1, 2. (a) “Kgoši ya bosafelego” ke mang, gona ke ka baka la’ng sereto se se mo swanetše? (Bona seswantšho se se lego ka mo godimo.) (b) Ke’ng seo se re batametšago kgauswi le Jehofa?

KGOŠI SOBHUZA II wa Swaziland o bušitše nywaga yeo e nyakilego go ba e 61. O bušitše nywaga e mentši go feta mmuši le ge e le ofe wa mehleng yeno. Go sa šetšwe gore batho ba bona nywaga yeo Kgoši Sobhuza a e feditšego a buša e le e mentši, go na le kgoši e nngwe yeo pušo ya yona e ka se felego. Ge e le gabotse, Beibele e bitša kgoši yeo gore ke “Kgoši ya bosafelego.” (1 Tim. 1:17) Mopsalme o boletše Mmuši yoo yo a phagamego ka leina, ge a be a re: “Jehofa ke Kgoši go iša mehleng ya neng le neng, gaešita le ka mo go sa felego.”—Ps. 10:16.

² Nywaga yeo Modimo a bušitšego ka yona e dira gore pušo ya gagwe e fapane kgole le pušo le ge e le efe ya batho. Lega go le bjalo, tsela yeo Jehofa a bušago ka yona ke yona e dirago gore re mmatamele. Kgoši yeo e bušitšego nywaga e 40 Isiraeleng ya bogologolo e ile ya tumiša Modimo ka mantšu a rego: “Jehofa o a gaugela e bile o a šokela, o diega go galefa e bile o tletše botho. Jehofa yena o theile sedulo sa gagwe sa bogoši a se tiiša gona kua magodimong; bogoši bja gagwe bo buša se sengwe le se sengwe.” (Ps. 103:8, 19) Jehofa ga se Kgoši ya rena feela eupša gape ke Tatago rena—Tatago rena yo lerato wa legodimong. Se se rotoša dipotšišo tše pedi: Jehofa o bile Tate bjang? Jehofa o dirišitše bjang  matla a gagwe a go buša ga e sa le go tloga borabeleng bja kua Edene? Dikarabo tša dipotšišo tše di tla re tutueletša go batamela Jehofa le go mo hlankela ka dipelo tša rena ka moka.

3. Setho sa pele sa lapa la Jehofa la legohleng ke mang, gomme ke bomang gape bao ba ilego ba bopša e le “barwa” ba Modimo?

³ A lethabo le legolo gakaakaang leo Jehofa a bilego le lona ge a be a bopa Morwa wa gagwe yo a tswetšwego a nnoši! Modimo ga se a ka a swara morwa yoo wa gagwe wa leitšibulo bjalo ka motho feela. Go e na le moo, o ile a mo rata bjalo ka Morwa gomme a mo nea tokelo ya go thabela go bopa dibopiwa tše dingwe tše di phethagetšego. (Bakol. 1:15-17) Dibopiwa tše di ile tša akaretša barongwa ba diketekete. Barongwa ba ba Modimo bao ba hlaloswago e le “badiredi ba gagwe bao ba dirago thato ya gagwe,” ba mo hlankela ka lethabo gomme o ba neile seriti ka go ba bitša “barwa” ba gagwe. Ke karolo ya lapa la Jehofa la legohleng.—Ps. 103:20-22; Jobo 38:7.

4. Go tlile bjang gore lapa la Jehofa la legohleng le akaretše batho?

⁴ Ka morago ga gore Jehofa a bope legodimo le lefase, o ile a godiša lapa la gagwe la legohleng. Ge Jehofa a se na go dira gore lefase e be legae le lebotse leo go ka phelwago go lona, o ile a phetha modiro wa gagwe mo lefaseng ka go bopa monna wa pele e lego Adama, a mmopa go ya ka seswantšho sa Gagwe. (Gen. 1:26-28) Ka ge Jehofa e le Mmopi, o be a na le tshwanelo ya go letela gore Adama a mo kwe. Ka ge e le Tate, Jehofa o boletše ditaelo tša gagwe ka moka ka lerato le ka botho. Ditaelo tšeo ga se tša ka tša tima motho tokologo ka tsela le ge e le efe.—Bala Genesi 2:15-17.

