Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Baebolo Ne Kakyi Sonla

Baebolo Ne Kakyi Sonla

Baebolo Ne Kakyi Sonla

KƐZI bɛlɛra bie mɔɔ yiale ngyegyelɛ wɔ ye ngakula nu la nzinlii anye liele wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu ɛ? Duzu a maanle awie mɔɔ ko tia arane na ɔyɛ basabasa la rayɛle Nyamenle sonvolɛ mɔɔ kulo anzodwolɛ a? Kenga edwɛkɛ mɔɔ doa zo la na kpondɛ mualɛ ne mɔ.

“Memkpondɛle ɛlɔlɛ nee anyelielɛ ɛsesebɛ.”​—INNA LEZHNINA

BƐWOLE YE: 1981

MAANLE MƆƆ ƆVI NU: RUSSIA

ALIMOA NE: MENYIALE NGYEGYELƐ WƆ ME NGAKULA NU

ME ƐBƐLA DƐBA NE: Bɛwole me la ɛnee me nzo ɛdi na ɛnee me awovolɛ noko le anzondiliravolɛma. Menlile ɛvolɛ ko mɔɔ kɔ nsia la mɔɔ ɛnee anyelielɛ ngome. Akee me awovolɛ bɔle ewole. Ɛnee mele ekyi noko mendele mɔɔ ewolebɔlɛ kile la abo na ɔmaanle menlile nyane kpalɛ. Ewolebɔlɛ ne anzi, me diema nrenyia kpanyinli ne nee me papa hale Troitsk yɛɛ me mame vale me na ɔdule ɔhɔle Chelyabinsk. Nzinlii, ɔgyale bieko. Ɛnee me papa ɛhye bo tɛla tandi na ɛnee ɔta ɔbo me nee me mame.

Wɔ 1993, me diema nrenyia kpanyinli ne mɔɔ mekulo ye la wule wɔ azule nu. Edwɛkɛ ne gyegyele yɛ abusua ne kpalɛ. Ɛhye maanle me mame bɔle ɔ bo kɛ ɔno nza na ɔ nee ɔ hu yɛle me amumuyɛ. Membɔle ɔ bo kɛ mekpondɛ asetɛnla kpalɛ. Memkpondɛle ɛlɔlɛ nee anyelielɛ ɛsesebɛ. Mengɔle asɔne ngakyile kɛ mekpondɛ arɛlekyekyelɛ noko meannyia bie.

KƐZI BAEBOLO NE HAKYILE ME ƐBƐLABƆLƐ LA: Menlile ɛvolɛ 13 la, kakula raalɛ bie mɔɔ ɛnee me nee ye wɔ class na ɔle Gyihova Dasevolɛ la bɔle ɔ bo kɛ ɔka Baebolo ne anu edwɛkɛ yeahile me. Me nye liele Baebolo nu menli mɔɔ le kɛ Nowa nee Dwobu la anwo. Bɛzonlenle Nyamenle ɔnvale nwo kɛ bɛyiale ngyegyelɛ mɔɔ anu yɛ se la. Yeangyɛ me nee Alasevolɛ ne mɔ zukoale Baebolo ne na mengɔle bɛ debiezukoalɛ ne bie.

Baebolo ne mɔɔ menzukoale la bukele me nye maanle menwunle nɔhalɛ edwɛkɛ mɔɔ ka ahonle la dɔɔnwo. Menwunle kɛ Nyamenle lɛ duma la ɔhanle me ahonle kpalɛ. (Edwɛne 83:18) Me nye liele kɛzi Baebolo ne hanle ninyɛne mɔɔ basisi “mekɛ mɔɔ li awieleɛ” la anu la anwo edwɛkɛ pɛpɛɛpɛ dole ɛkɛ la anwo. (2 Timote 3:1-5) Ewudwazo nwo anyelazo ne maanle menlile fɛlɛko. Nea, mebanwu me diema nrenyia ne bieko!​—Dwɔn 5:28, 29.

Noko tɛ awie biala a anye liele mɔɔ menwunle ye la anwo a. Ɛnee me mame nee ɔ hu ne anye ɛnlie Gyihova Alasevolɛ ne mɔ anwo. Bɛbɔle mɔdenle kɛ bɛmaa meagyakyi Baebolo ne ɛzukoalɛ. Noko ɛnee me nye die mɔɔ melɛsukoa la anwo, ɔti meangyakyi.

