkuakon omotlankuaketski uan okilui: “NoTeko, ne techtlajtlakolti. Nimitstlatlaujtia techkauili ma nimitstlapoui. Xikkaki tlen mitsiluia motlakeual”. Satepan Abigaíl okilui David tlen opanok uan okitliokoli tlakuali uan atl. David okijto: “Amo ximotekipacho, xio mokalijtik. Yonikak tlen otikijto uan ijkon nikchiuas” (1 Samuel 25:2-35).

Abigaíl okatka yolyamanki uan okijto ma kitlapojpoluikan porque inamik amo okatka yolkuali, ijkon okinpaleui nochtin akinmej iuan ochantiayaj. David noijki okitlasojkamatili porque ijkon amikaj okimikti. Maski Abigaíl amo okatka itlajtlakol tlen opanok, omochijchika para ma kitlapojpoluikan inamik uan ijkon nochtin kuali mouikaskiaj.

Apóstol Pablo noijki okijto ma kitlapojpoluikan. Se tonal okiuikakej Pablo inmixpan akinmej otlanauatiayaj itech Sanedrín. Ueyi teopixki Ananías okualanki ijkuak Pablo okinankili, ik non, otlanauati akinmej ompa okatkaj ma kikamatlatsinikan. Ik non, Pablo okinankili: “¡Íxkoptli, te noiwa Dios mitskamatlatsinis! Tla te nonka tiewatok para techistlakos kemi kijtoa n tlanawátili, ¿tleka kiné tikixpanawia n tlanawátili iwa titlanawatia manechkamatlatsinikah?”. Akinmej ompa okatkaj okiluijkej Pablo tleka kiteneua ueyi teopixki, ye san niman okijto ma kitlapojpoluikan, okimilui: “Nokniwah, ne mach [noso amo] onikmatia kox ye n tiópixki non okachi otlayakantoka; porke itech itlajkuilol Dios kijtoa: ‘Ayik fiero tiktenewas se tekiwa itech moaltepeu’” (Hechos 23:1-5).

Pablo okijto tlen melauak porque jueces amo omonekiaya tlanauatiskej ma kiteuikan. Pero okijto ma kitlapojpoluikan porque okinankili ueyi teopixki uan okiteititi amo okitlakaitaya. a Tlen okijto Pablo okichi akinmej okatkaj Sanedrín ma kikakikan tlen okinekiaya kijtos. Ye kuali okimatiaya tleka omokualaniayaj jueces, ik non, okijto okixkomakatokaj porque okineltokaya moyolitiskej akinmej yoixpolikej. Ijkuak miakej opejkej mokualaniaj sekimej fariseos okineltokakej tlen okijto Pablo (Hechos 23:6-10).

¿Tlen techmachtia tlen okipanok Abigaíl uan Pablo? Sapanoua omochijchikajkej para ma kintlapojpoluikan uan ijkon kuali mouikaskiaj iuan oksekimej. Ken tikitaj tla timotlapojpoluiaj tiyolpakiskej. Tla tikijtouaj totlajtlakol tlen opanok uan tikijtouaj ma techtlapojpoluikan, kuali timotlapouiskej iuan oksekimej.

“Ne amitlaj onikchi”

Ijkuak tikmatij ikaj omoyolkoko ika tlen otikijtojkej noso tlen otikchijkej, xamo timokuayejyekouaj amitlaj kajsikamati noso amitlaj kixikoua. Pero ma tikilnamikikan tlen Jesús okinmilui idiscípulos: “Noiwa, tla ya tio tiktemakati motlamanal itech artal iwa tikilnamiki amo timowika iwan mokni, ompa xikkawa motlamanal iyakapa n artal iwa achto xio ximotlapojpolwiti iwa mokni. Ijkuakó ya weletis tiwalmokopas kan artal iwa tikyektemakas motlamanal” (Mateo 5:23, 24).

Ma timokuayejyekokan se tokni kijtoua otikchijkej itlaj tlen okiyolkoko. Ma tikilnamikikan tlen okijto Jesús, tla melauak otikchijkej noso amo, moneki tikiluiskej ma techtlapojpolui. Ika tlajtoli griego nin kijtosneki “ijkuak ome tlakamej sapanoua mokualaniaj uan moneki san ken ome motlapouiskej” (Diccionario expositivo de palabras del Antiguo y del Nuevo Testamento exhaustivo, de W. E. Vine). Ijkuak ome mokualaniaj ome intlajtlakol porque tlajtlakolejkej uan ualeua motlapololtiaj. Ik non, ome moneki motlapojpoluiskej.

Amo san kitemoskej akin itlajtlakol, moneki mochijchikauaskej uan motlapojpoluiskej. Apóstol Pablo okimatki tlen okichiuayaj ompa Corinto, akinmej okichiuayaj ken Cristo okinuikayaj akinmej inmiuan omonechikouayaj inmixpan tekiuajkej porque omokualaniayaj ika tomin, ye okinmilui: “Okachi kuali xikijyowikah tlan amokuali nomechtoktiah, noso xikmokawilikah manomechtlachtekikah” (1 Corintios 6:7). Ijkon okijto Pablo para ayakmo ma kinuikakan inmixpan tekiuajkej, okachi ipati nochtin kuali ma mouikakan uan amo san ma kitemokan akin omotlapololti. Nin techpaleuis ma tikiluikan ma techtlapojpolui akin mokuayejyekoua otikchijkej itlaj tlen okiyolkoko.