5. Modimo o ile a dira tokišetšo efe gore a tlatše lefase ka bana ba gagwe ba batho?

⁵ Ka go se swane le babuši bao e lego batho, Jehofa o thabela go nea balata ba gagwe maikarabelo, e bile o ba tšea e le ditho tše di ka botwago tša lapa la gagwe. Ka mohlala, o ile a nea Adama matla a go laola diphedi ka moka, a ba a mo nea mošomo o mogolo eupša e le o thabišago wa go rea diphoofolo maina. (Gen. 1:26; 2:19, 20) Modimo ga se a bopa batho ba dimilione bao ba phethagetšego gore ba tlale lefase. Go e na le moo, o ile a kgetha go bopela Adama molekane yo a phethagetšego—mosadi wa gagwe e lego Efa. (Gen. 2:21, 22) Ke moka o ile a nea balekane ba sebaka sa gore ba tlatše lefase ka bana ba bona. Maemong ao a phethagetšego, ganyenyane-ganyenyane batho ba be ba tla katološa Paradeise go fihlela e tlala lefase ka moka. Bona gotee le barongwa ba legodimong ba be ba tla hlankela Jehofa ka mo go sa felego e le karolo ya lapa la gagwe la legohleng. Bjoo e be e tla ba bokamoso bjo bo kgahlišago gakaakaang! Le gona yeo e be e le pontšho e kgolo kudu ya lerato la Jehofa bjalo ka tate!

6. (a) Borabele bo thomile bjang lapeng la Modimo? (b) Ke ka baka la’ng borabele bjoo bo sa re gore Jehofa ga a sa na matla a taolo?

⁶ Ka manyami, Adama le Efa ga se ba ka ba kgotsofalela gore Jehofa e be Mmuši wa bona yo a phagamego. Go e na le moo, ba ile ba kgetha go latela morwa yo mongwe wa Modimo wa lerabele, e lego Sathane. (Gen. 3:1-6) Go phela ka ntle le go bušwa ke Modimo go ile gwa tlišetša bona le bana ba bona mahloko, tlaišego le lehu. (Gen. 3:16-19; Baroma 5:12) Ka yona nako yeo, Modimo o ile a se sa ba le balata bao ba kwago mo lefaseng. Na se se be se e ra gore mmušo wa gagwe o wele, gore o dumeletše batho go ipuša mo lefaseng? Le gatee! O ile a diriša matla a gagwe a taolo ka gore a rake monna le mosadi yoo serapeng sa Edene gomme a ba thibela gore ba se sa hlwa ba boela go sona ka go bea bakerubi gore ba lete kgoro ya sona. (Gen. 3:23, 24) Ka yona nako yeo, Modimo o ile a bontšha lerato la gagwe e le tate ka go nea kgonthišetšo ya gore morero wa gagwe wa go ba le lapa la legohleng la barwa  ba moya gotee le batho bao ba kwago o tla phethagala. O ile a holofetša “peu” yeo e bego e tla fediša Sathane le go dirolla ditlamorago tša sebe sa Adama.—Bala Genesi 3:15.

7, 8. (a) Maemo e be e le a mabe gakaaka’ng mehleng ya Noa? (b) Jehofa o ile a dira ditokišetšo dife go hlwekiša lefase le go šireletša lapa la batho?

⁷ Nywagakgolong e latetšego, banna ba bangwe ba ile ba kgetha go botegela Jehofa. Ba bangwe ba bona e be e le Abele le Henoge. Lega go le bjalo, batho ba bantši ba ile ba gana go amogela Jehofa e le Tatago bona le Kgoši ya bona. Mehleng ya Noa, lefase le be le šetše le “tletše bošoro.” (Gen. 6:11) Na seo se be se e ra gore Jehofa o be a se sa laola dilo mo lefaseng? Pego ya histori e utolla’ng?