Ɛnee ɔnla aze kɛ mebagyinla me abusua ne dwazotia ne anloa. Ngyegyelɛ bieko rale. Me diema nrenyia kakula ne mɔɔ nee me hɔle Gyihova Alasevolɛ debiezukoalɛ ne bie la noko wule wɔ azule nu. Alasevolɛ ne mɔ angyakyi me, bɛboale me dahuu. Menyianle ɛlɔlɛ nee anyelielɛ mɔɔ ɛnee mekpondɛ mehyɛ la wɔ bɛ avinli. Menwunle ye kɛ ɛhye a le nɔhalɛ ɛzonlenlɛ ne a. Wɔ 1996, bɛzɔnenle me kɛ Gyihova Alasevolɛ ne mɔ ko.

KƐZI YEBOA ME LA: Wɔ ɛvolɛ nsia mɔɔ ɛze la anu, megya Dmitry mɔɔ lɛ subane kpalɛ la. Me nee ye ɛlɛsonle wɔ Gyihova Alasevolɛ ɔfese ne mɔɔ wɔ St. Petersburg la anu. Nzinlii, me awovolɛ ne mɔ hakyile bɛ nyɛleɛ wɔ me diedi ne anwo.

Ɔyɛ me fɛ kɛ menwu Gyihova la! Gyihova mɔɔ melɛsonle ye la ɛmaa me nye ɛlie wɔ ɛbɛlabɔlɛ nu.

“Ɛnee kpuya dɔɔnwo gyegye me.”​—RAUDEL RODRÍGUEZ RODRÍGUEZ

BƐWOLE YE: 1959

MAANLE MƆƆ ƆVI NU: CUBA

ALIMOA NE: ƐNEE MEKO METIA ARANE

ME ƐBƐLA DƐBA NE: Bɛwole me wɔ Havana mɔɔ wɔ Cuba la na bɛtetele me wɔ ɛleka mɔɔ bɛdi ehyia na bɛta bɛko wɔ gua zo la. Melɛnyi la ɛnee me nye die judo nee nwɔhoa gyɛne mɔɔ konle wɔ nu la anwo.

Ɛnee meze nwoma ɔti me awovolɛ maanle me anwosesebɛ kɛ mengɔ yunivɛsiti. Mɔɔ mewɔ ɛkɛ ne la, mendele nganeɛ kɛ ɔwɔ kɛ bɛkakyi arane ne. Ɔti membɔle ɔ bo kɛ meko meatia arane ne. Me nee me gɔnwo ko mɔɔ wɔ sukulu ɛkɛ la hyele kpolisinli bie na ɛnee yɛkulo kɛ yɛdie ye etu ne. Apelepele ne maanle kpolisinli ne bodale ɔ ti. Bɛhyele me nee me gɔnwo ne bɛguale efiade na bɛbuale yɛ ewule fɔlɛ. Ɛnee meli ɛvolɛ 20 ala, noko ɛnee me ewule ɛbikye!

Mɔɔ ɛnee me nwo ɛyɛ me koonwu wɔ efiade ɛkɛ la, membɔle ɔ bo kɛ mesukoa kɛzi mebayɛ me nyɛleɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛlɛkɔ bɛahɔhu yɛ la. Ɛnee mengulo kɛ memaa bɛnwu ye kɛ mesulo. Noko ɛnee eza kpuya dɔɔnwo gyegye me. Mendwenlenle nwolɛ kɛ: ‘Duzu ati a nzisi ɛbu ewiade a? Asoo ɛbɛlabɔlɛ ne ala ɛne?’

KƐZI BAEBOLO NE HAKYILE ME ƐBƐLABƆLƐ LA: Nzinlii, bɛhakyile yɛ ewule fɔlɛ ne bɛyɛle ye ɛvolɛ 30 wɔ efiade. Mekɛ ɛhye anu a menyiale Gyihova Alasevolɛ mɔɔ bɛ diedi ti bɛgua bɛ efiade la. Me nye liele Alasevolɛ ne mɔ akɛnrasesebɛ ne nee kɛzi bɛkulo anzodwolɛ la anwo. Ɛnee bɛgua bɛ efiade wɔ adenle mɔɔ ɛnfɛta la azo noko bɛanva ɛya bɛanzie bɛ nu.