Moneki tikijtoskej tlen melauak

Sekimej tlakamej kijtouaj tlen amo melauak para ma kintlapojpoluikan. Akinmej chantij Japón kijtouaj tlajtoli sumimasen ijkuak kinekij ma kintlapojpoluikan, ika nin tlajtoli noijki kiteititiaj sapanoua motlasojkamatij. Sekimej nochipa san kijtojtinemij nin tlajtoli maski amo melauak ijkon kimachiliaj, ik non, oksekimej ayakmo kineltoka kox melauak tlen kijtouaj. Itech okseki altepemej noijki san kijtojtinemij okseki tlajtoli para ma kintlapojpoluikan maski amo melauak kinekij ma kintlapojpoluikan.

Maski tlatlamantli totlajtol, moneki tikteititiskej melauak tiknekij ma techtlapojpoluikan. Ika tlen tikijtouaj uan ken tikijtouaj, tikteititiaj melauak tiknekij ma techtlapojpoluikan. Jesús okinmachti idiscípulos itech tepetl uan okinmilui: “Tla inkijtoskeh kema, xikijtokah ‘kema’, tla inkijtoskeh amo, xikijtokah ‘amo’. Tla inkajxitiliskeh itla okseki tlajtoli, yen yejón tlen kineki in Amo Kuali Tlakatl” (Mateo 5:37, Itlajtol Totajtzin Dios [NSUNT]). Xikteititi melauak timoyolkopa. Ma tikijtokan se tlakatl tlen omochixtoka ma kichijchiuilikan se amatl itech se aeropuerto okilui se siuatl ma kitlapojpolui porque okiuitek ika imaleta. Satepan ijkuak tepitsin onejnenki oksepa okiuitek ika imaleta, nin tlakatl oksepa okilui ma kitlapojpolui. Satepan oksepa ijkon opanok, akin iuan oyaya nin siuatl okilui nin tlakatl tla melauak okinekiaya ma kitlapojpolui ayakmo ijkon moneki kichiuas. Nin techmachtia tla tiknekij ma techtlapojpoluikan ayakmo moneki tikchiuaskej tlen achto otikchijkej.

Tla tiknekij melauak ma techtlapojpoluikan moneki tikijtoskej totlajtlakol, tikijtoskej ma techtlapojpoluikan uan ayakmo ijkon tikchiuaskej. Akin moyolkokojtos moneki tetlapojpoluis uan kitlapojpoluis akin itlaj okichiuili (Mateo 18:21, 22; Marcos 11:25; Efesios 4:32; Colosenses 3:13). Ualeua oui ijkon tikchiuaskej porque nochtin titlajtlakolejkej. Pero kuali tiyetoskej tla tikijtouaj ma techtlapojpoluikan.

Ijkuak amo moneki tikijtoskej ma techtlapojpoluikan

Ijkuak tikijtouaj ma techtlapojpoluikan tikteititiaj timoyolkopaj uan kuali timomachiliaj, pero amo nochipa moneki ijkon tikchiuaskej. Amo ijkon tikchiuaskej ijkuak techiluiskej ayakmo ma tiktekichiuilikan toTajtsin Dios. Ijkuak Jesús okatka nikan tlaltikpak “oneski ken se tlakatl, omochi yolyamanki uan otetlakamatki hasta ijkuak okimiktijkej itech se kuauitl” (Filipenses 2:8, TNM). Amo okijto tleka otlajyouijtoka para amo okachi ma kitlajyouiltikan. Noijki amo okilui ma kitlapojpolui ueyi teopixki ijkuak okilui: “Nimitsnawatia ika itoka Totajtsi Dios non yolitok, techili kox Te Ti Cristo, Ikone Dios”. Jesús omoyolchika uan okilui: “Te yotikijto. Iwa Ne nomechilia nomejwah nonnechitaskeh Ne Non onimochi ni tlakatl niewatos iyekma Dios Weletini, iwa nonnechitaskeh niwaltemotiwits de ilwikak ipan mextli” (Mateo 26:63, 64). Jesús okitlasojtlaya iTajtsin Jehová uan amo okinekiaya kuali mouikas iuan ueyi teopixki.

Akinmej kichiuaj ken Cristo kintlakaitaj tekiuajkej pero okachi kinekij kitlakamatiskej toTajtsin Dios uan kintlasojtlaj akinmej kineltokaj Jehová (Mateo 28:19, 20; Romanos 13:5-7).

Ijkuak timoyolseuijtoskej

Axkan nochtin timotlapololtiaj porque titlajtlakolejkej ken Adán (Romanos 5:12; 1 Juan 1:10). Ye ayakmo okitlakamatki akin okichijchi. Adán uan Eva amo okatkaj tlajtlakolejkej ijkuak okinchijchijkej, ik non, toTajtsin Dios kijtoua satepan ayakmo tiyetoskej titlajtlakolejkej itech xochitlali porque kipojpolos nochi tlajtlakoli (1 Corintios 15:56, 57).

¿Tlen kijtosneki tlen yotikitakej? Santiago itlakpaikni Jesús okijto ken moneki titlajtoskej: “Tla onka se tlakatl non amo kimati motlapololtia ijkuak itla kijtoa, non tlakatl yekmilajka iwa weletis kinawatis nochi ikuerpo” (Santiago 3:2). Ijkuak ayakmo tiyetoskej titlajtlakolejkej itech xochitlali ayakmo tikijtoskej ma techtlapojpoluikan. Porque uelis tiknauatiskej nochi tocuerpo. Ijkon nochtin timoyolseuijtoskej. Pero axkan moneki tikijtoskej ma techtlapojpoluikan para ijkon kuali timouikaskej.

[Nota]

[Foto]

¿Tlen techmachtia tlen okichi Pablo?

[Foto]

Ijkuak tiyetoskej itech xochitlali nochipa timoyolseuijtoskej