⁸ Nagana ka pego ya Noa. Jehofa o ile a mo nea polane le ditaelo tša go aga areka e kgolokgolo yeo e bego e tla phološa Noa le ba lapa la gagwe. Le gona Modimo o ile a bontšha batho ba gagwe ka moka lerato le legolo ge a be a laela Noa gore e be “mmoledi wa toko.” (2 Pet. 2:5) Ga go pelaelo gore molaetša wa Noa o be o akaretša go botša batho gore ba sokologe le go ba lemoša ka phedišo yeo e bego e etla, eupša ba ile ba se kwe. Ka nywaga e masome, Noa le lapa la gagwe ba ile ba phela gare ga batho ba šoro le bao ba bego ba itshwere ka tsela e gobogilego. Ka ge Jehofa e le Tate yo lerato, o ile a šireletša meoya yeo e seswai le go e šegofatša. Jehofa o ile a bontšha gore o sa laola dilo mo lefaseng ka go tlišetša batho bao ba marabele le barongwa ba kgopo Meetsefula a lefase ka moka. Ee, Jehofa o be a sa dutše a laola dilo.—Gen. 7:17-24.

9. Jehofa o ile a nea batho sebaka sefe ka morago ga Meetsefula?

⁹ Ge Noa le lapa la gagwe ba se na go gata lefaseng le le hlwekišitšwego gomme ba hema moya o hlwekilego, ga go pelaelo gore ba ile ba leboga Jehofa ka dipelo tša bona ka moka ge a ile a ba šireletša le go ba hlokomela. Gateetee Noa o ile a aga aletare gomme a neela dihlabelo go rapela Jehofa. Modimo o ile a šegofatša Noa le lapa la gagwe gomme a ba laela gore ba ‘tswale ba ate le go tlala lefase.’ (Gen. 8:20–9:1) Le gona mo, Modimo o ile a nea batho sebaka se sengwe sa gore ba mo rapele ka botee le go tlala lefase.

10. (a) Batho ba ile ba thoma go rabela kgahlanong le Jehofa kae le gona bjang ka morago ga Meetsefula? (b) Jehofa o ile a dira’ng go kgonthišetša gore thato ya gagwe e a dirwa?

¹⁰ Lega go le bjalo, Meetsefula ga se a ka a fediša go se phethagale gomme batho ba be ba sa tlo swanelwa ke go lebeletšana le tutuetšo e sa bonagalego ya Sathane le barongwa ba gagwe ba marabele. Go se kgale, batho ba ile ba thoma go rabela gape kgahlanong le pušo ya Jehofa. Ka mohlala, setlogolwana sa Noa e lego Nimirode se ile sa ganetša pušo ya Jehofa o šoro. Nimirode o hlaloswa e le “motsomi yo matla wa go ganetša Jehofa.” O ile a aga metse e megolo, e bjalo ka Babele, gomme a ipea kgoši “nageng ya Shineara.” (Gen. 10:8-12) Kgoši ya bosafelego e be e tla dira eng ka kgoši ye ya lerabele le maiteko a yona a go folodiša morero wa Modimo wa gore batho ba “tlale lefase”? Modimo o ile a raranya leleme la batho, a dira gore balata ba Nimirode bao ba bego ba sa kwane ka polelo ba phatlalale le ‘lefase ka moka.’ Ba ile ba tloga le borapedi bja bona bja maaka le tsela ya motho ya go buša.—Gen. 11:1-9.

11. Jehofa o ile a bontšha bjang gore o botegela mogwera wa gagwe Aborahama?

¹¹ Gaešita le ge ka morago ga Meetsefula batho ba bantši ba ile ba rapela medimo ya maaka, banna ba bangwe ba ba botegago ba ile ba tšwela pele ba hlankela Jehofa. Yo mongwe wa bona ke Aborahama, yoo ka go kwa a ilego a tlogela bophelo bja manobonobo bja motseng wa gabo wa Uri gomme a ya a dula ditenteng ka nywaga e mentši. (Gen. 11:31; Baheb. 11:8, 9) Ge Aborahama a dutše a ralala le naga, gantši o be a dikologilwe ke dikgoši tšeo tše dintši tša tšona di bego di dula metseng e šireleditšwego ka merako. Eupša Jehofa o ile a šireletša Aborahama le lapa la gagwe. Mopsalme o  boletše ka tšhireletšo yeo Jehofa a e neago e le tate gore: “[Modimo] ga se a ka a dumelela gore motho le ge e le ofe a ba radie, eupša o kgalemile dikgoši ka baka la bona.” (Ps. 105:13, 14) Jehofa o ile a bontšha gore o botegela mogwera wa gagwe Aborahama ka go mo holofetša gore: “Go wena go tla tšwa dikgoši.”—Gen. 17:6; Jak. 2:23.