Alasevolɛ ne mɔ hilehilele me kɛ, Nyamenle lɛ bodane kpalɛ maa alesama. Bɛhilele me wɔ Baebolo ne anu kɛ ɔbahakyi azɛlɛ ne yeayɛ ye paladaese mɔɔ ɛtanelilɛ nee nzisi biala ɛnle ɛkɛ a. Bɛhilele me kɛ tenlenema a bayi azɛlɛ ne azo a, na bɛbanyia adenle bɛadɛnla zolɛ wɔ tɛnlabelɛ kpalɛ nu dahuu.​—Edwɛne 37:29.

Me nye liele mɔɔ ɛnee Alasevolɛ ne mɔ ɛlɛkilehile me la anwo, noko ɛnee me subane nee bɛ ɛdeɛ ne le ngakyile kolaa. Menzuzule kɛ ɔbayɛ se kɛ menrɛgyinla afoa biala wɔ maanyɛlɛ nu anzɛɛ mebahakyi me nzo ko ne meamaa. Yemɔti menzile kpɔkɛ kɛ medame mumua ne mekenga Baebolo ne. Menwiele ye kenga la menwunle kɛ Gyihova Alasevolɛ angomekye a bɔ bɛ ɛbɛla kɛ alimoa Kilisienema ne a.

Mɔɔ melɛsukoa Baebolo ne la, menwunle kɛ ɔwɔ kɛ meyɛ nzenzaleɛ kpole wɔ me ɛbɛlabɔlɛ nu. Kɛ neazo la, ɛnee ɔwɔ kɛ mekakyi me ɛdendɛlɛ ɔluakɛ ɛnee meta mefa ɛdendɛlɛ evinli medi gyima. Eza ɛnee ɔwɔ kɛ megyakyi ninyɛne le kɛ sigalɛte ɛnlonlɛ. Yɛɛ ɛnee ɔnle kɛ megyinla afoa biala wɔ maanyɛlɛ nu. Ɛnee ɔnla aze kɛ mebayɛ nzenzaleɛ ɛhye mɔ, noko ɔlua Gyihova moalɛ zo mengolale menyɛle nzenzaleɛ ngyikyingyikyi.

Ko mɔɔ ɛnee ɔyɛ se ɔmaa me la a le kɛ mebahomo me ɛya zo. Badwu ɛnɛ meta mesɛlɛ Gyihova kɛ ɔboa me ɔmaa mengomo me nwo zo. Ngɛlɛlera bie mɔ ɛboa kpalɛ, le kɛ Mrɛlɛbulɛ 16:32. Ɔse: “Sonla mɔɔ kyɛ na yeava ɛya la le kpalɛ tɛla katakyie, yɛɛ sonla mɔɔ komo ye ɛya zo la le kpalɛ tɛla sonla mɔɔ di suakpole zo konim la.”

Wɔ 1991, bɛzɔnenle me kɛ Gyihova Alasevolɛ ne mɔ anu ko. Bɛzɔnenle me wɔ angola bie mɔɔ ɛnee wɔ efiade ɛkɛ ne la anu. Wɔ ye ɛvolɛ bieko, bɛyele yɛ nuhua bie mɔ na bɛvale yɛ bɛhɔle Spain ɔluakɛ ɛnee yɛ mbusuafoɔ wɔ ɛkɛ. Mendwule Spain la, mengɔle debiezukoalɛ mɔɔ Gyihova Alasevolɛ yɛ la bie ndɛndɛ. Alasevolɛ mɔɔ bɛwɔ ɛkɛ la liele me kɛnlɛma kɛ asɛɛ me nee bɛ ɛdɛnla ɛvolɛ dɔɔnwo, na bɛboale me bɛmaanle membɔle ɛbɛlabɔlɛ fofolɛ bo.

KƐZI YEBOA ME LA: Me nye die kpalɛ na me nee me ye nee me mra mraalɛ ne mɔ ɛlɛsonle Nyamenle. Menyia adenle mefa me mekɛ ne dɔɔnwo meboa awie mɔ memaa bɛsukoa Baebolo ne. Ɔyɛ a medwenle kpavolɛ ne mɔɔ ɛnee ɔka ekyi bɛku ye la anwo, na ɔmaa mekile mɔɔ menyia ye la anwo anyezɔlɛ. Mende ngoane nu ala emomu eza melɛ anyelazo. Me nye la Paladaese ne mɔɔ bɛbɔ nwolɛ ɛwɔkɛ la ade, mekɛ mɔɔ nzisi bavi ɛkɛ na “ewule ɛnle ɛkɛ bieko” la.​—Yekile 21:3, 4.