Umpyuto wabombiwe naloli, kakaya kapango itolo. Kyala atwele umpyuto ukuti onange abandu ababibi. Loli alinkumbula Nowa ukuti ayenge ingalaba ukuti abapoke abandu abanunu pampene ni finyamana. (Ubwandilo 6:11-20) Tukusubila ukuti umpyuto ughu wabombiwe naloli panongwa yakuti inkhani iyi yilembiwe mu Baibolo, ili “lituyiliwe na Kyala.”—2 Timoti 3:16.

•  Ngimba inkhani iyi yabombiwe naloli pamo kapango itolo?

•  Nongwa yafiki Kyala atwele Umpyuto?

•  Ngimba abandu basimenye ukuti Umpyuto ghukuya pakwisa?

•  Ngimba ingalaba ya Nowa yabonekagha bulebule?

•  Ngimba palyeghile ubutali buliku ukuti Nowa amalisye ukupanga ingalaba?

•  Inkhani simo isyakufwana nu Mpyuto, tupango itolo

 Ibaibolo likunangisya ukuti Nowa aliko naloli kangi Umpyuto ghope wabombiwe naloli. Inkhani isi tukaya tupango itolo.

•   Abalembi ba Baibolo basubilagha ukuti Nowa aliko naloli. Mwakifwanikisyo, abalembi bamo ba Baibolo bo Ezra na Luka bali ba kalyoto ba syambukulu, kangi pakabalilo aka balembagha ingamu ya Nowa palubatiko lwa Baisraeli, bafufuzile kanunu nu kusimikisya ukuti aliko naloli. (1 Syambukulu 1:4; Luka 3:36) Bamo mwa bandu aba balembile Amasyu Amanunu bo Matai na Luka, balembile isi Yesu ayobile isyakufwana na Nowa nu Mpyuto.—Matai 24:37-39; Luka 17:26, 27.

   Kangi unsololi Ezekieli nu ntumiwa Pauli balembile ukuti Nowa ali kifwanikisyo ikinunu pa nkhani ya lwitiko nu bugholofu. (Ezekieli 14:14, 20; Bahiburi 11:7) Ngimba umwe mukuketa ukuti sibaghile ukuya syakupilikiwa ukuti Ibaibolo litubule ukuti tubombeghe ifindu bo muno Nowa abombelagha, linga umwenengamu iyakuti Nowa akaliko? Sikabaghila ukupilikiwa. Ibaibolo likuti Nowa na banyambala na bakikulu bamo bali kifwanikisyo kinunu panongwa yakuti baliko naloli.—Bahiburi 12:1; Yakobu 5:17.

•   Ibaibolo likulingania mwakupilikiwa kanunu isyakufwana nu Mpyuto. Linga Ibaibolo likuyoba isyakufwana nu Mpyuto, litikwanda na masyu agha abandu bikubombela linga bikuyoba utupango bo aghakuti, “iyolo alipo umundu yumo ingamu yake ali....” Loli likuyoba ikyinja, umwesi, isiku ni findu ifi fyabombiwe pisiku lya Mpyuto. (Ubwandilo 7:11; 8:4, 13, 14) Ibaibolo likuyoba kangi ubunywamu bwa ngalaba iyi Nowa apangile. (Ubwandilo 6:15) Isi Ibaibolo likulingania, sikunangisya ukuti Umpyuto wabombiwe naloli, kakaya kapango itolo.

 Ibaibolo likuyoba ukuti bo Umpyuto ghukali ukubombiwa, “ubutulanongwa bwa mundu bwabele pa kisu.” (Ubwandilo 6:5) Kangi likuyoba likuti “ikisu kya lyonangike kiswile na bu bwite ni syabulowe.”—Ubwandilo 6:11; Yuda 6, 7.

 Ibaibolo likuyoba ukuti indamyo isi syalyandile panongwa ya bandumi ababibi aba balisile pa kisu nu kwegha abana abakikulu ba bandu. Abandumi aba bapapile abana aba bamanyiwagha ukuti Abanefili. Bali bana bamaka fiyo kangi bankhaza. (Ubwandilo 6:1, 2, 4) Kyala alinong’wine isyakubapyuta abandu ababibi pa kisu kyosa ukuti abandu abanunu aba bikuya pakwikalagha pa kisu bahobokeghe nu bumi.—Ubwandilo 6:6, 7, 17.

 Ena. Kyala alimbulile Nowa isi sikuya pakubombiwa kangi alimbulile ukuti apange ingalaba ukuti asaponelemo ni mbumba yake pampene ni finyamana. (Ubwandilo 6:13, 14; 7:1-4) Nowa abasokile abandu bosa ukuti Kyala ikulonda ukubapyuta abandu ababibi loli abandu bakalimpilikile. (2 Peteri 2:5) Ibaibolo likuti: “Balinkusita nukusimanya ukwakufika papo umpyuto wisilagha nukubakwangwania bosa.”—Matai 24:37-39.

 Ingalaba ya Nowa yali nywamu, yabonekagha bo ibokosi. Mbutali bwake yali amamita 133, mbwelefu bwake amamita 22 kangi ukufyuka m’mwanya amamita 13. Ingalaba yapangiwe ni mipiki ya mulombwa kangi bayimatile numpulya nkati na panja. Yali ni nyumba isingi sitatu nkati nifipinda. Ikifigho kyali mumbali mwa ngalaba iyi kangi lumo yali na mabwindo m’mwanya fiyo. Sikunangisya kangi ukuti ingalaba iyi yali na kasonje pakati pake ukuti amisi ghawileghe pasi.—Ubwandilo 6:14-16.

 Ibaibolo litikuyoba ukuti palyeghile ubutali buliku ukuti Nowa amalisye ukupanga ingalaba, loli sikuboneka ukuti pakindile ifyinja fingi. Pakabalilo aka umwanake wakwanda apapiwagha, Nowa ali ni fyinja fyakukinda 500. Loli pakabalilo aka Umpyuto wabombiwagha ali ni fyinja 600. a—Ubwandilo 5:32; 7:6.

 Pakabalilo aka Kyala ambulagha Nowa ukuti apange ingalaba, bo abanake batatu bakulile kangi bali pabweghi, lumo balyeghile bo bali nifyinja 50 pamo 60. (Ubwandilo 6:14, 18) Linga isi syali syanaloli, ko kuti palyeghile ifyinja 40 pamo 50 ukuti Nowa amalisye ukupanga ingalaba.