12. Jehofa o ile a bonagatša bogoši bja gagwe bjang kua Egipita, gomme seo se ile sa kgoma bjang batho ba gagwe bao a ba kgethilego?

¹² Modimo o ile a boeletša kholofetšo ya gagwe go morwa wa Aborahama e lego Isaka le go setlogolo sa gagwe e lego Jakobo gore o be a tla ba šegofatša gomme bana ba bona ba tšweletša dikgoši. (Gen. 26:3-5; 35:11) Lega go le bjalo, pele bana ba Jakobo ba ka tšweletša dikgoši, e ile ya ba makgoba kua Egipita. Na se se be se e ra gore Jehofa o be a ka se sa phethagatša kholofetšo ya gagwe goba gore o be a dumeletše batho gore ba ipuše? Le gatee! Ka nako ya gagwe ya maleba, Jehofa o ile a bonagatša matla a gagwe gomme a bontšha Farao wa senganga gore Kgoši ke yena. Baisiraele ba makgoba ba ile ba bota Jehofa gomme yena a ba phološa ka tsela e makatšago go phatša Lewatleng le Lehwibidu. Ruri Jehofa e be e sa dutše e le Mmuši wa Legohle, gomme bjalo ka Tate yo lerato, o ile a diriša matla a gagwe a magolo go šireletša batho ba gagwe.—Bala Ekisodo 14:13, 14.

13, 14. (a) Baisiraele ba ile ba bolela’ng ka bogoši bja Jehofa košeng yeo ba ilego ba e opela? (b) Modimo o ile a holofetša Dafida eng mabapi le bogoši?

¹³ Gateetee ka morago ga gore Baisiraele ba hlakodišwe Egipita ka mohlolo, ba ile ba tumiša Jehofa ka go mo opelela koša ya phenyo. Koša yeo e begilwe go Ekisodo kgaolo 15, gomme e na le tsebišo e latelago go temana 18: “Jehofa o tla buša e le kgoši go iša mehleng ya neng le neng, gaešita le ka mo go sa felego.” Ka kgonthe Jehofa e ile ya ba Kgoši ya setšhaba se sefsa. (Doit. 33:5) Lega go le bjalo, setšhaba seo se ile sa se thabele gore Jehofa e be Kgoši ya sona ka ge se be se sa mmone. Ka morago ga nywaga e ka bago e 400 se tšwile Egipita, se ile sa kgopela Modimo gore a se beele kgoši ya motho go etša ge ditšhaba tša kgauswi le sona tša baheitene di be di na le dikgoši. (1 Sam. 8:5) Go sa šetšwe seo, Jehofa e be e sa dutše e le Kgoši gomme seo se ile sa bonagala gabotse ge go be go buša Dafida, kgoši ya bobedi ya Isiraele.

¹⁴ Dafida o ile a tliša areka e kgethwa ya kgwerano Jerusalema. Tiragalong ye e thabišago, Balefi ba ile ba opela koša ya tumišo yeo  e bego e na le mantšu a mabotse ao a begilwego go 1 Dikoronika 16:31, ao a rego: “Anke ba bolele ditšhabeng ba re: ‘Jehofa bjale ke kgoši!’” Mohlomongwe o ka ipotšiša gore: ‘Ka ge Jehofa e le Kgoši ya bosafelego, go re’ng ka nako yeo go ile gwa thwe bjale ke Kgoši?’ Jehofa e ba Kgoši ge a diriša matla a gagwe a bogoši goba a kgetha moemedi ka nako itšego goba ge a nyaka go rarolla boemo bjo itšego. Go bohlokwa kudu gore re kwešiše sebopego se sa bogoši bja Jehofa. Pele ga ge Dafida a ka hwa, Jehofa o ile a mo holofetša gore bogoši bja gagwe bo be bo tla ba gona ka mo go sa felego. O ile a re: “Ke tla tsoša yo e lego peu ya gago ka morago ga gago yo a tlago go tšwa mpeng ya gago; ke tla hloma mmušo wa gagwe wa tia.” (2 Sam. 7:12, 13) Ge di phuthologa, “peu” ye ya Dafida e ile ya tšwelela ka morago ga nywaga ya ka godimo ga e 1 000. “Peu” ye e bile mang, gona e be e tla ba Kgoši neng?

