Ake usitshele ngemvelaphi yakho.

Ngazalwa ngo-1963 futhi ngakhulela eChina, endaweni eseningizimu yoMfula iYangtze, esifundazweni saseJiangsu. Lena indawo efudumele edume ngokukhiqiza ukudla okuningi, ngakho ivame ukubizwa ngokuthi izwe lelayisi nenhlanzi. Ngesikhathi ngiseyingane, ngangivame ukuzibuza: ‘Kungani kunokudla okumnandi okuningi kangaka emhlabeni? Ingabe kwazivelela? Yini eyaba khona kuqala phakathi kwenkukhu neqanda?’ Abaningi eChina abakholelwa kuNkulunkulu, ngakho esikoleni ngafundiswa ukuthi izinto zazivelela.

Kuthiwani ngomndeni wakini?

Abazali bami babengakholelwa kuNkulunkulu. Umama wayesebenza epulazini, kanti ubaba wayengumdwebi wamapulani ezakhiwo futhi wasungula inkampani yokwakha. Ngingowokuqala ebafaneni abahlanu. Ngokudabukisayo, ababili kubafowethu bashona besebancane. Lokho kwangizwisa ubuhlungu obukhulu, futhi ngazibuza: ‘Kungani abantu befa? Ingabe ngiyoke ngiphinde ngibabone abafowethu?’

Yini eyakwenza wafunda isayensi?

Ngangifuna ukufunda isayensi yezinto zemvelo ngoba yayingimangalisa imvelo futhi ngacabanga ukuthi le sayensi ingase iyiphendule imibuzo ebeyingixaka kusukela ebuntwaneni.

Ukumuphi umkhakha wocwaningo?

Ngizama ukuthola izindlela zokwenyusa isivinini sezinhlayiya ezakha ama-athomu sifinyelele esejubane lokuhamba kokukhanya.  Lokhu ngikwenza ngenjongo yokufunda ngokwakheka kwama-athomu. Ngihlola nendlela yokuphehla imisebe enamandla amakhulu kusetshenziswa amaza alingana nalawo okuthiwa yi-microwave kanye ne-infrared radiation. Nakuba ucwaningo lwami lunenzuzo ngokwezimali, luhlobene nanemizamo yami yokuqonda ukuthi indawo yonke yaqala kanjani.

Yini eyakwenza waba nesifiso sokwazi iBhayibheli?

go-1998, oFakazi BakaJehova ababili bafika emzini wami. Bathi bangayiphendula imibuzo yami besebenzisa iBhayibheli. Umkami, uHuabi, naye osemkhakheni wokucwaninga ngesayensi, wahlanganyela nathi. Sasingakaze silibone iBhayibheli ngaphambi kwalokho, kodwa iseluleko salo esinengqondo sasihlaba umxhwele. Saphawula indlela labo Fakazi ababili ababesivakashela ababezuze ngayo ngokusebenzisa imiyalo yeBhayibheli. Babejabulile futhi bephila ukuphila okulula. Nokho, lokho okushiwo yiBhayibheli ngoNkulunkulu kwangenza ngazibuza ukuthi kungenzeka yini ukuthi zonke izinto ezikhona zadalwa. Njengososayensi wezinto zemvelo, umsebenzi wami uwukuqonda imvelo. Ngakho nganquma ukucabangisisa ngobufakazi.

Yibuphi ubufakazi owacabanga ngabo?

Okokuqala, ngangazi ukuthi inqwaba yezinto ayinakubekeka ngendlela ehlelekile noma ihlale ihlelekile ngaphandle kokuba kunothile oyihlelayo. Lowo umthetho wesibili we-thermodynamics (inqubo ephathelene nokushintsha kwezinga lokushisa kwento, ukushintsha kwamandla nokuhlobana phakathi kokushisa nokusebenza kwento). Njengoba indawo yonke nezinto eziphilayo emhlabeni kuhleleke ngezinga elikhulu, ngaphetha ngokuthi kumelwe ukuba ukhona oyimbangela yalokho kuhleleka, uMdali. Ubufakazi besibili, kwaba ukuthi indawo yonke kanye nomhlaba kubonakala kuklanywe ngokukhethekile ukuze kusekele ukuphila.

Yibuphi ubufakazi bomklamo owabubona?

Zonke izinto eziphilayo emhlabeni zincike emandleni elanga. La mandla anqamula emkhathini njengemisebe. Eza emhlabeni eyimisebe enobude obuhlukahlukene. Emifushane kuyo nebulalayo kuthiwa i-gamma rays. Bese kuba yimisebe ye-X-ray, i-ultraviolet (imisebe engabonakali), ukukhanya, imisebe ye-infrared, eye-microwave, kanye nemide kunayo yonke, okungamaza asetshenziswa yimisakazo. Kuyaphawuleka ukuthi isibhakabhaka siyayivimba imisebe eminingi eyingozi kodwa siyidedele eminye edingekayo ukuba ifinyelele emhlabeni.

Yini eyakuhlaba umxhwele ngalelo qiniso?

Yangimangaza indlela iBhayibheli elethula ngayo indaba yokudala nokubhekisela kwalo ekukhanyeni. Lithi: “UNkulunkulu wabe esethi: ‘Makube khona ukukhanya.’ Khona-ke kwaba khona ukukhanya.” * Yingxenyana encane kakhulu yemisebe yelanga ewukukhanya, kodwa ukukhanya kubalulekile ekusekeleni ukuphila. Izitshalo ziyakudinga ukuze zikhiqize ukudla kanti futhi siyakudinga ukukhanya ukuze sibone. Ukukwazi kwesibhakabhaka ukudlulisa ukukhanya akunakwenzeka ukuthi kwenzeka ngenhlanhla. Okuphawuleka nakakhulu inani elincane lemisebe yokukhanya ye-ultraviolet efinyelela emhlabeni.

Kungani kuphawuleka lokho?

Eminye imisebe ye-ultraviolet ibaluleke kakhulu. Isikhumba sethu sidinga ingxenyana yayo ukuze sakhe u-vitamin D, obalulekile ukuze sibe namathambo aphile kahle nokuba sivikeleke emdlavuzeni nakwezinye izifo. Nokho, uma iza ngamandla le misebe ingabangela umdlavuza wesikhumba nenkinga yokubona. Ngokwemvelo, isibhakabhaka sidedela inani elincane kakhulu lale misebe ukuba lifinyelele emhlabeni—futhi lelo yilona nani elidingekayo. Ngokombono wami, lobo ubufakazi bokuthi kunothile owadala umhlaba ukuze ukwazi ukusekela izinto eziphilayo.

Kancane kancane, mina noHuabi sakholiseka ukuthi ukhona uMdali nokuthi waphefumulela iBhayibheli. Ngo-2005, saba oFakazi BakaJehova futhi manje sihlanganyela ekufundiseni abanye iBhayibheli.