15, 16. Jesu o ile a kgethwa neng gore e be Kgoši ya nakong e tlago, gona ke dithulaganyo dife tšeo a ilego a di dira bakeng sa pušo ya gagwe ge a be a le mo lefaseng?

¹⁵ Ka ngwaga wa 29 C.E., Johane Mokolobetši o ile a thoma go tsebatša gore “Mmušo wa magodimo o batametše.” (Mat. 3:2) Ge Johane a be a kolobetša Jesu, Jehofa o ile a kgetha Jesu e le Mesia yo a holofeditšwego le Kgoši ya nakong e tlago ya Mmušo wa Modimo. Jehofa o ile a bontšha Jesu lerato la tate ge a be a re: “Yo ke Morwa wa ka, morategi, yo ke mo amogetšego.”—Mat. 3:17.

¹⁶ Bodireding bja gagwe ka moka, Jesu o ile a tagafatša Tatagwe. (Joh. 17:4) O ile a dira se ka go bolela ka Mmušo wa Modimo. (Luka 4:43) Le gona o ile a ruta balatedi ba gagwe go rapelela Mmušo woo gore o tle. (Mat. 6:10) Ka ge e le Kgoši ya Nakong e Tlago, Jesu o be a ka botša baganetši ba gagwe gore: “Mmušo wa Modimo o gare ga lena.” (Luka 17:21) Ka morago, bošegong bjo a bego a tlo bolawa ka bjona, Jesu o ile a dira “kgwerano ya Mmušo” le balatedi ba gagwe. Ka go re’alo, o ile a nea ba bangwe ba barutiwa ba gagwe ba botegago kholofelo ya go buša le yena e le dikgoši Mmušong wa Modimo.—Bala Luka 22:28-30.

17. Jesu o ile a thoma go buša ka tekanyo efe e lekanyeditšwego lekgolong la pele la nywaga, eupša ke’ng seo a bego a swanetše go se letela?

¹⁷ Jesu o be a tla thoma neng go buša e le Kgoši ya Mmušo wa Modimo? Ga se a ka a thoma go buša ka yona nako yeo. Thapameng e latetšego, Jesu o ile a bolawa gomme balatedi ba gagwe ba gašana. (Joh. 16:32) Lega go le bjalo, go etša nakong e fetilego, Jehofa o be a sa laola dilo. Ka letšatši la boraro, o ile a tsoša Morwa wa gagwe gomme ka Pentekoste ya 33 C.E., Jesu o ile a thoma go buša ka phuthegong ya Bokriste ya bana babo bao ba tloditšwego. (Bakol. 1:13) Lega go le bjalo, Jesu o be a sa swanetše go leta pele a ka newa matla ka moka a go buša lefase e le “peu” e holofeditšwego. Jehofa o ile a botša Morwa wa gagwe gore: “Dula ka letsogong la ka la le letona go fihla ke bea manaba a gago e le bogato bja dinao tša gago.”—Ps. 110:1.

18, 19. Ke’ng seo re tutueletšegago go se dira, gona re tlo ithuta’ng sehlogong se se latelago?

¹⁸ Go fetile nywaga e dikete bogoši bja Jehofa bo hlaselwa legodimong le mo lefaseng. Jehofa ga se a ka a tlogelela batho ba ipuša; o ile a dula a laola dilo. Ka ge e le Tate yo lerato, o ile a šireletša le go hlokomela balata ba gagwe ba ba botegago ba go swana le Noa, Aborahama le Dafida. Na se ga se re tutueletše go ikokobeletša Kgoši ye ya rena le go batamela kgauswi le yona?

¹⁹ Eupša re ka ipotšiša gore: Jehofa o bile Kgoši bjang mehleng ya rena? Re ka bontšha bjang gore re balata ba Mmušo wa Jehofa gomme ra tla ra ba barwa ba phethagetšego lapeng la gagwe la legohleng? Re ra go re’ng ge re rapelela gore Mmušo wa Modimo o tle? Dipotšišo tše di tla arabja sehlogong se se latelago.